هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

آیت‌الله میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی(ره)

فرزانگان - شماره 695

آیت‌الله میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی(ره)

میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی فرزند ارشد میرزااحمد، یکی از عالمان و فقهای بزرگ و مفسران نامور در قرن سیزدهم هجری قمری، عالمی جلیل‌القدر، ادیب، شاعر، صاحب تألیفات و دارای قلمی توانا بود.

وفات: 1262 قمری
اساتید: سیدعلی طباطبایی
شاگردان: سیدحسین کوه‌کمری
تألیفات: اوثق‌الوسائل فی شرح ریاض‌المسائل، تفسیر کبیر تا اواسط قرآن، کتاب‌الزکاة، الروضه و....
ولادت و نیاکان
 میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی فرزند ارشد میرزااحمد، یکی از عالمان و فقهای بزرگ و مفسران نامور در قرن سیزدهم هجری قمری، عالمی جلیل‌القدر، ادیب، شاعر، صاحب تألیفات و دارای قلمی توانا بود. از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست. پدرش میرزا احمد، از مراجع تقلید تبریز و فردی ادیب بود و از بزرگان و فقیهانی چون وحید بهبهانی، سیدمهدی بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف‌الغطاء و سیدجواد عاملی اجازه روایی داشت. میرزااحمد دارای فرزندانی به نام‌های میرزا محمدجعفر، میرزا محمدباقر، میرزا جوادآقا، میرزارضا و میرزا لطف‌علی همگی از علمای برجسته و ائمه جماعت تبریز بودند. میرزااحمد در سال 1265 قمری در تبریز وفات یافت و پیکرش در نجف شرف به خاک سپرده شد. کتاب منهج‌الرشاد فی شرح‌الارشاد از جمله تألیفات وی می‌باشد.
جد میرزا لطف‌علی( که همنام خود اوست)، در اواخر عهد زندیه از کارگزاران و نزدیکان دربار محسوب می‌شد و مادرش از سادات عالی اصفهان بود. برادران وی همگی از زعمای دینی تبریز و دارای اعتبار و نفوذ و صاحب تألیفات ارزنده بوده‌اند. میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی در نزد پدرش و سیدعلی طباطبایی صاحب ریاض و صاحب جواهر و شیخ حسن کاشف‌الغطاء به کسب علم و دانش پرداخت و مراحل عالیه علمی را پشت سر گذاشت. در اجازه اجتهادی که پدرش در رجب 1253 قمری صادر کرده است، وی را با عبارات بلندی چون پسر رشید و فاضل سعید و... که به زینت علم و فضل و تقوا آراسته و در استنباط احکام شرعی به درجه اجتهاد نائل شده است، مجتهدی صاحب قریحه و استعداد... ستوده است.
از نگاه دیگران
علامه امینی(ره) در کتاب شهداءالفضیله از این خاندان، تحت عنوان آل‌احمد تبریزی نام برده و مقام علمی آنان را ستوده است. مدرس تبریزی نیز احوال شخصیت‌های برخاسته از این خاندان را زیر عنوان مجتهد یاد کرده است و می‌گوید: میرزا لطف‌علی از اکابر علمای طراز اول تبریز می‌باشد... .
دکتر مهدی مجتهدی درباره او می‌نویسد: امامت جمعه در عصر فتحعلی‌شاه، به میرزا لطف‌علی مجتهدی رسید و آن منصب در اولاد او همچنان ادامه داشت. کمی قبل از مشروطیت در قفقاز بین ارامنه و مسلمانان جنگ‌های خونینی اتفاق افتاد و چون بیم آن بود که آن جنگ‌ها به تبریز نیز کشیده شده و دولت ضعیف نتواند از این امر جلوگیری کند، امام جمعه حمایت از ارامنه تبریز را بر عهده گرفته، از اجرای نقشه آشوب‌طلبان جلوگیری کرد.
فعالیتهای علمی
میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی در تبریز مجالس درسی و ادبی باشکوهی داشت؛ چنان‌که روزها، طلاب علوم دینی، از درس فقه و اصول ایشان بهره می‌بردند و شب‌ها، شاعران و ادبا از مجالس ادبی وی. لطف‌علی در دارالسلطنه تبریز تاریخ و جغرافیا تدریس کرده، به این امور علاقه وافری داشت. وی علاوه بر فعالیت‌های علمی به امور اجتماعی نیز توجه داشت و قنات امام جمعه را در تبریز احداث کرد. آیت‌الله سیدحسین کوه‌کمری معروف به سیدحسین ترک از جمله شاگردان اوست.
پرواز ملکوتی
میرزا لطف‌علی مجتهد تبریزی به‌همراه دیگر برادرانش میرزاجعفر و میرزارضا و پدرش میرزااحمد در بیماری عمومی و واگیر وبا که در سال 1262 قمری در تبریز رخ داد، از دنیا رفتند.
منبع:گلشن ابرار، ج 13، ص 231 - 222
تهیه و تنظیم: حجت الاسلام محمدتقی‌ ادهم‌نژاد

برچسب ها :
ارسال دیدگاه