توجه به ابزارهای جلوه دین در نگاه جوانان
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اراکی ۲۶‌آبان، در اجلاسیه مدیران استانی، معاونان و مدیران ستادی حوزه‌های علمیه، با بیان روایتی از معصومین(ع)، علما و فقها را وارثان انبیای الهی دانست و ابراز داشت: همان نقشی که انبیا در جامعه ایفا می‌کنند، عالمان و فقها نیز باید بدان توجه داشته باشند.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه بر اساس اندیشه اسلامی، اقامه جامعه عدل و پرورش و رشدبخشی به جامعه انسانی، از مهمترین رسالت‌های انبیای الهی است، اظهار داشت: اگر مقصود از این، تربیت فرد بود، نقشی را نمی‌توان برای انبیای الهی متصور بود؛ چراکه رهبری و حاکمیت، مهمترین نقش انبیای الهی است، حکومت انبیا چیزی جز امر و نهی جامعه در مسیر ایجاد نظم برای تعیین اهداف متعالی نیست.
وی برقراری نظم عادلانه و رشد هدفمند جامعه را از رسالت‌های انبیا و کتاب و میزان را ابزار برقراری عدل و نظم اجتماعی دانست و ابراز داشت: کتاب در این موضوع همان تشریع و قانون‌گذاری است؛ فقه همان قانونی است که از آن به کتاب یاد می‌شود.
عضو خبرگان رهبری، با تأکید بر اینکه نقش انبیا صرفاً تبیین و ابلاغ نیست و تبیین و ابلاغ مقدمه‌ اجرا و برقراری میزان و عدل فراگیر است، خاطرنشان کرد: میزان ابزاری است که قانون را در مقام اجرا تفسیر و جزئیات اجرایی قانون را مشخص و نحوه اجرا و عمل را تبیین می‌کند.
وی، میزان را انبیا و ائمه اطهار(ع) ذکر کرد و اذعان داشت: میزان و سنجه‌ها دو قسم هستند که برخی سنجه اشیاء و برخی سنجه اعمال هستند. بر اساس روایات اسلامی، انبیای الهی، اولیا، اوصیا و عالمان موازین قسط هستند که اعمال با رفتار ایشان سنجیده می‌شود.
آیت‌الله اراکی با بیان اینکه انبیای الهی مبین نظم عادلانه الهی و معیار اجرای آن در جامعه هستند، خاطرنشان کرد: انبیای الهی برای اطاعت شدن مبعوث شده‌اند و در این اطاعت شدن و برقراری نظم اجتماعی و جامعه مطیع خدا، نمی‌توان با ابزار زور، نظم عادلانه الهی را در جامعه حاکم کرد. باید مردم را از طریق ابلاغ، ارشاد و تبیین و اقناع ترغیب به پذیرش دین و برقراری حاکمیت و نظم عدل الهی نمود.
وی با بیان اینکه برای اجرای هر نظمی شیوه‌های گوناگون از جمله برهان و استدلال وجود دارد، ایمان را به معنای اجرای عملی دستوارت الهی و به‌معنای اطاعت دانست و تصریح کرد: در دوران غیبت این نقش به علمای دین واگذار شده است.
استاد حوزه علمیه قم، به روش نبی مکرم اسلام(ص) در تبیین احکام اشاره کرد و ابراز داشت: بیان فلسفه و فواید حکم، تنها بخشی از سیره تبیینی رسول‌الله است که ایمان و اعتماد فرد نسبت به انجام حکم را استوار می‌سازد. مهمترین ابزار رشدبخشی به حکم و تثبیت حاکمیت حکومت این است که مردم را برای اجرای قوانین و دستورات حکومت اسلامی قانع نماییم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، ‌در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر اینکه رفتار علما، هدایتگر بخش قابل توجهی از جامعه است، اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم در حوزه‌های علمیه طلابی را تربیت نماییم که عالمانی برای مصداق «کونوا دعاةً للناس‌ بغیر ألسنتکم»، بوده و زیبایی دین و اخلاق اسلامی را متبلور ساخته تا مردم به دین و دینداری عشق‌ بورزند. باید ابزارهای زیبایی جلوه دین در نگاه جوانان مورد توجه قرار گیرد.

   جدایی حوزه از سیاست از رویکردهای انحرافی است که جریان‌هایی برای آن برنامه دارند

آیت‌الله سید‌احمد خاتمی هم، ۲۷‌آبان در اختتامیه این اجلاسیه دو روزه، تاریخچه‌ای از شکل‌گیری شوراهای عالی حوزه‌های استانی بیان کرد و گفت: در شورای‌عالی حوزه‌های علمیه مقرر گردید تا مدیران استانی حوزه، تالی‌تلو نمایندگان ولی‌فقیه و امامان جمعه باشند.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با اشاره به آیه شریفه«وما کان المؤمنون لینفروا کافةً فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة لیتفقهوا فی‌الدین ولینذروا قومهم إذا رجعوا إلیهم لعلهم یحذرون»، خاطرنشان کرد: این آیه شریفه فلسفه و غایت وجودی حوزه‌های علمیه و رسالت و هدفی را که بر دوش دارند، به‌خوبی تبیین نموده است.
آیت‌الله خاتمی «لینذروا» را غایت حوزه‌ها دانست و با بیان اینکه تمام برنامه‌ریزی‌هایی که در حوزه طراحی می‌شود، ناظر به‌همین مهم شکل می‌گیرد، یادآور شد: هیچ راهی برای رشد فرهنگی نداریم، مگر اینکه «لیتفقهوا فی‌الدین و لینذروا قومهم» را به‌صورت دقیق و درست عملیاتی نماییم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با تأکید بر اینکه قرآن بلاغ للناس بوده و باید با متن و محتوای قرآنی انذار نماییم، اظهار داشت: تربیت نسل معتقد، امر بسیار مهم و حساسی است؛ نیاز است تا طلاب پیش از ورود به مباحث فلسفی، پایه‌های اعتقادی را محکم و استوار نمایند.
وی بر تقویت بنیه‌های اخلاقی به‌ویژه اخلاق خانواده و روابط اجتماعی طلاب تأکید و ابراز کرد: نیاز است تا دروس اخلاق هدفمند و ناظر به ضعف‌ها و کاستی‌ها برگزار و آسیب‌های پیرامونی به بحث گذارده شود.
آیت‌الله خاتمی ضمن تأکید بر اهمیت بصیرت‌افزایی و تقویت بنیه‌های دانش سیاسی طلاب، خاطرنشان کرد: جدایی حوزه از سیاست از جمله رویکردهای انحرافی است که جریان‌هایی، برنامه‌های مختلفی را در این مسیر طراحی نموده‌اند.
امام جمعه موقت تهران، با بیان اینکه فرمایشات و رهنمود‌های رهبر فرزانه انقلاب، بهترین متن سیاسی و هدایت‌گر نسل‌هاست، تصریح کرد: پیش‌مطالعه و یادداشت‌برداری از برجسته‌ترین نکاتی است که باید در فرایند سخنوری و برپایی منبر مورد توجه قرار گیرد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به آیات 44 سوره بقره و 2 سوره صف، تبلیغ عملی را به‌مراتب تأثیرگذارتر از تبلیغ در گفتار دانست و خاطرنشان کرد: دقت در نحوه بیان و طریقه نگارش و نیز استفاده درست و تأثیرگذار از ابزارهای هنر و رسانه و بهره‌مندی از ظرفیت‌های فضای مجازی نیازمند دانش‌افزایی است.
وی بر اهمیت آسیب‌شناسی و ارزیابی عملکردها تأکید و اظهار کرد: در صورت تشخیص حقیقت، باید شجاعانه آن را بیان نمود؛ در صورت بیان شجاعانه حقایق، خداوند متعال آسیب‌های احتمالی را جبران خواهند نمود.

   حمایت ویژه از نخبگان و ممتازان، سیاست اصلی حوزه

آیت‌الله اعرافی هم در نخستین روز این اجلاسیه، با تأکید بر اینکه اگر طلاب دلیل و گشاینده مشکلات معرفت، اخلاق و ادب جامعه باشند، حوزوی خواهند بود، اظهار داشت: مهمترین رسالت ما و شما این است که خود چنین بوده و دیگران را تربیت نماییم.
مدیر حوزه‌های علمیه در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت تقویت حوزه‌های استانی تأکید نمود و ابراز داشت: متناسب با دنیای امروز و نیاز عصر آن‌گونه که باید در کیفیت پیش نرفته‌ایم. بایستی در نقطه‌ای باشیم که هر شهر ما دارای ذخایر علمی و بهره‌مند از چهره‌ها و شخصیت‌های فقیه، متکلم، مفسر، خبیر و مجتهد باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با تأکید بر اینکه مدیران حوزوی، مسئول صیانت از کیان روحانیت هستند، خاطرنشان کرد: نیاز است تا آسیب‌ها، ناهماهنگی‌ها و پراکندگی‌ها در نظامات علمی، تحقیقاتی و آموزشی حوزه اصلاح گردد.
مدیر حوزه‌های علمیه، بر اهمیت توجه به سرمایه اجتماعی روحانیت اشاره کرد و خاطرنشان کرد: انتقال طرح‌ها، برنامه‌ها، رویکردها و مطالب به مدیران مدارس و اساتید حوزه‌های علمیه، از مواردی است که همت مدیران میانی حوزه‌های علمیه را می‌طلبد.
آیت‌الله اعرافی ضمن ارائه گزارشی از فرایند رشته‌های تخصصی حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: سرفصل‌نویسی بخش قابل توجهی از رشته‌های تخصصی، تکمیل شده است.
آیت‌الله اعرافی، در جمع‌بندی سخنان خود، ضمن تبیین اهم برنامه‌ها و طرح‌های تحولی در حال اجرا و در افق آینده حوزه‌های علمیه، مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت را از گام‌های مهم حوزه‌های علمیه در سال‌های اخیر عنوان و ابراز کرد: حوزه‌های علمیه پس از انقلاب اسلامی و به‌ویژه در سالیان اخیر در معرض تهاجم شدید قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که تنها در اندیشکده‌های مطالعاتی غرب، هزاران هزاران طرح و پروژه تحقیقاتی پیرامون حوزه و روحانیت پیگری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه غیر از مطالعات درون‌رشته‌ای علوم اسلامی، نیازمند مطالعات فرارشته‌ای معطوف به شناخت حوزه بوده و در این زمینه بسیار عقب هستیم، اظهار داشت: حوزه در سال‌های اخیر تحقیقات مهمی ناظر به نیازهای نظام اسلامی انجام داده است و مدیریت حوزه، کاروانی از پژوهش‌های مورد نیاز را مورد توجه قرار داده است.
مدیر حوزه‌های علمیه، با تأکید بر اینکه بر اساس نیازسنجی‌های صورت‌گرفته، طرح‌های مختلفی در حال عملیاتی‌سازی است، خاطرنشان کرد: تحقیقاتی در رابطه با اسناد نظام اسلامی از جمله سند الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت پیگیری شده که تصمیمات مهمی ناظر به رسالت حوزوی گرفته شده است.
وی نقد سند ۲۰۳۰، توصیه‌نامه اخلاق هوش مصنوعی یونسکو و توجه به الزامات هوش مصنوعی را، از دیگر فرازهای فعالیت‌های تحقیقاتی حوزه‌های علمیه دانست و گفت: هم‌اکنون بالغ بر ۵۰ پایان‌نامه حوزوی ناظر به هوش مصنوعی و اجتهاد در حال نگارش است.
آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه در این دوره مراکز پژوهشی جدیدی شکل گرفته و مباحث جدیدی مطرح و ارتباط مراکز تخصصی با معاونت پژوهشی تقویت شده است، اظهار داشت: بخش قابل‌توجهی از اختیارات پایان‌نامه‌ها به مراکز پژوهشی واسپاری شده است.
وی با بیان اینکه حوزه پژوهش باید پایه فعالیت گروه‌های علمی باشد، خاطرنشان کرد: تقویت سطوح عالی از پایه‌های مهم، برای شکل‌گیری جریان پژوهشی و جهت‌دهی به سمت پاسخ به نیازهای اجتماعی است.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، طرح گفتمان ملی انقلاب اسلامی را، از طرح‌های مهم حوزه برشمرد و ابراز داشت: نقشه جامع علمی حوزه طراحی و رتبه‌بندی محققان نهایی شده و به‌زودی رتبه‌بندی پژوهشگران حوزه ناظر به نیازها و رسالت‌های حوزوی عملیاتی خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه مدل جدید شاخص‌های پژوهشگری در حوزه در حال تدوین است، ابراز داشت: در همین تنگناها و سختی‌ها کاروان‌های بزرگی برای گره‌گشایی از کارهای نظام و جامعه راه‌اندازی شده است.
آیت‌الله اعرافی بر ارتقای کانوهای پژوهشی در حوزه‌های استانی تأکید کرد و ابراز داشت: حوزه‌های استانی ضمن اهتمام به برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی پژوهشگری ویژه اساتید، باید نسبت به تأسیس پژوهش‌سرا و پژوهشکده توجه بیشتری داشته باشند.
آیت‌الله اعرافی با اشاره به  مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه، گفت: امروز نیازهای زیادی در حوزه بین‌الملل وجود دارد و بخش مهمی از رسالت بین‌المللی حوزه، در ارتباط با نهادهای علمی دنیا و تقریب مذاهب است و متأسفانه ما در این بخش‌ها غایب مطلق هستیم؛ لذا باید بدانیم، یکی از مسائلی که ارتباط مستقیم با حوزه بین‌الملل دارد، زبان عربی است. ندانستن زبان عربی می‌تواند برای حوزه و حوزویان نقص باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: نهایت اینکه تبلیغ بین‌الملل، نیازمند مسائل مهم و اقتضائاتی است که باید این اقتضائات برای حضور قوی حوزه و حوزویان فراهم شود.
وی با اشاره به اهمیت زبان عربی گفت: در درختواره رشته‌ها، برای زبان‌های دیگر هم ظرفیتی‌هایی در نظر گرفته شده و باید تلاش کنیم، جای آن را در حوزه باز کنیم و مجلات و درس‌هایی به زبان‌های دیگر اجرا شود.
عضو فقهای شورای نگهبان همچنین خواستار تجهیز سخت‌افزاری در حوزه‌های علمیه شد و گفت: اگر این مسئله تأمین نشود، در همه مسائل عقب می‌مانیم؛ چراکه هدف ما رفتن به سمت هوش مصنوعی است و باید این کار در حوزه صورت گیرد.
وی با اشاره به کارکردهای دفتر اجتماعی سیاسی حوزه، عنوان کرد: نظر ما ورود به کارهای جهادی است. این ورود برای انجام کارهای متناسب با کارویژه حوزه و روحانیت مانند ورود در مسائل اجتماعی و حوادث غیرمترقبه، مشاوره، ترغیب و جریان‌سازی در جامعه و حضور در مناطقی که ضرورت داشته باشد، است.
آیت‌الله اعرافی در ادامه با بیان اینکه اجرا و ترویج طرح ولایت فقیه و تربیت نیرو در این بخش، در حوزه ضروری است و باید این کار صورت گیرد، افزود: سند مرکز رسانه و فضای مجازی به تصویب شورای‌عالی حوزه رسیده و برای آن، براساس مصوبه شورا، خط‌مشی کلان و خطوط کلی تنظیم شده است.
عضو فقهای شورای نگهبان، اضافه کرد: بحث رصد مسئله مهمی است که مورد درخواست شورای‌عالی است و الآن بعضی از بخش‌های حوزه این کار را انجام می‌دهند. باید سعی کرد این نوع کارها را در حوزه تجمیع کرد.
مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: بحث دیگر، افکارسنجی درون حوزه و روحانیت است. باید بدانیم در حوزه چه می‌گذرد. در پویش قبلی که در خبرگزاری حوزه با عنوان پویش « اگر من جای مدیر حوزه‌های علمیه بودم»، راه‌اندازی شد، شاهد شرکت تعداد قابل‌توجهی از طلاب بودیم.
آیت‌الله اعرافی حضور طلاب در شبکه‌های ماهواره‌ای، صدا و سیما و تلویزیون را مورد تأکید شورای‌عالی حوزه دانست و گفت: فعالیت رسانه‌ای با همه آثاری که دارد، کار لغزان و لرزان است و باید ضمن مراقبت و مواظبت از رسانه حوزه، نباید تحت تأثیر محافظه‌کاری قرار گرفت.

   ۵ هزار استعداد برتر و نخبه در حال تحصیل در حوزه می‌باشند

‌آیت‌الله اعرافی در اختتامیه این اجلاسیه نیز، ضمن اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری، خروج نخبگان از کشور را یک نگرانی دانست و حمایت از نخبگان و ممتازان حوزه‌های علمیه را سیاست اصلی مدیریت حوزه خواند و خاطرنشان ساخت: امروز در حوزه‌های علمیه بیش از ۵ هزار استعداد برتر و نخبه در حال تحصیل می‌باشند؛ لذا حوزه‌ها باید به‌صورت ویژه به حمایت نخبگان و ممتازان بپردازد. تا بتوانند کارهای پژوهشی و علمی را با خیال راحت انجام دهند و در راستای حمایت جدی باید حوزه‌های استان‌ها به‌شخصه پیگیر شوند.
وی حضور اساتید نخبه در طی مراحل آموزشی طلاب ممتاز و نخبه را مهم خواند و ابراز داشت: مراقبت اخلاقی و تربیتی از نخبگان و ممتازان امری ضروری است؛ چراکه کسانی که استعداد و رشد اخلاقی بیشتری دارند، آسیب‌پذیرتر هستند؛ لذا در این راستا دفتر نخبگان حوزه‌های علمیه باید اصول نظام تربیتی نخبگان را استخراج، تدوین و به اساتید و نخبگان و ممتازان ارائه دهد.
مدیر حوزه‌های علمیه ضمن تأکید بر توجه به شورای همکارهای نهاد‌های حوزوی، گفت: حوزه‌های علمیه استان‌ها باید توجه کافی نسبت به ظرفیت شوراهای هماهنگی نهاد‌های حوزوی داشته باشند و به‌صورت جدی در جهت پیشبرد اهداف حوزه علمیه با این شوراهای هماهنگی و همکاری داشته باشند؛ همان‌طور که این ظرفیت‌ها در مناسبات فرهنگی و رخداد‌ها و حوادث طبیعی به چشم می‌خورد.

   بیشترین پایان‌نامه‌های حوزوی ناظر به مباحث قرآنی و تبلیغی است

حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد نیز در نخستین روز این اجلاسیه، ضمن تبیین اهم برنامه‌ها و طرح‌های تحولی در حال اجرا و در افق آینده معاونت آموزش، به فرایند تأسیس واحدهای آموزشی اشاره کرد و ابراز کرد: ۱۳۲ واحد آموزشی تخصصی در کشور داریم که ۴۱ مورد آن در قم حضور دارند.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه ۱۹۷ رشته‌محل در حوزه‌های علمیه سراسر کشور در حال اجراست، خاطرنشان کرد: از ۱۶ حوزه دانشی مصوب شورای گسترش حوزه‌های علمیه، ۱۱ عنوان آن عملیاتی شده است.
وی به رساله‌های تدوینی رشته‌های تخصصی در حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: بیشترین پایان‌نامه‌های حوزوی ناظر به مباحث قرآنی و تبلیغی نگاشته شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد در بخش دیگری از سخنان خود به آماده‌سازی سرفصل بخش قابل‌توجهی از رشته‌های درختواره رشته‌های تخصصی حوزه اشاره و اظهار کرد: دایره توزیع رشته‌های تخصصی و فراگیری متخصصان ناظر به نیازهای مناطق مورد توجه قرار گرفته است.
وی ضمن تأکید بر اهمیت واسپاری فعالیت‌ها به مدیران استانی حوزه‌های علمیه، به خدمات آموزشی و دانش‌افزایی کادر مدیریت حوزه‌های علمیه اشاره و ابراز کرد: موضوع‌شناسی منطقه‌ای ناظر به نیازهای فقهی، کلامی، تفسیری و... را می‌توان با ظرفیت مدیران استانی تقویت نمود.
 

   وظایف و برنامه‌های معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه

حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری نیز در نخستین روز این اجلاسیه، به برنامه جامع تربیتی حوزه‌های علمیه اشاره و خاطرنشان کرد: تدوین نظام راهنمایی صنفی طلبه و کسب آگاهی‌ها در مقاطع مختلف، نیازمند طراحی سازوکارهای تخصصی است. موضوعات، مقاطع زمانی و ضعف‌ها در آن دیده می‌شود.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه، تدوین برنامه جامع میثاق طلبگی را از دیگر اقدامات معاونت تهذیب حوزه دانست و ابراز داشت: یکی از وظایف اداره اساتید اخلاق معاونت تهذیب، شناسایی و بهره‌گیری از ظرفیت اساتید اخلاق و ارائه دانش‌افزایی و شبکه‌سازی‌ها در این حوزه است.
وی بالندگی بسیج حوزه‌های علمیه در گام دوم انقلاب اسلامی را از هدف‌گذاری‌های این معاونت برشمرد و ابراز داشت: توسعه مدارس قرآنی و ارائه برنامه‌های حفظ و انس با قرآن کریم و تبدیل همه مدارس به مدارس قرآنی و اعمال قالب‌های مختلف موفق در این مسیر، از رویکردهایی است که مورد توجه قرار گرفته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری با تأکید بر اینکه همه طلاب باید معلم قرآن کریم در سطوح مختلف باشند، اظهار داشت: توسعه مرکز مشاوره در استان‌ها، طرح استعدادیابی خطی طلاب همراه با طرح هدایت علمی و تربیتی، برنامه‌های آموزشی، تربیتی، ترویجی و گفتمان‌سازی نظام جامع اندیشه اسلامی، راه‌اندازی سامانه تهذیبی و تلبس حوزه، تنها بخشی از اقدامات معاونت تهذیب حوزه به‌شمار می‌رود.

   به سمت کاربردی‌سازی پژوهش‌های درسی حوزه حرکت می‌کنیم

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی هم در نخستین روز این اجلاسیه، ضمن تبیین اهم برنامه‌ها و طرح‌های تحولی در حال اجرا و در افق آینده معاونت پژوهش، گزارشی از کانون‌های پژوهشی حوزه‌های علمیه در سراسر کشور ارائه کرد و با بیان اینکه از کانون‌های فعال تقدیر خواهد شد، اظهار داشت: اطلاعات برنامه پژوهش درسی مدارس سطح یک و وضعیت آماری حوزه‌های استانی در این عرصه احصا شده است.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه به سمت واقعی کردن و کاربردی‌سازی پژوهش‌های درسی حوزه حرکت می‌کنیم، خاطرنشان کرد: بر آنیم تا در راستای دانش‌افزایی پژوهشی اساتید حوزه، کارگاه‌های دانش‌افزایی تخصصی را در حوزه‌های استانی برقرار نماییم.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی، آشنایی با مهارت‌های عمومی پژوهش، برپایی کارگاه‌های مهارتی ویژه اساتید و کارگاه‌های پژوهشی ویژه طلاب را، از رویکردهای معاونت پژوهش حوزه دانست و گفت: ناظر به ظرفیت‌ها، نیازها و استعدادهای منطقه‌ای، تربیت مربیان پژوهشی واحدهای آموزشی حوزه‌های علمیه استان‌ها هدف‌گذاری شده است.
وی ضمن ارائه گزارشی از برنامه‌های حوزه‌های علمیه در هفته پژوهش، بر اهمیت وضعیت‌سنجی مسائل فرهنگی در پایان‌نامه‌ها اشاره کرد و بر اهمیت پژوهش‌محور شدن متون درسی تأکید و اذعان کرد: سامانه هوشمندی برای وضعیت‌سنجی ظرفیت‌های پژوهشی مدارس علمیه سراسر کشور طراحی و کارگاه‌های تخصصی ویژه اساتید و طلاب راه‌اندازی شده است و موفقیت در عملیاتی‌سازی آن، نیازمند اهتمام روزافزون مدیران استانی حوزه‌های علمیه است.

  تغییر در ساختار معاونت تبلیغ و ترسیم کارویژه‌های تبلیغی روحانیت

حجت‌الاسلام والمسلمین حسین ملانوری نیز در این اجلاسیه، ضمن اشاره به تغییر در ساختار معاونت تبلیغ و ترسیم کارویژه‌های تبلیغی روحانیت، پیگیری تصویب برنامه ۵ ساله تبلیغ را از جمله اقدامات این معاونت دانست و ابراز کرد: هماهنگی با سازمان‌ها و نهادهای تبلیغی، از جمله تأکیداتی است که بدین‌منظور شورایی تحت عنوان شورای هماهنگی مراکز تبلیغی(همت) تشکیل و بسیاری از برنامه‌ها و آئین‌نامه‌ها نهایی شده است.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه تاکنون ۳ همایش مشترک برای گروه‌های تبلیغی برگزار شده است، خاطرنشان کرد: در این مدت ۲۰ توافق‌نامه در ذیل تفاهم‌نامه‌های مرکز مدیریت حوزه با مجموعه‌ها شکل گرفته است.
وی هجرت و اعزام مبلغ به روستاهای فاقد روحانی را مورد توجه قرار داد و ابراز داشت: در طرح تبلیغ، قالب‌های مختلف تبلیغی ناظر به اقتضائات متفاوت مد نظر قرار گرفته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین ملانوری، طرح جامع مسجد تراز انقلاب اسلامی و بازنگری آن برای پیاده‌سازی در کشور را، از دیگر رویکردها برشمرد و خاطرنشان کرد: طرح حبل‌المتین، طرح هنر، طرح فضای مجازی و... تنها بخشی از طرح‌های زیرمجموعه طرح جامع مسجد تراز انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود.
وی ایجاد مرکز تولید و نشر محتوای دینی در فضای مجازی را، از جمله تأکیدات آیت‌الله اعرافی دانست و اذعان داشت: مهمتر از تولید محتوا، مسئله نشر و انتقال محتوای دینی به مخاطبان است.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، بر تقویت جایگاه بازنگری و تکمیل درختواره آموزش‌های مهارتی در معاونت تبلیغ اشاره و تصریح کرد: طرح آیین‌نامه شعب استانی مرکز آموزش‌های مهارتی در حوزه تصویب و بخشی از آن عملیاتی شده است.
وی اجرای طرح مبلغان آزاد و بکارگیری دانش‌آموختگان حوزه در استان‌ها را مورد توجه قرار داد و اذعان کرد: فعال‌سازی گروه‌های تبلیغی از جمله اقداماتی است که ناظر به استعدادهای حوزه‌های استانی فعال می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین ملانوری، ضمن اشاره به تفاهم‌نامه حوزه و آموزش و پرورش، طرح اَمین را از جمله اقدامات مشترک در این رابطه دانست و ابراز داشت: توسعه رشته‌گرایش‌های تبلیغ از دیگر اقداماتی است که صورت گرفته است؛ رشته تبلیغ و رسانه با گرایش فضای مجازی از جدیدترین این رشته‌ها به‌شمار می‌رود.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، راه‌اندازی مجله علمی ترویجی سفیر امین و چاپ ۵ شماره از این ماهنامه را، از جمله اقدامات معاونت تبلیغ دانست و گفت: طراحی طرح‌های جدید برای عرصه تبلیغ از ضروریاتی است که بخش قابل‌توجهی از آنها نهایی شده و در فرایند تصویب قرار دارد.
وی ضمن ارائه گزارشی از طرح‌های تخصصی معاونت تبلیغ حوزه، طرح اطلس تبلیغ و تدوین بانک اطلاعات تبلیغی و طراحی آیین‌نامه‌های داخلی و فرم‌های آن را از جمله اقدامات اخیر معاونت تبلیغ حوزه دانست.
حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی قائم‌مقام مدیر حوزه‌های علمیه در امور استان‌ها هم در ابتدای این اجلاسیه، ضمن ارائه گزارشی از نشست سه روزه مدیران مدارس علمیه سراسر کشور، انتقال تجربیات مدیریتی را از ثمرات این نشست دانست و ابراز داشت: مسئله انتقال تجربه از تأکیدات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است؛ چراکه انتقال تجربه مکمل دوره‌ها و فرصت‌های دانش‌افزایی است.

   ورود به عرصه فضای مجازی، قوی‌تر از گذشته

.حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا برته نیز در این اجلاسیه، بر اهمیت اثرپذیری جامعه از فضای مجازی اشاره کرد و گفت: گواه این مطلب حضور ۶۵ درصد از جمعیت ایرانیان در این فضاست. این، یعنی اگر می‌خواهید، با ایرانیان ارتباط داشته باشید، این ارتباط تنها از طریق فضا مجازی می‌تواند اتفاق بیفتد؛ چراکه ذائقه‌ها به این سمت کشیده شده‌اند.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه، با اشاره به سیاست‌های مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه، گفت: این رسانه حوزوی برای حضور قوی در فضای مجازی سعی کرده، سیاست‌ها و منشوراتی را آماده کند که در این رابطه می‌توان به تدوین سیاست‌های کلی نظام و کنشگری، سند حمایت از کسب و کار اینترنتی، صدور مجوزهای اینترنتی، ارتقای سطح سواد رسانه‌ای، تأمین و تولید محتوای رسانه‌ای و فضای مجازی اشاره کرد.
وی با اشاره به نقش حوزویان در عرصه فضای مجازی و طراحی این کارویژه، گفت: این کارویژه طراحی شده و در حال حاضر ۲ هزار نفر از میان طلاب در حوزه رصد، چندرسانه‌ای و کنش‌گری فضای مجازی شناسایی و ثبت‌نام کرده‌اند.
وی با اشاره به درگاه‌های اطلاع‌رسانی در حوزه، گفت: خبرگزاری حوزه و هفته‌نامه افق حوزه، درگاه‌های اطلاع‌رسانی می‌باشند و تلاش شده، این درگاه‌ها جایگاه خوبی در میان مخاطبان پیدا کنند و در حال حاضر استقبال مخاطبان از این دو درگاه قابل‌توجه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته با بیان اینکه این درگاه نسبت به گذشته رشد بسیار خوبی از نظر درصدی و استقبال مخاطبان داشته و این هم به‌دلیل مرجعیت علمی و رسانه‌ای آن است، افزود: هفته‌نامه افق حوزه، نشریه مکتوب حوزه است و در همین رابطه توانسته، ویژه‌نامه‌های خوبی در موضوعات مختلف نشر دهد.
مسئول مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه به رابطین خبری و دفتر نمایندگی این مرکز، در استان‌ها اشاره کرد و گفت: این امر با قوت بیشتری در حال پیگیری است.
حجت‌الاسلام والمسلمین برته گفت: در هفته‌نامه افق حوزه نیز، آمادگی داریم برای هر مدیریت استانی، یک ویژه‌نامه کار کنیم و البته محتوای آن می‌تواند از سوی مدیریت استانی تأمین شود.
وی همچنین برای برگزاری دوره خبرنگاری برای مدیریت‌های استانی نیز، اعلام آمادگی کرد.
در بخش دیگری از این اجلاسیه، برخی از مدیران استانی حوزه‌های علمیه دیدگاه‌ها، نظرات و انتظارات خود در رابطه با مسائل آموزشی حوزه را مطرح کردند که مهمترین مباحث ایشان به شرح ذیل است:
- سرفصل‌نویسی رشته‌های تخصصی با مشارکت حوزه‌های استانی؛
- لزوم وحدت رویه در انتخاب اساتید و اخذ مجوز برپایی دروس عالی؛
- نیازهای رشته‌ای مناطق با مشارکت حوزه‌های استانی احصا گردد؛
- بررسی کرسی‌های درس خارج و تقریرات اساتید سطوح عالی به حوزه‌های استانی؛
- از ظرفیت طلاب دانش‌آموخته رشته‌های دانشگاهی، برای تقویت گروه‌های تخصصی استفاده شود؛
- مجوز درس خارج شهرستان‌ها، به‌صورت دو مرحله‌ای اعطا گردد؛
- فرایند پایان‌نامه‌نویسی رشته‌های تخصصی حوزه‌های استانی بهبود یابد؛
- رسمیت‌بخشی به دروس خارج فقه شهرستان‌ها، با اعتماد به حوزه‌های استانی اعمال گردد.
- نگاه پروسه‌ای به پژوهش و آموزش مهارت‌های پژوهشی داشته باشیم،
- نسبت به اخذ رتبه‌های علمی پژوهشی نشریات حوزوی اهتمام بیشتری صورت گیرد،
- درس‌نامه پژوهش برای تقویت بنیه‌های پژوهشی اساتید و طلاب برگزار شود،
- زمینه‌ها و الزامات آموزش پژوهش‌محور به‌صورت جد پیگیری شود.
- لزوم تقویت هماهنگی‌ها با سازمان تبلیغات برای بهبود مدیریت خانه‌های عالم،
- بهره‌گیری از ظرفیت مبلغان هجرت و امین و تعهد تبلیغی اساتید، برای تقویت بنیه‌های تدریسی، تقویت ظرفیت معاونت تبلیغ و توجه به فضای مجازی در استان‌ها؛
- لزوم تقویت توانایی تبلیغی طلاب سطوح بالاتر.