مدیران مدارس در صف مقدم تعلیم و تربیت طلاب هستند
آیت‌الله حسینی بوشهری تبیین و اقناع طلاب در مسائل مدیریتی مدرسه را از کارهای لازم برای مدیران مدارس علمیه برشمرد و خاطرنشان کرد: باید با اقناع طلاب در مورد برنامه‌های ‌مختلف، از تدابیر دستوری پرهیز کرد؛ زیرا حوزه علمیه محل دستور نیست بلکه محل نصح و خیرخواهی است.
به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری، بعدازظهر یکشنبه 23 آبان در آیین اختتامیه نشست صمیمی و دوره دانش‌افزایی مدیران مدارس علمیه کشور، ضمن تبریک میلاد حضرت امام حسن عسکری(ع)، گفت: من فکر می‌‌کنم در این چند روز یکی از اجتماعات علمی، اخلاقی و پرشور و نشاط با موضوع نشر معارف مکتب اهل‌بیت (ع) در سطح کشور برگزار شده است؛ این نوع نشست و برخاست‌ها ‌و این نوع تبادل‌ نظرها بین مسئولان حوزه کار بسیار پسندیده‌ای ‌است که در ارتقای حوزه‌های ‌علمیه سهم بسزایی خواهد داشت.
رئیس شورای‌عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر حضور مسئولان حوزه‌های ‌علمیه استان‌ها ‌در صف مقدم فعالیت‌های ‌آموزشی و پژوهشی حوزه، خاطرنشان کرد: امیدوارم این‌گونه اجتماعات تداوم پیدا کند.
وی به بایسته‌های ‌یک مدرسه علمیه موفق پرداخت و گفت: مدیر، معاونان و سایر دست‌اندرکاران، اساتید و طلاب مدارس علمیه سه رکن اساسی هر مدرسه علمیه برای رسیدن به قله‌های ‌موفقیت هستند.
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های ‌علمیه تصریح کرد: همه تلاش‌های ‌ستاد مدیریت حوزه‌های ‌علمیه جهت تربیت طلبه خوب در مدارس علمیه کشور است.

  باید خروجی مدارس علمیه نقطه تمرکز مسئولان حوزه‌ها ‌باشد

وی با اشاره به اهمیت خروجی مدارس علمیه، افزود: آن نقطه اساسی در تمام فعالیت‌های ‌مسئولان حوزه‌های ‌علمیه از ستاد مدیریت تا نیروها در صف، تعلیم و تربیت طلبه توانمند و مترقی است.
آیت‌الله حسینی بوشهری بیان داشت: از مدیران عزیز خواهانیم اساتید، طلاب و مسئولان خوبی را در تراز خود جذب و تربیت کنند. جایگاه مدیر آنچنان بالاست که به قولی «اگر مدیر خوب باشد ولو مدرسه‌ای ‌نباشد، آن مدیر خوب آن مدرسه را خواهد ساخت؛ و اگر مدرسه‌ای ‌باشد و مدیر خوب نباشد، آن مدرسه را به ویرانه‌ای ‌تبدیل می‌‌نماید».

 مدیر خوب مُلّا تربیت می‌‌کند

عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه با تأکید بر ضرورت دانش مدیریت برای مدیران مدارس علمیه، اظهار کرد: مدیر خوب، مدرسه می‌‌سازد و ملا، فاضل و مهذب تربیت می‌‌کند. بنابراین مدیر مدرسه علمیه باید دارای دانش و اخلاق مدیریت باشد.
آیت‌الله حسینی بوشهری گفت: آنچه مهم است تأثیرگذاری مدیر بر روی طلبه است؛ مدیران و اساتید حوزه باید بدانند، چه بخواهند و چه نخواهند بر روی طلاب تأثیرگذارند.

  چهره مدیر تا آخر عمر در خاطر طلبه باقی می‌‌ماند

وی ادامه داد: چهره عاطفی، علمی و متخلق مدیر مدرسه در ذهن طلبه حک می‌‌شود و تا آخر عمر در خاطر او باقی خواهد ماند.
رئیس شورای‌عالی جامعه مدرسین، مدیریت را از نگاه اسلام یک اصل غیرذاتی برشمرد و خاطرنشان کرد: مدیریت به ما هو مدیریت، اصل نیست و آنچه اصالت دارد خروجی مدیریت می‌‌باشد؛ باید دید محصول مدیریت چیست؟ باید مدیران مدارس علمیه این کار را که پذیرفته اند برای خدا و بااخلاص باشد؛ زیرا همه ما می‌دانیم که این مسئولیت بُعد مادی ندارد و از این جهت حوزه دچار مشکلاتی است.

  اجر معنوی تعلیم و تربیت با اجر مادی آن قابل مقایسه نیست

عضو شورای‌عالی حوزه‌های ‌علمیه، بیان داشت: ما مسئولیت داریم که در مدارس علمیه بتوانیم فرزندان مسلمین را به جایگاهی برسانیم که در آینده با خلأ معلم، محقق و پژوهشگر دینی روبرو نباشیم؛ اجر معنوی این کار به‌هیچ وجه با اجر مادی آن قابل مقایسه نیست و می‌‌بایست دلگرمی مدیران حوزه به همان اجر معنوی باشد.

  لزوم مشورت مدیران مدراس علمیه با بزرگان

وی ضمن بیان اهمیت خلاقیت در مدیریت، افزود: اگر یک مدیر نتواند خلاق و به‌روز باشد، قطعاً در مسئولیتش موفق نخواهد بود؛ شما مدیران باید از بزرگان باتجربه شهر خود مشورت و کمک بگیرید.
آیت‌الله حسینی بوشهری اظهار کرد: مدیران مدارس علمیه باید روی مهارت‌های ‌متناسب با زی طلبگی تمرکز داشته باشند؛ طلبه باید پس از کسب علوم دینی و ورود به جامعه دارای مهارت‌های ‌لازم برای کلاس‌داری و برنامه‌های ‌فرهنگی مختلف باشد.

  فداکاری در وقت گذاشتن برای مدیریت مدرسه

وی گفت: تلاش و فداکاری در وقت‌گذاری برای کار و مسئولیتی که پذیرفته شده، یکی دیگر از ویژگی‌های ‌مدیران حوزه‌های ‌علمیه است.
عضو هیئت‌رئیسه مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر تلاش مدیران حوزه‌ها ‌بر باز بودن درب دفترشان پس از نماز صبح، عنوان داشت: مبادا طلبه شما گاهی به‌موقع و گاهی ناموقع نماز صبحش را بجای آورد؛ این موضوع نیاز به اهتمام تربیتی شما مدیران مدارس دارد.
وی با اشاره به مسئولیت‌های ‌کلیدی مسئولان حوزه‌های ‌علمیه، ادامه داد: ما به دنبال تربیت انسان‌های ‌عالم، مهذب، تأثیرگذار و مردمی هستیم.

  تربیت عالم عاقل

رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، خاطرنشان کرد: حوزه به دنبال تربیت کسی است که عالم و عاقل باشد و سخنش بر دل مردم بنشیند. آنچه حتی در حوزه‌های ‌علمیه ما ممکن است پدید آید، انسان‌های ‌دچار افراط و یا تفریط است؛ باید از این مسئله پیشگیری کرد.
آیت‌الله حسینی بوشهری با تأکید بر اینکه مدیر باید دارای تدبیر باشد، خاطرنشان کرد: مدیر باید عاقل و آماده برای تدبیر احسن امور در شرایط مختلف باشد.
وی انسان مهذب را پرسش‌گر مجهولات خود دانست و گفت: فرد مغرور و غیرمهذب چون به علمش مغرور است، ‌جایی که نمی‌‌داند از پرسش ابا می‌کند و به مرور زمان دچار انحراف خواهد شد.

  اهتمام به مباحثه علمی و ایجاد فرصت تدریس برای طلاب

دبیر شورای‌عالی حوزه‌های علمیه تصریح کرد: در مسئله آموزش باید به مسئله مباحثه اهتمام داشته باشید و تدریس را به طلاب پایه‌های ‌۴ به‌بعد بسپارید تا از ظرفیت و استعداد آنان استفاده شود؛ امتیازات مدارس ما بسیار است، اما یکی از اشکالات آن‌ها ‌این است که همه نخبگان و طلاب توانمند فرصت تدریس در این مکان‌ها ‌را ندارند؛ این فرصت را باید مدیران ایجاد کنند.

  جدیت داشتن در تدریس ادبیات عرب

وی با اشاره به اهمیت علم ادبیات عرب در آموزش طلاب، افزود: می‌‌بایست بیش‌از پیش به درس ادبیات پرداخت و در تدریس آن جدیت بیشتری نمود. در نحوه برخورد با طلاب می‌‌بایست مدیران، اول از همه، خودشان منظم و منضبط باشند؛ رعایت اخلاق و زی طلبگی از سوی مدیران مدارس یکی از لوازم تربیت طلبه خوب است.
استاد حوزه اسیر نفس نیست بلکه امیر نفس است
دبیر شورای‌عالی حوزه‌های ‌علمیه گفت: مدیر مدرسه علمیه پدر دینی و معنوی طلبه است و باید اخلاق و رفتارش به‌نحوی باشد که طلبه از او بیاموزد؛ مدیر و استاد حوزه باید اسیر نفس نباشد و امیر بر نفس باشد.

  مدیر و رفتار اخلاق‌مدارانه

آیت‌الله حسینی بوشهری اظهار کرد: با طلبه‌ها ‌رفیق بشوید؛ این‌طور نباشد که طلبه با دیدن مدیر احساس نگرانی کند.
وی با تأکید بر شخصیت‌بخشی و واسپاری مسئولیت به طلاب جوان، عنوان داشت: مدیران باید به طلاب خود مسئولیت بدهند تا آنان احساس شخصیت کرده و صاحب تجربه شوند.
امام جمعه قم، گفت: از مشکلات طلاب گره‌گشایی کنید؛ مدیران باید به حجره طلبه‌ها ‌سرکشی کنند؛ گاهی تغافل کنید و رفتاری با طلبه خطاکار داشته باشید که از اشتباهش بازگردد. در انتخاب اساتید اصل را بر ملّا بودن و عالم بودن بگذارید.

  اقناع به جای دستور

آیت‌الله حسینی بوشهری تبیین و اقناع طلاب در مسائل مدیریتی مدرسه را از کارهای لازم برای مدیران مدارس علمیه برشمرد و خاطرنشان کرد: باید با اقناع طلاب در مورد برنامه‌های مختلف، از تدابیر دستوری پرهیز کرد؛ زیرا حوزه علمیه محل دستور نیست، بلکه محل نصح و خیرخواهی است.

  اتمام ۳۰۰ پروژه نیمه‌تمام حوزه تا ۲ سال آینده

به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی، ۲۱‌آبان در مراسم افتتاحیه دومین نشست مدیران مدارس علمیه کشور، با اشاره به مسائل مدیریتی در سطوح مختلف، افزود: مدیریت، بالاترین نقش را در راهبری یک مجموعه دارد. مدیریت یک فن بسیار دشوار، دانش بسیار استراتژیک و پیچیده است. جمع‌آوری همه امکانات مادی، معنوی و نیروی انسانی برای تحقق یک هدف، کار مدیریت است.
 وی با بیان اینکه مدیر باید از خود عبور کند، گفت: مدیر ضمن اینکه تمام تلاش و توان خود را به کار می‌گیرد، باید توان‌های دیگر را نیز بشناسد، در کنار هم قرار دهد و انگیزه ایجاد کند و در یک ریلی برای رسیدن به مقصد به حرکت درآورد.
عضو شورای‌عالی حوزه، شناخت امکانات و مقدورات، جمع‌آوری، نظم‌بخشی، بسیج و راهبری آنها به سمت اهداف معین و دقیق، کار دشوار مدیریت عنوان کرد و گفت: لازمه آن، تسلط برخویشتن است. اینکه مدیر فراز و فرودها را درک کند، در برابر حوادث و وقایع هم هوشیار و حکیم و دقیق باشد، هم بفهمد و هم نبازد، به‌موقع اقدام کند و به‌موقع آرام باشد.
وی به شروط «مدیریت درست» اشاره کرد و اظهار داشت: مدیر باید به درون خود احاطه داشته باشد. ظرفیت‌های خود برای اثرگذاری بیشتر را بداند، توانایی تأثیر بر محیط داشته باشد. وقتی که مدیریت، مدیریت انسان، دانش، اخلاق و ادب باشد، این موضوع وظایف و سختی کار را دوچندان می‌کند؛ لذا مدیر باید تمام این ابعاد و زوایا را بداند و نسبت به تقویت آن اهتمام داشته باشد.
آیت‌الله اعرافی تصریح کرد: مهمترین نکته در کار مدیریت، رویکرد جامع و متوازن در همه اضلاع و ابعاد شخصیت متربیان و متعلمان است؛ به‌ویژه فضای حوزه که نگاه راهبردی، جامع و متواضع به رشد همه ابعاد و اضلاع شخصیت طلاب و به‌نوعی اساتید، ضرورت اول است که مدیر باید از آن برخوردار باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه تأکید کرد: مدیری موفق است که به همه اینها بپردازد و ضمن اینکه کار را به معاونان و همکاران سپرده است، خود ناظر بر کلیت عملکردها و توازن این رشد باشد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان کرد: اگر ما نظام اولویت‌های تربیتی شخصیت را نشناسیم، اگر بشناسیم و به همه اضلاع توجه نکنیم و یا در اولویت‌گذاری مادیات را مهمتر بشماریم، حتماً کار ما ناموفق است. این مقوله‌ای است که هر روز باید نسبت به آن توجه داشت.
مدیر حوزه‌های علمیه در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع و جایگاه مدرسه در یک شهر پرداخت و گفت: مدرسه در یک شهر و منطقه و در یک شعاعی، باید مدرسه‌ای جامع، پاسخگو، نورافشان و ناظر بر محیط باشد. ما در طرح آمایش آورده‌ایم که حوزه دارای رسالت‌هایی است. حوزه باید به نیازهای معرفتی، اخلاقی، فکری، اندیشه‌ای، نهادی و ساختاری محیط خود پاسخگو باشد. مدرسه و حوزه ما باید از چنان توان نرم‌افزاری، تربیتی، اخلاقی، هویتی و اجتماعی برخوردار باشد که محیط پیرامون خود را روشن کند و این با اندیشه‌ورزی، فکر و برنامه‌ریزی از عهده شما برمی‌آید.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه مدیر باید با نهادهای فکری، فرهنگی و معرفتی در فضای کاری تعامل داشته باشد، ادامه داد: اگر ما بخواهیم ۵ سال خودمان را بر اساس تجربه گذشته و زحمات بزرگان گذشته ارزیابی کنیم، بر پایه هزار سال حوزه، یکصدسال قم و ۴ دهه انقلاب اسلامی انجام شده است. ما خادم و وام‌دار همه عزیزانی هستیم که در گذشته تلاش کرده‌اند و نتیجه آن امروز به دست ما رسیده است.
وی ادامه داد: امروز به‌طور نسبی حوزه، از یک فلسفه تعلیم و تربیت و برنامه‌ریزی جامعی به‌طور نسبی برخوردار است؛ البته نمی‌شود ادعای کمال و تمام کرد و لذا قابل نقد و اصلاح است؛ اما این منظومه فکری به‌شکل منسجمی طراحی و بخش‌های مهمی از آن تصویب شده است.

  افزایش درآمد مدارس علمیه بر اساس اقتضائات و شئون حوزه

آیت‌الله اعرافی هم‌چنین در آیین اختتامیه این نشست، با مرور بر حوزه‌های کاری مدیران مدارس علمیه، خاطرنشان کرد: در زمینه منابع انسانی و پشتیبانی که بسیار مهم و وسیع است، املاک و اموال حوزه را در حال رصد هستیم تا به‌نام حوزه ثبت شده و بر همین نام نیز باقی بمانند.
وی حوزه‌های علمیه را دارای اموال و املاک زیادی دانست و گفت: این اموال به‌دلایلی دچار آسیب‌هایی همچون عدم ثبت و ضبط و مدیریت کلان اقتصادی شده‌اند.
عضو شورای‌عالی حوزه تصریح کرد: یکی از راهبردهای ما در زمینه اداره حوزه‌های علمیه، پایه‌های ثبت و ضبط اموال و املاک حوزه و تولید درآمدهای متناسب با شأن حوزه می‌باشد.
وی با اشاره به عدم نیاز به افزایش تعداد مدارس علمیه، افزود: باید به‌جای افزایش تعداد مدارس علمیه به افزایش درآمد آن‌ها بر اساس اقتضائات و شئون حوزه پرداخت.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه در تلاش هستیم تا ۲ سال آینده، همه ۳۰۰ پروژه نیمه‌تمام حوزوی به اتمام برسند، گفت: در مقوله صیانت می‌بایست، اقدامات جامعی انجام گیرد؛ هرچند حدود ۱۵ طرح در این حوزه در دست اقدام است که یکی از آن‌ها تشکیل شورای دستگاه‌های صیانتی مرتبط با حوزه می‌باشد.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: ما باید در قم و سایر استان‌ها، شورایی داشته باشیم که تا اگر مسئله جدیدی در فضای اجتماعی پیش آمد، مردم بتوانند به آن رجوع داشته باشند.
وی ادامه داد: در دفتر اجتماعی سیاسی حوزه با سابقه‌ای حدود ۴ سال، مسائل مربوط به حوزه انقلابی دنبال می‌گردد و نیاز است، مدیران مدارس علمیه ارتباطات مستمری با این دفتر برقرار نمایند.
مدیر حوزه‌های علمیه، تشکیل ستاد حوزوی بحران و مقابله با حوادث غیرمترقبه را جهت انسجام فعالیت‌های جهادی حوزویان دانست و خاطرنشان کرد: اصل کار در عرصه فعالیت‌های جهادی، خود طلاب و روحانیون هستند؛ اما این ستاد جهت انتظام‌بخشی و هماهنگی بین این نیروهای خدوم تشکیل شده است.
عضو شورای‌عالی حوزه با بیان اینکه حرکات جهادی طلاب نقش مهمی در سرمایه‌های اجتماعی حوزه‌های علمیه دارد، ابراز کرد: دبیرخانه گروه‌های جهادی فعال است و در برخی مدارس نیز این گروه‌ها تشکیل شده‌اند؛ نهاد روحانیت در قلمروی کمک‌رسانی به مردم و مقابله با حوادث غیرمترقبه را دو نهاد یعنی ستاد حوزوی بحران و دبیرخانه گروه‌های جهادی مدیریت می‌نماید.
وی ضمن بیان اهمیت همگرایی دستگاه‌های آموزشی و تبلیغی با حوزه‌های علمیه، افزود: حوزه خواهران، سازمان تبلیغات، دفتر تبلیغات، جامعة‌الزهرا(س)، جامعة‌المصطفی(ص)، مرکز خدمات و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، با تشکیل دبیرخانه‌ای، به دنبال رسیدن به هماهنگی لازم این نهادها هستند.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: گروه مشاوران و ستادهای راهبری حوزه، یکی دیگر از بخش‌های مدیریتی و مردمی حوزه‌های علمیه است؛ تاکنون در حدود ۱۵ جمع و ستاد راهبری در موضوعات کشوری همچون سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سبک زندگی اسلامی و بحران جمعیت شکل گرفته است.
وی با اشاره به نقد و تحلیل سند۲۰۳۰ از سوی حوزه و ارائه آن به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، از تشکیل دبیرخانه حوزوی گام دوم انقلاب اسلامی خبر داد.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به تشکیل دفتر متون حوزه ادامه داد: این دفتر در چند وقت اخیر در حدود ۵۰ اثر علمی جدید را تولید نموده است.

  راه‌اندازی مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه‌های علمیه در ساختار جدید

عضو شورای‌عالی حوزه خاطرنشان کرد: در ساختار آزمایشی جدید ستاد مدیریت حوزه‌های علمیه، مرکز رسانه و فضای مجازی راه‌اندازی شد که از جمله فعالیت‌های آن در قالب خبرگزاری حوزه، با درگاه‌های مختلف در فضای مجازی است؛ این خبرگزاری با چند زبان زنده دنیا در حال فعالیت خبری و تحلیلی می‌باشد.

  ساخت 10هزار واحد مسکونی برای طلاب

وی افزود: در شهرک مهدیه قم، طرح‌های تحولی مختلفی در نظر گرفته شده است که مهمترین آن‌ها ساخت حدوداً ۱۰‌هزار مسکن برای طلاب می‌باشد؛ حوزه‌های علمیه استان‌های مختلف می‌توانند در این طرح مشارکت داشته باشند و برای طلاب استان‌های خود در تأمین مسکن در قم تدبیر نمایند.
وی از انتشار نسخه جدید رتبه‌بندی ۵۰۰ مدرسه و مؤسسه حوزوی خبر داد و گفت: رتبه‌بندی مدارس علمیه، یکی از صد فعالیت دفتر برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری حوزه علمیه می‌باشد که به‌زودی نسخه جدید آن منتشر خواهد شد.
مدیر حوزه‌های علمیه در پایان با بیان اینکه مرکز رشد حوزوی به دنبال جمع‌آوری ایده‌های فرهنگی طلاب و روحانیون و تبدیل آن‌ها به محصولات فناورانه می‌باشد، افزود: پیش‌بینی یک طرح مطالعاتی با محوریت ده متفکر جهان تشیع، یکی از برنامه‌های آتی حوزه زیر نظر معاونت تهذیب خواهد بود.

  تعلیم و تربیت طلاب به دست مدیران مدارس است

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی نیز در این نشست، با بیان اینکه با توجه به مسئولیت‌هایی که داشته‌ایم با همه مسائل و مشکلات آشنا هستم، گفت: توجه به مدیر و جایگاه آن می‌تواند اهداف و سیاست‌های برنامه‌ای حوزه‌های علمیه را در مدارس به‌شکل مطلوبی عملیاتی سازد و از آنجا که تعلیم و تربیت به دست مدیران مدارس است؛ لذا نسبت به این جایگاه مهم و ارزشمند شناخت کافی را داریم.
قائم‌مقام مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: در مدارس علمیه سراسر کشور تمام مطالبات اعم از تربیتی، تهذیبی، آموزشی، پژوهشی حوزه علمیه از مدیران مدارس می‌باشد؛ لذا مدیران مدارس به‌عنوان الگو هستند که باید خودشان نگاه و دغدغه تعلیم و تربیتی داشته باشند.
حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی «کادر مدرسه» و «استاد» را از عناصر اخلاقی و تربیتی یک مجموعه آموزشی توصیف کرد و افزود: وقتی مدیر، کادر و اساتید مدرسه متخلق باشند، طبیعی است که طلاب در چنین محیطی رشد و ویژگی‌های اخلاقی ممتازی را کسب می‌کنند و اگر غیر از این باشد، نمی‌توان انتظار خروجی نابی از این مدرسه داشت.
مدیر طرح و برنامه حوزه‌های علمیه هم در سخنانی اظهار کرد: در خصوص بهبود شرایط و دغدغه مدیران مدارس، اقدامات مهمی در حال انجام است که انشاءالله تا پایان سال بسیاری از دغدغه‌های مدیران محترم برطرف خواهد شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین ‌هادی رضایی افزود: رسیدگی و تدوین موضوع مهمی همچون کادر مدارس در دستور کار است که در این زمینه طرح‌هایی به دبیرخانه شورای‌عالی ارسال گردیده و در حال بررسی و اقدام می‌باشد.
گفتنی است، ‌مدیران مدارس علمیه سراسر کشور علاوه بر شرکت در کارگاه‌های دانش‌افزایی، نشست‌های صمیمی نیز، با معاونان ستادی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه داشتند