ضرورت و حکمت زیارت
فاطمه‌شناسی، جزء سلسله علل خداشناسی است. ما تا اهل‌بیت(ع) مخصوصاً حضرت فاطمه(س) را نشناسیم، هرگز نمی‌توانیم خدا را بشناسیم.
به گزارش خبرگزاری حوزه آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در یادداشتی به‌مناسبت ایام فاطمیه آورده است:
امام صادق(ع) از پدران بزرگوارش و از امیرالمؤمنین(ع) و آن‌حضرت هم، از رسول‌خدا(ص) نقل می‌کنند که حضرت فرمود: «خلق نور فاطمة(س) قبل أن تخلق الأرض والسماء» (معانی‌الاخبار، ج٢، ص۴١٩)؛ یعنی نور زهرای مرضیه(س) قبل از آفرینش آسمان و زمین، خلق شده است.
واقعاً این تعبیر شگفت که اگر نور فاطمه نبود، نه آسمانی بود و نه زمین و نه إنسی و نه جنی، به چه معناست؟! هرچه انسان اندیشه و تأمل ‌کند، نمی‌تواند معنای آن را بفهمد. واقع مسئله این است، روایاتی که در مورد فاطمه زهرا(س) وارد شده، اگر سال‌ها دروس خارج اجتهادی پیرامون این روایات گذاشته شود، بحث به انتها نخواهد رسید. ما باید در کنار اینکه به دنبال مصائب حضرت زهرا(س) هستیم و بر آن اشک می‌ریزیم، در پی فهم فضائل آن حضرت نیز باشیم.
حقیقت فاطمه(س) در کلمات رسول اکرم(ص) است و ما باید خودمان را به این حقیقت نزدیک کنیم. اگر بخواهیم به حقیقت وجودی خویش برسیم، تا حقیقت حضرت صدیقه طاهره(س) را درک نکنیم؛ ولو به‌اندازه ظرفیت خویش، به نتیجه نخواهیم رسید.
بهتر بگویم، فاطمه‌شناسی، جزء سلسله علل خداشناسی است. ما تا اهل‌بیت(ع) مخصوصاً حضرت فاطمه(س) را نشناسیم، هرگز نمی‌توانیم خدا را بشناسیم.
پیامبر گرامی(ص) در روایتی می‌فرمایند: «یا سلمان! خلقنی‌الله تعالی من صفوة نوره ودعانی فأطعته»؛ خداوند تبارک و تعالی مرا از نور خاص خودش آفرید و دعوت به خود کرد و من اطاعت کردم؛ «فخلق من نوری علیاً ودعاه فأطاعه» از نور من علی را خلق کرد و او را هم به سوی خودش دعوت کرد و او هم، اطاعت کرد. سپس فرمود: «فخلق من نوری و نور علی فاطمة ودعاها فأطاعته‏»؛ از نور خود رسول‌خدا(ص)، و نور علی(ع)، فاطمه(س) را خلق کرد و او را نیز به سوی خودش خواند، و فاطمه هم اطاعت کرد. ( مقتضب الاثر فی النص علی الائمه الاثنی عشر، ص۶)
ما به چنین مخلوقی که خلقت او، مقدم بر آفرینش تمام خلایق است، همراه با نور رسول‌خدا و نور امیرالمؤمنین(ع)، افتخار می‌کنیم و در سوگ شهادت چنین موجودی عزاداریم.
این شخصیت عظیم به مقتضای خلقت نوری‌اش، مانند ائمه(ع) دارای ولایت تکوینی بوده است.
در روایات مربوط به دستاس داریم که: اصحاب رسول‌خدا(ص) یعنی سلمان، ابوذر و عمار می‌گویند می‌آمدیم پشت در خانۀ فاطمه(س). حضرت مشغول خواندن قرآن بودند؛ ولی دستاس حرکت می‌کرد. بله دستاس به اراده‌ای که خدای تبارک و تعالی به او داده، در حال حرکت بود. ( دلائل‌الامامة، 141 ـ 139، المناقب، ج۳، ص۱۱۶. )
خداوند متعال در قیامت، حضرت زهرا(س) را این چنین صدا می‌زند: «یا حبیبتی وابنة حبیبی سلینی تعطی» از من بخواه تا به تو عطا کنم. «واشفعی تشفعی فو عزتی وجلالی لا جازنی ظلم ظالمٍ»؛ فاطمه‌جان! هرچه می‌خواهی بخواه و هر کسی را می‌خواهی شفاعت کن که شفاعت تو قبول می‌شود.
بعد بی‌بی دو عالم حضرت زهرا(س) عرض می‌کند: «الهی وسیدی! ذریتی وشیعتی و شیعة ذریتی ومحبی ومحبی ذریتی»؛ باز می‌فرماید: فرزندانم و شیعه‌ام و شیعه فرزندانم و دوستانم و دوستان فرزندانم را می‌خواهم شفاعت کنم. ( الامالی، ص۷۰) این مقامات و این ویژگی‌ها و این عنایات الهی را نسبت به کدام زن در تاریخ سراغ دارید؟!
در کتاب بحارالانوار(ج۳، ص۴) روایتی درباره آن حضرت(س) آمده است که واقعاً انسان از شخصیت و عظمت این بانوی بزرگ جهان آفرینش مبهوت می‌ماند. رسول گرامی(ص) فرمودند: «معاشر الناس! تدرون لما خلقت فاطمه؟ قالوا الله ورسوله اعلم؛ قال: خلقت فاطمة حوراء انسیةً لا انسیة»؛ آیا می‌دانید که فاطمه چگونه آفریده شد؟ گفتند: خدا و رسول او داناتر است. فرمود: فاطمه حوریه‌‏ای انسانی است؛ به این معنا که کیفیت خلقت حضرت با سایر انسان‌ها فرق دارد.
در پایان این روایت این‌چنین آمده است: «فإن ذلک نور المنصورة فاطمة» جبرئیل گفت: این نور به منصوره تعلق دارد. پیامبر(ص) پرسیدند: «من المنصورة؟» جبرئیل پاسخ داد: «جاریةٌ تخرج من صلبک واسمها فی السماء منصورة وفی الارض فاطمة»؛ یعنی منصوره دختری است که از صلب تو به وجود خواهد آمد و نام وی در آسمان منصوره است و در زمین فاطمه. در ادامه می‌فرماید: «سمیت فاطمة فی الأرض لأنه فطمت شیعتها من النار وفطموا أعداؤها عن حبها وذلک قول‌الله فی کتابه‏ ویومئذٍ یفرح المؤمنون بنصرالله»؛ یعنی در زمین، فاطمه نامیده شد برای اینکه شیعیان وی از آتش جهنم باز نگاه داشته شده‏‌اند و دشمنانش از محبت وی، محروم می‌‏مانند و این است معنی کلام خداوند که می‌فرماید: «و در این روز- یعنی قیامت- مؤمنین به‌سبب نصرت و یاری خداوند شادمان می‏‌گردند.»
آری، فاطمه زهرا(س)، مقرب‌ترین زن در پیشگاه خداوند تبارک وتعالی است؛ چراکه همه ما و شما می‌دانیم که رضایت خداوند متعال، منوط به رضایت آن‌حضرت است.
سعی کنیم در زندگی خودمان، رضایت آن حضرت را تحصیل کنیم و در همه کارها ببینیم که رضایت آن حضرت در چیست، تا از این طریق، رضایت حضرت حق‌تعالی را تحصیل کنیم.
همین فضائل و عظمت‌های آن بانوی یگانه است که اقتضا می‌کند، هر ساله، فاطمیه باشکوه‌تر شود. اینکه بزرگان ما سفارش می‌کنند که باید توجهات و اهتمام نسبت به فاطمیه بیشتر شود، برای آن است که مبادا با غفلت و بی‌توجهی، این سرمایه از ما گرفته شود یا خدای نکرده از این سرمایه بهره‌مند نشویم.
بزرگان دین ما، مخصوصا مرجع بزرگ حضرت آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی(رض) به دنبال این بودند که عزاداری حضرت فاطمه زهرا(س)، عاشورای دوم شود و بحمدالله امروز کشور علوی و فاطمی ما این چنین شده است و دسته‌جات و مجالس عزاداری به‌صورت گسترده برگزار می‌شود.