مراسم آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ حوزه‌های علمیه، با پیام حضرت آیت‌الله سبحانی، سخنرانی آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله حسینی بوشهری رئیس شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، نمایندگان مراجع عظام تقلید، برخی اعضای جامعه مدرسین و شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، طلاب، علما و اساتید،  ۲۹ شهریور در سالن اجتماعات مدرسه عالی دارالشفای قم برگزار شد.
حضرت آیت‌الله سبحانی گفتند: اکنون سؤال‌های زیادی از اطراف و اکناف به حوزه می‌آید و جمعی از حوزویان باید پاسخگوی سؤالات روز بوده و این جمع باید مجهز به پاسخ به سؤالات روز باشند و حتی پاسخ مراجع تقلید هم، جمع شود و جواب واحد داشته باشند. باید گروهی برای پاسخ به این سؤالات در مدرسه فیضیه تربیت شوند.
حضرت آیت‌الله سبحانی در آیین آغاز تحصیلی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ حوزه‌های علمیه که در سالن همایش‌های مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد، با اشاره به آیات قرآن، بر لزوم تجهیز به سلاح بیان و نگارش توسط عالمان و مبلغین دین تأکید و اظهار کردند: اولین خطاب و وحی به پیامبر‌(ص)، خطاب به خواندن است: [اقرأ باسم ربک الذی خلق]؛ این حاکی از آن است که قرائت، مسئله مهمی است. در آیه بعد می‌فرماید: [الذی علّم بالقلم وعلّم الانسان مالم یعلم] که این هم حاکی از اهمیت قلم است.
ایشان با بیان اینکه مجموع این آیات نشان می‌دهد که برای بیان شریعت باید مجهز به دو سلاح قلم و بیان باشیم و خداوند در قرآن کریم، حدود ۳۹ قَسم دارد، افزودند: قرآن کریم در جای دیگر هم به «قلم» قسم می‌خورد؛ «ن والقلم ومایسطرون». در واقع معلوم می‌شود: «مٌقسم‌به» اهمیت فوق‌العاده دارد. قَسَم‌های الهی برای بیان اهمیت «مٌقسم‌به» است. نوعاً مفسران مزایای «مقسم‌به» را بیان کرده‌اند.
‌معظم‌له بیان کردند: در کتاب‌های تفسیری وقتی به قَسَم می‌رسند، به اهمیت «مقسم‌به» اشاره می‌کنند؛ اما اهمیتی به پاسخ قسم نمی‌دهند؛ درحالی‌که در کنار «مقسم‌به» می‌بایست، «مقسم‌له» را هم بیان کرد که [ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ].
حضرت آیت‌الله سبحانی، با اشاره به صدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم، گفتند: مرحوم آیت‌الله‌العظمی حائری در سال ۱۳۰۱ تصمیم گرفت، حوزه علمیه قم را احیا کنند. مردان بزرگ کارهای بزرگ‌تری را انجام می‌دهند. هنگامی که سلاجقه از ضعف آل‌بویه استفاده کردند و کتابخانه شیخ طوسی(ره) را آتش زدند، شیخ مجبور شد، به نجف اشرف برود و مرکزی را تأسیس کرد که امروز قریب 100 سال است که مورد استفاده ماست. هنگامی که هلاکو به الموت رفت و خواجه نصیرالدین طوسی(ره) را به اسارت گرفت، خواجه توانست، اندیشه هلاکو را که علاقه‌مند به نجوم بود، متوجه کرده و رصدخانه مراغه را بسازد و بیش از 400 جلد کتب تخصصی را جمع‌آوری نمود و همه علمای فراری را فراخواند و در یک مکان گرد هم آورد.
این مرجع تقلید، حضور آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(ره) در قم و تشکیل این حوزه را کار بزرگی که برکات فراوانی داشته، دانست و افزود: این انقلاب از برکات حوزه است. بنابراین حوزه را باید با همان برنامه فرهنگی خودش حفظ کرد. فرهنگ حوزه را عوض نکنیم؛ بلکه باید محفوظ بماند؛ البته با توجه به گذر زمان کمالاتی پیدا کند؛ اما این فرهنگ نباید تبدیل به فرهنگ دانشگاه شود.
ایشان ادامه دادند: مرکزیت فیضیه، حرم و ... را باید حفظ کنیم و کاری نکنیم، اینجا خلوت باشد. مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) عصرها درس می‌گفتند، بعد از فراغت ایشان، مدرسه فیضیه از طلبه موج می‌زد.
‌معظم‌له گفتند: یکی از فرهنگ‌های خوب بحث‌های بین‌الاثنین(مباحثه) است که لازم است، با جدیت حفظ شود؛ همان‌گونه که توانسته‌ایم، علمای بزرگی را پرورش دهیم، باید بتوانیم همان‌گونه که در طول تاریخ علمای بزرگی تربیت شدند، اکنون هم طلاب و فضلای بزرگی را پرورش دهیم.
ایشان افزودند: از نظر امتحان در حوزه علمیه، باید کتبی و نوشتاری و به‌سبک حضوری باشد و این، برای ما مهم است و نباید از دیگران سرمشق بگیریم.
حضرت آیت‌الله سبحانی بر تربیت افراد متخصص تأکید و بیان کردند: باید کسانی باشند که متخصص در تدریس لمعتین باشند. همچنین افرادی تربیت شوند که متخصص تدریس رسائل و مکاسب شوند؛ البته این مانع از تدریس دیگران نمی‌شود.
ایشان با اشاره به نامه خود به یکی از اعضای شورای‌عالی حوزه درباره شبهات فراوان مطرح‌شده در فضای مجازی، اظهار کردند: اکنون سؤال‌های زیادی از اطراف و اکناف به حوزه علمیه می‌آید و جمعی از حوزویان باید پاسخگوی سؤالات روز بوده و این جمع باید مجهز به پاسخ به سؤالات روز باشند و حتی پاسخ مراجع تقلید هم، جمع شود و جواب واحد داشته باشند. لازم است، افرادی متخصص در این زمینه توسط حوزه علمیه بتوانند، نقش‌آفرینی کرده و شبهات را پاسخ دهند؛ بسیاری از علما، کتب پاسخ به شبهات نوشته‌اند.
‌معظم‌له در پایان تأکید کردند: نکاتی که در این جلسه به آن اشاره نمودم، تماماً تجربه‌های بنده بود و امیدوارم که این نکات مورد توجه قرار بگیرد.

   تبیین محورهای  هفتگانه تحول در حوزه‌های علمیه
آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه نیز ۲۹ شهریور در آیین آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ حوزه‌های علمیه که در سالن همایش‌های مدرسه عالی دارالشفا برگزار شد، ضمن تبریک آغاز سال تحصیلی و خوشامد‌گویی به حاضرین جلسه،«حوزه علمیه و رسالت تبلیغ و تبیین» را به‌عنوان شعار سال حوزه اعلان کرد و با اشاره به منشور روحانیت حضرت امام خمینی(قد)، به هفت محور مهم برنامه‌های تحولی حوزه‌های علمیه اشاره نمود که بدین شرح می‌باشد.

 منزلت روحانیت و حوزه‌های علمیه از نگاه امام خمینی(قد)
ضمن تقدیر و تشکر صمیمانه و خوشامدگویی خدمت طلاب گران‌قدر، فضلای عزیز، اساتید بزرگوار، محققان و مبلغان و مدیران و کارگزاران حوزه‌ها، اعضای محترم شورای‌عالی جامعه مدرسین و شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، مجمع عمومی جامعه مدرسین، مجمع نمایندگان طلاب، نهادهای حوزوی و مؤسسات حوزوی که در محضرشان هستیم و به-ویژه خدمت نمایندگان بیوت مراجع عظام و به‌طور ویژه خدمت ریاست ارجمند دفتر مقام معظم رهبری، خدمت دبیر بزرگوار و ارجمند جامعه مدرسین و شورای‌عالی و همه بزرگوارانی که در این محفل حضور دارید، اجازه می‌خواهم که سخن را با فرازی از منشور روحانیت حضرت امام(قد) آغاز کنم و در ادامه، نکاتی در مورد حوزه‌های علمیه[بیان کنم]. امام بزرگوار در این منشور می‌فرمایند:
«تردیدی نیست که حوزه‌های علمیه و علمای متعهد در طول تاریخ اسلام و تشیع مهمترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کج‌روی‌ها بوده‌اند. علمای بزرگ اسلام در همه عمر خود تلاش نموده‌اند تا مسائل حلال و حرام الهی را بدون دخل و تصرف ترویج نمایند.
اگر فقهای عزیز نبودند، معلوم نبود، امروز چه علومی به‌عنوان علوم قرآن و اسلام و اهل‌بیت(ع) به خورد توده‌ها داده بودند. جمع‌آوری و نگهداری علوم قرآن و اسلام و آثار و احادیث پیامبر بزرگوار(ص) و سنت و سیره معصومین(ع) و ثبت و تبویب و تنقیح آنان در شرایطی که امکانات بسیار کم بوده است و سلاطین و ستمگران در محو آثار رسالت، همه امکانات خود را به کار می‌گرفتند، کار آسانی نبوده است که بحمدالله امروز نتیجه آن زحمات را در آثار و کتب بابرکتی همچون «کتب اربعه»  و کتاب‌های دیگر متقدمین و متأخرین از فقه، فلسفه، ریاضیات، نجوم، اصول، کلام، حدیث، رجال، تفسیر، ادب، عرفان، لغت و تمامی رشته‌های متنوع علوم مشاهده می‌کنیم. اگر ما نام این-همه زحمت و مرارت را جهاد فی‌سبیل‌الله نگذاریم، چه باید بگذاریم؟
در بُعد خدمات علمی حوزه‌های علمیه سخن بسیار است که ذکر آن در این مختصر نمی‌گنجد. بحمدالله حوزه‌ها از نظر منابع و شیوه‌های بحث و اجتهاد، غنی و دارای ابتکار است. تصور نمی‌کنم برای بررسی عمیق و همه جانبه علوم اسلامی، طریقه‌ای مناسب‌تر از شیوه علمای سلف یافت شود. تاریخ بیش از هزار ساله تحقیق و تتبع علمای راستین اسلام گواه بر ادعای ما در راه بارور ساختن نهال مقدس اسلام است. صدها سال است که روحانیت اسلام تکیه‌گاه محرومان بوده است. همیشه مستضعفان از کوثر زلال معرفت فقهای بزرگوار سیراب شده‌اند. از مجاهدات علمی و فرهنگی آنان که به‌حق از جهاتی افضل از دماء شهیدان است که بگذریم، آنان در هر عصری از اعصار، برای دفاع از مقدسات دینی و میهنی خود، مرارتها و تلخی‌هایی متحمل شده‌اند و همراه با تحمل اسارت‌ها، تبعیدها، زندان‌ها و اذیت و آزارها و زخم‌زبان‌ها، شهدای گران‌قدری را به پیشگاه مقدس حق تقدیم نموده‌اند.» (صحیفه امام خمینی، جلد 21  ص 275)

 محورهای  هفتگانه تحول در حوزه‌های علمیه
1. تبلیغ معارف الهی و تبیین حقایق آسمانی، غایت‌القصوای حوزه‌های علمیه
 محور اول، مسائل تبلیغ است؛ گرچه هم نهادهای تبلیغی و هم حوزه، گام‌هایی در مسیر تبلیغ برداشته‌اند و حوزه هم با هدایت مراجع عظام و رهبری معظم انقلاب اسلامی و شورای‌عالی، قدم‌های مهمی در حوزه تبلیغ برداشته است؛ اما سخنان اخیر رهبری عالی‌قدرمان در حوزه تبلیغ، ابواب جدیدی را به روی ما گشود و تأکیدات تازه‌ای را بر ما فرض کرد. مطمئناً طلاب و فضلا، گروه‌های جهادی، جریان‌ها و نهادها، گام‌های متناسبی را در راستای فرمایش ایشان خواهند برداشت؛ مدیریت هم با هدایت بزرگان، طرحی را در حال آماده‌سازی دارد که ان‌شاءالله ظرف ماه‌های آینده انجام خواهد شد. دوستان، جلسات و نشست‌های متعددی در همین دو ماه و چندماهه تعطیلات برگزار کرده‌اند که ادامه خواهد داشت و اعلام شده ‌است، برای نظرخواهی و جمع‌آوری نظرات طلاب و فضلای جوان و اساتید و حوزویان. آنچه که ما در این‌جا در آغاز سال باید بر آن تأکید کنیم، این است که کارکردهای حوزه عبارت است از تحصیل، تدریس، تحقیق، تهذیب و تربیت و تبلیغ؛ اما از یک منظر عمیق، اگر به مقوله تبلیغ معارف دین و حقایق اسلام و انقلاب نگاه و در عمق سخنان رهبری معظم و مراجع عظام توجه کنیم، خواهیم دید که همه این فرایندهایی که در حوزه تحقق پیدا می‌کند، نهایتاً برای آن است که دین الهی در اعماق دل‌ و جان جامعه بنشیند و دین خدا رواج پیدا بکند. این، نیاز به تبلیغ، تبیین و روشنگری به‌شیوه‌های گوناگون دارد؛ بنابراین پیاده‌سازی دین و تبلیغ معارف الهی و تبیین حقایق آسمانی، غایت‌القصوای همه‌ فعالیت‌های ما و شما هست. تبلیغ دال مرکزی و نقطه‌ اساسی و غایت‌القصوایی است که همه ما در جهت انجام درست آن باید تلاش بکنیم. تبلیغ بایستی روح  نظام‌ها و برنامه‌ریزی‌ها و فعالیت‌های حوزویان باشد. اهتمام به تبلیغ باید در همه سطوح اساتید و بزرگان تا طلاب و فضلای حوزه رواج داشته باشد. محققان حوزه و نظام تحقیقی، باید نگاه او به حل معضلات و گره‌گشایی از شبهات باشد؛ نظام تحقیقی ما همان‌طور که رهبری فرمودند و سنت پیشین بزرگان را اشاره فرمودند، باید معطوف به تبلیغ دین، ترویج حقایق الهی و روشنگری جامعه و جوان و دنیای امروز باشد. تبلیغ، غایت‌القصوی است؛ تبلیغ، محور اساسی و روح همه‌ نظام‌های حوزوی باید باشد. پیوست رویکرد تبلیغی باید در همه کار و تلاش و فعالیت‌های ما حاکم باشد. سنت بزرگان ما هم آن بوده ‌است که از مراجع عظام تا سطوح دیگر، از پژوهشگران و محققان و مدرسان، رسالت تبلیغ را بر دوش خود حس می‌کردند. حس تبلیغی احساس رسالت تبیین و روشنگری معارف الهی، باید فرهنگ حاکم بر ما باشد. وظیفه‌ای که بر دوش ما و مدیران قرار دارد، این است که راه‌ها را به سوی این نگاه بلند باز کنند و زمینه را برای نفوذ و رسوخ فرهنگ تبلیغ و تبیین در همه نظامات فراهم آورند.

2. اجرای طرح‌های جدید آموزشی و علمی
نکته اول: در حوزه مباحث آموزشی و علمی است که بیشتر معطوف به بعضی از طرح‌ها و برنامه‌هایی است که در مسیر اجرا قرار گرفته است. یک داستان اصلاح سطوح عالی با اهتمامی که شورای محترم عالی داشتند و اساتید فراوانی که نقطه نظراتی داشتند، بحمدالله مورد توجه قرار گرفت و بازنگری‌های لازم انجام شد. باز هم دریچه شنیدن و اصلاح و تکمیل طرح‌ها از جمله این طرح، به روی همه اساتید گشوده است، از این ‌جهت است که این‌جا تأکید می‌کنم: همان‌طور که معاون محترم آموزش اشاره کردند، ده‌ها یا صدها استاد نظر دادند و جمع‌بندی شد و بعد چند جلسه شورای‌عالی به آن اختصاص پیدا کرد. دوستان ما چه در ستاد و چه در قم، جلسات متعددی داشتند و به نقطه‌ای رسید که اعلام شده، تخییر بین آن سه برنامه مورد تأکید است و باز هم راه برای اصلاح و تکمیل در این برنامه به سایر برنامه‌ها باز است،
 نکته دوم: در حوزه فقه معاصر، گام بزرگی برداشته شد. برای تحکیم مباحث جدید در قلب و متن درس‌های آزاد و خارج با هدایت‌ها و ارشادات رهبری معظم و مراجع عظام و به‌فضل الهی، قریب  به پنجاه اثر در این زمینه تولید گردید. دروس تمهیدی فقه معاصر اعلام شد و همین‌طور درس‌های خارج، متون جدید و چند برنامه مهم در فقه معاصر؛ اما عرض می‌کنم که فقه معاصر، اختصاص به دفتر فقه معاصر و آنچه در آنجا اعلام می‌شود، نیست و یک حرکت پیشران و پیشگام برای ترویج بررسی مباحث نو و مورد نیاز جامعه و نظام و بر منهج فقه جواهری و اجتهاد اصیل است. خب کارهایی انجام ‌شده و در حال پیشبرد است؛ اما فقه معاصر و پرداختن به مسائل مستحدثه، از آن حوزه و رسالت همه حوزه هست؛ از این جهت است، ضمن اینکه ما سنت عمیق علمی- فقهی و حوزوی و منهج اجتهادی اصیل خود را باید پاس بداریم و به آن افتخار کنیم، از عالی‌ترین قله‌های تحقیق در دنیا، تحقیقات فقهی و اصولی ماست؛ اما این تحقیقات با حفظ اصول و روش‌ها باید در عصر حاضر، نیاز نظام، جامعه و جهان معاصر را پاسخ دهد و لذا این یک نهضتی است که باید پیش برود. ما از همه اساتیدی که لااقل بخشی از درس‌ها و بحث‌ها را به این مقوله اختصاص می‌دهند، تشکر می‌کنیم و منحصر در حرکت آغازشده، نمی‌دانیم؛ البته به‌فضل الهی این حرکت با قدرت و قوت پیش خواهد رفت.

3. فعالیت دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های مورد نیاز نظام و جامعه اسلامی
محور سوم، تحقیقات مورد نیاز نظام است. دبیرخانه حمایت از پژوهش‌های مورد نیاز نظام در دو سال اخیر تشکیل شد و آیین‌نامه‌ها و ضوابط آن در شورای‌عالی و بخش‌های ذی‌ربط تصویب و حرکت مهمی در حوزه تحویل در ارتباط با نیاز نظام آغاز شد. حوزه ما باید این را بداند که ما اگر نظام اسلامی هم نداشتیم، این پیشرفت و تحولات و تطورات، هزار مسئله و سؤال ایجاد می‌کند که حوزه باید به آن‌ها پاسخ دهد؛ ولی در کنار آن، ما امروز یک نظام بزرگ اسلامی و انقلاب عظیم اسلامی و نیازهای گسترده نظامی و محور مقاومت و انقلاب اسلامی داریم. غیر از مقوله‌هایی که در فقه معاصر دنبال می‌شود، پروژه‌ها و طرح‌های مطالعاتی مورد نیاز نظام را ما باید مدنظر قرار بدهیم. این حرکت هم پایه‌ریزی شده و قریب به پانصد طرح، توسط دبیرخانه حمایت از مطالعات مورد نیاز نظام حمایت می‌شوند. باز هم حرف‌مان این است که این مقوله، پاسخ‌گویی به نیازهای نظام و جامعه، منحصر در این دبیرخانه نیست. بحمدالله نهادهای تحقیقی و پژوهشی، مفصل در این زمینه کار کرده‌اند؛ اما این دفتر هم یک راهبری در مقوله مطالعات مورد نیاز نظام دارد

4. ایجاد رشته‌های جدید تخصصی در حوزه علمیه
محور چهارم، رشته‌های جدید هست که ما ضمن تأکید بر آن قائمه‌ اصلی حوزه، نیازمندیم به اینکه قلمروهای متنوع مورد نیاز را در رشته‌ها مورد توجه قرار بدهیم. این‌ها بارها گفته شده است که درختواره، سرفصل‌نویسی و برنامه‌های سنگینی در چهار پنج سال گذشته انجام شد. الآن هم حدود صد رشته و گرایش حوزوی در قریب شصت مرکز در قم و استان‌ها درحال اجراست -افزایش مناسبی پیدا کرده- و انتظار ما در این رشته‌ها از دوستان‌مان در استان‌ها و در قم این است که عمق و کیفیت را جدی بگیرند. درختواره تدوین شده، برنامه‌های اجرایی انجام‌شده و گسترش نسبتاً مناسبی پیدا کرده؛ اما همه ما باید نگران عمق و کیفیت اجرای رشته‌های تخصصی باشیم. از کلام و تفسیر و حدیث تا عرصه‌های جدید، رشته‌ها و حوزه‌های دانشی متعددی پایه‌ریزی شده است و در حال پیشرفت است. اینها چند جهت‌گیری اساسی بود که در حال پیشرفت است و همه این‌ها باید مورد توجه از لحاظ کیفیت و دقت لازم باشد.

5. راه‌اندازی درس‌های خارج در بیش از 15 استان کشور
محور پنجم، درس‌های خارج است. ما در درس‌های خارج، با مصوباتی که شورای محترم عالی داشت، اولاًّ در استان‌ها برای اولین‌بار در این سال‌ها، درس‌های خارج بررسی شد و الآن قریب به سی استاد در بیش‌از پانزده استان تدریس فقه و اصول دارند و به‌تدریج، شرکت در آن درس‌ها، مشمول همان ضوابط و امتیازاتی می‌شود که در قم هست. آن‌جا البته با دقت بررسی می‌شود. ما نظرمان را اعمال نمی‌کنیم، در اینکه کسی درس بگوید یا نگوید؛ ولی درسی که بخواهد، مشمول آن قواعد باشد، ارزیابی می‌شود و بحمدالله این جریان شروع شده است. من همین‌جا خطاب به مدیران و اساتید در استان‌ها عرض می‌کنم که حتماً مقوله درس خارج را از لحاظ کیفیت و عمق مواظبت کنید؛ نباید لوث بشود و سطح کار پایین بیاید. این نگاهی بود که قطب‌های علمی فقهی در مصاف و در مستوای درس خارج در استان‌ها و شهرهای بزرگ راه‌اندازی بشود؛ ولی نه به‌قیمت پایین آمدن سطح و مستوی؛ لذا انتظار می‌رود که اساتید محترم و مدیران به آن توجه کنند. درس‌های خارج در قم بحمدالله متعدد و متکثر است و باید از همه اساتید بزرگوار تشکر کنیم. برای حضور طلاب در درس‌ها و برنامه‌ها و سامان‌دهی بیشتر با توجه به مصوباتی که هست، اقداماتی شروع شده که ان‌شاءالله استمرار پیدا می‌کند.

6. اجرای طرح هدایت تحصیلی علمی تربیتی آزاد طلاب
محور ششم، تأکید بر حوزه آزاد است. ما در طرح هدایت علمی بر حوزه آزاد بر حفظ سنت‌های مباحثه، آزادی انتخاب استاد و فضای گشوده برای تدریس و تدرس در حوزه تأکید داریم. ما از خدمت همه مؤسسات تقاضا داریم، درس‌های اصلی فقه و اصول را آزاد بگذارید. شما در تقریر و تحقیق و هدایت در این مدارس تلاش کنید. بر آزادی درس‌های اصلی حوزه تأکید می‌کنم.
 انتقال به قم هم یک محدودیتی داشت، در ارتباط با اینکه با مراکز تخصصی یا مؤسسات پذیرش بگیرند. این برداشت شد؛ ولی محدودیتی برای انتقال به قم نیست. اصل در فقه و اصول و درس‌های اصلی آن، آزادی حق انتخاب است که باید دوستان‌مان به آن توجه بکنند. برای پایه‌های پنج و شش هم، این اجازه داده شد که اگر در شرح لمعه و اصول، کسانی بخواهند، به درس‌های دیگری غیر از مدرسه‌شان شرکت بکنند، مانعی نباشد. البته این کم‌تر اجرا شده است. در هر صورت سنت‌های آزادی درس و انتخاب درس و مباحثه، عمق علمی و رابطه‌ قوی بین استاد و شاگرد که در سنت‌های حوزه بوده است، مورد تأکید است.

7. واسپاری اختیارات و وظایف حوزه به مدیران استان‌ها
نکته هفتم، واسپاری به استان‌ها: حرکت واسپاری اختیارات و وظایف به استان‌ها، مراکز و مدارس در حدود بیست یا سی محور آغاز و برخی انجام‌ شده و برخی ادامه دارد که ان‌شاءالله پیش خواهیم رفت و براساس طرح‌ها و اسنادی که تهیه و تصویب شد، ان‌شاءالله گام‌های جدی و اساسی را خواهند برداشت؛ گرچه به کندی آن معترضیم. در برخی از محورها اشکالاتی هست؛ اما عزم و اراده بر پیش بردن کارهای حوزه و پاسخ‌گو شدن حوزه به نیازها و رسیدن به حوزه انقلابی، کنش‌گر، فعال و پاسخگو برای جامعه و نظام و دنیای معاصر هست. این عهد ما با شما و عهد ما با صاحب حوزه‌ها، حضرت ولی‌عصر ارواحنا له الفداء است و ان‌شاءالله خداوند ما را در این مسیر کمک کند.
​​​​​​​
  سابقه اساتید حوزه در سامانه نجاح ثبت می‌شود
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم‌نژاد نیز در این مراسم، گفت: سال قبل برنامه جدید درسی ابلاغ و اجرا شد و تعداد زیادی از استادان درباره تغییرات درسی به ما مشاوره دادند و پیشنهادهایی که فراوانی بیشتری داشت، اعمال و ابلاغ شد. البته این تغییرات در کنار برنامه سابق با قید تخییر، برای طلاب و استادان اعلام شد.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه بیان کرد: با توجه به جایگاه و کرامت استادان گام‌های کوتاهی برداشتیم؛ از جمله طرح تکریم اساتید که امیدواریم، تداوم یابد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رستم‌نژاد با بیان اینکه صدور احکام تدریس برای مراکز و رشته‌های تخصصی، از دیگر کارهای انجام‌شده است، ادامه داد: تمام مراکز تخصصی که رشته مصوب و در حال اجرا دارند، دروسشان در سامانه نجاح ثبت خواهد شد؛ زیرا گاهی استادی ۲۰ سال تدریس کرده، ولی سابقه آن ثبت نشده که این نقص در حال رفع‌ شدن است. لازم است، سوابق ۳۰ سال گذشته از مراکز تخصصی گرفته شود تا در سامانه ثبت شود و وظیفه ماست که سابقه اساتید را حفظ کنیم.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه، با پرداختن به برخی تسهیلات در ارزیابی اساتید، اظهار کرد: تاکنون استاد مهارتی نداشتیم؛ ولی اخیراً این اتفاق افتاده است و به سطح علمی حوزه کمک خواهد کرد؛ زیرا استادان استان‌ها، می‌توانند از استادان مناطق خودشان ارزیابی داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر کارهای آموزشی صورت‌گرفته، برپایی دروس خارج شهرستان‌ها و رسمیت‌بخشی به آن است که همچنان ادامه دارد.