به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی، 29‌آذر در پانزدهمین مجمع سالیانه انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم، با موضوع «آسیب‌شناسی و راهکارهای توسعه دانش کلام» که در سالن خواجه نصیرالدین طوسی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، بر اهمیت توسعه و تعمیق حوزه علوم عقلی و علم مهم کلام اسلامی تأکید و اظهار کرد: علم کلام برای بالندگی، رشد و استواری در پایه‌های نظام اسلامی، به رشد، توسعه و تقویت متدولوژی و منهج‌شناسی وابسته است.
مدیر حوزه‌های علمیه به علل و عوامل رشد و توسعه علوم فقهی اشاره و ابراز کرد: فقه در یک داد و ستد مستمر با اصول، رشد و پیشرفت پیدا کرده است و به‌نوعی می‌توان گفت: ژرفایی و عمق فقه در یک رفت و برگشت پیوسته و دائمی با اصول شکل گرفته است.
عضو شورای‌عالی حوزه افزود: دانشوران، نهادها و شخصیت‌های فعال در حوزه‌های دانشی غیرفقه و مشخصاً کلام باید به پایه‌ریزی اصول کلام به‌معنای اصول فقه پرداخته و منهج‌شناسی استنباط کلامی در گزاره‌های توصیفی عقلی و گزاره‌های نقلی را پایه‌ریزی کنند.
عضو فقهای شورای نگهبان، با تأکید بر اینکه اصول، گنج فاخری دارد که برای هر متفکر و پژوهشگر قلمروهای علوم اسلامی از جمله حوزه کلام مثمرثمر است، خاطرنشان کرد: بازسازی و بازخوانی اصول و فعال‌سازی برای به‌کارگیری در حوزه کلام و استنباطات کلامی امر مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: اگر می‌خواهیم کلام ما در ۵۰ سال دیگر از عظمت بالاتری برخوردار باشد، باید به حوزه متدولوژی، منهج و روش‌شناسی توجه روزافزونی داشته باشیم.
مدیر حوزه‌های علمیه، با اشاره به اینکه غیر از کلام خاص، باید به کلام‌های ویژه از جمله کلام مضاف در حوزه‌های خاص نیز توجه بیشتری داشته باشیم، یادآور شد: کلام‌های متنوع و خاص ضرورتی است که باید بدان پرداخت و بخش زیادی از هجمه‌ها مربوط به نظامات حقوقی، سیاسی و.. است که علی‌رغم فراوانی پژوهش‌ها، نیازمند نظام‌مندی و رشته‌سازی و سامان‌دهی ناظر به نیازها هستیم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، بر اهمیت تقویت فقه‌الکلام و فقه‌العقیده ناظر به نیازهای دنیای جدید تأکید کرد و یادآور شد: فقه معاصر باید سطوحی همچون؛ بازسازی رشته‌ها ناظر به پرسش‌های نو، افزودن فصول و ابواب جدید با توجه به شرایط جدید و تألیف کتاب‌های جدید فقهی ناظر به حوزه‌های مختلف دانشی و توسعه علوم پیرامونی حوزه را مورد توجه بیشتری قرار دهد.
آیت‌الله اعرافی با تأکید بر اینکه باورها و التزامات قلبی، امور جوانحی اختیاری هستند که مشمول احکام خمسه می‌شوند؛ لذا نیازمند تقویت فقه‌العقیده هستیم، خاطرنشان کرد: نیاز است تا کلام بین‌الادیانی و بین‌المذاهبی را در سطوح مختلف مورد توجه قرار دهیم.
عضو فقهای شورای نگهبان افزود: باید از معتقدان به عالم قدس و مبادی غیبی در برابر الحادهای نوین صیانت نماییم؛ چراکه در صورت ورود به این حوزه، در جبهه بزرگ جهانی ایفای نقش کرده و صاحبان اندیشه الهی، احساس هویت مشترکی خواهند کرد.
وی در بخش دیگر از سخنان خود، با بیان اینکه ۱۰۰ تا ۳۰۰ طرح مهم، خیلی مهم و راهبردی در حوزه‌های علمیه ترسیم شده است، ابراز کرد: گنجینه‌ای فاخر از طراحی‌ها؛ اعم از ۲۰ سند راهبردی و برنامه توسعه حوزه‌های استانی، تنها بخشی از این موارد است.
مدیر حوزه‌های علمیه با تأکید بر اینکه خادمان شما شبانه‌روز وقت خود را صرف نموده‌اند تا جبهه وسیع طرح‌ها را برای پاسخ به نیازهای روز عملیاتی نمایند، خاطرنشان کرد: ما کار حوزه را مهمتر و ارزشمندتر از هر چیزی می‌دانیم؛ به‌گونه‌ای که قربانی شدن خودمان برای حوزه را ارزشی والا می‌پنداریم.
وی با اشاره به اینکه تاکنون بیش از ۱۰۰ رشته سرفصل‌نویسی شده است، تصریح کرد: تا پایان ۱۴۰۱ حدود ۵۰۰ رشته حوزوی سرفصل‌نویسی شده و نقشه اجرایی آن نهایی خواهد شد و گروه‌های علمی در پیشبرد و اجرای آن فعال‌تر عمل خواهند نمود.
آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه در برنامه پنج‌ساله حوزه‌های استانی، توسعه رشته‌ها و گرایش‌ها ناظر به نیاز مناطق ترسیم شده است، اظهار کرد: درختواره مهارت‌ها و آموزش‌های کاربردی حوزه، از جمله اقداماتی است که برخی از محورهای آن با حوزه کلام در ارتباط است.
عضو شورای‌عالی حوزه، با بیان اینکه سطوح عالی متن‌خوانی به‌عنوان دروس تحقیق را نیز می‌توان به حوزه کلام توسعه داد، اظهار کرد: متون بدیل، سطح ۵ و دوره ویژه برای ممتازان سطوح چهار برای صاحب‌نظری و حرکت به سمت اجتهاد، اصلاح محدوده‌ها، نظام جامع اندیشه اسلامی، برنامه پنج‌ساله حوزه‌های استانی، گروه‌های فلسفه و کلام و علوم عقلی، توسعه انجمن‌ها از جمله انجمن کلام در شهرها و استان‌ها، طرح‌های مورد نیاز نظام که بُعد کلامی دارد، طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی و امتیازات اساتید، از مواردی است که می‌توان از ظرفیت اندیشمندان حوزه علوم عقلی و کلام اسلامی برای اتقان آن مباحث، استفاده حداکثری نمود.
عضو فقهای شورای نگهبان یادآور شد: ارتباط کلام با حوزه تبلیغ و شبکه‌های متنوع آن، اتصال خروجی‌های فکری و کلامی حوزه و امتداد آن به صحنه تبلیغ، راهبرد بزرگی است که نیازمند طرح و برنامه است.
آیت‌الله اعرافی در پایان، بانک ایده‌ها را از دیگر رویکردهای مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه دانست.