
نیمنگاهی به مبارزات سیاسی
آیتاللهالعظمی گلپایگانی(ره) از بدو حرکت روحانیت به رهبری امام راحل(قد)، به مبارزات خویش با استبداد پرداخت و نخستین اعلامیه اعتراض به لایحه ننگین «انجمنهای ایالتی و ولایتی» در مهرماه ۱۳۴۱شمسی، از سوی ایشان صادر شد و به دنبال آن بود که پیامها و بیانیههای ایشان تا سقوط رژیم پهلوی ادامه یافت که بسیاری از آنها در جلد اول کتاب «اسناد انقلاب اسلامی» گرد آمده است.
برخی از اقدامات ایشان در برابر رژیم شاه عبارتند از:
1. سرباز زدن از ملاقات با شاه و نخستوزیران و فرستادگان دربار؛
۲. تحریم برنامه اوقاف و اعلامیه علیه معاملات و همکاری با سازمان اوقاف؛
۳. قطع شهریه کسانی که با اوقاف همکاری مینمودند و تحریم امامت جماعت و گوش دادن به سخنرانی آنان؛
۴. حرام شمردن خرید و فروش و مصرف و توزیع گوشتهای وارداتی از خارج و قبول نکردن وجوهات فروشندگان آنان(هرچند میشد، تحت عنوان مال مخلوط به حرام خمس آن را پذیرفت)؛
۵. اعتراض شدید و پیام کوبنده علیه تغییر تاریخ هجری به تاریخ شاهنشاهی؛
۶. مخالفت صریح با حزب رستاخیز و تحریم شرکت مسلمانان در آن؛
۷. مخالفت صریح با طرح امتحان دولت از طلاب و انکار صلاحیت آنان برای این امر که باعث عقبنشینی دولت وقت و مصون ماندن حوزه از این طرح ننگین شد؛
۸. اعتراض شدید علیه گسترش بیبند و باری و فساد و فحشا و رواج منکرات و فرستادن نامه سرگشاده به شاه و تذکر عواقب وخیم آن؛
۹. اعتراض و مخالفت بسیار شدید علیه سینما در شهر قم و تعطیل نمودن درس و نماز جماعت خویش بهمدت یک هفته؛
۱۰. مخالفت و اعتراض علیه تاجگذاری شاه و انتخاب ولیعهد؛
۱۱. پیام در جهت تجلیل از مقام شهید سعیدی(ره) و اعلام مجلس ختم برای ایشان در مسجد امام؛
۱۲. تجلیل از مقام مرحوم حاجآقا مصطفی خمینی(ره) و تشکیل دو مجلس ختم در مسجد اعظم و شکستن سدّ رعب و ممنوعیت برپایی مجالس بزرگداشت و مطرح شدن نام امام خمینی(قد) در آن مراسم؛
۱۳. پیجویی حال تبعیدشدگان و سرکشی به خانوادههای آنان؛
۱۴. حمایت از مقام و موقعیت امام خمینی(قد) و بهویژه در برابر اهانت روزنامه اطلاعات به امام راحل و تأکید بر مقاومت روحانیت و پیگیری اعتراضها و راهپیماییها و صدور اعلامیههای روشنگرانه و کوبنده در لحظات حساس (بهگونهای که امام به ایشان فرموده بودند: اعلامیههایی که حضرتعالی بهتنهایی صادر میکنید، نقش بسزایی در پیشبرد مبارزات ملت مسلمان دارد) و دلجویی و تأیید علمای مبارز شهرستانها.
و...
این اقدامات باعث شد که مزدوران رژیم برای لطمه زدن به ساحت ایشان، از هیچ کاری فروگذار نکنند و دو بار (سوم فروردین ۱۳۴۲ در مدرسه فیضیه و ۱۹ اردیبهشت ۱۳۵۷ش) به سوی ایشان حمله کرده، قصد ضرب و جرح آن مرجع را داشتند که لطف خدا و جانفشانیهای اطرافیان باعث حفظ ایشان شد.
جنایات اسرائیل در فلسطین و لبنان و مواضع آیتاللهالعظمی گلپایگانی(ره)
از مسائلی که حضرت آیتالله گلپایگانی برای آن اهمیت فراوانی قائل بودند، مسئله تهاجم اسرائیل به فلسطین و لبنان و وجود آن غده سرطانی در کنار مرزهای کشورهای اسلامی بود. آن مرجع عالیقدر در بیانات و پیامهای متعدد با عنوان آیه کریمه «لتجدن اشد الناس عداوة للذین آمنوا الیهود والذین اشرکوا» مسئله فلسطین را مسئلهای اسلامی و نه عربی دانسته و مسلمانان را به حفظ اتحاد و یکپارچگی در مقابله با صهیونیستهای غاصب فرا خواندند.«... سزاوار است حضرات علمای اعلام و عموم مسلمین در شهرستانها بلکه سایر ممالک اسلامی عزای عمومی اعلام نموده و با تشکیل و شرکت در اینگونه مجالس همدردی و پشتیبانی حوزه را با برادران مسلمان علیه صهیونیسم و عمال استعمار اعلام نمایند.»
معظمله در سخنانی بهمناسبت آتشسوزی مسجدالاقصی در مسجد اعظم گفتند : «بهعلت آتشسوزی مسجدالاقصی سه شنبه و چهارشنبه را تعطیل میکنیم تا با برادران مسلمان همدردی خود را اعلام کنیم. در جراید نوشته بودند: مسجدالاقصی را آتش زدند. تمام اعراب را خشمگین کردند؛ ولی در حقیقت تمام مسلمانان جهان خشمگین شدهاند و من در اعلامیه خود نوشته بودم، باید مسلمانان جهان عزای ملی اعلام کنند و مثل زمانی که قبور ائمه(ع) را در مکه خراب کردند و ملت و دولت ایران همدست شدند و یک روز، مثل روز عاشورا را تمام ایران تعطیل شد و مردم با دستهجات در خیابانها حرکت کردند، حالا هم یک روز باید تعطیل عمومی کنیم و عزای ملی اعلام شود.
و اما درباره ساختمان مسجد که یهودیها گفتهاند ما خودمان آن را تعمیر میکنیم، مسلمانان نباید اجازه دهند که یهودی مسجدالاقصی را تعمیر کند و بسازد و اگر بخواهند، آنها مسجد را بسازند، درست کردن آن بدتر از آتش زدن آن است.»
در این میان رژیم شاه که از حامیان و متحدان اصلی اسرائیل در منطقه بهشمار میرفت، بلافاصله نسبت به سخنان ایشان واکنش نشان داد و حتی منتشرکنندگان اعلامیه معظمله را مورد تعقیب و بازداشت قرار داد.
آیتاللهالعظمی گلپایگانی(ره) ضمن سخنرانی در مسجد اعظم قم، با انتقاد از جو و وحشت و خفقان حاکم بر کشور به این مسئله اشاره کرده و میگویند :
«درباره آتشسوزی مسجدالاقصی که عزای ملی است، یک نوشتهای را دادم فوراً سیدفضلالله چاپخانهای بردند و آن قدر اذیت کردند که خدا میداند؛ درحالیکه نوشته را علیه اسرائیل چاپ کرده است. او چه گناهی داشت. اگر گناهی در کار بود، من گناهکار بودم.»
از مسائلی که حضرت آیتالله گلپایگانی برای آن اهمیت فراوانی قائل بودند، مسئله تهاجم اسرائیل به فلسطین و لبنان و وجود آن غده سرطانی در کنار مرزهای کشورهای اسلامی بود. آن مرجع عالیقدر در بیانات و پیامهای متعدد با عنوان آیه کریمه «لتجدن اشد الناس عداوة للذین آمنوا الیهود والذین اشرکوا» مسئله فلسطین را مسئلهای اسلامی و نه عربی دانسته و مسلمانان را به حفظ اتحاد و یکپارچگی در مقابله با صهیونیستهای غاصب فرا خواندند.