بخش‌های پژوهشی مراکز مشاوره حوزه‌های علمیه تقویت شوند
آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه به اجلاسیه اساتید مراکز مشاوره اسلامی سماح حوزه‌های علمیه، پیامی صادر کرد که متن کامل آن به این شرح است:
بسم‌الله ‌الرحمن‌ الرحیم
امیرمؤمنان علی(ع) فرمودند:
«ما استنبط الصواب بمثل المشاوره؛ هیچ چیزی همانند مشورت، درستی و حقیقت را آشکار نمی‌سازد».
مشاوره و رایزنی در مفهوم عام آن روش و سنت دیرپای انسانی در روابط خانوادگی و اجتماعی و برآمده از ویژگی‌های عقلانی و عاطفی بشر و گره‌گشای مشکلات فراوان بوده است. در اسلام نیز، اهمیت بسزایی به مشورت و مشاوره در حوزه‌های گوناگون زندگی داده شده است. در منابع دینی از یک‌سو، اصل مشورت کردن با دیگران مورد توجه و تأکید قرار گرفته و از سوی دیگر، گره‌گشایی از کار دیگران، راهنمایی، ارشاد و مشورت دادن به آنان توصیه شده است. در روزگار معاصر، مشورت‌گیری و مشورت‌دهی در مفهومی خاص‌تر به‌کار می‌رود و از شکل مهارتی عام، به‌صورت مهارت و فن خاص و به‌تدریج در قالب علم و دانش و با اصول و قواعد خاص علمی و مبتنی بر پایه‌های علمی درآمده است.
روحانیت و حوزه‌های علمیه که همواره رفع مسائل مردم را جزئی از رسالت‌های خود دانسته و بر این اعتماد و اقبال مردم احترام گذاشته است، با درک این نیاز و با آگاهی بر گسترده شدن مهارت‌ها و پیچیده‌تر شدن مسائل زندگی بشر خصوصاً در عرصه خانواده، تربیت فرزندان و مسائل روان‌شناختی، بسترهای مناسبی برای کسب دانش تخصصی در حیطه‌های مختلف مشاوره، توسط طلاب را فراهم آورده است و در کنار تأکید بر اسلامی‌سازی دانش مشاوره درصدد تربیت مشاورانی متعهد و متخصص بوده که بتوانند، با تکیه بر سنت‌های اصیل حوزوی، عقلانیت، دلسوزی و برخورداری از دانش تخصصی و جهت‌گیری دینی و مذهبی، زمینه‌ساز رشد و تعالی جامعه و گره‌‍‌گشایی مسائل مردم گردند.
به‌لطف الهی امروز این تلاش‌ها به‌طور قابل توجهی به ثمر نشسته و حوزه‌های علمیه، با برخورداری از مشاورانی متعهد، متخصص و آگاه به مبانی اصول و روش‌های اسلامی در مشاوره، توانسته در حوزه شناسایی، پیشگیری و درمان آسیب‌های روان‌شناختی، گام‌های مؤثری بردارد. مراکز مشاوره اسلامی سماح حوزه‌های علمیه که به‌همت مسئولان در شهرهای مختلفی از کشور دایر شده و محل رجوع طلاب و دیگر آحاد جامعه گشته، نمودی از این موفقیت و توانمندی است. اینجانب ضمن گرامی‌داشت روز مشاوره، از همه مشاوران و دست‌اندرکارانی که در خدمت به مردم عزیز و احیا و ارائه مشاوره اسلامی، اقدامات مؤثری انجام داده‌اند، تشکر و قدردانی می‌کنم و توجه آنان را به نکات ذیل جلب می‌نمایم:
۱. مشورت دادن به دیگران در جهت حل مسائل و آسیب‌های خانوادگی و روان‌شناختی آنان، فعالیتی انسانی، الهی، ارزشمند، دارای پیچیدگی‌های فراوان و نیازمند ویژگی‌های مهم شخصی در مشاوران است؛ از این‌رو ویژگی‌هایی مانند: توکل به خداوند، نیت خالصانه، استمداد از اولیای الهی و انگیزه‌ای قوی، افزون بر برخورداری از دانش تخصصی ضرورت دارد و باید مشاوران ارجمند حوزوی متخلق به اخلاق اسلامی مشاوره باشند.
2. تراث دینی و علمی و سنت‌های اصیل حوزوی در روابط درون و برون‌حوزوی، گنجینه عظیمی است و ظرفیت‌های قابل استفاده‌ای در عرصه مشاوره دارد. از این گنجینه غنی در تقویت مشاوره اسلامی، نباید غفلت ورزید و همه آنها را باید در عمل و نظر مشاوره به‌کار گرفت.
۳. اصول و روش‌های مشاوره را باید با فرهنگ اسلامی و مبانی هستی‌شناسانه، انسان‌شناسانه و اهداف و مقاصد اسلامی، هماهنگ و منطبق ساخت و البته این امر به تلاش علمی و نیز هوشمندی در عمل نیاز دارد.
۴. کاروان علم و پژوهش، دائماً در حال پیشرفت است و همواره باید جنبه‌های علمی و مهارتی خود را تقویت کرد.
۵. لازم است، بخشی از مشاوران توانمند و برجسته حوزه‌های علمیه، با تأکید بر منابع و فرهنگ دینی، به تولید دانش مشاوره اسلامی و روش‌ها و دستورالعمل‌های کارآمد در عرصه مشاوره بپردازند و در این راستا، باید بخش‌های پژوهشی مراکز مشاوره حوزه‌های علمیه تقویت شوند.
۶. لازم است، آگاهی و توانمندی راهنمایی و مشاوره در عموم طلاب و استادان، در حد قابل قبولی تقویت شود. از دست‌اندرکاران مشاوره حوزه انتظار می‌رود، برای بسط و گسترش دانش راهنمایی و مشاوره در عموم طلاب و اساتید و توانمندسازی آنان، تلاش مضاعف داشته باشند.
۷. همکاری و هم‌افزایی مراکز مشاوره حوزه‌های علمیه، با دیگر مراکز علمی، تربیتی، مشاوره‌ای و خدمت‌رسان، می‌تواند منجر به اقدامات مؤثر و گسترده در سطح جامعه و طلاب گردد. امید است، با همت مسئولان و دست‌اندرکاران مشاوره حوزه، این امر محقق گردد.
«و‌اخر دعوانا ان الحمد لله رب‌العالمین»
علی‌رضا اعرافی/ مدیر حوزه‌های علمیه

  نباید مغلوب فرهنگ غرب شده و مصرف‌گرای علوم انسانی غربی باشیم
​​​​​​​حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری، ۶اسفند در اجلاسیه اساتید مراکز مشاوره اسلامی سماح، اظهار کرد: نظام هستی دارای ظاهر و باطنی می‌باشد که ظاهر این عالم، بخشی از عالم به‌شمار می‌رود که با حواس پنجگانه امکان درک آن وجود دارد؛ اما باطن این عالم، عالمی است که با حواس پنجگانه قابل ارتباط و شناخت نیست.
وی افزود: خداوند انسان را به‌گونه‌ای خلق کرده است که یک‌پای آن در عالم ظاهر و ماده و پای دیگر آن، در عالم معنا و باطن است و اصرار دارد تا انسان را از روابط مادی و معادلات دنیوی به غیب عالم و حقایق آن انتقال دهد.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه گفت: پیامبران(ع) برای این فرستاده شدند که حقایق پشت پرده را برای انسان‌ها فاش کنند و بیان حقایق، آن‌قدر ارزش دارند که تعداد ۱۲۴ هزار پیامبر برای شناساندن آن به مردم فرستاده شدند تا مردم را به سوی حقایق، هدایت و راهنمایی کنند؛ چراکه اصل و خبر اصلی در همان حقایق و عالم معناست.
وی ادامه داد: تعلق خاطر به دنیا و مادیات، حجاب مشاهده غیب عالم است؛ چراکه این امر مانع از آن می‌شود که چشم انسان‌ها به راز عالم و حقایق هستی باز شود و انسان‌ها وقتی به نظام علی و معلولی توجه می‌کنند، از عالم واقع غافل شده و درصددند تا همه‌چیز را در قالب فرمول و قاعده و قانون درآورند.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه بیان کرد: ارتباط با غیب عالم چندگونه است که یکی از آن‌گونه‌ها، ارتباط فطری است که جوهر آن در وجود همه انسان‌ها وجود دارد؛ اما این ارتباط، با گرفتن غبارها، حجاب پیدا می‌کند و حجاب، مانع از ارتباط بشر با عالم حقیقت می‌شود.
وی در ادامه افزود: حقیقت دینداری؛ یعنی آن‌چیزی که خداوند متعال در نظر دارد که انسان‌ها از روابط مادی، دنیوی و معادلات عادی، به روح ملکوتی و حقیقت عالم ارتقا پیدا کنند؛ چراکه خلاصه دینداری همین بوده و ارسال تعداد 124 هزار پیامبر نیز، برای این خاطر شکل گرفته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری ابراز کرد: حوزه‌های علمیه در امتداد رسالت انبیا، موظف به این هستند که پیام آسمانی را برای شناخت حقایق انتقال دهند؛ چراکه روحانیون و حوزه‌های علمیه، سربازان دین هستند و باید پیام قدسی را که با تحقیقات و پژوهش‌های خاص نیز نمی‌توان به آن دست یافت، به جامعه انتقال دهند.
وی در ادامه افزود: باید تمامی علوم به‌خصوص علوم انسانی، توحیدی و الهی شود و وظیفه روحانیت، تولید مدیریت، اقتصاد، مشاوره، تربیت و روان‌شناسی اسلامی است که در واقع اصل اینکه علوم انسانی به حوزه‌های علمیه وارد شد، بر این اساس بود.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه اظهار کرد: در فضای مشاوره، باید به این نکته دقت داشته باشیم که قرار نیست، در مرکز مشاوره حوزه که به‌نام حوزه علمیه و پسوند اسلامی دارد، همان کاری را انجام دهیم که در مراکز مشاوره غیرحوزوی انجام می‌پذیرد؛ زیرا مشاوره یک فرهنگ است و ما سخن و حرف تازه داشته و با ادبیات متفاوت به پیش می‌رویم و باید این ادبیات را به دیگران نیز صادر کنیم؛ نه اینکه ادبیات آنان را گرفته و ترویج دهیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید فرهنگ ناب محمدی و ادبیات اسلامی در زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی، از قم به سراسر کشور و عالم صادر شود و این وظیفه حوزه‌های علمیه است که منحصراً باید این کار را بر دوش کشند؛ زیرا نباید مغلوب فرهنگ غربی شده و مصرف‌گرای علوم انسانی غربی باشیم.
گزارش: جلال خسروی