به گزارش خبرگزاری حوزه، آیت‌الله اعرافی، ۲۳‌آذر در مراسم گرامی‌داشت هفته پژوهش و تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) که با حضور آیت‌الله فاضل لنکرانی و جمعی از فضلا و طلاب و با معرفی افراد برتر در این مرکز برگزار شد، با بیان اینکه در آستانه پایان یک‌صدسالگی بازتأسیس حوزه‌ علمیه قم و ورود به ۱۰۰‌سال دوم هستیم، بیان کرد: حوزه علمیه قم یک حوزه دیرپا و هزارساله است و از عصر حضور این حوزه پایه‌ریزی شده است.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به لزوم بازشناسی نقاط قوت و امتیازات و تلاش برای ارتقای ۱۰۰ سالگی حوزه علمیه قم، به تحولات و ادوار فقه در این حوزه در ۱۰۰ سال گذشته اشاره کرد و گفت: مرحله نخست، تأسیس حوزه است که شامل قریب به ۱۵ سال حضور حاج شیخ و امتداد آن با حضور آیات ثلاث است.
وی افزود: در این مرحله ما شاهد این هستیم که فقیه بزرگ و مؤسس حوزه، چهره‌ای است که از ویژگی‌های متعددی برخوردار است و میراث‌دار سه حوزه بزرگ عراق است؛ زیرا ایشان در سامرا، کربلا و نجف حضور داشتند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: دانش مرحوم حاج شیخ، ریشه در حوزه سه‌گانه نجف، کربلا و سامرا دارد و پایه‌ریزی فقاهت قم، با شخصیتی است که میراث کهن تاریخی فقاهت را از حوزه‌های مهم عصر خود به ایران و قم به ارمغان آورده است و افزون بر اینکه به علت تعاملاتی که آن زمان، حوزه قم با جامعه داشت، فقاهت آن، فقاهت زنده‌ای بود و باید به سمت زنده‌تر شدن فقاهت، حرکت می‌کرد و مرحوم شیخ این ویژگی را داشت.
آیت‌الله اعرافی ابراز کرد: خود ایشان نیز، محقق بزرگی بودند که در واقع یک غنیمت برای حوزه بودند و در دروس خودشان نوآوری و ابداع داشتند.
وی با بیان اینکه قم با محوریت حاج شیخ در فروردین ۱۳۰۱ یک دوره جدیدی از فقه و اصول را تجربه کرد، افزود: دوره دوم را با شاخص آن؛ یعنی آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) می‌شناسیم؛ ایشان دستاوردهای جدیدی برای فقه و اصول داشت و آن هم معطوف به حدیثی، رجالی و تاریخی بود و در نتیجه در اصول و فقه ایشان منعکس می‌شد و در شناخت میراث کهن شیعه تأثیرگذار بود.
امام جمعه موقت قم تأکید کرد: در مرحله سوم فقاهت قم، شاهد افرادی چون آیات عظام امام خمینی، داماد، گلپایگانی و حائری هستیم.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: این دوره‌ای است که حوزه قم خروجی خودش را دارد. آیت‌الله حائری خروجی سامرا و نجف بود؛ ولی دوره سوم، اولین دوره‌ای است که زعمای حوزه قم، دست‌پرورده دو مرحله قبل و پرورش‌یافته خود حوزه قم می‌باشند.
وی افزود: مرحله چهارم مرحله‌ای است که دو پدیده را در کنار هم داریم. ما دو نسل از فقها و اساتید حوزه را شاهد بودیم. در این عصر یک نسل امتداد حوزه قم است؛ مرحوم آیت‌الله فاضل لنکرانی، یکی از این بزرگان بودند و بزرگانی همچون آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی، شبیری و بزرگانی دیگر در این عصر حضور دارند.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه تأکید کرد: آیات عظام تبریزی، وحید خراسانی و... از جمله علمایی هستند که در دوره چهارم از نجف اشرف آمدند.
وی ابراز کرد: مرحله پنجم شاگردانی هستند که در دوره‌های چهارم تربیت‌یافته‌اند و آثار فراوانی دارند.
آیت‌الله اعرافی تصریح کرد: در دوره‌های متأخر و در امتداد این ادوار، شاهد شکل‌گیری مؤسسات و مراکز فقهی بودیم و انتشار مجلات تخصصی نیز آغاز شد و حرکت در چند محور جدید صورت گرفت.
وی ابراز کرد: یکی از این محورها، شکل‌گیری رشته‌ها و گرایش‌های جدید است که در این زمینه می‌توان به سه ‌شکل وارد شد. شکل اول کارشناس‌های تخصصی است که در حد مسئله‌دانی و آشنایی با موضوعات است.
آیت‌الله اعرافی خاطرنشان کرد: سطح دوم اجتهاد تجزی است که در برخی موضوعات، افراد و سطح دیگری که خیلی ارزش دارد، اجتهاد مطلق پایه‌ای است که تمرکز مجتهد در یکی از قلمروهاست.
    ۳۵۰ عنوان کتاب در مرکز فقهی ائمه اطهار به چاپ رسیده است
حجت‌الاسلام سید‌جواد حسینی‌خواه معاون پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) هم در این مراسم، به دستاوردهای پژوهشی گروههای علمی پژوهش مرکز فقهی اشاره و خاطرنشان کرد: تولیدات پژوهشی در قالب طرح است که تاکنون ۹۰ طرح در این زمینه تألیف شده است که در این میان، آیات فقه پزشکی، تغییر جنسیت، مبانی استفتائات آیت‌الله فاضل لنکرانی برخی از این طرح‌ها بوده است.
وی همکاری با سایر نهادها در زمینه‌های علمی را مورد توجه قرار داد و افزود: بحث بانک خون ‌بند ناف، بررسی فقهی عقد بیمه و بحث نمایش آلات موسیقی در صداوسیما، از جمله مواردی است که با همکاری مرکز با سایر دستگاه‌ها در حال انجام است.
حجت‌الاسلام حسینی‌خواه با بیان اینکه ۳۵۰ عنوان کتاب و ۱۴ درس‌نامه در این مرکز به چاپ رسیده است، خاطرنشان کرد: همچنین ۵۴۳ مقاله در همایش اندیشه‌های قرآنی آیت‌الله فاضل لنکرانی دریافت شد که مقاله‌های منتخب به چاپ رسید.
گفتنی است، در پایان این مراسم پژوهشگران و استادان برتر مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) معرفی و تقدیر شدند.