به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله شب‌زنده‌دار در این مراسم، با اشاره به مطالبات جامعه از حوزه علمیه، گفت: بشر حالت ایستایی و توقف ندارد و همچنین روز به روز ساحت‌ها و وقایع جدید و نوپیدا در عالم پیدا می‌شود و این مسایل مورد سؤال واقع می‌شود.
وی افزود: مطالبه دوم اینکه صرف‌نظر از وقایعی که خارج از اختیار ما محقق می‌شود برای مسایل مختلف، یا برای جلوگیری از یک‌سری پیش‌آمدها یا برای تکامل بخشیدن به جامعه و موارد مختلف، چه راهکارهایی می‌توان پیشنهاد کرد. چه‌بسا با مجاهدت‌های امام راحل(قد) و ملت باوفای ایران، حکومت اسلامی برپا شده است و قهراً این سؤال و مطالبه از حوزه‌های علمیه کشور در بخش فقاهت وجود دارد که برای گره‌گشایی از معضلات، آیا طرح و برنامه‌ای ارایه می‌شود که بر اساس مبانی اسلام شکل گرفته باشد؟
عضو فقهای شورای نگهبان بیان کرد: مطالبه سوم که مطالبه حقی است، عبارت است از تربیت نیروهایی که در این دو حوزه بتوانند کارآمد و پاسخگو باشند و صلاحیت و مرجعیت علمی برای این دو مطالبه قبل داشته باشند که قهراً تابع این مطالبه سوم، این است که از نظر مواد تدریسی نیز، باید یک بازنگری عمیق و جدی صورت گیرد.
آیت‌الله شب‌زنده‌دار بیان کرد: برای انجام وظیفه نسبت به این سه مطالبه، دفتر فقه معاصر حوزه تشکیل شد. البته باید گفت که بیشتر، نسبت به مطالبه اول و سوم این دفتر شکل گرفت تا بتواند گام‌هایی را با کمک اساتید و بزرگان علمی حوزه در این راه بردارد.
عضو فقهای شورای نگهبان گفت: این مطلب در زمان مدیریت آیت‌الله بوشهری عرضه شد و با استقبال وی مواجه شد و در مدیریت فعلی نیز، به‌شکل جدی پشتیبانی شد و از اساتید بزرگ حوزه نیز، برای انجام این کار دعوت شد و این بزرگان نیز از باب اخلاص و خدمت به حوزه و حضرت ولی‌عصر(عج) این مسئولیت را پذیرفتند. در این زمینه اساتیدی چون، شهیدی، عندلیب، مدرسی، قائنی و... به‌عنوان هیئت علمی فعالیت کردند و آثار مختلفی نیز تولید شده است.
آیت‌الله شب‌زنده‌دار اظهار کرد: علاوه بر این کار، از اساتید تقاضا شد که در مسایل مستحدثه و نوپیدا تحقیق و تدریس داشته باشند که در این زمینه کتاب‌هایی نیز تولید شده است.
وی گفت: در این زمینه گام‌های اولیه برداشته شده است و امید است که در ادامه، این روند به‌خوبی طی شود. خوشبختانه با پشتیبانی مدیریت حوزه و همچنین پشتیبانی‌ها و اعلام آمادگی و مساعدتی که شورای‌عالی حوزه داشته‌اند، کار جلو رفته است و بنده نیز، در این میان خادم علما هستم.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه افزود: مطالبی که حاصل این تولید است، اگر به میدان تحقیق و تدریس بیاید، قطعاً پیشرفت و توسعه بیشتری خواهد داشت و طلاب و فضای قوی‌تری در این زمینه تربیت خواهند شد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: خوشبختانه مراجع و علما استقبال بسیار خوبی از این طرح داشته‌اند و امیدواریم، با نیت خالصی که اساتید حوزه در این بین دارند، اقدامات شایسته‌ای شکل بگیرد.

   ارتقا و تحول مبتنی بر مناهج دینی، علمی و نگاه درست اجتماعی
آیت‌الله اعرافی نیز در این مراسم، گفت: ما در ساحت علمی حتماً باید هر نوع ارتقا و تحولی را که دنبال می‌کنیم، با منطق و مبتنی بر مناهج دینی و علمی باشد؛ ولی مع‌الاسف در این عرصه، شاهد افراط و تفریط و مسیر نامتوازنی هستیم.

وی افزود: از سویی جریاناتی وجود دارد که تراث گذشته را کم می‌شمارد و بزرگان را در سطح و جایگاه خود نمی‌بیند و دچار سطحی‌نگری و شتاب‌زدگی است و در نقطه مقابل‌هم، تحول‌هراسی و غفلت از حرکات، نیازها و آفاق جدید صورت می‌گیرد که موجب توقف حوزه می‌شود.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: منهجی که مدیریت حوزه دنبال می‌کند، منهجی متعادل و مبتنی بر نگاه درست اجتماعی و به دور از افراط و تفریط است؛ ما در مسیر تحول نباید شتاب‌زده و سطحی‌نگر باشیم و تراث گذشته را ناچیز بدانیم. باید ذهن و صدر گشوده برای دیدن نیازها و شنیدن آن و ترسیم افق‌های جدید داشته باشیم که البته تشخیص مصداقی آن دشوار و نیازمند هدایت بزرگان است.
آیت‌الله اعرافی با اشاره به اینکه مدیریت حوزه علمیه، با اعتراف به ‌وجود ضعف‌ها، در بیش از صد محور، حرکتی را شروع کرده است، اضافه کرد: اصلاح نظام آموزشی و تدوین متون جدید و متون بدیل، از جمله کارهایی است که صورت‌ گرفته. در سطوح عالی، کتب مکمل مکاسب و کفایه به‌صورت آزاد در قالب الفائق تدوین شده است؛ همچنین ترسیم عرصه دانشی حوزه‌های علمیه در قالب دانشواره انجام شده است.
وی با بیان اینکه طرح‌ها و تحقیقات زیادی در راستای نیازهای نظام در حال انجام است و متن حوزه آزاد را هدف‌گیری کرده‌ایم، اظهار کرد: آموزش‌های هدفمند برای خروجی‌های هدفمند در ۳۰ محور به‌خصوص آموزش و پرورش طراحی شده است. استفاده از فناوری‌های پیشرفته و هوش مصنوعی، توسعه گروه‌های علمی، رتبه‌بندی مبلغان و... هم، از جمله دیگر موضوعاتی است که پیگیری شده است.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به برخی بایسته‌های مورد قبول دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه، تأکید کرد: اول اینکه دفتر فقه معاصر و شورای آن، سابقه کهن بزرگان در مباحث جدید را می‌پذیرند؛ زیرا این تکامل و تطور فقه، در پرتو اندیشه‌ورزی بزرگان در قرون متمادی در حوزه بوده است.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، با بیان اینکه دفتر فقه معاصر مدعی حصر در دروس نیست، افزود: ما همچنین تأکید بر حوزه آزاد با سنت‌های آزاد حوزه داریم. قلب حوزه، حوزه آزاد و مبتنی بر سنت‌های اصیل بزرگان است و به‌هیچ نحو ساختاردهی ظاهری را مد نظر نداریم، دفتر فقه معاصر به سنت‌های حوزه پای‌بند است و آن را متزلزل نخواهد کرد.
عضو خبرگان رهبری بیان کرد: فعالیت دفتر فقه معاصر نشان داد، ما ظرفیت بزرگی در حوزه داریم که با کمی تحرک می‌تواند به فعلیت درخشان تبدیل شود. برخی مؤسسات و فضلای حوزه در این زمینه گام‌های بزرگ برداشته‌اند؛ دفتر فقه معاصر، حلقه اتصالی با استادان دانشگاهی هم فراهم آورده است؛ ضمن اینکه در این حرکت، تجربه‌ای از همکاری استادان داریم که هر کدام از آنها خودشان صاحب کرسی درس و بحث و شاگرد هستند که الفائق تجربه‌ای از گفتمان همگرا برای تولید و ارتقای دانش در حوزه است و این تجربه می‌تواند، به قلمروهای دیگر هم تسری پیدا کند.
آیت‌الله اعرافی در پایان بیان کرد: مسائل مستحدثه، ابواب و کتب فقهی و مباحث جدید اصولی و ارتباط فقه با قانون و حقوق، از مباحثی است که باید در حوزه بیش از گذشته پیگیری شود.

   به دنبال جذب حداکثری اساتید و طلاب در زمینه فقه‌های معاصر هستیم
مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه هم در این مراسم، گفت: دفتر فقه معاصر در سال ۹۵ با پنج هدف شامل تولید کتب اجتهادی در موضوعاتی که نیاز به کار مستقل داشت، شکل گرفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین اثنی‌عشری افزود: پس از تدوین کتاب «الفائق» که به‌شدت موفق بود و مورد استقبال اساتید و طلاب قرار گرفت، این دفتر وارد مباحث فقهی شد و کتاب «شخص حقوقی و احکام آن» در دو سال تولید شد که از سال آینده وارد دروس سطوح عالی و خارج حوزه خواهد شد.
مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه ‌بیان کرد: دومین فعالیت، راه‌اندازی و توسعه دروس فقه معاصر بوده است. در این زمینه تیم‌سازی گسترده با اساتید حوزوی و دانشگاهی شکل گرفت و گروه‌های مختلف، از جمله هوش مصنوعی، حقوقی، رمزارزها و... تشکیل شد و منابع خارجی و داخلی، ترجمه و در اختیار اساتید قرار گرفت و لجنه‌های تخصصی نیز در این زمینه ایجاد شد و در نهایت شاهد ۹ درصد فقه معاصر در حوزه اقتصادی و حقوقی بودیم و امروز از دور اول کتاب‌هایی که در این حوزه شکل گرفته، رونمایی شد.
وی گفت: در بخش بسترسازی شورای هماهنگی این عرصه در حوزه علمیه، با حمایت آیت‌الله اعرافی شکل گرفت. امروز ۵۰ درس فقه معاصر در حوزه شکل گرفته و ۴۵ درصد طلاب حوزه حداقل یک تا ۵ روز هفته را مشغول تحصیل در فقه معاصر هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین اثنی‌عشری تصریح کرد: دفتر بنا دارد از تمام ظرفیت‌های حوزه‌های علمیه استفاده کند تا تنها اساتید خاص در این حوزه به‌کار گرفته شوند. تولید مقالات علمی و تراز جمهوری اسلامی در عرصه‌های ملی و بین‌المللی، یکی از تلاش‌های اصلی این دفتر است.  وی یادآور شد: بیش از دویست موضوع در حوزه‌های معاصر مصوب شده و به مجموعه‌های علمی اعلام شده است. تفاوت این اقدام با موضوعات رایج آن است که این موضوعات، موضوعاتی است که لابلای کتب درسی و مقالات اساتید استخراج شده است.
مدیر دفتر فقه معاصر حوزه، یادآورشد: تدوین کتب تخصصی در موضوعات به‌روز، از دیگر تلاش‌های این مرکز بوده است که امروز نیز رونمایی شد. همچنین این کتب به اساتید عرضه می‌شود و نقدها نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: ورود به اسناد حاکمیتی و بین‌المللی، نقد و ورود به عرصه‌های اجتهادی در صحنه عمل از دیگر سیاست‌های این دفتر بوده است. وقت آن است که این تحقیقات و اسناد به عرصه قانون‌گذاری وارد شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین اثنی‌عشری یادآور شد: برنامه‌های در دست اقدام یک‌ساله این دفتر، شامل راه‌اندازی دروس تمهیدی فقه معاصر است. در این میان ۸ درس در ۱۹ عنوان کتاب عرضه می‌شود. تلاش در جهت ارتقای جایگاه فعالیت‌های پژوهشی، تدوین جلد دوم و سوم بورس و داده‌های دیجیتال و فقه ورزش و... از جمله فعالیت‌های در حال انجام این مرکز است.
گفتنی است، در این مراسم، از آثار اجتهادی و تخصصی دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه، با حضور آیات شب‌زنده‌دار و اعرافی رونمایی شد.