هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

حاج شیخ طراحی دقیقی برای حوزه در برابر امواج جهانی و منطقه‌ای داشت

در نشست علمی شخصیت‌شناسی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌‌(ره) عنوان شد

حاج شیخ طراحی دقیقی برای حوزه در برابر امواج جهانی و منطقه‌ای داشت

مدیر حوزه‌های علمیه کشور در نشست علمی شخصیت‌شناسی آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌‌(ره)، تصریح کرد: حاج شیخ طراحی دقیقی برای حوزه در برابر امواج جهانی و منطقه‌ای داشت و در شرایطی که همه عالم تحت تأثیر موج تمدن غربی بود، ایشان نگاه جدیدی ارائه داد و نتیجه این نگاه به انقلاب اسلامی منجر شد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست علمی شخصیت‌شناسی آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌‌(ره) با حضور آیت‌الله دری نجف‌آبادی نماینده ولی فقیه در استان مرکزی و اساتید حوزه در محل برگزاری همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم برگزار شد.
آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور ضمن حضور در این نشست و تقدیر از حضور بزرگان و اساتید در همایش یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم، مطالبی را در مورد شخصیت آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌‌(ره) بیان کرد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با تشکر از اساتید حاضر در این نشست علمی، گفت: بنده به احترام منشور حضرت آقا و پیام بزرگان، مبحثی که آماده کرده بودم در همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم ارائه دهم را حذف کردم، چرا که ادای احترام به بزرگان اقتضا می‌کرد از بیانات ایشان استفاده کنیم.
آیت‌الله اعرافی سپس در سخنان کوتاهی سه نکته اساسی را در تحلیل سیره حضرت آیت‌الله حائری یزدی‌‌(ره) عنوان کرد:
هجرتهای پیدرپی: مرحوم حاج شیخ از زمانی که از مهرجرد و میبد خارج شدند تا استقرار در قم، هشت هجرت داشتند. هجرت یک مقوله بسیار راهبردی در اندیشه قرآنی ماست. حاج شیخ مرد هجرت‌های بزرگ بود.
نگاه سیاسی عمیق: حاج شیخ طراحی دقیقی برای حوزه در برابر امواج جهانی و منطقه‌ای داشت. در شرایطی که همه عالم تحت تأثیر موج تمدن غربی بود، ایشان نگاه جدیدی ارائه داد و این نگاه بالاتر از همه بزرگانی بود که مشروطه را پایه‌ریزی کردند. نتیجه این نگاه به انقلاب اسلامی منجر شد.
مدیریت نظاممند: مدیریت دو نوع است؛ نوع اول شکلی و مبتنی بر قواعد معمول است، اما نوع دوم نیاز به نظریه، عمق دانشی و شناخت موقعیت دارد. مدیریت مرحوم حاج شیخ از این قسم بود که منجر به ایجاد یک نظام کلان شد.

  آیتالله حائری یزدی(قد) در مقابل رضاخان با راهبرد هوشمندانهای عمل کردند
حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم معصومی نیز مطالبی را از فعالیت‌های حاج شیخ مؤسس ارائه داد.
استاد حوزه علمیه قم به تحلیل شرایط سیاسی ایران پس از مشروطه پرداخت و گفت: پس از مشروطه و شهادت آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری، جامعه ایران به مدت ۱۵ سال دچار بحران هویت شد. در این شرایط، دو فتوا از دو مرجع بزرگ شیعه صادر شد؛ یکی در تهران که مشروطه‌خواهان را محارب با امام زمان(عج) دانست و دیگری در نجف که مخالفان مشروطه را محارب اعلام کرد.
وی افزود: این اختلاف‌نظرها موجب شد علما به این نتیجه برسند که باید پایگاه فکری مستحکمی در داخل ایران ایجاد شود. آیت‌الله حائری یزدی با درک این ضرورت تاریخی، حوزه علمیه قم را در سال ۱۳۰1 شمسی بازتأسیس کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین  معصومی به تحلیل مواضع آیت‌الله حائری در برابر رضاشاه پرداخت و گفت: در سال ۱۳۱۴ شمسی، هنگامی که زمزمه‌های کشف حجاب به گوش رسید، آیت‌الله حائری با ارسال تلگرافی به رضاخان، به صراحت با این طرح مخالفت کرد.
این استاد حوزه با اشاره به کیاست سیاسی آیت‌الله حائری تأکید کرد: ایشان در شرایط خفقان رضاخانی به جای مقابله مستقیم که منجر به نابودی حوزه نوپای قم می‌شد، با استراتژی هوشمندانه‌ای عمل کردند. تأسیس حوزه علمیه قم و تربیت نیروهای کارآمد، مهمترین اقدام ایشان برای حفظ هویت شیعی ایران بود.
معصومی به نقش حضرت آیت‌الله بروجردی‌‌(ره) در تثبیت حوزه علمیه قم اشاره و عنوان کرد: پس از حضرت آیت‌الله حائری، حضرت آیت‌الله بروجردی با تشکیل لجنه‌های علمی و گسترش مراکز اسلامی، حوزه علمیه قم را تثبیت کردند. موضع‌گیری ایشان در قضیه اعدام شهید نواب صفوی و نیز در مورد اختیارات شهرداری قم، نشان‌دهنده اعتقاد ایشان به ولایت فقیه بود.
این محقق حوزوی در پایان سخنان خود نتیجه‌گیری کرد: تأسیس حوزه قم توسط آیت‌الله حائری، تربیت نیروهایی مانند امام خمینی(قد) توسط حضرت آیت‌الله بروجردی و در نهایت تشکیل حکومت اسلامی توسط امام‌‌(ره)، حلقه‌های زنجیروار یک حرکت تاریخی بودند که ثمره آن امروز به برکت انقلاب اسلامی نصیب ما شده است.

  احیای معارف اسلام در ایران و جهان از برکات احیای حوزه علمیه قم است
حجت‌الاسلام والمسلمین تکیه‌ای مسئول ستاد مرکزی اعتکاف کشور هم در ادامه نشست گفت: از برکات آثار احیای حوزه علمیه توسط آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌‌(ره) احیای معارف اسلام در ایران و کشورهای اسلامی است و امروزه در نقاط مختلف جهان مراسمات مذهبی برگزار می‌شود و این از آثار و برکات تربیت شدگان آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی(ره) است.

  ده نکته مدیریتی از سیره آیتالله حائری
حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری هم در ادامه نشست ضمن اشاره به زمینه‌های تربیتی حضرت آیت‌الله حائری یزدی‌‌، به ده نکته مدیریتی از سیره موسس و احیاگر حوزه علمیه قم پرداخت و گفت: آیت‌الله حائری خود را از طلاب ممتاز نمی‌دانست. حتی ماهیانه ۵ تومان شهریه می‌گرفت و در امور معیشتی کاملاً مانند یک طلبه معمولی زندگی می‌کرد.
رئیس موسسه کتاب‌شناسی شیعه گفت: ایشان تمام وجوهات را صرف طلاب می‌کرد تا جایی که پس از ارتحالش، خانواده‌اش در تنگدستی به سر می‌بردند. صورت‌برداری از اموال ایشان نشان می‌دهد، با وجود داشتن پول، آن را برای طلاب هزینه می‌کرد.
حجت‌الاسلام مختاری افزود: در سیل سال ۱۳۵۳ قمری قم که حدود ۱۰۰۰ خانه ویران شد، آیت‌الله حائری ۷۰ هزار تومان جمع‌آوری کرد و خود متکفل بازسازی شد، در حالی که رضاشاه فقط ۱۰ هزار تومان کمک کرد.
استاد حوزه بیان کرد: ایشان به جای افزایش حجم آثار، بر غنای محتوایی تأکید داشت. حتی در تصحیح متون، یک کلمه اضافه را حذف می‌کرد تا بیت‌المال بی‌جهت هزینه کند. شخصاً به خوابگاه‌های طلاب سرکشی می‌کرد و از احوال طلاب جدیدالورود جویا می‌شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مختاری ادامه داد: هیچ‌گاه از وجوهات برای چاپ آثار خود یا فرزندانش استفاده نکرد. با وجود مرجعیت، به پسرش توصیه کرد از آیت‌الله نائینی تقلید کند و خود را هم‌تراز او دانست.
وی اظهار کرد: روش تدریس ایشان چنان اثرگذار بود که در مدت کوتاه ۱۵ سال، شاگردانی مانند امام خمینی(قد) را تربیت کرد. تقریرات درس‌های ایشان که توسط آیت‌الله اراکی نوشته شده بود، ۷۰ سال بعد چاپ شد، چون عجله‌ای در انتشار نداشت. در شرایط سخت سیاسی، با تدبیر خاصی هم حوزه را حفظ کرد و هم در مقابل سیاست‌های ضد دینی ایستاد.
این محقق حوزوی با اشاره به مشکلات فعلی حوزه‌ها تأکید کرد: امروز باید به دنبال کشف رموز موفقیت بزرگان مانند آیت‌الله حائری باشیم. ساده‌زیستی، نظارت مستقیم، تأکید بر کیفیت و مدیریت جهادی از جمله این رموز است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مختاری در پایان با اشاره به کتاب خود درباره حضرت آیت‌الله حائری، گفت: این کتاب با همکاری سید عباس رضوی تألیف شده و به بررسی جامع شخصیت و شیوه‌های مدیریتی مؤسس حوزه علمیه قم پرداخته است.

ارسال دیدگاه