مدیر مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه
مراکز تخصصی سرمایههای علمی حوزهاند
حجتالاسلام والمسلمین عباسی گفت: مراکز تخصصی سرمایه حوزه در بحث تولید علم و دانشهای حوزوی میباشند. کمک کنیم دانش و محتوای علمی که سرمایه و تراث حوزه بهشمار میرود، بهدرستی استخراج و تبدیل به کتاب و متن درسی شود.
به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین فرهاد عباسی، مدیر مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه ۱۲ دی، در نشست همفکری و تعامل با نمایندگان مراکز تخصصی حوزه در قم، مراکز تخصصی را سرمایه حوزه در بحث تولید علم و دانشهای حوزوی عنوان و بیان کرد: باید کمک کنیم، دانش و محتوای علمی که در مراکز علمی قرار دارد و سرمایه و تراث حوزه بهشمار میرود، بهدرستی استخراج و تبدیل به کتاب و متن درسی شود و در اختیار طلاب مدارس علمیه برای فراگیری بهتر علوم حوزوی و پاسخگویی به مسائل و نیازهای روز قرار بگیرد.
مدیر مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه با بیان اینکه مباحثی که در مراکز تخصصی ارائه میشود، هنوز قابلیت ارائه به سایر مراکز علمی را دارد، افزود: مراکز تخصصی تلاشهایشان جدی و شایسته است؛ ولی با وجود همه تلاشها، از نظر تولید محتوا و متن آموزشی در نقطه مطلوبی قرار نداریم. مراکز تخصصی سرمایه علمی ارزشمند حوزه میباشند؛ ولی ناشناختهاند؛ لذا تلاش کنیم، این سرمایه به دست اهلش برسد.
مدیر مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه در ادامه، به اهم موارد همکاری فیمابین اشاره کرد که متن کامل آن بدین شرح است:
مراکز تخصصی در طول قریب به سه دهه فعالیت علمی آموزشی و پژوهشی با تمرکز بر دانشها بهصورت خاص زمینههای ارزشمندی از تولید علم را فراهم آوردهاند.
توسعه نظاممند رشتههای اسلامی و انسانی حوزههای علمیه در سالهای اخیر وارد مرحله جدیدی شده است که تدابیر و حمایت بیش از پیش از متصدیان امر میتواند در شکوفایی و ارتقای آنها اثرگذار باشد.
بر این اساس مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه در راستای تحقق این هدف متعالی، آمادگی حمایت از آثار تولیدشده در مراکز تخصصی را به شرح ذیل دارد.
انواع آثار قابل حمایت۱) کتابهای درسی:
کتابی که محتوای آن کاملاً منطبق بر عناوین درسی و سرفصلهای مصوب شورای گسترش حوزههای علمیه بوده و از جهت روشی، انطباق مناسب با ضوابط مورد تأکید مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه داشته باشند، جهت تولید، آمادهسازی و انتشار مورد حمایت خواهد بود.
پرداخت حقالزحمه مؤلف (به یکی از صورتهای خرید اثر، پشت جلد، مشارکت با مرکز) آمادهسازی شکلی، انتشار کتاب و اعتباربخشی رسمی حوزه علمیه، از جمله حمایتهای مرکز تدوین متون و منابع درسی از این کتابهاست.
۲) منابع علمی: کتابهایی که پوششدهنده بخشی از سرفصلهای مصوب (حداقل یکی از عناوین اصلی ذیل یکی از سرفصلهای مصوب) بوده و از جهت روشی نیز، منطبق بر ضوابط مرکز تدوین باشند، هرچند که از روش تدوین درسنامهای برخوردار نباشند، همانند بخش اول مورد حمایت میباشند.
۳) پایاننامهها: پایاننامههای طلاب فارغالتحصیل آن مرکز تخصصی، مشروط بر آنکه پوششدهنده بخشی از سرفصلهای مصوب (حداقل یکی از عناوین اصلی) باشند، پس از آمادهسازی، بر اساس ضوابط مرکز تدوین مورد حمایت خواهد بود؛ البته تدوین آنها بهصورت درسنامه ضرورت ندارد. حمایت از پایاننامهها، بهعنوان منابع علمی و کمک آموزشی بوده و حمایت از آنها، همانند دو بند پیش خواهد بود.
۴) جزوات و تقریرات درسی: نوشتههایی که اساتید محترم برای دروس خود آماده کردهاند و یا آنکه طلاب مستعد و توانمند از دروس استاد و پس از تدریس آماده ساختهاند، در ذیل این عنوان قرار میگیرند.
این نوشتهها هر چند بازتابدهنده کامل مطالب اصلی و مهم درس و سرفصل مصوب هستند؛ اما هنوز تا تکمیل و آمادهشدن بهعنوان کتاب درسی یا منبع علمی فاصله دارند؛ اما بهصورت تقریرنامه یا درسگفتار داخلی، قابلیت استفاده برای طلاب درحال تحصیل را دارند.
این جزوات و تقریرات حسب شرایط ذیل مورد حمایت قرار خواهند گرفت:
- مربوط به یکی از دروس رسمی مرکز و رشته باشد؛
- حداقل یک بار از سوی استاد ارائه شده باشد؛
- پوششدهنده بیش از ۷۰ درصد از سرفصل درس باشد؛
- از ویراست مناسب برخوردار باشد؛
- تنظیم اولیه داشته باشند؛ بهگونهای که مطالب اصلی و فرعی از هم تفکیک شده باشند؛
- مورد تأیید و ارزیابی استاد نویسنده و گروه علمی مرکز تخصصی متقاضی قرار گرفته باشند؛
- بهازای هر واحد درسی، حداقل برخوردار از 10 هزار کلمه باشد.
تذکر: آن دسته از کتابهای گروه اول و دوم که توسط مرکزی پیشنهاد میشوند؛ اما در ارزیابیها، امتیاز کمتر از ۶۰ درصد (حداقل تا ۵۰ درصد) را کسب کنند، در صورتی که امکان رفع نواقص و آمادهسازی و ارتقای آن نباشد نیز، بهصورت جزوه درسی یا درسگفتار منتشر خواهد شد.
در حمایت از این جزوهها و تقریرها، یک چهارم از هزینه تولید و تألیف کتاب درسی پرداخت خواهد شد و تمام هزینه آمادهسازی و نشر آن، (به تعداد مورد نیاز آن مرکز تخصصی) مورد حمایت مرکز تدوین متون خواهد بود.
انتشار این جزوهها بدون دریافت شابک و فیپا و بهصورت دیجیتال و برای مصرف داخلی خواهد بود.
در صورت تمایل استاد برای تدوین درسنامه اصلی در آینده و گامهای بعد، حقالتألیف پرداختشده بابت تهیه جزوه، از حقالتألیف تولید کتاب کم نخواهد شد.
۵) کتب تمرین و تطبیق و کاربردی: کتابها و جزوات کمک آموزشی که توسط استاد یا جمعی از اساتید و پژوهشگران جهت پشتیبانی از یک درس یا کتاب درسی تولید شدهاند نیز، در صورتی که از جامعیت و علمیت لازم برخوردار باشند، بسته به سطح علمی آن، بهصورت منبع علمی قابل استفاده برای همگان یا بهصورت جزوه درسی (قابل استفاده اختصاصی برای همان واحد آموزشی) مورد حمایت و انتشار قرار خواهد گرفت.
۶) پردهنگارهای درسی (پاورپوینت): درصورتیکه از سوی استاد یا مدرسه برای درس یا کتابی پاورپوینت طراحی شده باشد، پس از بررسی و تأیید گروه علمی مرکز تدوین و در صورت موافقتِ تهیهکننده، از ایشان اثر خرید شده و از طریق سامانه مرکز تدوین متون نیز در اختیار عموم اساتید قرار خواهد گرفت.
٭ برای پاسخگویی به نیازهای روز جامعه به تولید محتوای آموزشی و دانشی نیاز داریم
حجتالاسلام مصطفی کاویانی مدیر تدوین و استانداردسازی مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه نیز در این نشست، گفت: بعد از اتفاقات خوبی که در مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه افتاد، شاهد رشد و ارتقای آن هستیم. الآن ۱۲۸ عنوان درسی، در دستور کار مراکز همکار قرار دارد که بعضی محتوای درسی در حال تدوین است.
حجتالاسلام کاویانی ادامه داد: مراکز تخصصی حوزه در عرصه تولید محتوای درسی فعال میباشند و محتوای خوب و باکیفیتی در این مراکز تولید میشود؛ ولی مشکل این است، این متون تنها در اختیار دانشپژوهان همان رشتهها قرار میگیرد. مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه در تلاش است تا در استخراج متون درسی و آموزشی مدارس علمیه برای طلاب، با مراکز تخصصی حوزه همکاری داشته باشد.
وی بیان کرد: تأخیر در تولید متون، میتواند مشکلاتی ایجاد کند. الآن سالهاست که بعضی از متون، کتب درسی حوزه هستند و تنها محتواهایی به آن اضافه شده است. باید به فکر متن و محتوای جدیدی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه بود.
مدیر تدوین و استانداردسازی مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزههای علمیه همچنین گفت: نمونه آن همین کتاب دارالفکر است که در سال ۷۰ تولید شده؛ ولی در سالهای متمادی چیزی به آن اضافه شده است. متنی غیر از این تاکنون تولید نشده است و این ضعف جدی است. برای تولید محتوای آموزشی و دانشی جدید، لازم است مراکز تخصصی با مرکز تدوین متون و منابع درسی همکاری داشته باشند.
وی بیان کرد: مدیریت تدوین و استانداردسازی مرکز تدوین متون و منابع درسی حوزه، دارای بخشهایی است؛ از جمله تألیف و ارزیابی با ۲۸ گروه علمی و استانداردسازی آموزشی. در تولید متن آموزشی بهعنوان ابزار مدرس، کاستیهایی وجود دارد و لازم است، اساتید در این حوزه کمک کنند.