جایگاه زیارت در اسلام
زیارت در اسلام از جایگاهی برجسته برخوردار است و آنگاه که سخن از زیارت بزرگان و اولیای الهی به میان می‌آید، اهمیت زیارت دو چندان می‌شود؛ چراکه آنان معلمان بشریت و راهبران طریق هدایت و الگوهایی هستند که دیگران باید بدانان اقتدا نمایند. آنان مظاهر تجلی صفات خداوند سبحان‌اند و زیارت انسان‌هایی این چنین، مصداق تعظیم شعائر الهی است؛ تعظیمی که ره‌آورد مبارک آن تأسی و پیروی از این ذوات مقدس است.
 مسلمانان در طول تاریخ حیات پیامبراکرم(ص) و امامان معصوم(ع) که سرآمد اولیای الهی هستند، تلاش می‌کردند با آنان دیدار کرده و از فیض محضرشان کامیاب گردند. از نظرگاه شیعه،‌ زیارت انسان‌های کاملی چون معصومان(ع) از آنجا که نشانه پذیرش ولایت آنان و پایبندی به آرمان‌های بلند آنان است،‌ دارای اهمیتی ویژه است؛ چراکه ولایت آنان به زمان حیات دنیوی آنان محدود نمی‌گردد و ثمره ولایت داشتن معصوم بر پیروان،‌ حاکمیت آنان بر دل‌های ایشان چه در زمان حیات ظاهری آنان و چه پس از درگذشت آنان است. از دیدگاه شیعه، روح امام با اذن الهی به زائر خویش، علم و احاطه پیدا می‌کند و این تلقی، فرصت زیارت را برای شیعیان به دیداری عاشقانه و معنوی بدل نموده است.

 

  زیارت غدیریه
از جمله زیارت‌های فرازمندی که جایگاه رفیع مزور(زیارت‌شده) را به تصویر می‌کشد و جان تشنه کمالات انسان را از خنکای اوصاف و فضائل بلند الهی سیراب می‌سازد،‌ زیارت غدیریه است. این زیارت نیز که همانند زیارت جامعه کبیره به زبان مبارک امام هادی(ع) انشاء شده است،‌ دائرة‌المعارف باورهای شیعی است.  زمانی که معتصم خلیفه عباسی در سال 243 ه..ق، امام هادی(ع) را از مدینه به سامرا فرا خواند، در روز غدیر بود که امام به نجف رسید و امیرالمؤمنین(ع) را با این زیارت، زیارت کرد.  این زیارت، به زیارت غدیریه مشهور است که مشتمل بر استدلال‌هایی از آیات قرآن، روایات پیامبراکرم(ص) و مسلمات تاریخی و بیان‌گر مرتبت و منزلت امیرالمؤمنین(ع) است و به‌خوبی آفتاب وجود امام علی(ع) را به تصویر می‌کشد. در این زیارت، بیش از هفتاد آیه قرآن به‌صورت کامل یا بخشی از آن به‌گونه صریح یا غیرمستقیم آمده است. همچنین احادیثی از پیامبر اکرم(ص) درباره منزلت و مقام بی‌مانند علی‌بن ابی‌طالب(ع) و وصایت و خلافت بلافصل آن‌حضرت آمده است. در این زیارت، به بخش‌هایی از تاریخ که شیعه و سنی آن را قبول دارند، اشاره شده و به غصب خلافت و ستم‌هایی که به ایشان روا داشته شده، پرداخته شده است.
این زیارت با سلام بر رسول‌خدا(ص) آغاز شده و با سلام بر انبیای الهی و فرشتگان مقرب و عباد صالح خداوند ادامه می‌یابد. در این زیارت امام هادی(ع) شش سلام به امیرالمومنین(ع) دارند که در پی هر سلام اوصاف و مناقب امام علی(ع) آمده است؛ منقبت‌هایی که همه آن در احادیث نبوی وجود دارد.
این نوشتار تنها به معرفی برخی از این اوصاف بلند اختصاص یافته است؛ چراکه:
معانی هرگز اندر حرف ناید          که بحر قلزم اندر ظرف ناید
پیامبرگرامی اسلام(ص) فرمود: « لَوْ أَنَّ اَلرِّیَاضَ أَقْلاَمٌ وَاَلْبَحْرَ مِدَادٌ وَ اَلْجِنَّ حُسَّابٌ وَ اَلْإِنْسَ کُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَ عَلِیِّ‌بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ(ع)»؛ اگر همه درختان باغ‌ها قلم شوند و تمام دریاها مرکب و جوهر و جنها حساب‌گر و انسان‌ها نویسنده گردند، نمی‌توانند فضایل علی(ع) را شماره کنند.
 کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست
که تر کنم سر انگشت و صفحه بشمارم
همچنین آن‌حضرت فرمود: «خداوند برای برادرم علی(ع) فضایلی قرار داده که از شماره بیرون است. هر کس یکی از فضایل او را بیان و بدان معترف باشد، خداوند گناهان گذشته و آینده‌اش را خواهد بخشید و کسی که فضیلتی را از او بنویسد تا وقتی که از آن نوشته اثری باقی است، فرشته‌ها برایش طلب آمرزش می‌کنند و آنکه به فضایل علی(ع) گوش بسپارد، خداوند گناهانی را که به‌وسیله گوش دادن مرتکب شده، می‌بخشد . هرکس به نوشته‌ای در فضیلت علی(ع) نگاه کند، گناهانی را که به‌وسیله چشم انجام داده است، مورد آمرزش قرار خواهد داد.
و اینک برخی از فضائل و صفات برجسته علی(ع) که در این زیارت شریف انعکاس یافته است:
امیرالمؤمنین، سیّدالوصیّین، وارث علم‌النّبیّین، ولیّ ربّ‌العالمین، امین‌الله فی ارضه، سفیرالله فی خلقه، الحجّة‌البالغه علی عباده، دین‌الله القویم، صراط مستقیم، نبأ عظیم، اوّل من آمن باللّه، سیّد‌المسلمین، یعسوب‌المؤمنین، امام‌المتقین، قائد‌الغرّ المحجّلین اوّل من صدّق بما انزل‌الله علی نبیّه، عبدالله، المخصوص بمدحة‌الله، المخلص لطاعةالله، اوّل‌العابدین، ازهدالزّاهدین، الکاظم للغیظ، العافی عن‌النّاس، الصّابر فی‌البأسآء والضّرّآء و حین‌البأس، العادل فی‌الرّعیّه، العالم بحدود لله من جمیع‌البرّیّه، المخصوص بحکم‌التّنزیل و حکم‌التّاویل و نصّ‌الرّسول(ص)، حائز درجةالصّبر، فائز بعظیم‌الاجر، الحجّةالبالغه، النّعمة‌السّابغه، البرهان‌المنیر، احسن‌الخلق عباده و اخلص‌النّاس زهاده. این فضایل، سند‌های بسیاری در روایات عامّه و خاصه دارند.
و پایان این نوشتار را با این شعر زیبای صفی‌الدین حلی می‌آراییم که درباره فضائل امام علی(ع) سروده است:
جُمِعَتْ فی صِفاتِکَ الأَضْدادُ      فَلِهذا عَزَّتْ لَکَ الأَنْدادُ
زاهدٌ، حاکِمٌ، حَلیمٌ، شُجاعٌ      ناسِکٌ، فاتِکٌ، فَقیرٌ، جَوادُ
شِیَمٌ ما جُمِعْنَ فی بَشَرٍ قَطّ      ولا حازَ مِثْلَهُنَّ العِبادُ
خُلُقٌ یُخْجِلُ النَّسیمَ مِنَ‌العَطْفِ      وَبَأْسٌ یَذوبُ مِنْهُ الجَمادُ
ظَهَرَتْ مِنْکَ للوَرَى مُعْجِزاتٌ      فَأَقَرَّتُ بِفَضْلِکَ الحُسَّادُ
إِنْ یُکَذِّب بِها عِداکَ فَقَدْ کَذَّ      بَ مِن قَبْلُ قَوْمُ لُوطٍ وَعادُ
جَلَّ مَعْناکَ أَنْ‌یُحیطَ بِهِ الشِّعْرُ      وَ تُحْصی صِفاتِهِ النُّقّادُ
إِنَّما اللهُ عَنْکُمُ أَذْهَبَ الرِّجْسَ      فَرُدَّتْ بِغَیْظِها الأَحْقادُ
ذاکَ مَدْحُ الإِلَهِ فیکُمْ، فَإِنْ فُهْتُ      بِمَدْحٍ، فَذاکَ قَوْلٌ مُعادُ