نبـایدهـای عاشـورا
حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی اسدینسب، مدیر گروه قرآنپژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
در بعد اهداف
۱. نیت ناخالص و شرکآلود برای مطرحشدن خود یا هیأت خود یا منطقه و شهر خود.
۲. عدم توجه به توسل و ارتباط باطنی با امام حسین(ع).
در بعد محتوا
۱. عدم توجه به بیان احکام شرعی در ابتدای هر مجلس، با اینکه فرصت مناسبی برای تبیین احکام شرعی است.
۲. عدم توجه عمیق به شناخت اسلام و قرآن و اهلبیت و فلسفه قیام امام حسین(ع).
۳. عدم توجه به بیان اخلاق اهل امام حسین(ع) و یارانش.
۴. عدم توجه به بیان مطالب روز و دورشدن از سکولاریسم در تبیین نهضتی که اساسش نفی سکولاریسم بوده است.
۵. بیان روضهها و مطالب بدون مستند که باید توجه کرد که این روضهها و نوحهسراییهای غیرمستند؛ ولو فکر کنیم بهنفع امام حسین(ع) باشد و مردمانی را به گریه آورد؛ اما در درازمدت به ضرر گوینده و دستگاه امام حسین(ع) است؛ زیرا موجب وهن سخنان گوینده و سبب شک به امور یقینی مصائب امام میشود.
۶. اجتناب از بیان مطالب دون شأن اهلبیت و امام حسین(ع)؛ چراکه نباید چیزی که دون شأن عصمت است، به او نسبت داد.
۷. اجتناب از بیان مطالب تفرقهانگیز در ضمن تقویت مبانی خود؛ امروزه هر حرکتی و سخنی از سوی سخنران یا مداح ممکن است، به کلیبی تبدیل شود و در جهان اهل سنت پخش گردد و سبب ریختن خون شیعیان مظلوم و بیدفاع گردد. باید توجه کنیم که کسانی هستند، وقتی برخی از کلیبها را میبینند، معتقد میشوند که اگر با عملیات انتحاری تعدادی شیعه را بکشند، به بهشت میروند و ما باید این بهانه را از آنان بگیریم.
۸. نگاه جامع به نهضتی که تجسم همه اسلام بود و دارای بعد اعتقادی، اخلاقی و رفتاری در قلمرو فردی و اجتماعی است؛ اما هستند افرادی که عملاً سکولارند و توجه به بعد اجتماعی این نهضت سرتا پا اجتماعی ندارند و متوجه نیستند که امام یک حرکت اجتماعی کرده والاّ یزید و یزیدیان مزاحم او نمیشدند.
۹. پرهیز از گرفتن وقت مردم با ذکر مکرر یک مطلب با مداحیهای تکراری در بیان مکرر یک روضه.
در بعد رعایت ترک محرمات و مکروهات
۱. بدحجابی بلایی است که متأسفانه در ایران قابل مشاهده است و در مراسم محرم هم بکرات مشاهده میشود که سینهزنان و زنجیرزنان در وسط خیابانند؛ اما در کنارههای خیابان گروههای بسیاری از دختران و زنان بدحجاب قرار دارند و این منظرهای بسیار زننده است و نیز گاهی در این مراسم و پیادهروها و یا در روضهها زنان و مردان مخلوط شدهاند و در شلوغیها تن به تن یکدیگر میزنند.
۲. اجتناب از سد معبر، افراد جامعه حق دارند که مسیر رفت و آمدشان مسدود نشود و سد معبر آنان تضییع حقوق آنان را در پی دارد و درنتیجه ضمانت ایجاد میکند و انسان را بدهکار افرادی میکند که نمیتواند، بدهکاری خود را پرداخت نماید و از دین آنان رها شود؛ زیرا آنان را نمیشناسد.
۳. عدم رعایت بهداشت(نزدن ماسک، شرکت کسی که مریضی مسری دارد یا احتمال میدهد، دارد و اگر احتمال میدهد، بهسبب حضور او کسی مریض شود، نباید شرکت نماید، لیوانهای پلاستیکی یکبار مصرف برای چایی که معمولاً داغ است، نباید استفاده شود؛ چون بنابر گفته پزشکان، سرطانزاست، آشغال و لیوانهای یکبار مصرف را در مسیر و در خیابان و پیادهروها پرتابکردن که زیبنده یک مسلمان نیست).
۴. قمهزنی، رهبری معظم گفتهاند: قمهزنی نشود. این بدان علت است که اولاً این کار و زخمکردن عمدی سر و بدن خود کار جایز نیست، ثانیاً ربطی به عزاداری ندارد؛ زیرا دستور داریم، همانگونه که برای کسان خود عزاداری میکنید، برای اهلبیت هم عزاداری نمایید، ثالثاً این کار نهتنها برای امام حسین(ع) سودی ندارد که ضرر هم دارد؛ زیرا مشاهده این صحنهها هیچکس را به امام حسین(ع) علاقهمند نمیکند؛ بلکه تأثیرهای منفی دارد.
۵. صداهای دلخراش با طبلهای بزرگ و پرسر و صدا و یا بلندگوها با صدای بلند؛ ایجاد آلودگی صوتی و صداهای بلند و گوشخراش مراسم امام حسین(ع) که تضییع حقوق مردم است.
۶. علامتگیری و افتخار به بزرگی یا سنگینی علامت و درنتیجه سد معبر بهواسطه آن، یکی دیگر از مسائل ناروای مراسم است.
۷. ذبح گوسفند و ریختن خون در زیر پای عزاداران و نجسکردن مسیر عزاداری که متأسفانه دائماً آن را مشاهده میکنیم و در عمل هم نمیتوانند، درست، آن را تطهیر نمایند و درنتیجه پاهای عزاداران نجس میشود و کار منکری انجام میشود.
۸. اختصاص همه وقت به نوحه و سینهزنی بدون استفاده از سخنران و آشنایی با قیام امام و فلسفه آن، در برخی از هیئات قابل مشاهده است.
۹. برهنهشدن هنگام سینهزنی را در برخی از هیئات گرچه در داخل مسجد و فضای بسته هم باشد، رهبری معظم نهی کردهاند؛ چون ممکن است مفاسدی داشته باشد؛ علاوه بر اینکه ربطی به عزاداری هم ندارد.
۱۰. طولانی کردن مراسم تا نیمه شب و گاهی تا ساعت یک الی دو بعد از نصف شب که موجب تضییع حق مردم و زمان استراحت آنان است؛ علاوه بر اینکه سبب قضای نماز صبح بسیاری از جوانان است.