هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

لمعات الهیه

معرفی کتاب - شماره 687

لمعات الهیه

کتاب «‌لمعات الهیه» اثر ملاعبدالله زنوزی از دانشمندان تراز اول قرن ۱۳ قمری، با همت مؤسّسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران‌ در 494 صفحه چاپ شده است.

این کتاب یک دوره مباحث عقلی به‌شیوه حکمت متعالیه و به‌فارسی است که  به امر فتحعلی‌شاه قاجار تألیف شد. این کتاب یکی از بهترین آثار در باب اصول معرفت حق، صفات خدا و کیفیت تحقق کثرت در عالم است. مؤلف مطالب فلسفی را به‌صورت روان و سلیس در آورده و در اختیار طالبان قرار داده است.
بی‌شک انگیزه اصلی زنوزی از تألیف کتاب به قلم آوردن اندوخته‌های حکمی خودش بوده که به‌بهانه امتثال از امر فتحعلی‌شاه به منصه ظهور رسیده است. مؤلف پس از مدح و تمجید از شاه می‌نویسد: شاه خودش عالم و دانا است؛ ولی چون فرمان صادر کرد و امتثال حکم جهان‌مطاع، واجب و لازم بود، سمعاً و طاعةً قبول کردم و مقاصد را به اتم بیان، تقریر و براهینی را کما‌ینبغی تحریر نمودم. زواید را انداختم تا ملالی برای طلاب حاصل نیاید.
جناب زنوزی در مقدمه کتابش تمجید مفصلی از شاه نموده که مورد پسند برخی از علما واقع نشده و انتقاد‌هایی را بعضاً در پی داشته است.  این عمل از سوی عالمی چون زنوزی که مانند ملاصدرا و دیگران در تنگنای زمانه‌اش گرفتار شده بود، باید بر این واقعیت حمل کرد که اگر چنین سخنانی از ایشان صادر نمی‌شد، می‌بایست به‌طور کلی از میدان فعالیت‌های علمی اجتماعی محروم و حذف می‌شدند و لذا می‌توان گفت که در لابلای این مدح‌ها، لمعاتی از حکمت و تدبیر نهفته است.
ساختار و محتوا
لمعات الهیه در یک مقدمه و بیست فصل و یک خاتمه تنظیم یافته است. مطالب برخی از فصول این کتاب، عبارت از فصل اول در اثبات واجب‌الوجود بالذات، فصل دوم در عینیت وجود، فصل پنجم در اثبات احدیت صرفه، فصل دوازدهم در اثبات علم واجب‌الوجود، فصل سیزدهم در قدرت واجب با وجود و فصل بیستم در اثبات عدل است.
اصل نسخه خطی کتاب لمعات الهیه در حال حاضر، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود که آن را همسر محترم مؤلف وقف نمود و مهر فرزندانش آقاعلی و آقاحسن زنوزی در کنار وقف‌نامه دیده می‌شود.
چاپ و نشر این کتاب، در سال‌های اخیر با مقدمه و تصحیح آیت‌الله سیدجلال‌الدین آشتیانی به چاپ رسیده است.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه