مقاومت، شیرازه کتاب وحدت
علیرضا مکتبدار، طلبه حوزه علمیه و پژوهشگر دینی
وحدت یعنی بههم پیوستن اجزائی متجانس؛ ولی از همگسسته و تشکیل ساختاری یکدست و قدرتمند جهت مواجهه با ساختهای ناهمگون و آسیبزا؛ بنابراین تجانس و همگونی، در زمره مؤلفههای وحدت بهشمار میآید؛ اما تماسک و جذب و انجذاب این اجزای از همگسسته در گروی وجود عنصر مهم دیگری بهنام «مقاومت» است. بدون مقاومت، پیوستگی اجزائی که از دور و نزدیک در کنار هم گرد آمدهاند، چندان نخواهد پایید. مقاومت همچون شیرازهای قوی، کتاب وحدت را از پاشیدگی و پراکندگی مصون میدارد.
در برابر سیاست نامیمون «تفرقه بینداز و حکومت کن»، این مؤلفه مقاومت است که حقیقت وحدت را از گزند موریانههای تفرقه در امان نگاه میدارد. هر گروه و ملتی، برای دستیابی به اهداف بلند خویش، نیازمند مقاومت و پایمردی است. قرآن کریم بر صبر و مقاومت تأکید بسیار فرموده است؛ از جمله آنجا که به پیامبر گرامی(ص) میفرماید: [فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَمَنْ تابَ مَعَکَ وَلاتَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ]؛ همانگونه که به تو فرمان دادهایم، بر این دین، پایداری کن. کسانى هم که از شرک، توبه کرده و همراه تو ایمان آوردهاند، باید در این مسیر پایدارى کنند. مبادا دست از مقاومت بردارید و طغیان کنید و از بندگى خدا منحرف شوید که او به کارهای شما بیناست و در صورت عقبنشینی، شما را مؤاخذه خواهد کرد.
این مقاومت است که وحدت را به عاملی بازدارنده در برابر ناگواریها و دشمنیها بدل میکند و از دیگر سو، این سستی و کاهلی است که نیروی بیکران نهفته در وحدت را در چشم برهمزدنی دود میکند و در برهوت خواری و سرسپردگی میپراکند. در مقابل اما، مقاومت یکپارچه در برابر دشمنان به برتری و غلبه مؤمنان میانجامد؛ چنانکه خدای متعال، مؤمنان استوار را بدان بشارت داده است: [فَلاتَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَکُمْ وَلَنْیَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ]؛ مبادا در مبارزه کوتاهی کنید و به دشمن پیشنهاد سازش دهید. شما بالاترید؛ چون خدا با شماست و مطمئن باشید، نتیجه مقاومت را بیکم و کاست به شما میدهد. بهفرموده مرادِ پایمردان، علی(ع)، جایگاههای فرازمند جز در سایه مقاومت و شکیبایی فرادست نمیآید: «بِالصَّبرِ تُدرَکُ مَعالِی الاُمُورِ»؛ ارزشها و مقامهای عالی در پرتو صبر و مقاومت، به دست میآید.
بیتردید، مقاومت هزینهبر است و جز باورمندان راستاندیش، حاضر به پرداخت بهای آن نیستند و آنان که نان بهنرخ روز میخورند و خود را چون پر کاهی به طوفان حوادث سپرده و یا چون تختهپارهای، به امواج پدیدآمده از دگرگونیهای روزگار تن میسپارند، حاضر به پرداخت این بها نیستند؛ اما غافلند از آنکه هویت انسانی خویش را در گروی ناپایداری خویش مینهند و گوهر کرامت خویش را به رایگان در اختیار دشمنانی قرار میدهند که بر محور باطل خویش یکپارچه و در نگاهبانی از آن پایدارند.
در طول تاریخ اسلام و این مرز و بوم اهورایی، درخت وحدت از جویبار همیشه جاری و ساری مقاومت سیراب گشته است. در این جویبار، خون پاک شهیدانی جاری است که بهبهای جان خویش، این شجره مبارکه را آبیاری و میوههای تر و شیرین را آن را در دامن مردمان آزاده نهادهاند؛ اما بدخواهان و تنگ نظران نیز بیکار ننشسته و همواره تبر دشمنی را در کوره کینه گداخته و با پتک تفرقه بر پیکر این شجره مبارکه ضربههای سهمناک میزنند. اگر این درخت مبارک، این ضربهها را به جان خریده و در برابر تطمیعها و تهدیدها مقاومت ورزد، دیگر هیچ تبری بر پیکر تنومند آن کارگر نخواهد افتاد.