به گزارش خبرگزاری شفقنا، وی با بیان اینکه ما امروز با یک نظام اجتماعی سروکار داریم، گفت: یک‌سری مسائلی وجود دارد که با دلیل شرعی ثابت شده است. وقتی از منظر نظام اجتماعی به آن نگاه کنیم، این سؤال مطرح می‌شود که دولت چه وظیفه‌ای نسبت به آن دارد؟ مثلاً در زمینه بهداشت، در نصوص می‌خوانیم که «النظافة من الایمان»؛ با توجه به این روایت، وظیفه دولت در حفظ نظافت جامعه، وظیفه الزامی است.
وی افزود: اگر بخواهیم در نگاه فقهی خود تحول ایجاد کنیم، فقط این نیست که در روش استنباط یا منابع استنباط تحول ایجاد کنیم. ما در گذشته چون قدرت را در دست نداشتیم و مدیریت جامعه برعهده ما نبود، وظیفه‌ای نداشتیم؛ اما امروز چون مدیریت جامعه برعهده ماست، وظیفه داریم که موضوعات را علاوه بر چارچوب فقه فردی، در چارچوب فقه نظام هم بررسی کنیم.
وی بیان کرد: تراث فقه نظام باید با همان روش قدیم به‌خوبی اتقان شود؛ چون یک مجتهد متقن و استخوان‌دار، می‌تواند یک مسئله را که در فقه خرد حکم می‌دهد، در فقه کلان یا فقه نظام بررسی کند و حکم درستی بدهد؛ چون اگر متقن و آشنا به مسائل فقهی نباشد و توجهی به احکام متعارض نداشته باشد، ممکن است مصداق آن موضوع تغییر کرده باشد و حکم نامناسبی بدهد.
وی با بیان اینکه مسائل و موضوعات باید در چارچوب فقه نظام بررسی شود تا فقه ما پاسخگوی نیازهای روز جامعه شود، گفت: تکلیف مکلفین دو دسته است؛ گاهی فعل، فردی است و تکلیف فردی و گاهی فعل، جمعی است و تکلیف اجتماعی؛ قرآن کریم فرموده است: ]لقد أرسلنا رسلنا بالبینات وأنزلنا معهم الکتاب والمیزان لیقوم الناس بالقسط»؛ یعنی عموم و آحاد جامعه وظیفه دارند، قسط و عدل اجتماعی ایجاد کنند.
وی اظهار کرد: بنابراین عدل هم مکلف فردی دارد و هم، جامعه بما هو جامعه، در این زمینه تکلیف دارد؛ لذا به‌همین دلیل در جامعه ظالمانه، عذاب بر کل جامعه نازل می‌شود؛ در آیه شریفه «واتقوا فتنهً لاتصیبن الذین ظلموا منکم خاصةً واعلموا أن‌الله شدید العقاب»، به این مسئله پرداخته است که از فتنه‌هایی که عواقب آن صرفاً به برخی افراد نمی‌رسد و همه را در بر می‌گیرد، بپرهیزید؛ یعنی با اینکه افراد خوبی در این جامعه هستند؛ ولی تر و خشک با هم می‌سوزند و جامعه دچار عذاب خواهد شد.
وی اضافه کرد: در روایت بیان شده که اگر خواص به کار زشتی عمل کنند و جامعه به آن اعتراض نکند، همه معذب خواهند شد. وقتی رفتار جمعی غلط بود؛ حتی اگر رفتارهای فردی درست بود، عذاب نازل می‌شود؛ ولی اگر رفتار جمعی درست بود؛ ولی رفتار فردی اشکالاتی داشت، این مسئله برای خدا قابل اغماض است.
وی افزود: الآن در کشورهای غربی، رفتارهای فردی از افراد خوب کم نیست؛ ولی رفتارهای جمعی آنها در نهایت درست نیست و این نوع رفتارها در نظام عدل الهی ملاحظه خواهد شد.