به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ایشان در ابتدای سخنان خود، با اشاره به حضور افراد برجسته، نخبه و صاحب‌نظر در این شورا، گفتند: با وجود غنا و تراز بالای افراد حاضر در این شورا؛ اما هویت جمعی شورای‌عالی به‌تناسب اعضای آن، بروز لازم را ندارد و لازم است، تأثیرگذاری شورا در مسائل فرهنگی کشور تقویت شود؛ البته اعضای شورا اشتغالات دیگری نیز دارند و این توقع وجود ندارد که اعضا از کارهای اصلی خود باز بمانند؛ اما انتظار این است که برای امور مربوط به شورا وقت مناسب و کافی گذاشته شود.
ایشان با طرح این سؤال که شأن و وظیفه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی چیست، گفتند: مهمترین نقش و وظیفه این شورا، هدایت فرهنگی کشور و جامعه است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با تأکید بر اینکه شیوه هدایت فرهنگی دستگاه‌های رسمی با هدایت فرهنگی تشکل‌های مردمی متفاوت است، گفتند: شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند با هدایت صحیح هزاران تشکل مردمی که در کارهای فرهنگی متنوع و گسترده‌ای فعالیت دارند، زمینه‌ساز شکل‌گیری حرکت عمومی در مقوله‌های مهمی همچون گسترش فرهنگ قناعت و عدم اسراف شود.
فرمانده کل قوا ایجاد چنین حرکت‌های عمومی برای فرهنگ‌سازی و یا اصلاح فرهنگ‌های غلط را بخشی از مهندسی فرهنگی دانستند و در مورد هدایت دستگا‌ه‌های فرهنگی دولتی، افزودند: در مورد دستگاه‌هایی همچون فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات و صداوسیما، هدایت فرهنگی، فقط با ابلاغ سندهای تحول امکان‌پذیر نمی‌شود؛ بلکه باید این سندها محقق و اجرایی شوند و ضمانت اجرای آنها هم حضور رؤسای سه قوه در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است.
رهبر انقلاب اسلامی همچنین، با اشاره به سخنان سال گذشته خود، در دیدار با هیأت دولت مبنی بر لزوم بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور، گفتند: منظور از ساختار، ساختار فرهنگی جامعه و ذهنیت و فرهنگ حاکم بر آن و در یک کلام نرم‌افزاری است که افراد جامعه بر اساس آن در زندگی فردی و جمعی خود عمل می‌کنند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: اینکه ساختار باید بازسازی انقلابی شود، به این علت است که انقلاب اسلامی به‌واسطه رهبری امام(قد) و حرکت مردم، معجزه‌گر بود و با روحیه تهاجمی خود، بنیان‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و گزاره‌های غلط حاکم بر اذهان مردم را تغییر داد.
فرمانده کل قوا، با اشاره به فرهنگ «ما نمی‌توانیم» به‌عنوان یکی از گزاره‌های غلط حاکم بر جامعه قبل از انقلاب اسلامی، گفتند: انقلاب با سازندگی و حرکت‌های خلاقانه این ذهنیت را به‌تدریج تغییر داد که نتیجه آن، انجام کارهای بزرگی همچون ساخت سدها، نیروگاه‌ها، بزرگراه‌ها، تجهیزات صنایع نفت و گاز و بسیاری از زیرساخت‌ها به‌دست متخصصان جوان داخلی بود.
رهبر انقلاب اسلامی فرهنگ «شیفتگی به غرب» و حتی استفاده از لغات فرنگی را یکی دیگر از گزاره‌های فرهنگی غلط حاکم بر جامعه دانستند که انقلاب اسلامی موجب تغییر این گزاره نادرست و تبدیل آن به فرهنگ «اعتراض به غرب» شد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تغییر فرهنگ «خودپسندی و شهرت» به فرهنگ «ایثار و از خودگذشتگی» را نمونه تأثیرگذاری فرهنگی انقلاب اسلامی، بر زندگی شخصی افراد برشمردند و خاطرنشان کردند: با وجود تغییر بسیاری از بنیان‌های غلط، اما عوامل مختلف به‌مرور زمان، موجب تضعیف روحیه تهاجمی انقلاب می‌شود که باید این موضوع مورد مراقبت و رصد جدی قرار گیرد تا دوباره آن بنیان‌های غلط سر بر نیاورند.
ایشان افزودند: می‌توان به کمک پایه‌های فکری انقلاب و جوانان فعال، آن فرهنگ و روحیه انقلابی را بار دیگر تجدید کرد و یک حرکت عظیم فرهنگی به‌وجود آورد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، این موضوع را یکی از کارهای اساسی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دانستند و گفتند:‌ شورا باید برای تحقق این موضوع، فکر، کار و برنامه‌ریزی کند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رصد دائم تغییراتِ معمولاً پنهان فرهنگی و علاج به‌موقع آنها را از ملزومات بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور برشمردند و افزودند: اگر در فهم مستمر این تغییرات و ممانعت از اثرگذاری منفی آنها دچار ضعف و عقب‌ماندگی شویم، حتماً جامعه دچار خسارت خواهد شد که آشفتگی فرهنگی یا افتادن زمام امور فرهنگی کشور به دست دیگران، مهمترینِ این خسارات است.
ایشان مهندسی صحیح فرهنگی را کاری بنیانی برای اصلاح ساختار فرهنگی خواندند و گفتند: هوشیاری دائم، شناخت دقیق ضعف‌های فرهنگی در عرصه‌هایی نظیر اجتماع، سیاست، خانواده، سبک زندگی و دیگر عرصه‌ها و تلاش برای دستیابی به راه‌حل‌های عالمانه برای رفع نقاط ضعف و ترویج گزاره‌های صحیح فرهنگی، از الزامات اساسی مهندسی فرهنگی کشور است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی،‌ مهندسی فرهنگی را موجب روشن شدن تکالیف دستگاه‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش، صداوسیما، آموزش‌عالی،‌ مراکز مرتبط با جوانان و همچنین تشکل‌های مردمی دانستند و افزودند: اگر این‌گونه دستگاه‌ها دچار غفلت از وظایف مهم خود شوند، جامعه ضرر فراوانی خواهد کرد.
ایشان احیای گزاره ضرورت پیشرفت علمی را نیازی مبرم خواندند و با اشاره به نتایج درخشانِ رواج گزاره عبور از مرزهای دانش در دو دهه قبل، افزودند: جهش علمی و جهش فناوری، از جمله آثار پُربرکت آن حرکت بزرگ بود که باید استمرار یابد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: دانشگاه‌ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و دستگاه‌های مرتبط، پیشرفت و جهش علمی را سرلوحه جدی کار قرار دهند تا کشورمان از قافله علم عقب نیفتد.
گفتنی است،‌ در ابتدای این دیدار، رئیس‌جمهور در سخنانی مأموریت اصلی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را سامان‌دهی عرصه‌های علم و فرهنگ دانست و با اشاره به نهایی شدن سند تحول این شورا، از اقدامات انجام‌شده در دوره جدید؛ از جمله پیگیری بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی گزارشی ارائه کرد.