به گزارش خبرگزاری رسا، سلسله‌نشست‌های علمی مکتب‌شناسی فقهی امام خامنه‌ای، در قالب نشست علمی با موضوع ماهیت و مبانی مکتب فقهی امام خامنه‌ای، 15 آذر از سوی مؤسسه آموزش‌عالی حوزوی امام رضا(ع) با همکاری دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای و با حضور آیت‌الله محسن اراکی و حجت‌الاسلام والمسلمین نعیمیان به‌صورت مجازی برگزار شد.
آیت‌الله اراکی، در این نشست، با اشاره به مکتب فقهی مقام معظم رهبری گفت: در عرصه فقه فردی یا خرد، سه گرایش عمده دیده می‌شود: گرایش و مکتب آیت‌الله خویی(ره) که عمدتاً اثرپذیرفته از میرزای نائینی(ره) است و مبنای آن تکیه بر مباحث فنی اصولی است.
وی افزود: گرایش دیگر، فهم عرفی در کنار فن اصولی است که مکتب آیت‌الله حکیم و آیت‌الله شاهرودی(ره) می‌باشد و مقام معظم رهبری نیز در این روش، به استنباط می‌پردازند و روش سومی هم داریم که افراط در فهم و اظهارات عرفی است و فقیه را از دستیابی به مبانی دور می‌کند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، با اشاره به فهم تاریخی مقام معظم رهبری، ابراز کرد: تسلط مقام معظم رهبری بر تاریخ اسلام و اهل‌بیت(ع) که به‌نوعی خود را در کتاب انسان 250 ساله هم نشان داد، در فهم و استنباط مسائل بسیار نقش داشته و تأثیرگذار است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم، با بیان ویژگی‌های فقه اجتماعی رهبر معظم انقلاب در چهار عرصه فقه حکمرانی، اظهار کرد: در عرصه فقه حکمرانی، مقام معظم رهبری، مردم را به‌عنوان محور قرار می‌دهد و این مردم‌محوری ذوقی و براساس ذوق سیاسی نیست؛ بلکه براساس استنباط و دلیل است و از همین رو، مردم‌سالاری دینی را مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در عرصه تأسیس حکومت، هرچند حاکمیت مشروعیت‌اش را از خداوند می‌گیرد؛ اما این حکومت را مردم در عرصه جامعه به وجود می‌آورند؛ لذا مشروعیت از سوی خدا و فعلیت و موجودیت ابتدایی و استمراری حکومت اسلامی، به خواست مردم می‌باشد و منظور از مردم‌سالاری یعنی مردم به وجودآورنده حکومت عدل هستند.
آیت‌الله اراکی با اشاره به عرصه پشتیبانی از حکومت در اجرای عدل، تصریح کرد: مردم در اجرای حق نیز، نقش بسیار تأثیرگذاری دارند؛ مثلاً در تاریخ صدر اسلام، یکی از مشکلات حکومت امیرالمومنین(ع) این بود که فضای حکومت آن حضرت، با فضای زمانی حکومت پیامبر متفاوت بود و امام علی(ع) با مخالفت جمعی از خواص روبه‌رو بود که بخشی از مردم جامعه نیز با آنها بودند؛ لذا در چنین شرایطی، نقش مردم خود را به‌خوبی نشان می‌دهد. پس مردم در پشتیبانی از حکومت در اجرای عدالت بسیار تأثیرگذار و نقش‌آفرین هستند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: عرصه سوم حضور مردم در حکمرانی، نصرت و یاری حکومت است؛ در قرآن کریم نیز، دو پیمان اطاعت و نصرت بین مردم و حاکم حکومت بسته شده است.
وی با تأکید بر عرصه تشکیل دولت یادآور شد: دولت چیزی فراتر از قدرت حاکم و تشکیل حکومت است و وقتی دولت می‌گوییم، تمام قوای یک حکومت را در بر می‌گیرد و براساس مقتضیات، هر عصر و دوره‌ای سادگی و پیچیدگی به خود می‌گیرد.
آیت‌الله اراکی با ارائه مثالی نسبت به حوادث روز جامعه، خاطرنشان کرد: حضرت آقا در جریان اغتشاشات سال 88 و فشارهایی که گروهی برای ابطال انتخابات داشتند، تمام فشارها و ناملایمات را به جان خریدند؛ اما چهارچوب‌ها را به هم نزدند و امروز عظمت آن تدبیر سیاسی را بهتر درک می‌کنیم و این به‌نوعی شیوه فقهی و تفکر ارزشمند فقهی در امور سیاسی بود.
رئیس دانشکده اصول‌الدین، با بیان اینکه فقه، زیرساخت‌های این نظام را تشکیل می‌دهد، عنوان کرد: حضرت آقا زیرساخت‌های سیاست‌ها را در بیانیه گام دوم و فرمایشاتشان بارها بیان کرده‌اند که باید بر روی آنها کارهای پژوهشی جدی صورت بگیرد و براساس آن زیرساخت‌ها، قانون‌گذاری و کار تشکیلاتی کرد و حضرت آقا، گستره عظیم فقهی بیان کرده‌اند که کار جدی فقهی را می‌طلبد.
رئیس سابق مجمع تقریب مذاهب اسلامی، با اشاره به اینکه روش استنباط در روش خرد و کلان یکسان است؛ اما مسائل متفاوت می‌باشد، اظهار کرد: رشد هر علمی به پیدایش پرسش‌های جدید است. در گذشته و قبل‌تر، پرسش‌ها بسیار محدود بوده؛ اما پس از انقلاب، سؤالات نیز در بستر نو و به‌روزتری می‌باشد؛ مثلاً با روی کار آمدن انقلاب، اولین پرسش، شیوه حکومت‌داری در انقلاب اسلامی است و پس از آن، شیوه بانکداری، آموزش و پرورش، درمانی و... در حکومت اسلامی است و لذا وقتی پرسش‌ها پدید آمد، نیاز به پاسخ هم پدید می‌آید و اینجاست که حوزه باید پاسخ‌گوی نیازهای نظام باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: تفکرات حضرت امام(قد) و اندیشه‌های مقام معظم رهبری توانسته‌اند، بستر پاسخ‌گویی به مسائل نظام را در حوزه‌های علمیه به وجود بیاورند و این، افتخاری برای حوزه‌های علمیه جهان تشیع خصوصاً حوزه علمیه قم است.
آیت‌الله اراکی در پایان با اشاره به اهمیت نشر مبانی فکری مقام معظم رهبری در جامعه، عنوان کرد: متأسفانه رسانه‌ها در ترویج اندیشه‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، کوتاهی کرده‌اند و باید همه سخنرانی‌های ایشان را خیلی دقیق تحلیل کنند؛ باید صدا و سیما هم، اندیشه‌های مقام معظم رهبری را در جامعه نشر دهد و به پخش چند سخنرانی اکتفا نکند.