خدمات اجتماعی علمی و فرهنگی حضرت آیتاللهالعظمی حاج سید محمدرضا موسوی گلپایگانی
فقیه بزرگ و نواندیش و مبتکر آیتاللهالعظمی حاج سید محمدرضا موسوی گلپایگانی در طول حیات طولانی و پرخیر و برکت خویش، سرمنشأ خدمات فراوانی در عرصه اجتماعی و مذهبی و عامالمنفعه گردیده است که فهرست برخی از آثار و باقیاتالصالحات اجتماعی آن مرجع وارسته و نورانی شامل مدارس علمی، مساجد و حسینیهها، مراکز درمانی و قرآنی و... آورده میشود:
الف) مدارس علمی
□ 1. مدرسه آیتاللهالعظمی گلپایگانی
این مدرسه بزرگ علمی و جدیدالتأسیس که اینک بهنام آن مرجع عالیمقام و ربانی مزین و شهرت دارد، در زمینی به وسعت چهار هزار متر مربع و با زیربنای چهارده هزار متر مربع احداث گردیده است. این مدرسه دارای بخشهای مختلف؛ شامل کتابخانه عمومی، دارالقرآنالکریم، گنجینه قرآن، کتابخانه اختصاصی دارالقرآنالکریم، مرکز کامپیوتری، مرکز معجم فقهی، و نیز به تعداد 36 مدرس جهت برگزاری دروس سطح و خارج میباشد که هماینک یکی از مهمترین مراکز تدریس اساتید حوزه علمیه قم میباشد. در کنار مدرسه نمای بسیار زیبا مسجد با گنبد و گلدسته خودنمایی میکند که با هنرهای اسلامی تزیین یافته و جلوهای خاص به فضای مدرسه داده است.
□ 2. مدرسه الامامالمهدی(عج)
این مدرسه که ساختمان آن دبیرستان تحت اختیار آموزش و پرورش قم بود، جهت برنامههای درسی طلاب حوزه علمیه قم خریداری شد. این مدرسه در زمینی به مساحت تقریبی دو هزار متر مربع در سال 1350 شمسی احداث گردید. ساختمان مدرسه دارای دو طبقه؛ شامل دوازده مدرس، سالن اجتماعات، کتابخانه، سالن کتابخانه، سالن غذاخوری و... در اختیار طلاب میباشد. حاجآقا مهدی گلپایگانی در نظر داشت، این مدرسه مرکز تدریس و جذب طلاب و دانشجویان خارج از کشور باشد که بعد از مدتی تحصیل در حوزه علمیه قم به کشورشان بازگردند و مشغول تبلیغ و ترویج معارف اهلبیت(ع) باشند.
□ 3. مدرسه ستیه قم
این مدرسه علمیه با زمینی به مساحت 500متر مربع در خیابان 45متری عمار یاسر میدان میرداماد و در جوار اقامتگاه و محل عبادت حضرت فاطمه معصومه(س) واقع است.
□ 4. مدرسه علمیه علوی (قم)
این مدرسه واقع در خیابان امام، کوچه 54 (منوچهری) با زمینی به مساحت تقریبی یک هزار متر مربع میباشد.
□ 5. مدرسه علمیه حاج غضنفر قم
مدرسه مذکور در زمینی به مساحت حدود 400متر مربع و 22 حجره در دو طبقه در منطقه دور شهر مورد استفاده طلاب میباشد
□ 6. مدرسه علمیه حاج ملاصادق
این مدرسه به مساحت تقریبی 3000متر مربع در ابتدای خیابان 45متری عمار یاسر احداث گردیده است و در اختیار طلاب قرار دارد. آیتاللهالعظمی گلپایگانی با خرید منازل اطراف، مدرسه کوچک را علاوه بر احداث، بر توسعه آن افزوده است.
□ 7. مدرسه الوندیه قم
این مدرسه در گذشته محل درس و بحث طلاب مبتدی پایههای اول و دوم بود.
متأسفانه در طرح توسعه خیابان مورد تخریب قرار گرفت.
□ 8. خوابگاه موسیبن جعفر(ع) قم
این خوابگاه به مساحت یک هزار متر مربع و با ظرفیت بالغ بر یکصدنفر در خیابان انقلاب قم احداث گردیده است.
□ 9. خوابگاه جوادالائمه(ع) هندیها در قم
این مدرسه جهت استفاده طلاب خارجی با ظرفیت 50نفر و مساحت تقریبی 500متر در محدوده بیت حضرت امام خمینی(قد) در اختیار طلاب قرار دارد.
□ 10. مدرسهالامامالمهدی(عج) گلپایگان
این مدرسه دینی به مساحت دوازده هزار متر مربع در سه طبقه، دارای 60 حجره و 10 مدرس بزرگ و با همه امکانات رفاهی در شهر گلپایگان احداث گردیده است.
□ 11. مجمع اسلامی جهانی در لندن
□ 12. مدرسه امیرالمؤمنین(ع) در کویته پاکستان
□ 13. مدرسه علمیه دخترانه فاطمةالزهرا(س) در کویته پاکستان
□ 14. مدرسه آیتالله حکیم در راولپندی هند
□ 15. مدینةالزهرا(س) در لبنان
□ 16. مدرسةالامامالمهدی(عج) اراک.
مدارس از دیدگاه بزرگان
مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای در مناسبتهای مختلف در مورد مدارس و شیوههای نوین آموزشی، بیاناتی گفتهاند؛ از جمله در تاریخ 30/11/1372 در جمع اساتید، فضلا و روحانیون حوزه علمیه قم گفتند:
«من بارها به دوستان گفتم: توی این شهر قم و حوزه قم، اول مدرسهای که با صورت برنامهای درست شد، مدرسه حضرت آیتاللهالعظمی گلپایگانی بود.»
و نیز فرمودند:
«این را من عرض بکنم که در همین حوزه قم، مبتکر مدارس برنامهای، یکی از فقهای معروف منحصر در امر فقاهت بود؛ یعنی مرحوم آیتاللهالعظمی گلپایگانی. اصلاً مدرسه برنامهریزیشده در حوزه قم، تأسیس آقای گلپایگانی است... مرحوم آقای بهشتی و دیگران مدرسه حقانی را از روی مدرسه آقای گلپایگانی درست کردند. در واقع مرحوم آقای بهشتی و بعضی دیگر از مدرسین آنجا بودند. بعد بیرون آمدند و خودشان مدرسه حقانی را بنیانگذاری کردند. مدرسه آقای گلپایگانی، قدیمیترین مدرسه برنامهریزیشده در حوزه است. آقای گلپایگانی یک فقیه متبحر متخصص در کار فقاهت و پایبند به مسائل فقاهت نترسید از اینکه یک برنامه نویی را در امر آموزش اجرا کند؛ البته ایشان نوآوریهای دیگری هم داشتند. اول جایی که در حوزه این مسائل رایانهای و اینها را راه انداخت. دستگاه آقای گلپایگانی بود که بعد البته رواج بیشتری پیدا کرد.
ب) مراکز درمانی
□ 1. بیمارستان آیتاللهالعظمی گلپایگانی در قم
این بیمارستان از معروفترین بیمارستانهای قم است. زمین بیمارستان در سال 1340ش به وسعت 14000متر مربع از آستانه مقدسه حضرت معصومه(س) اجاره شده بود که برای تأسیس بیمارستان پایهریزی شده بود که سالها بدون استفاده و تکمیل افتاده بود. این فقیه ربانی پس از فاجعه فیضیه سال 42 که مجروحین و مصدومین را در بیمارستانهای قم راه ندادند، به فکر تأسیس آن میافتند و با پیگیری و تأکیدهای ایشان، توسعه ساختمانی آن آغاز میگردد. کار بیمارستان با یک پزشک و چند پرسنل و داروخانه و درمانگاه شروع به کار کردند. ابتدا خانوادههای روحانیون و افراد بیبضاعت به آنجا مراجعه میکردند و سپس تدریجاً توسعه پیدا نمود. این بیمارستان هماکنون دارای بخشهای مختلف از بیمارستانهای مجهز و پیشرفته قم است.
□ 2. بیمارستان ولیعصر(عج) قم
□ 3. بیمارستانی در شهر گوگد گلپایگان
□ 4. بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) در اقلید.
ج) مساجد و حسینیهها
آیتاللهالعظمی گلپایگانی مساجد و حسینیههای فراوانی را احداث یا مرمت و بازسازی نموده است که مهمترین آنها عبارت است از:
□ 1. مسجد امام حسن عسکری(عج) قم
این مسجد از مساجد معروف و مورد احترام قم است که همواره یادآور نام گرامی یازدهمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت است. این مسجد که سابقه هزارساله دارد و از لحاظ معنویت و عظمت، مورد توجه علمای بزرگ و پیروان اهلبیت(ع) قرار داشته، هنوز هم شادابی، شکوه و حیات روحانی خود را حفظ کرده است. بخشی از مسجد کنونی، به امر مبارک امام حسن عسکری(ع) و بنا بر مشهور توسط وکیل خاص ایشان، جناب احمدبن اسحاق اشعری قمی در قرن سوم هجری احداث شده است.
آیتاللهالعظمی گلپایگانی با خرید هفت هزار و پانصد متر از زمینهای سمت قبله، به بازسازی و توسعه آن میپردازد تا مسجد جوابگوی نمازگزاران و معتکفان باشد. اما پس از ارتحال معظمله طرح توسعه این مسجد با اشراف کامل آیتالله العظمی صافی گلپایگانی تکمیل گردید و در حال حاضر شبستان اصلی این طرح جدید 2900متر در طبقه همکف قرار دارد و گنجایش 1950 نفر نمازگزار را دارد. این شبستان از یک و نیم طبقه با مساحت 700متر مربع و گنجایش 450نمازگزار برخوردار است. کتابت تمام قرآن کریم با کاشی معرق و خطاطی زیبا از خصوصیات مهم این بنای عظیم است. در قسمت فوقانی شبستان اصلی، گنبد نسبتاً بزرگی با دهانه 27متر و ارتفاع 35متر میباشد و دو گلدسته با بلندی 95متر نیز، به شکوه خاص این بنا افزوده است. شبستان دوم در طبقه زیرین شامل 2700متر و با یک و نیم طبقه با مساحت 1600متر مربع بوده و پذیرای 1800 نمازگزار میباشد. در پشت محراب نیز، بنایی هفت طبقه ساخته شده که در دو طبقه آن کتابخانه برادران و خواهران و در پنج طبقه دیگر، بخش اداری، سالن غذاخوری و تأسیسات مسجد قرار دارد و طبقه تحتانی این مسجد نیز، به نمایشگاه و کارهای فرهنگی اختصاص دارد. در این بنای جدید همچنین 180 سرویس بهداشتی و حمام ساخته شده است.
□ 2. حسینیه گوگد
آیتاللهالعظمی گلپایگانی با فروش زمینهای کشاورزی در آن منطقه، در کنار مسجد جامع، حسینیهای را احداث کردند و مرمت و بازسازی مسجد جامع و بسیاری از حسینیهها و مساجد آن دیار را بر عهده گرفتند.
□ 3. حسینیه نجفیها در قم
د) تأسیس دارالقرآنالکریم
به دنبال سخنان ناصواب و تهمتهای ناروای علمای عامه مبنی بر غفلت جامعه شیعیان نسبت به ثقل اکبر؛ یعنی قرآن در کنار اهتمام به ترویج عترت پیامبر(ص)، مرجع عالیقدر جهان تشیع آیتاللهالعظمی گلپایگانی را بر آن داشت تا مرکز دارالقرآنالکریم را در پایگاه جهان تشیع حوزه علمیه قم تأسیس نمایند. ایشان با تأسیس این مرکز ارزشمند قرآنی و جذب محققان و پژوهشگران و آشنا کردن آنها با معارف قرآن و اهتمام به قرآن عزیز و نشر علوم مربوط به آن، در یک سطح عالی و گسترده، مسلمانان را بیش از پیش به قرآن کریم متوجه و علاقهمند نمایند. و مسلمانان را در سایه اهتمام به قرآن و عمل به دستورات آن، به سعادت ابدی و واقعی برساند تا مجد و عظمت دیرینه خود را بازیابند. آیتاللهالعظمی گلپایگانی در این راه مجاهدت فراوانی نمود و با کارهای قرآنی، مایه مجد و عظمت و سرافرازی جامعه شیعی گردید که به بخشی از خدمات قرآنی آن بزرگوار اشاره میشود:
□ 1. تشکیل دارالقرآنالکریم
در سال 1350ش به امر آیتاللهالعظمی گلپایگانی و بههمت بلند مرحوم حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی گلپایگانی دارالقرآن تشکیل گردید
ابتدا آموزش قرآن در مدت 30 ساعت برای دانشآموزان در تعطیلات مدارس در تابستان در کلیه مساجد و تکایا آغاز گردید و پس چاپ قرآن کریم و شیوه بسیار زیبا و با امضای حوزه علمیه قم و ارسال آن برای شخصیتهای کشورهای اسلامی و مخصوصاً در ایام حج که اثبات کند، قرآن شیعه مورد تحریف قرار نگرفته است.
□ 2. دارالقرآنالکریم
مرکز دارالقرآنالکریم به امر آن مرجع فقید و بههمیت آقازاده ایشان، مرحوم حجتالاسلام والمسلمین حاجآقامهدی در سال 1352ش در خیابان صفائیه تأسیس گردید و فعالیت رسمی خود را با کار چاپ و نشر قرآن مجید آغاز کرد که هماکنون نیز تداوم دارد.
البته مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج آقا مهدی گلپایگانی خدمات اجتماعی و فرهنگی متعددی انجام داده اند که به برخی از آن موارد اشاره می شود.
مؤسسه هایی که ساخت و مدیریت آن به دست ایشان و تحت اشراف آیت الله العظمی گلپایگانی(قد) بود، مثل بیمارستان، دارالقرآن الکریم، مدارس علمیه، قبرستان بقیع و مؤسّسه خیریه حضرت ولی عصر(عج) مجمع اسلامی جهانی لندن، مرکز فرهنگی الزهرا(س) در لبنان و....
مجمع اسلامی جهانی، یکی از مهمترین مراکز اسلامی در خارج کشور به حساب می آید. به دنبال درخواست مسلمانان اروپا از مرجعیت شیعه و ضرورت وجود یک مرکز فرهنگی شیعی در اروپا، آیت الله العظمی گلپایگانی(قد) با مطالعه و بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی مسلمانان، خصوصاً شیعیان در اروپا، کشور انگلستان و شهر لندن را برای تأسیس این مرکز انتخاب می کند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و احیاء و اقامه نماز جمعه در جوامع اسلامی، نماز جمعه شیعیان لندن در این مکان برگزار شد و تا امروز هم این سنّت حسنه پابرجاست.
یکی دیگر از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی آن مرحوم، تأسیس مرکز فرهنگی الزهرا(س) لبنان می باشد.
در یک حرکت انسان دوستانه، ايشان از طرف پدر بزرگوار خود عازم لبنان شد تا از نزدیک، مشکلات آنها را بررسی و جهت رفع آن اقدام کند.
در این راستا یک مجتمع عظیم را در بیروت خریداری و به نام مبارک حضرت زهرا(س) نامگذاری می کند. این مرکز، مشتمل بود بر بیمارستان، مدرسه، دار الأیتام و یک کانون تبلیغات اسلامی این مرکز را با همکاری امام موسی صدر تهیّه و راه اندازی می نماید و مسئولیت اداره آن را به امر پدر به امام موسی صدر می سپارند.
□ 3. فعالیتهای دارالقرآنالکریم
این مرکز قرآنی از بدو تأسیس تاکنون خدمات ارزشمندی را به جامعه مسلمین ارائه نموده است که مهمترین آنها عبارت است از:
الف) چاپ قرآن کریم؛
ب) منشورات دارالقرآنالکریم: این مرکز قرآنی علاوه بر چاپ قرآن، به چاپ دهها اثر علمی و تحقیقی نیز مبادرت ورزیده است؛
ج) برگزاری کنفرانسهای مهم علمی و قرآنی با حضور محققان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی؛
د) اقدامات فرهنگی: این مرکز اقدام به چاپ و نشر دو مجله ارزشمند قرآنی بهنامهای رسالةالقرآن که به زبان عربی چاپ میشود و مجله پیام قرآن به زبان فارسی است که مجلات، مورد توجه و استقبال مجامع علمی اعم از حوزوی و دانشگاهی قرار گرفت؛
ه) حضور در نمایشگاه کتاب.
ه) کتابخانه آیتاللهالعظمی گلپایگانی
یکی از مهمترین خدمات دینی و اجتماعی و فرهنگی آن عالم ربانی، تأسیس کتابخانهای عظیم است که در تاریخ 13 رجب 1413 ق برابر با 17دیماه 1371ش افتتاح گردیده و در اختیار طلاب و پژوهشگران قرار گرفت. این کتابخانه عظیم به مساحت بالغ بر 2000متر مربع در طبقه تحتانی مدرسه بزرگ معظمله واقع شده است و از لحاظ موقعیت در بافت شهری در فاصله بسیار کم با حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدرسه فیضیه، دارالشفا و دیگر مراکز دینی و فرهنگی شهر مقدس قم قرار دارد. کتابخانه دارای بخشهای عمومی، ویژه محققین، مرجع، نشریات، امانی و نسخ خطی با ویژگیهای مخصوص به خود، دارای هزاران کتاب میباشد. هسته اصلی کتابخانه را کتابهای شخصی آن فقیه راحل تشکیل میدهد و به دنبال آن، کتب اهدایی افراد خیر و نیکوکار و کتب نفیس چاپی و خطی از سوی علمای حوزه و اساتید دانشگاه و خرید از ناشران مختلف است که در اختیار کتابخانه قرار میدهند.
□ 1. نسخ خطی و قدیمی
کتابخانه آیتاللهالعظمی گلپایگانی دارای مخازان و منابع غنی و ارزشمند و نفیس میباشد که یکی از مهمترین آن، مخزن و منبع نسخ خطی است. مخزن عظیم کتابخانه حاصل خون دل و نتیجه عمر دانشمندان بزرگ اسلام است که امروزه در اختیار ماست. مجموعهای از معارف و علوم و فنون، نکات دقیق فقهی فقها، ذوق سرشار خطاطان، هنر هنرمندان تذهیب و تشعیر، علم و دانش و تجربه دانشمندان مسلمان ایران است که هر یک برهان قاطع و دلیل محکمی بر عظمت فرهنگ، علوم، تمدن، تصنیف و تألیف بوده و گنجینهای است بس نفیس که برخی از آنها بهراستی کمیاب؛ بلکه نایاب و منحصربهفرد میباشد. در بخش مخطوطات و نفایس چاپی کتابخانه، 14017 نسخه خطی از جمله صفحاتی از کلامالله مجید روی پوست از قرن دوم و به خط کوفی، خطبه بدون نقطه و اعراب از امام علی(ع)، تفاسیر و کتب فقهی، طبی، ریاضی، نجوم و هیئت، علوم غریبه و... از قرن پنجم به بعد که مزین به خطوط علمای بزرگ همچون شهید اول، علامه حلی، شیخ بهایی، مجلسی اول و دوم و دیگر دانشمندان بزرگ ایران اسلامی و نسخ اصل به خط مؤلفان آنها و اجازات به خطوط مجتهدان متقدم و متأخر در این گنجینه کم نیست که به زبانهای عربی، فارسی، عبری، اردو، کردی، ترکی و... و لهجههای محلی با خطوط و رموز حکما، فلاسفه و ریاضیدانان به رشته تحریر درآمده است و بهشکلی زیبا ردهبندی شده و در هوای مناسب و استاندارد برای استفاده محققان و نسل آینده، محافظت و نگهداری میشود. این مجموعه عظیم و نفیس کمیاب و نایاب کتابخانه، سالها در زیرزمینی فاقد هرگونه استانداردهای لازم حفاظتی و امنیتی نگهداری میشد که بارها کتابها را دچار مخاطراتی نمود.
یکی از مهمترین اقدامات در این دوره، بهسازی و و ضعیت کتابخانه، ساخت یک فضای مناسب و امن و مجهز برای مجموعه نسخ خطی و از همه مهمتر انتقال آنها به مکان جدید کتابخانه بود که بحمدالله بهصورت مناسبی به سرانجام رسید. قبلاً فهرست 2370 نسخه خطی در سه جلد (جلد اول حجتالاسلام والمسلمین سیداحمد اشکوری و جلد دوم آیتالله استادی معرفی شده بود و در طبقهبندی جدید توسط آقای عربزاده جلد چهارم در سال 1378 ش بهوسیله دارالقرآنالکریم مجموعاً 10352 نسخه معرفی شد. پس از آن، تجدید فهرست کامل نسخههای خطی کتابخانه در 9 جلد(8جلد و 1جلد فهارس ضمیمه) در سال 1388بههمت جمعی از نسخهشناسان معروف ایران دنبال شد و توسط مرکز پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد شورای اسلامی چاپ و منتشر شد. با توجه به تحقیقات در حال انجام بر روی نسخهها و تفکیک ضمایم آنها، جهت تبدیل تصاویر نسخ به نسخه pdf و همچنین حذف نسخ امانی حجازیها، از فهرست 9 جلدی کار تصحیح و بهروزرسانی اطلاعات فهرست تفصیلی مذکور، بههمت کارشناسان کتابخانه از سال 1398 در دستور کار قرار گرفته است که به یاری خداوند بهزودی منتشر خواهد شد.
□ 2. بانک اطلاعات دیجیتال
در جهت بهرهبرداری محققین و پژوهشگران از نرمافزارهای کاربردی تولیدشده مراکز و نهادهای معتبر علمی در عرصه وب و فضای مجازی، بخش مستقل با حدود 13 سیستم رایانه تجهیز و آماده بهرهبرداری است.
- مخزن منابع چاپ سنگی و سربی حدود ۶ هزار جلد کتاب؛
- مخزن نشریات، مجلات و روزنامهها، با حدود ۴۵۰۰ عنوان؛
- مخزن منابع لاتین و کتب خاص با حدود ۶ هزار جلد کتاب.
در بخش انتهای تالار علوم قرآن و تفسیر، یک مخزن مستقل ویژه منابع خاص با وسعتی حدود ۱۵۰ متر مربع وجود دارد. کتابخانه مذکور علاوه بر مخازن و منابع یادشده، دارای منابع عمومی، امانی، تالار مطالعه محققین، عمومی، طلاب و دانشجویان، بانک اطلاعات و بخشهای مشاوره علمی و پژوهشی، مرمت و صحافی و... میباشد.
□ 3. معجم فقهی الکترونیکی
در سفری که آیتالله گلپایگانی برای معالجه به خارج از کشور رفتند، رایانهای را به خدمت معظمله آوردند و کارایی آن را توضیح دادند. معظمله سؤال کردند که از رایانه چه کار آخوندیای میشود درآورد و برای آقا توضیح دادند که میتوان کتابهای حوزوی را بهصورت سیدی درآورده و از آن استفاده نمود. در مراجعت به قم، آقا دستور تشکیل مرکز معجم فقهی را دادند و با خرید تعداد انبوهی رایانه و استفاده روزانه ۷۰ محقق مجموعههای معجم فقهی ایجاد شد و طی حکم کتبی حضرات آقایان سیدجواد گلپایگانی و شیخ علی کورانی را برای این هدف مهم برگزیدند و در آن، اصول کلی کار را مبسوطاً توضیح دادند. کارهای انجامشده:
الف) برنامه معجم فقهی و تفسیر و حدیث و اصول فقه؛ ب) برنامه امام مهدی(عج)؛ ج) برنامه قاموس فقه؛ د) برنامه زندگینامه علما؛
ه) برنامه ابواب فقهی؛ و) برنامه کتابشناسی؛ ز) برنامه ظهور؛ ج) برنامه کاتب؛
و) قبرستان بقیع
در سال ۱۳۵۰ شمسی رژیم منفور پهلوی به ایجاد قبرستانهایی تحت حمایت خود پرداخت و از آنجا که مردم متدین از این امر ناراضی بودند و اعتقادی به چنین قبرستانهایی نداشتند، به حضرت آیتالله گلپایگانی روی آوردند و با درخواستهای پی در پی خواهان رسیدگی به این وضع شدند. معظمله نیز که همیشه مدافع محرومان و مظلومان بود، تصمیم گرفت که این مشکل را نیز حل کند و در پی آن تصمیم، زمینی بیش از ۱۰ هکتار در مسیر مسجد جمکران در جوار امامزاده سید جمالالدین غریب خریداری گردید و به این مهم اختصاص داده شد. اکنون بیش از نیمقرن از آن موضوع میگذرد و دهها هزار نفر از محبان اهلبیت(ع) و عدهای از شهدای دفاع مقدس در آنجا به خاک سپرده شدهاند.
ز) احداث خانه عالم در اقصینقاط کشور اسلامی ایران
ح) مجمع اسلامی جهانی لندن
مجمع اسلامی جهانی لندن در سال ۱۳۹۵ قمری برابر با ۱۳۷۴ میلادی به امر آیتاللهالعظمی گلپایگانی بهمنظور نشر فرهنگ سعادتبخش اسلام و آشنایی ملتها با مکتب آلمحمد(ص) و رسیدگی به امور مذهبی و مشکلات دینی مسلمانان بهویژه شیعیان، در لندن پایتخت انگلیس تأسیس گردید. مجمع اسلامی از اولین مراکز اسلامی است که در لندن تأسیس گردید و به دنبال اهداف ذکرشده شروع بهکار کرد. و از همان آغاز با استقبال گرم مسلمانان که از ملیتهای گوناگون بودند، روبهرو گردید؛ زیرا مشکلات عقیدتی و دینی و اجتماعی توسط این مرکز اسلامی مرتفع میگردید. این مرکز اسلامی پناه مسلمانان مقیم انگلیس؛ بلکه اروپا و آمریکا میباشد.
ط) مساجد و حسینیههای خارج از کشور
1. احداث مسجد شیعیان در شهر دنور مرکز ایالت کلرادو آمریکا
2. احداث مسجد شیعیان در کشور آفریقایی سیرالئون همراه با مرکز بزرگ فرهنگی
مساجد و حسینیههای جنوب لبنان که به دستور آیتالله گلپایگانی احداث یا مرمت شده است:
1. مسجد جبالالبطم، 2. مسجد کفرا، 3. حسینیه عیتیت، 4. مسجد عیتیت، 5. مسجد الصوانة، 6. حسینیه جبشیت، 7. مصلی زنانه جبشیت، 8. حسینیه زنانه زوطر الشرقیه، 9. مسجد زوطر الغریبه، 10. مسجد عدشیت، 11. مسجد زوطر، 12. مسجد میفدون، 13. حسینیه زنانه القعقعیه، 14. حی الثکنه، 15. مسجد النبطیة، 16. مسجد کفرصیر، 17. مسجد قیریخا، 18. حسینیه خربة مسلم، 19. مسجد عیتاالجبل، 20. مسجد مجدل سلم، 21. حسینیه دیرانظار، 22. مسجد شقراء، 23. حسینیه صفدالبطیخ، 24. حسینیه مجدل سلم،25. مسجد حومین الفوقا، 26. حسینیه کفر تبنیت، 27. مسجد ارزون، 28. حسینیه معروب، 29. مسجد معروب، 30. حسینیه صریفا، 31. مسجد باریش، 32. حسینیه فرون، 33. حسینیه الغندوریه 34. مسجد الغندوریه، 35. مسجد صالحه قانا.
ی) دارالایتام بیروت
در پی حمله شش روزه رژیم غاصب اسرائیل به کشور لبنان و تخریب محلههای شیعهنشین، با درخواست کمک امام موسی صدر از آیتاللهالعظمی گلپایگانی، مرحوم حاجآقا مهدی گلپایگانی به لبنان رفتند و با همکاری امام موسی صدر، مؤسسهای بهنام دارالایتام بیروت تأسیس نمودند.
□ 1. بیمارستان آیتاللهالعظمی گلپایگانی در قم
آیتاللهالعظمی گلپایگانی مساجد و حسینیههای فراوانی را احداث یا مرمت و بازسازی نموده است که مهمترین آنها عبارت است از:
به دنبال سخنان ناصواب و تهمتهای ناروای علمای عامه مبنی بر غفلت جامعه شیعیان نسبت به ثقل اکبر؛ یعنی قرآن در کنار اهتمام به ترویج عترت پیامبر(ص)، مرجع عالیقدر جهان تشیع آیتاللهالعظمی گلپایگانی را بر آن داشت تا مرکز دارالقرآنالکریم را در پایگاه جهان تشیع حوزه علمیه قم تأسیس نمایند. ایشان با تأسیس این مرکز ارزشمند قرآنی و جذب محققان و پژوهشگران و آشنا کردن آنها با معارف قرآن و اهتمام به قرآن عزیز و نشر علوم مربوط به آن، در یک سطح عالی و گسترده، مسلمانان را بیش از پیش به قرآن کریم متوجه و علاقهمند نمایند. و مسلمانان را در سایه اهتمام به قرآن و عمل به دستورات آن، به سعادت ابدی و واقعی برساند تا مجد و عظمت دیرینه خود را بازیابند. آیتاللهالعظمی گلپایگانی در این راه مجاهدت فراوانی نمود و با کارهای قرآنی، مایه مجد و عظمت و سرافرازی جامعه شیعی گردید که به بخشی از خدمات قرآنی آن بزرگوار اشاره میشود:
یکی از مهمترین خدمات دینی و اجتماعی و فرهنگی آن عالم ربانی، تأسیس کتابخانهای عظیم است که در تاریخ 13 رجب 1413 ق برابر با 17دیماه 1371ش افتتاح گردیده و در اختیار طلاب و پژوهشگران قرار گرفت. این کتابخانه عظیم به مساحت بالغ بر 2000متر مربع در طبقه تحتانی مدرسه بزرگ معظمله واقع شده است و از لحاظ موقعیت در بافت شهری در فاصله بسیار کم با حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدرسه فیضیه، دارالشفا و دیگر مراکز دینی و فرهنگی شهر مقدس قم قرار دارد. کتابخانه دارای بخشهای عمومی، ویژه محققین، مرجع، نشریات، امانی و نسخ خطی با ویژگیهای مخصوص به خود، دارای هزاران کتاب میباشد. هسته اصلی کتابخانه را کتابهای شخصی آن فقیه راحل تشکیل میدهد و به دنبال آن، کتب اهدایی افراد خیر و نیکوکار و کتب نفیس چاپی و خطی از سوی علمای حوزه و اساتید دانشگاه و خرید از ناشران مختلف است که در اختیار کتابخانه قرار میدهند.
در سال ۱۳۵۰ شمسی رژیم منفور پهلوی به ایجاد قبرستانهایی تحت حمایت خود پرداخت و از آنجا که مردم متدین از این امر ناراضی بودند و اعتقادی به چنین قبرستانهایی نداشتند، به حضرت آیتالله گلپایگانی روی آوردند و با درخواستهای پی در پی خواهان رسیدگی به این وضع شدند. معظمله نیز که همیشه مدافع محرومان و مظلومان بود، تصمیم گرفت که این مشکل را نیز حل کند و در پی آن تصمیم، زمینی بیش از ۱۰ هکتار در مسیر مسجد جمکران در جوار امامزاده سید جمالالدین غریب خریداری گردید و به این مهم اختصاص داده شد. اکنون بیش از نیمقرن از آن موضوع میگذرد و دهها هزار نفر از محبان اهلبیت(ع) و عدهای از شهدای دفاع مقدس در آنجا به خاک سپرده شدهاند.
1. احداث مسجد شیعیان در شهر دنور مرکز ایالت کلرادو آمریکا
در پی حمله شش روزه رژیم غاصب اسرائیل به کشور لبنان و تخریب محلههای شیعهنشین، با درخواست کمک امام موسی صدر از آیتاللهالعظمی گلپایگانی، مرحوم حاجآقا مهدی گلپایگانی به لبنان رفتند و با همکاری امام موسی صدر، مؤسسهای بهنام دارالایتام بیروت تأسیس نمودند.
- حمایت کامل حوزههای علمیه و روحانیت از اقدام غرورآفرین علیه رژیم صهیونیستی
- بیانیه جامعه مدرسین حوزه به مناسبت روز قدس / فریادهای خشم را نثار ستمگران کنید
- حوزه علمیه قم برگهای درخشانی به پرونده حوزههای علمیه اضافه کرد / نیاز عموم مردم و نخبگان تأمین شود
- سیزدهمین اجلاسیه خبرگان رهبری به کار خود پایان داد/جمهوری اسلامی نشان داد یک الگوی تمام عیار مردمسالاری دینی است
- حمایت کامل حوزههای علمیه و روحانیت از اقدام غرورآفرین علیه رژیم صهیونیستی
- بیانیه جامعه مدرسین حوزه به مناسبت روز قدس / فریادهای خشم را نثار ستمگران کنید
- حوزه علمیه قم برگهای درخشانی به پرونده حوزههای علمیه اضافه کرد / نیاز عموم مردم و نخبگان تأمین شود
- سیزدهمین اجلاسیه خبرگان رهبری به کار خود پایان داد/جمهوری اسلامی نشان داد یک الگوی تمام عیار مردمسالاری دینی است