با اهل قلم (5)
پشتوانه ادبیات
استاد جواد محدثی
هرباغی برای به ثمر رسیدن، باغبان میخواهد.
باغ ذهن و اندیشه و ذوق هم که بهصورت تولیدات ادبی، قلم و نگارش، به ثمر مینشیند، چنین است.
باید استعدادهای ادبی و قلمی را از قوه به فعلیّت رساند؛ از مربیان دلسوز راهنمایی گرفت و وقت گذاشت و کار کرد و پیوسته آثار فاخر و برجسته را مطالعه کرد تا این بوستان سرسبزتر شود.
اگر نوری و حرارتی و بذر مناسبی و زمین حاصلخیزی باشد، باغ قلم هم ثمر میدهد و دیگران را بهرهمند میسازد.
بستر مطالعات مهم است.
چرا باغچه ذهن را از سرچشمه زمزم کعبه و فرات کربلا آبیاری نکنیم تا ثمراتش بر عمق باورهای مردم راه یابد و اثر گذارد؟
چرا شعاع عاشورایی بر مزرعه اندیشههای ما نتابد؟
چرا گرمای یقین را در رگ و ریشههای آفرینشهای ادبی ندوانیم تا تضمینی بر بقاء و حیات اندوختهها و آموختهها باشد؟
تولیدات قلمی ما اگر رگ و ریشه خودی و بومی داشته باشد و به سرچشمههای مکتبی وصل گردد، هم بارورتر میشود و هم مخاطبان بیشتر مییابد؛ زیرا خطابش با زبان فطرت مردم و باورها و روحیّات آنان منطبقتر است.
گرچه مطالعه آثار ادبی حتی غربیان، ذهن را تیزتر و افق دید را گستردهتر میسازد؛ ولی شایسته نیست، منبع اصلی تغذیه فکری ما باشد، روا نیست که انحصاراً دل و دماغ خود را وقف ادبیات غرب و فرهنگ غیرخودی کنیم. این کار و شیوه، محصولات ادبی و قلمی ما را از هویّت میاندازد.
نهال ادب را باید آبیاری کرد؛ ولی نه از چشمه و رود دیگران.
دریغ است که این نهال که از ذهن میجوشد و میرویَد، ریشه در اعماق مفاهیم کهن و ارزشمند نداشته باشد و از قرآن و عترت فاصله بگیرد و عطر و بوی اهلبیت(ع) و معارف وحیانی در آن نباشد.
خودباختگی به غرب، گاهی هم در این عرصهها ظهور مییابد.
نهال ادب و قلم را نه تشنه و بیپشتوانه بگذاریم، که خشک میشود و عقیم میگردد و نه از آبشخور غرب و بیگانگان آبیاری کنیم که میوهاش طعم و رنگ و بوی غربی پیدا میکند.
خود باشیم؛ در فکر، در روش، در محتوا و در اثرگذاری.
ادامه دارد...