روایت اول: اهمیت زیارت امام رئوف(ع) از دیدگاه معصومان(ع)
شیخ صدوق(رض) (متوفای 381 ق) در کتاب ارزشمند عیون اخبارالرضا(ع) به ده‌ها روایت در اهمیت و فضیلت زیارت آن‌حضرت اشاره می‌کند که به برخی از آنها می‌پردازم. روایت اول با سندی از امیرالمؤمنین(ع) از پیغمبر اکرم(ص) روایت کرده که فرمود: «سیدفن بضعة منی بأرض خراسان لا یزورها مؤمن إلا أوجب الله عزوجل له الجنة وحرم جسده علی النار» (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 295، حدیث 4)؛ به‌زودی پاره تن من در سرزمین خراسان دفن می‌شود و هیچ مؤمنی او را زیارت نمی‌کند؛ مگر اینکه خداوند بهشت را بر او واجب و بدنش را بر آتش حرام می‌کند.
کلمه «منّی» در این حدیث شریف، قابل تأمل و توجه است و دلالت تام بر عصمت امام رضا(ع) می‌کند؛ زیرا امام پاره تن رسول‌خدا(ص) است و از آنجایی که پیامبر معصوم است، پاره تن او هم باید از عصمت برخوردار بوده باشد.
همین حرف درباره دختر حضرت یعنی حضرت فاطمه زهرا(س) نیز صادق است؛ چون رسول‌الله(ص) فرمود: فاطمه پاره تن من است. همچنین رسول‌خدا(ص) درباره امیرالمؤمنین(ع) فرمود: «علیّ منّی»؛ علی از من است.

  روایت دوم: بهشت برای زائر با معرفت
شیخ صدوق(رض) با سندی از حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) از حضرت ابی‌جعفر امام جواد(ع) نقل کرده که فرمود: من برای زائر پدرم، درحالی‌که عارف به حق اوست، بهشت را ضمانت می‌کنم. (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 296، حدیث 7) قید عارف به حق به چه معناست؟ این قید از زبان امام جواد(ع)، تفسیر و معنی شده است. (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 298، حدیث 15) مطابق این حدیث شریف، عارف به حق می‌داند که زیارت‌شونده، حجت خدا بر بندگان و بابی به سوی درگاه الهی است. پس زائر امام رضا(ع) باید بداند، آن کسی که به زیارتش می‌رود، حجت خدا بر جمیع خلایق است.
گوهرهای معرفت آن‌حضرت که باید برای مردم تبیین شود، قطعاً به‌همین جا ختم نمی‌شود.

  روایت سوم: شفاعت به‌نفع زائر امام رضا(ع) در قیامت 
شیخ صدوق(ره) با سندی از محمدبن ابی‌نصر بزنطی نقل می‌کند که از امام رضا(ع) شنیدم که فرمود: «ما زارنی أحد من أولیائی عارفاً بحقی إلا تشفعت له یوم القیامة» (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 297، حدیث 16) هیچ کسی از یاران من، مرا درحالی‌که عارف به حق من باشد، زیارت نمی‌کند مگر اینکه در روز قیامت او را شفاعت خواهم کرد. تمام راویان این حدیث از نظر دانشمند مشهور علم رجال یعنی مرحوم نجاشی، مورد اعتماد و ثقه هستند و لذا این حدیث، صحیح محسوب می‌شود.

  روایت چهارم: زیارت امام رضا(ع) سبب پاک شدن از گناهان 
شیخ صدوق(ره) با سندی از ابوالصلت هروی نقل کرده که روزی نزد امام رضا(ع) بودم. عده‌ای از مردم قم بر آن‌حضرت وارد شدند و سلام کردند. حضرت جواب آنها را داد و آنها را به سمت خود نزدیک نمود و فرمود: مرحبا! به اهل قم؛ زیرا شما حقیقتاً از شیعیان ما هستید و زمانی خواهد آمد که تربت مرا در طوس زیارت خواهید کرد؛ آگاه باشید که هر شخصی که با غسل مرا زیارت کند، از گناهانش خارج می‌شود؛ همانند روزی که از مادر متولد شده است. (عیون اخبارالرضا، ج 2، ص 300، حدیث 21)
نکته‌ای در اینجا وجود دارد و آن، این است که اباصلت هروی، این شخصیت بسیار معروف و تربیت‌یافته مکتب رضوی، قدری مورد بی‌مهری برخی قرار گرفته است؛ چراکه برخی او را از شیعیان نمی‌دانند؛ اما در واقع، چنین ادعایی درستی نیست. درباره اینکه او هم‌نشین با اهل‌سنت بوده است، تردیدی وجود ندارد؛ اما باید بدانیم که این معاشرت، هرگز بر عقیده او تأثیر منفی نگذاشته و به‌عبارت دیگر، هم‌نشینی با آنها یک بحث است و هم عقیده شدن با آنها بحث دیگری است؛ لذا ادله و شواهد قطعی وجود دارد که او از شیعیان بوده است و حتی اهل‌سنت هم، به شیعه بودن او تصریح کرده‌اند؛ از جمله حافظ ذهبی (متوفای 748) در کتاب سیر خود، درباره اباصلت می‌گوید: او بزرگ، عالم، عابد و از بزرگان شیعه است. (سیر أعلام‌النبلاء، ج 21، ص 446) پس اباصلت هروی از شیعیان راسین بوده است. همچنین ذهبی در کتاب میزان‌الإعتدال خود می‌نویسد: «الرجل الصالح إلا أنه شیعی جَلَد» و جَلَد در لغت به‌معنای غلیظ و قوی و شدید است. (لسان‌اللسان، ج 1، ص 196)  با این توضیحات، جای تعجب است که برخی او را از اهل‌سنت به‌شمار آورده‌اند. (ر.ک: رجال شیخ طوسی، ص 360).
به‌همین مناسبت عرض کنم که بنده کتابی تألیف کرده‌ام که حدود پنج‌سال روی آن زحمت کشیده‌ام، به‌نام «الرواة عن الائمة الهداة من اهل‌السنة» و موضوع آن، راویان اهل‌سنت از امامان شیعه(ع) است. روی این موضوع یا اصلاً کار نشده و یا اگر هم شده باشد، بسیاراندک است. این کتاب، ما را با این مسأله آشنا می‌کند که راویان اهل-سنت با اهل‌بیت(ع)، تا چه اندازه رابطه تنگاتنگی داشته‌اند و از آن بزرگواران، روایت نقل می‌کنند. عمده این کتاب راویانی‌اند که از امیرالمؤمنین علی(ع) روایت کرده‌اند؛ لذا در این کتاب یک منبع شیعی پیدا نمی‌کنید. بنده در این کتاب به حدود 25 نفر از راویان اهل‌سنت از امام رضا(ع) اشاره کرده و روایات‌شان را آورده‌ام که جا دارد، آستان قدس رضوی(ع) روی این موضوع بیشتر کار کند. این کتاب توسط مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) که توسط استاد بزرگ و عزیز ما آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی(رض) تأسیس شده، به چاپ رسیده است.

  نیم‌نگاهی بر گوهرهای معرفت
گوهرهای معرفت را باید از لابلای زیارتنامه این دو بزرگوار استخراج نمود و تعابیر موجود در زیارتنامه امام رضا(ع) واقعاً محیرالعقول و تکان‌دهنده است. در این مجال، به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1. ولیّ خدا و فرزند ولیّ خدا؛ 2. عبد خدا و ولیّ دین خدا؛ ۳. قیام‌کننده به عدل؛ ۴. دعوت‌کننده به دین خدا و دین پدران صادق خود؛ .۵ برپادارنده امر الهی؛ ۶. دعوت‌کننده به راه الهی؛ 7. حجت خدا و فرزند حجت خدا؛ ۸. وارث حضرت آدم؛ 9. برگزیده الهی؛ 10. وارث حضرت نوح(ع)؛ ۱۱. وارث حضرت اسماعیل ذبیح‌الله(ع)؛ ۱۲. وارث حضرت موسی کلیم‌الله(ع)؛ ۱۳. وارث حضرت عیسی روح‌الله(ع)؛ ۱۴. وارث امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب(ع)؛ ۱۵. وارث حضرت زهرا(س)؛ ۱۶. وارث رسول‌خدا(ص)؛ 17. وارث امام حسن(ع) و امام حسین(ع)؛ 18. وارث باقر علم‌الاولین(ع)؛ 19. وارث جعفربن محمد‌الصادق(ع)؛ 20. وارث موسی‌بن جعفر(ع)؛ ۲۱. شهید سعید؛ ۲۲. مظلوم مقتول؛ ۲۳. راستگوی بی‌همتا؛ ۲۴. نیکوکار باتقوا؛ ۲۵. راستگوی تصدیق‌شده؛ ۲۶. نور خدا در تاریکی‌های زمین؛ ۲۷. ستون دین؛ ۲۸. سپری از عذاب؛ ۲۹. امام هدایت؛ 30. العروةالوثقی (ریسمان محکم الهی)
هر یک از این گوهرها، نیاز به تفسیر و توضیح دارد که شرح آنها در این مقال نمی‌گنجد و نیاز به چندین جلسه وقت دارد. به‌طور خلاصه و فشرده اگر بخواهیم اشاره‌ای کنیم، باید بگوییم که امام رضا(ع) دعوت‌کننده به توحید الهی، راه وصول به خدا و طریق رسیدن به خداست؛ چراکه رسیدن به مقصد الهی، تنها از مسیر اهل‌بیت ممکن است. در این زمینه یعنی نقش پررنگ اهل‌بیت(ع) در تحقق توحید این روایت را نقل می‌کنم که مرحوم شیخ مفید (متوفای 413 قمری) نقل کرده که زنی وارد مسجد کوفه شد و ضمن تمجید از امیرالمؤمنین(ع) گفت: او کسی است که توحید تنها با پذیرش او ولایتش محقق می‌شود. (اختصاص، ص 19)

  گوهرهای معرفت در زیارتنامه حضرت معصومه(س)
​​​​​​​از میان تمام امامزادگان، تنها سه نفر زیارت مأثور دارند: حضرت علی‌اکبر(ع) حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) و حضرت فاطمه معصومه(س). در اهمیت زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) همین بس که جناب سعدبن سعد از امام رضا(ع) نقل می‌کند که حضرت فرمود: هرکس فاطمه معصومه را زیارت کند، بهشت بر او واجب می‌شود. (عیون أخبارالرضا، ج 2، ص 191)
در زیارتنامه وارد از امام رضا(ع)، حضرت از خواهرش این تعبیر را دارد که «إنّ لک عندالله شأنا من‌الشأن» یعنی برای فاطمه معصومه(س) یک شأن و جایگاه با عظمت وجود دارد که برای ما قابل درک و فهم نیست. ما چگونه می‌خواهیم، شأن و مقام حضرت معصومه(س) را دریابیم؟ این چه مقامی برای ایشان است که او دختر امام، خواهر امام و عمه امام است. در همین زیارتنامه، امام رضا(ع) می‌فرماید: «عرّف‌الله بیننا وبینکم فی‌الجنّة» و این عبارت بیان‌گر آن است که تنها در بهشت است که می‌توان به جایگاه رفیع حضرت معصومه(س) پی برد.
برای اینکه عظمت مقام و جلالت شأن آن بانو و کریمه اهل‌بیت(س) بیشتر مشخص شود، این روایت را نقل می‌کنم که مرحوم میرزامحمد تنکابنی (متوفای 1302 قمری) در کتاب رساله فاطمیه، روایتی را از امام رضا(ع) نقل کرده که فرمود: «من زار فاطمة بقم فکأنما زار الحسین بکربلا»؛ یعنی هرکس حضرت فاطمه معصومه(س) را در قم زیارت کند، همانند آن است که امام حسین(ع) را در کربلا زیارت کرده باشد. خداوند توفیق زیارت با معرفت این بزرگواران را به همه ما عنایت فرماید.