حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی اظهار کرد: از زمانی که فضای مجازی به میدان آمد و اطلاعات بهسهولت در اختیار ما قرار گرفت، بسیاری از افراد نیازهایشان را در این محیط دنبال میکنند. مطالعه در این فضا ممکن است؛ ولی عمده افراد جذب مطالبی میشوند که خبری و نیز تخصصی هستند و منابع معتبری نیز ندارند. حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمیحاجی در گفتوگو با خبرگزاری حوزه، ضمن تبریک هفته کتاب و کتابخوانی، به تشریح برخی فعالیتهای معاونت پژوهش حوزههای علمیه در امر کتابخوانی و تجهیز کتابخانههای حوزههای علمیه پرداخت و گفت: در اکثر حوزههای علمیه برادران کشور، کتابخانههای درسی طلاب وجود دارد. وی با اشاره به وجود ۵۰۰ کتابخانه در سطح حوزههای علمیه کشور، بیان کرد: کتابخانههای ما در بسیاری از مدارس بسیار غنی هستند و حتی میتوان گفت که فراتر از نیازهایی است که یک طلبه در مسیر تحصیلی خود نیاز دارد. معاون پژوهش حوزههای علمیه، با بیان اینکه معاونت پژوهش در قالب یک نظام خاص، از این کتابخانهها پشتیبانی میکند و تمام کتابخانهها در مرکز سامانه کتاب پرونده دارند و رصد میشوند، افزود: بیش از ۳۰۰ کتابخانه به نرمافزار فراکاوش مجهز هستند که یک نرمافزار کتابخانهای است که در آن، محتوای کتابها فهرست میشود و قابلیت شبکهسازی دارد. بههمین خاطر میتوانند، از محتوای کتابهای فهرستشده مطلع شوند. بیش از نیمی از کتابخانههای ما این نرمافزار را دارند و میتوانند امورات خود را از این طریق سپری کنند. وی اظهار کرد: در حوزه علمیه دو کتابخانه مجهز داریم. یکی کتابخانه آیتالله حائری(ره) در مدرسه فیضیه و دیگری کتابخانه آیتالله بروجردی(ره) در مسجد اعظم که دو کتابخانه مرکزی حوزه هستند. البته این دو کتابخانه جزء بهترین کتابخانههای کشور نیز به شمار میروند؛ زیرا حجم و کیفیت آثار و خدماتدهی پیشرفته و قوی، باعث شده، این دو مرکز بهعنوان دو مرکز قوی در این حوزه محسوب شوند. معاون پژوهش حوزههای علمیه گفت: همچنین در این میان مراکز پژوهشی را نیز داریم که در مراکز تخصصی پژوهشی از جمله مرکز تخصصی کلام و... فعالیت دارند. همچنین مراکز علمی و کتابخانهای مراکز استانهای حوزه نیز دارای کتابخانههای خوبی هستند. حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی، با ذکر این مطلب که مراکز پژوهشی حوزوی، دارای کتابخانههای بسیار غنی هستند، اظهار کرد: این کتابخانهها بعضا خدمات گسترده و مناسبی به سایر محققان در رشتههای گوناگون ارائه میدهند.
حمایت از کتابخانههای حوزوی وی بیان کرد: باید بپذیریم که نیازهای ما نسبت به حمایتها، بسیار بیشتر است. در حوزه سختافزاری و نرمافزارهای جدید، بهشکل میانگین در حد متوسط قرار داریم. برخی استانهای ما، دارای محرومیت هستند و باید مشکلات آنها در حوزه سیستمی، رایانهای و شبکهای را حل کنیم و در این زمینه، نیازمند پشتیبانی بیشتر هستیم. این استاد حوزه علمیه قم گفت: معاونت پژوهش حوزه، با بودجه حداقلی خود، برنامه خرید کتاب دارد و این کتابها را نیز به کتابخانهها ارسال میکند. بخشی از تجهیز از سوی ناشران، اهداییها، نظام خرید و اهدای کتاب ارشاد انجام میشود. از این جهت کتابخانههای کشور را تأمین میکنیم و فهرست منابعی را که میآید، میفرستیم و به فراخور اعلام نیاز، با تأیید مراحلی در استان برای آنها ارسال میکنیم. وی افزود: از حیث تأمین منابع برای خرید کتاب، نیازمند پیشتیبانیهای بیشتری هستیم؛ بهویژه در مراکزی که پشتیبان هستند، در مراکز تخصصی نیازمند تلاش بیشتر هستیم. حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی بیان کرد: همکاری با مرکز کامپیوتر اسلامی نور، انجام شد که اگر مراکز تخصصی از حداقل سیستم و رایانه برخوردار باشند، مرکز نور طی تفاهماتی که دارند، کتابخانهها را در قالب نرمافزار در اختیار ما قرار میدهند و مراکز مدارس و طلاب میتوانند، همزمان به دهها هزار جلد کتاب ارزشمند دسترسی داشته باشند. در کنار آن نیز، طی تفاهمی که مرکز فناوری حوزه با مرکز نور داشت، طلاب میتوانند، از سیستم نجاح و سیستم کتابخانهای مرکز کامپیوتری نور و همچنین از بانک ویژه این مرکز استفاده کنند.
سرانه کتابخوانی کتب آموزشی و تحصیلی طلاب خوب است وی افزود: تا سطح یک، دو و سه حوزه و تا زمانی که طلاب در محیط آموزشی درگیر هستند، بخش عمدهای از وقت طلاب به مطالعه متون آموزش اختصاص مییابد. سرانه کتابخوانی کتب آموزشی و تحصیلی طلاب خوب است. تقریباً نظام آموزشی، بخش مهمی از اوقات آنها را پر میکند. اساتید نیز در این فرایند، تکالیف تحقیقی و فعالیتهای کلاسی میدهند که باعث میشود، طلاب کشش بیشتری به سمت مطالعه داشته باشند. حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی گفت: فرایند آموزشی طلاب شامل مواردی چون مقاله و تحقیق پایانی و... میشود و همچنین جشنوارههایی چون جشنواره علامه حلی(ره) و... نیز در این زمینه برگزار شده و میشود که به گسترش فضای علمی در حوزه کمک میکند.
مسابقات مختلف کتابخوانی برگزار میشود معاون پژوهش حوزه، با ذکر این مطلب که انواع مسابقات کتابخوانی برای طلاب و خانوادههای آنها برگزار میشود، یادآور شد: برخی ایام سال موضوعات سیاسی و بصیرتی نیز، زمینه اجرای برنامههای علمی را فراهم میکند. در طول سال از طریق معاونتهای مختلف مسابقات مختلف کتابخوانی برگزار میشود که برخی مسابقات با حمایت مرکز خدمات برگزار میشود. در همین هفته که هفته کتاب است، در استانهای مختلف و در مدارس و استان، مسابقات کتابخوانی برگزار کردند که کتابها بهعنوان محور انجام میشود، حتی در هفته پژوهش نیز، در خصوص تشویق پژوهشگران و نویسندگان، برنامههای گستردهای برگزار شده است. وی با بیان اینکه در سه سال اخیر، بسته حمایتی از فعالیتهای پژوهشی شکل گرفت که در سطوح مختلف میتواند، مشوق خوبی برای تحقق امر پژوهش باشد، تصریح کرد: در امر اساتید برای اولینبار در عین اینکه برنامه همایش کتاب سال حوزه را نیز داشتیم و جشنواره مقالات علمی نیز برگزار شد، یک بخش ویژه اساتید نیز تعبیه شد و از اساتید برتر در حوزه پژوهشی، تجلیل بهعمل آمد. حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی گفت: در راستای ترغیب بیشتر اساتید، بستههای تشویقی نیز، برای اساتید در نظر گرفته شده است. در هدفمندی مرکز خدمات نیز، با همکاری خوبی که انجام شده است، در بخش اساتید و عموم طلاب، فعالیتهای پژوهشی در گذشته امتیاز ثابت حداقلی داشت و امروزه طی یکسری جداول سامان گرفته و طلاب در یک سامانه ثبت سوابق پژوهشی، مدارک را بارگذاری میکنند و به مرکز خدمات معرفی میشوند و از مزایای طرح هدفمندی استفاده میکنند. در زمینه ضریب شهریه نیز، امر پژوهش مؤثر است. وی با بیان اینکه مبلغان و پژوهشگران نیز مشمول طرح تکریم میباشند، افزود: اساتید در حوزه پژوهشی نیز، حمایت میشوند. در بخش نخبگان نیز، با همکاری که در بخش نخبگان و حوزه علمیه خواهران و جامعةالزهرا(س) و مشهد و اصفهان صورت گرفته است، بحث رده نخبه پژوهشی مطرح و استعداد برتر پژوهشی نیز، مصوب و ابلاغ شده است.
از طرحهای اساتید پشتیبانی میکنیم معاون پژوهش حوزههای علمیه گفت: در کنار این امر، پژوهشگرانی که در راستای حل نیازهای نظام فعالیت کنند و به یکی از نیازهای عینی جامعه پاسخ علمی دهند، مشمول حمایت قرار میگیرند. گروهی علمی این فرایند را تشخیص میدهند. در این فرایند، طرحهای متعددی را دنبال کردهایم و در ادامه نیز، با روی باز از طرحهای اساتید پشتیبانی میکنیم. وی یادآور شد: مسئله بعدی، آنکه بستهای با همکاری دفتر فقه معاصر و بخش مدارج حوزه قم، در زمینه حمایت از پایاننامهها طراحی شده است و طلابی که در این موضوعات پایاننامه تدوین کنند از سوی معاونت پژوهش مشمول حمایت میشوند. حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی بیان کرد: مردم و طلاب باید به آخرین یافتهها مسلط باشند و از آنچه دیگران تولید کردهاند، بهخوبی آگاهی داشته باشند و مصداق همان کسی باشند که میگویند: بهترین شما کسی است که علم دیگران را بهخوبی جمعآوری میکند. باید با مطالعه، پژوهشهای دیگران را تجمیع و توسعه دهیم. هرچه کتاب و کتابخوانی در میان طلاب رشد کند، طبیعی است که این قشر، با محیط و جامعه حاضر میتوانند، بهتر به ایفای نقش خود در سطوح مختلف بپردازند.
مطالب فضای مجازی خبری و تخصصی هستند معاون پژوهش حوزههای علمیه اظهار کرد: از زمانی که فضای مجازی به میدان آمد و اطلاعات بهسهولت در اختیار ما قرار گرفت، بسیاری از افراد نیازهایشان را در این محیط دنبال میکنند. مطالعه در این فضا ممکن است؛ ولی عمده افراد جذب مطالبی میشوند که خبری و نیز تخصصی هستند و منابع معتبری نیز ندارند. لذا افراد باید موبایل را کنار بگذارند و کتاب به دست بگیرند و از نرمافزارهای کتابخانهای استفاده کنند. وی با ذکر این مطلب که امروزه در دوران گذار قرار داریم، گفت: امروز در یک دوره گذار هستیم. مهم نیست که حتماً با نسخه فیزیکی مطالعه کنیم؛ بلکه باید کتابخوانی با برنامه و سیر مطالعاتی دقیق صورت گیرد. باید کتابخوانی هدفمند صورت گیرد. این نوع کتابخوانی امروز باعث رشد واقعی نمیشود. اول باید آگاهیبخشی لازم را داشته باشیم و دوم اینکه باید کاری کنیم که مردم به سراغ منابع دقیق بروند. هنرهای رسانهای باعث میشود که مردم از یک نوع سایتها و صفحات استفاده کنند و کمتر به دنبال کشف واقعیت باشند.
باید سواد رسانهای گسترش یابد حجتالاسلام والمسلمین مقیمیحاجی با بیان اینکه باید سواد رسانهای گسترش یابد و مراکز رسانهای ما به تبلیغ کتابها و منابع ارزشمند ما اقدام کنند، گفت: امروزه جشنوارههای بزرگی چون کتاب سال و جشنواره فارابی و علوم انسانی و پاسخ برتر و... در کشور برگزار میشود؛ ولی باید این آثار از طریق رسانه به جامعه منتقل شود.
کتاب خوب، فراخور نیازهای مخاطب است وی گفت: کتاب خوب، فراخور نیازهای مخاطب است؛ چهبسا یک کتاب برای یک مقطع سنی آسیبزا باشد؛ کتاب خوب، کتابی است که با سطح اطلاعات مخاطب و نیازهای او و در زمان مناسب نوشته شود. کتاب خوب باید به یک نیاز عینی فرد پاسخ دهد و با زبان و قالب مناسب و جذاب همراه باشد.