به گزارش خبرگزاری حوزه، سلسله نشست‌های علمی پژوهشی «دین و حکمرانی اسلامی بر فضای مجازی» با عنوان فرصت‌های بین‌المللی حکمرانی اسلامی فضای مجازی به همت دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی مرکز ملی فضای مجازی به‌مناسبت هفته پژوهش برگزار شد.
حجت‌‌الاسلام چگینی از اساتید فضای مجازی به انواع حکمرانی در جامعه اشاره و عنوان کرد: یکی از عناوین حکمرانی در اینترنت و فضای مجازی است که منظور از آن، سیستمی از قوانین، خط‌مشی‌ها و شیوه‌هایی که نحوه مدیریت و نظارت یک دولت و یا یک مجموعه بر امور مربوط به اینترنت را روشن می‌کند.
این پژوهشگر فضای مجازی ادامه ‌داد: وقتی فضای مجازی شکل گرفت، کسانی که این فضا را شکل داده‌ بودند، یک مدینه فاضله‌ای را برای آیندگان و مخاطبان تصویر می‌کردند و گفتند: هیچ شخص، دولت و سازمانی بنا نیست بر اینترنت مدیریت داشته باشد و تفاوت این پلتفرم جهانی با پلتفرم‌های سابق مثل تلویزیون و...که از ابتدا مدیریت‌پذیر بودند، در این بود.
وی در ادامه، به نحوه ایجاد حکمرانی اشاره کرد و افزود: در سال ۲۰۰۳ ناگهان دولت‌ها با اثرگذاری اینترنت بر فضای عمومی روبه‌رو می‌شوند و از مزایای آن مطلع می‌شوند که برای اولین‌بار ایده حکمرانی بر اینترنت مطرح می‌شود و اولین نشست بین‌المللی جامعه اطلاعاتی در ژنو، با مفهوم حکمرانی اینترنتی فضای مجازی با هدف چارچوب‌گذاری و مدیریت فضا برگزار می‌شود.
حجت‌الاسلام چگینی عنوان کرد: عمدتاً مصوبات این نشست‌ها از قبل پیش‌نویس و توسط کشورهای اثرگذار رأی‌گیری شده بود و اهم مصوبات نشست را آمریکا در سه محور برای حکمرانی بین‌المللی مورد توجه قرار می‌دهد.
وی در بیان این سه محور گفت: مورد اول این است که در فضای مجازی و اینترنت، باید حاکمیت قانونی وجود داشته باشد. مورد دوم اینکه مسئله کپی‌رایت را از همان ابتدا جزء قوانین بین‌المللی قرار دادند و مورد سوم، مسئله امنیت بود که بر فضای امن تأکید داشتند و دایره وسیعی برای آن تعریف کردند.
پژوهشگر فضای مجازی یادآور شد: این محور‌ها در ظاهر بسیار خوب هستند؛ ولی برای نمونه، مورد سوم را که به‌عنوان فضای امنیتی اینترنت باید تمام کشورها بپذیرند، عاملی برای فشارها از سوی آمریکا تبدیل شده است.
حجت‌الاسلام چگینی به اصول کلی مصوب توسط غرب اشاره و مطرح کرد: در سال ۲۰۰۵ که اصول کلی برای اینترنت به تصویب رسید، آمریکا و غرب در سه حوزه متمرکز شدند که عبارتند از: حکمرانی دولتی، شرکتی و عمومی.
وی در بیان حکمرانی دولتی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین کار غرب در عرصه حکمرانی دولتی وضع قوانین برای اینترنت بود؛ کاری که هیچ کشوری به خود اجازه این کار را نمی‌داد. آن‌ها قوانین متعدد برای این فضا وضع کردند که در ظاهر ممکن است، خوب باشد و شامل داخل آمریکا باشد؛ اما چون زیرساخت‌ها دست کنگره آن‌ها بود، خواه ناخواه به قانون جهانی تبدیل شد.
حجت‌الاسلام چگینی ضمن اشاره به گستردگی قانون غرب در حکمرانی دولتی فضای مجازی، اظهار کرد: قانون وضع‌شده توسط غرب، از گستردگی برخوردار است. فقط قانون ۴۷ منشور ارتباطات آن‌ها، به‌اندازه یک کتاب است و فقط بخش ۲۳۰ آن به تمامی الزامات اشاره دارد که بسیار تعجب‌برانگیز است. وی ادامه داد: ما معتقدیم، فضای مجازی یک فضای آزاد و مستقلی است؛ درصورتی‌که آن‌ها ۱۵ سال قبل برای تک تک مسائل با ذکر مصداق قانون وضع کرده‌اند.
کارشناس این نشست با بیان اینکه حکمرانی دیگر، حکمرانی شرکتی است، در باره این نوع حکمرانی، بیان کرد: همان‌طور که کاربران اینترنت بیشتر شدند، قدرت شرکت‌ها نیز افزایش یافت و شرکت‌ها به فکر تشکیل نهاد واحد و وضع آیین‌نامه و ضوابط با هدف به دست گرفتن ابتکار عمل برای وضع قوانین در راستای رسیدن به اهداف و تغییر آنها افتادند.
وی یادآور شد: از سال ۲۰۰۷ به بعد، ناگهان نهادهای هماهنگ‌کننده شرکت‌ها شکل گرفت تا هرکدام در یک حوزه ریل‌گذاری کنند.
حجت‌الاسلام چگینی افزود: حکمرانی دیگر، حکمرانی عمومی بود؛ حکمرانی عمومی یعنی بتوان با استفاده از فضاهای عمومی که وجود دارد، اعمال اراده و نفوذ کرد و شبکه‌های اجتماعی، طبق قانون آمریکا باید بی‌طرف باشند و الگوریتم‌ها و محتواهایی که خودشان دوست دارند، نمایش داده می‌شود.
وی تصریح کرد: وقتی آقای ایلان‌ماسک توئیتر را خریداری کرد، چون با فضای آمریکا زاویه داشت، قواعد توئیتر را فاش کرد و گفت: نرم‌افزار توئیتر به‌طوری نوشته شده که افراد دست راست در آن دیده نشوند. او از دست‌کاری‌های الگوریتم‌ها که کاملاً خلاف قانون آمریکاست پرده برداشت.
پژوهشگر عرصه فضای مجازی، به اتفاقات اخیر اشاره و یادآور شد: در ایام اخیر با دلایل روشن متوجه این قانون آنها شدیم و پیام‌رسان‌هایی مثل فیس‌بوک و اینستاگرام که باید از قانون بی‌طرفی حمایت کنند، فضای اغتشاش ایران را به‌نفع خود مدیریت کرده و همچنین بارها تصویر سردار سلیمانی را حذف می‌کند.
وی به سرمایه‌گذاری بر روی سلبریتی‌ها اشاره کرد و گفت: غرب از سلبریتی‌ها به‌عنوان ماشین تبلیغاتی استفاده می‌کند و هرجا این قشر به نفع آن‌ها اقدامی می‌کنند، از آن‌ها دفاع می‌کند و در غیر این‌صورت با آن‌ها برخورد می‌کند.