تأسیس و گسترش دارالقرآن
از گذشته همواره بعضی، شیعه را مورد طعن قرار می‌دادند که به اهل‌بیت(ع) بیش از قرآن اهمیت می‌دهند. در پی سفرهایی که مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیدمهدی گلپایگانی به خارج از کشور داشت و از طرف دشمنان تشیع با این سؤال و شبهه مواجه شده بود؛ لذا به امر فقیه اهل‌بیت(ع)، آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(ره) در سال 1352 این مرکز قرآنی را تأسیس کردند و هم‌اینک تحت اشراف و نظارت حجت‌الاسلام والمسلمین حاج سیدجواد گلپایگانی مشغول به چاپ و نشر قرآن مجید و کتب مربوط به علوم قرآنی است.
 این مرکز ابتدا در مدرسه آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(ره) واقع در خیابان شهدای قم شروع به‌کار کرد؛ اما قبل از انقلاب به‌خاطر وجود اشکالات بی‌شمار به نتیجه مطلوب نرسید. خوشبختانه با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی، روز به روز بر دامنه فعالیت‌های آن افزوده شد. در آغاز، کار دارالقرآن تنها چاپ قرآن مجید بود، سپس کلیه کتاب‌هایی که در زمینه علوم قرآنی نگاشته شده، جمع‌آوری و مورد بررسی قرار گرفت. هم‌اکنون این مرکز شامل بخش‌های گوناگونی از جمله دو مجله به زبان‌های فارسی و عربی، گروه کشاف، گروه ترجمه، کتابخانه تخصصی، گنجینه قرآن‌های خطی و نفیس، بخش حروف‌چینی کامپیوتری، دبیرخانه کنفرانها و . . . است .

   کشاف موضوعی قرآن

یکی از بخش‌های مهم دارالقرآن، گروه کشاف موضوعی است. این گروه حدوداً هشت سال است که در حال فعالیت است و آیات قرآن را براساس هفت موضوع اساسی تقسیم‌بندی کرده است. این هفت موضوع عبارتند از:
1. معرفة الانسان علی ضوء القرآن شامل 120 موضوع؛
2. التوحید علی ضوء القرآن شامل 190 موضوع؛
3. النبوة علی ضوء القرآن شامل 1000 موضوع؛
4. الامامة والولایة علی ضوء القرآن (در دست تنظیم(؛
5. المعاد علی ضوء القرآن شامل 356 موضوع؛
6. منجیات الانسان علی ضوء القرآن شامل 131 موضوع؛
7. مهلکات الانسان علی ضوء القرآن شامل 315 موضوع .
برای انجام دادن این کار ابتدا گروهی در حدود 14 نفر از تمام قرآن فیش‌برداری کردند و در مرحله دوم، این فیش‌ها تحت آن هفت عنوان مذکور دسته‌بندی شدند .

   چگونگی چاپ و نشر کشاف موضوعی
این مجموعه بدون هیچ‌گونه شرح و تفسیری چاپ خواهد شد؛ یعنی آیات براساس موضوعات مشخص‌شده، به‌ترتیب حروف الفبا و فهرست‌وار بدون توضیح و تفسیر در اختیار پژوهشگران علوم قرآنی قرار خواهد گرفت. در واقع یک معجم و فهرست موضوعی برای مراجعه محققان است. به‌عنوان نمونه محققی که می‌خواهد در باره معاد در قرآن تحقیق کند، با مراجعه به این کشاف، کلیه آیاتی که در مورد معاد است، به‌صورت یکجا جمع‌آوری و مباحث مختلف را از آن استخراج می‌کند .

از این هفت موضوع، شش موضوع آن به انجام رسیده و مراحل حروف‌چینی و چاپ را می‌گذرانند. تنها موضوع امامت باقی مانده که قبل از ارتحال حضرت آیت‌الله صافی(قد) در اختیار  ایشان قرار گرفته بود تا مواردی که قابل اصلاح و تجدید نظر است، مورد ملاحظه قرار گیرد .

   کتابخانه تخصصی و گنجینه قرآن‌های خطی
از جمله خدمات دارالقرآن جمع‌آوری کتاب‌های مختلف در زمینه علوم قرآن است. در این کتابخانه صدها جلد کتاب در موضوعات تفسیر، نکات ادبی قرآن، شأن نزول و کتب مرجع جمع‌آوری شده است و در اختیار دانش‌پژوهان و محققان علوم قرآنی قرار دارد. هم‌چنین حسب الامر آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(قد) برای جلوگیری از خروج قرآن‌های خطی و نفیس از کشور توسط ایادی خارجی و سودجویان، قرآن‌های خطی و نفیس بسیاری توسط این مرکز خریداری شده و در محل‌های مخصوص نگهداری می‌شود؛ از جمله می‌توان به قرآنی که بر روی پوست آهو نگاشته شده است، اشاره کرد که در نوع خود کم‌نظیراست .

   گروه ترجمه قرآن
از دیگر خدمات مفید دارالقرآن ترجمه قرآن به زبان‌های مختلف و زنده دنیاست. از جمله ترجمه قرآن به زبان کردی که چاپ شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است و ترجمه انگلیسی قرآن که مراحل پایانی خود را می‌گذراند. همچنین به‌خاطر اینکه احساس شد، ترجمه فارسی روانی از قرآن در دست نیست، گروهی از محققان و مترجمان توانا، کار ترجمه فارسی را عهده‌دار شدند و ترجمه‌ای جامع، روان و سلیس را تهیه کرده‌اند که در آینده نزدیک در اختیار پژوهشگران ارجمند قرار خواهد گرفت .

تدوین این ترجمه زیر نظر حجج اسلام انصاری، مروی، برهانی و کرمی صورت گرفته است .

   مجلات پیام قرآن و رسالة القرآن
این مرکز دو مجله یکی به فارسی به‌نام پیام قرآن و دیگری به عربی به‌نام رسالة القرآن منتشر می‌کند. این مجلات به‌صورت فصلنامه منتشر می‌شوند. از سال 1372 تاکنون چهار شماره از مجله پیام قرآن منتشر شده است. مجله رسالة القرآن که عمدتاً در خارج از کشور منتشر می‌شود، از سال 1411 قمری آغاز به‌کار کرده است و تاکنون 17 شماره از آن منتشر شده است. این مجله اولین نشریه‌ای است که در جهان اسلام در باره علوم قرآن و پژوهش‌های قرآنی چاپ شده و در میان دانشوران جهان اسلام و نویسندگان سرشناس عرب مطرح است و بسیاری از اهل قلم و صاحب اندیشه از کشورهای آفریقایی و عربی، خواستار همکاری و چاپ مقالاتشان در این نشریه هستند .

   کنفرانس‌‌های سالانه
بحث و تبادل نظر در باره علوم قرآن از مسائل بنیادی جامعه اسلامی است و از طرفی، بسیاری از نویسندگان و مترجمان و مفسران قرآن گمنامند و باید میدان‌های مناسبی جهت اشاعه و نشر آثار و نظریات خود پیدا کنند؛ لذا ضرورت وجود یک مجمع علمی تحت عنوان کنفرانس هر روز بیشتر احساس می‌شد. این امر مهم، در عید مبعث سال 1367 (روز نزول اولین آیات قرآن) با تأکید و دستور فقیه دردآشنا آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(قد) و درایت آیت‌الله‌زاده معظم و تلاش فراوان دکتر سیدعبدالوهاب طالقانی جامه عمل پوشید و با حضور جمع کثیری از دانشمندان و محققان حوزه و دانشگاه و نمایندگان 14 مؤسسه تحقیقاتی تشکیل شد. این کنفرانس شامل هفت کمیسیون با عناوین زیر بوده است: رسالت قرآن، مناهج تفسیری قرآن، زمینه‌های بعثت و نزول قرآن، ترجمه قرآن، حکمت اسلامی در قرآن، اهداف و انگیزه‌های قرآن و مسائل تاریخی در قرآن .

حضرت آیت‌الله گلپایگانی(قد) طی پیامی به این کنفرانس چنین گفتند:
«بشر در درک و فهم حقایق قرآن به هر پایان و انتهایی برسد، آغاز و ابتداست. امروز در عصر حاضر که ناتوانی مکتب‌های گوناگونی از نجات بشریت از تنگناها و بحران‌های مختلف آشکار شده و نظام‌های حاکم یأس و تحیر و نگرانی انسان‌ها را روزافزون نموده است، بر مسلمانان خصوصاً علما، فقها و آنان که اسلام را بر مبنای تمسک به ثقلین و اجتهاد در کتاب و سنت شناخته‌اند، بیش از پیش واجب است که ارشادات و هدایت‌های قرآن را در نواحی مختلف حیات به جهانیان عرضه کنند».
این کنفرانس در سال‌های بعد به‌طور مستمر تشکیل شده و هر سال در آن موضوعی خاص مورد مداقه و تبادل نظر قرار می‌گیرد. موضوع کنفرانس‌های دوم تا ششم بدین قرار بود:
کنفرانس دوم: «اعجاز قرآن»؛
کنفرانس سوم: «نقش قرآن در تمدن بشری»؛
کنفرانس چهارم: «قرآن کریم و اهل‌بیت(ع)؛
کنفرانس پنجم: «قرآن و جامعه»؛
کنفرانس ششم: «قرآن و توحید در عبادت»  .
در طی برگزاری این شش کنفرانس صدها مقاله و نوشته علمی و تخصصی در باره علوم مختلف قرآن ارائه شده است که مقالات کنفرانس‌های اول تا چهارم آن به‌صورت یکجا و هر کنفرانس در یک جلد، منتشر شده است و مقالات کنفرانس‌های پنجم و ششم هم، در حال آماده شدن است که به‌زودی در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران علوم قرآنی قرار خواهد گرفت .

   انتشارات و کتاب‌فروشی
از دیگر فعالیت‌های مرکز دارالقرآن حضرت آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(قد) بخش انتشارات و کتاب‌فروشی است. انتشارات دارالقرآن تاکنون صدها عنوان کتاب در زمینه‌های فقهی، اصولی، تفسیری و . . . منتشر کرده است. همچنین انتشارات در جنب مدرسه معظم‌له با دایر کردن کتاب‌فروشی علاوه بر عرضه کتاب‌های چاپ مؤسسه، روزانه صدها جلد از کتاب‌های دیگر ناشران را در اختیار طلاب و علاقه‌مندان قرار می‌دهد .

   تحقیق و تصحیح کتب تفسیری
فعالیت دیگر مرکز دارالقرآن تحقیق، تصحیح و چاپ کتب تفسیری است. یکی از کتاب‌های تفسیر که توسط این مرکز، تحقیق و چاپ شده، کتاب الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، تألیف ابن ابی‌جامع عاملی (1135-1070) است. این تفسیر در سه جلد چاپ می‌شود که یک جلد آن، هم‌اکنون با تحقیق شیخ مالک محمودی چاپ شده است. از دیگر کتب چاپ‌شده تفسیر فاتحة الکتاب، العروة الوثقی، تفسیر القرآن بالقرآن و . . . است .