در همایش ملی حکمرانی اسلامی عنوان شد
حکمرانی اسلامی مردممحور و ولایتپایه است
همایش ملی حکمرانی اسلامی، با سخنرانی آیتالله کعبی عضو خبرگان رهبری و حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۵ بهمن در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
آیتالله کعبی در همایش ملی حکمرانی اسلامی اظهار کرد: حکمرانی یعنی پیشبرد امر حکومت؛ حکمرانی به معنی انجام وظایف و پیشبرد اهداف و سیاستها و خطیمشیها و تلاش برای حل مسائل جامعه بر اساس مبانی و سازوکارها و قواعد و معیارهاست.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: حکومت دارای سه مؤلفه «اقتدار، ساختار و وظایف» است و حکمرانی اعمال این حکومت در راستای تحقق وظایف و با استفاده از تمامی ظرفیتها و همه افراد ذینفع در حکم است.
آیتالله کعبی افزود: مشارکت مردم در عرصههای مختلف جامعه بسیار مهم است که نظارت همگانی در قالب امر به معروف و خیرخواهی برای نظام اسلامی و لزوم جلب رضایت عمومی و توجه به افکار عمومی در حکمرانی اسلامی از جمله معیارهاست.
وی با تأکید بر اینکه حاکم باید به حرفهای مردم توجه کند و نقش عامه مردم در انسجام و پیوستگی باید دیده شود، ادامه داد: در حکمرانی مردم باید در محورهای عقلانی، هدایت دینی و آگاهیهای عمومی و بصیرتافزایی رشد داده شوند و انسجام اجتماعی و تعالی اخلاقی از وظایف حاکم است.
وی خاطرنشان کرد: مردمباوری عرصههایی دارد که باید در حکمرانی اسلامی مورد توجه قرار گیرد و عملیاتی شود.
آیتالله کعبی با بیان اینکه حکمرانی اسلامی مردممحور و ولایتپایه است، افزود: کارآمدی و فسادستیزی از جمله دیگر مواردی است که باید در حکمرانی اسلامی مورد توجه باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: پیشرفت و عدالتگرایی در حکمرانی اسلامی باید مورد توجه باشد و امانت نیز، باید ملاک باشد و قدرت در نظام اسلامی برای پیشرفت کشور و امانتی برای تحقق حیات طیبه است.
وی بیان کرد: کرامت انسان در رشد و توسعه باید مدنظر قرار گرفته و احیای ظرفیتهای مردمی در تمامی عرصهها دیده شود.
آیتالله کعبی با بیان اینکه مدیریت جهادی و تلاش خستگیناپذیر برای خدمت به مردم و قاطعیت برای مبارزه با جرم و فساد و فتنه، از اصول حکمرانی اسلامی است، ابراز کرد: رسول اکرم(ص) قتل و غارت را در جامعه برنمیتابیدند و حکمت و تدبیر در حکمرانی ایشان همواره وجود داشته است.
عضو خبرگان رهبری افزود: حکمرانی یعنی پیشبرد امر حکومت که این امر، صرفاً با دستورالعمل محقق نمیشود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که باید بر اساس حکمت و تدبیر انجام شود.
وی در پایان تصریح کرد: آیندهنگری و پیشبینی برای کادرسازی و جوانگرایی، از ملزومات حکمرانی اسلامی است.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه نیز در این همایش، اظهار کرد: حکمرانی، هدایتگری فرآیندها و تنظیمگری و بهعبارت دیگر، مقرراتگذاری، رصد و اصلاح آنهاست.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: حکمرانی، فرایند هشت مرحلهای است که در حوزه دفاع، حکمرانی خوبی داریم؛ اما در حوزه فرهنگ عمومی، حکمرانی یا نداریم یا ضعیف هستیم.
وی بیان کرد: سیاستها و سندهای متفاوتی در عرصه فرهنگ نوشته شده که در ادامه سند، تنظیمگری و بخشهای آن دیده نشده است؛ بهعنوان نمونه، سند دانشگاه اسلامی نوشته شده است؛ اما تنظیمگری متناسب با این سند نداریم.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان اینکه در علوم فناورانه مثل سلولهای بنیادی، حکمرانی موفقی داشتهایم، افزود: هر جا دستاوردهای مثبتی داشتیم، بهدلیل طی کردن فرآیندهاست و حکمرانی، تکنولوژی نرم اجتماعی جهت هدایتگری فرآیندها و تنظیمگری آنهاست.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشار به اینکه نظریهها، علوم پایه را کشف میکنند؛ اما نظریههای تکنیکال را کشف میکنیم، خاطرنشان کرد: بهعنوان نمونه جدول مندلیف کشف است؛ اما از این جدول در تکنولوژی مهندسی استفاده میکنیم که ساحت نرم و سخت است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه، حکمرانی یک تکنولوژی است، خاطرنشان کرد: علت اینکه علوم طبیعی و مهندسی کارآمد است، برای آن است که تبدیل به تکنولوژی میشوند و بههمین دلیل، از آنجا که علوم اجتماعی به تکنولوژی تبدیل نشدهاند، موفقیت چندانی نداشتهاند.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه گفت: مبانی اسلامی حکمرانی میبایست، بر اساس توحیدمحوری، فطرتنگرشی و آخرتگرایی باشد.
وی گفت: ما معتقد به حکمرانی ولایی هستیم که در مفهوم قرآنی، پیوند ناگسستنی مردم با هم و مردم با ولی است و این نسبت، حاکم و محکوم نیست و ولی، محور و قطب است و مجموعه مردم در اطراف او قرار دارند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه مبنای ولایتمداری در سبک حکمرانی ما تأثیرگذار است، افزود: روش حکمرانی، بر اساس علم و عمل و بر پایه حکمت و خرد است که هیچ معادلی در زبانهای دیگر ندارد.
وی بیان کرد: یکی از تفاوتهایی که حکمرانی اسلامی با سایر مکاتب دارد، مقاصد حکمرانی است که این امر، نوع سیاستگذاریها را تغییر میدهد.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، با بیان اینکه اصول حکمرانی بسیار مهم است که ده اصل آن را از عقل و وحی استخراج کردیم، ادامه داد: پیوند آزادی برای عدالت و این دو، برای امنیت است که در این صورت، آزادی فدا نمیشود و برای تأمین عدالت و امنیت است.
وی تصریح کرد: اینکه برخی نهادهای امنیتی بگویند: اصالت حفظ امنیت است، درست است که این امر باید از طریق آزادی برای عدالت و امنیت دنبال شود و این سه واژه، یک شبکه و پیوند دارند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: مشارکت حداکثری از مفهوم ولایت میآید که شامل نخبگانی و مردمی میشود.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: برخیها، از مشارکت حداکثری دم میزنند و این امر، برای حفظ حزب و قبیله خودشان است؛ در صورتی که شاید ۸۰ درصد جامعه در این دستهبندیها نیستند.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه ادامه داد: مشارکت نخبگانی و مردمی، پیوند ناگسستنی مردم با هم است که این مردم، فقط مؤمنان نیستند؛ بلکه همه کسانی که در دایره ولایت هستند، در این جمع قرار دارند.
وی گفت: حکمرانی جهادی، اصل مسئولیتپذیری، اصل شفافیت، پاسخگویی و صداقت، اصل تسهیلگری، اصل شایستهسالاری و خودسازی، استقلال و عزت ملی و تمدنسازی از جمله مبانی حکمرانی اسلامی هستند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، با بیان اینکه در حکمرانی باید احکام شرعی ملاک باشد، گفت: در تدوین حکمرانی در مقولات مختلف، همه علوم اسلامی باید بهکار گرفته شوند و تمامی علوم باید به میدان بیایند و اگر ما در حوزه علوم انسانی و اسلامی تلاش نکنیم، نمیتوانیم در حوزه حکمرانی اسلامی نظر بدهیم.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه تأکید کرد: اگر بخواهیم حکمرانی اسلامی داشته باشیم، باید بدانیم که مجموعه علوم در آن دخالت دارند و باید از آن استفاده کرد.
گفتنی است، در ادامه این همایش نیز، یک میزگرد با حضور استاد محمود حکمتنیا، حجتالاسلام والمسلمین نجف لکزایی و حجتالاسلام محمدجواد ارسطا برگزار شد که اساتید، در موضوعات مختلف به بحث و گفتوگو پرداختند.
گزارش: سیدامیر سجادی