فرزانگان - شماره 815
آیتالله میرزا احمد آشتیانی
تولد: 1300ق برابر با 1261ش
وفات: در سهشنبه ۳ تیر سال ۱۳۵۴ش مطابق با ۱۴ جمادیالثانی ۱۳۹۵ق.
اساتید: سید محمد یزدی، سید عبدالکریم لاهیجی، شیخ مسیح طالقانی و شیخ محمدرضا نوری و... .
آثار علمی: نامه رهبران، مشتمل بر فلسفه و اصول عقاید شیعه، طرائفالحکم، لوامع الحقایق فی اصولالعقاید، چهارده رساله فارسی، صد و بیست حدیث و چهار رساله عرفانی و فلسفی.
تولد
استاد فرزانه جامع معقول و منقول متبحر در علوم ریاضی، طب و هیأت آیتالله حاج میرزا احمد آشتیانی از اکابر علمای معاصر بودند. ایشان در سال 1300 قمری در تهران و در خانوادهای که وارث علم و تقوا بودند، چشم به جهان گشود. پدر بزرگوارش آیتالله میرزا محمدحسن از معاریف روحانیون تهران و از مبارزین مؤثر علیه استبداد قاجار بوده است.
مراحل کسب دانش
میرزا احمد در سنین کودکی مشغول فراگیری مقدمات علوم حوزوی و ادبیات فارسی شد و پس از آن خوشهچین خرمن دانش پدر عالمش در فقه، اصول و علوم دیگر گردید. در این برهه از زمان، پدرش پس از مدتی تحمل بیماری به سرای باقی شتافت و گردی از غم را بر چهره او نشاند. تمایل به فهم استدلالی معارف اسلام ناب، میرزا احمد را به کرسی درس استوانههایی چون میرزا هاشم اشکوری، میرزا حسن کرمانشاهی و میرزا شهابالدین نیریزی شیرازی سوق داد.
میرزا احمد پس از خواندن کتابهای تمهید القواعد، شرح فصوص قیصری، مصباحالانس، اسفار اربعه ملاصدرا و شرح اشارات، به آموختن رشتههای ریاضیات روی آورد و این رشته را از جهانبخش و میرزا عبدالغفار نجمالدوله آموخت. پس از آن، علم طب را با جدّ و جهد و تلاش فراوان دنبال نمود تا جایی که علاوه بر خواندن طب قدیم، در درس استادان مبرز طب جدید آن عصر یعنی میرزا علیاکبر ناظمالاطباء و رئیسالاطبا میرزا ابوالحسن حاضر میشد.
سفر به نجف
ایشان در سال 1340 رهسپار حوزه نجف شد. در آنجا به شرکت در درسهای خارج فقه و اصول آیات عظام آقا ضیاءالدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا محمدحسین نائینی(ره) مبادرت ورزید و توانست، پس از ده سال تلاش به دریافت اجتهاد از این بزرگان و نیز اجازه نقل حدیث نائل آید. پس از فتح قله اجتهاد، آهنگ تهران کرد و به سال 1350 قمری به مسقطالرأس خود مراجعت نمود.
تدریس و شاگردپروری
حوزه درس آیتالله آشتیانی(ره) پس از بازگشت از نجف محل رفت و آمد خاص و عام شد. عالمانی چون علامه ذوالفنون حسنزاده آملی، آیتالله حاج میرزا محمدباقر آشتیانی(فرزند)، آیتالله حاج سیدعباس طباطبایی و سید جلالالدین آشتیانی(ره) از تربیتشدگان آن شخصیت کمنظیر بودند. علامه حسنزاده در مورد استادش مینویسد: ایشان جامع علوم عقلی و نقلی و بزرگمرد علم و عمل بود.
آثار قلمی
آیتالله آشتیانی چنان بر علوم مسلط بود که توانست بیش از 60 اثر ماندنی در موضوعات خواندنی از خود به یادگار بگذارد. در علم قرآن و حدیث، طرائف الحکم و در اعتقادات لوامعالحقایق، تذکره الغافلین و حاشیه بر شرح تجرید را نوشته است. در فقه و اصول فقه، حواشیای بر مکاسب، رسائل، کفایه، شرح لمعه، شرایع، تبصره و قوانین میرزای قمی دارد. در موضوع حکمت، اخلاق و عرفان، تبیان المسالک، رساله اخلاق و توحید و حواشی بر کتب اصیل این باب دارد.
ایشان همچنین در علم ادبیات، تجوید، هیأت و نجوم، ریاضیات و طب، کتابهای ارزشمندی را تصنیف و تألیف کرده است.
کوچ به سرای ابدی
میرزا احمد آشتیانی سرانجام پس از حدود یک قرن تلاش و مجاهدت در عرصه نشر احکام مبین اسلام ناب که بیشک توأم با رعایت تقوا و ورع بوده در تیرماه سال 1354 شمسی چشم از جهان مادی فروبست. پیکر مطهر آن مرحوم، پس از ادای احترام و تشیع باشکوه، در مقبره خانوادگیشان در صحن حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به خاک سپرده شد.
منبع: گلشن ابرار، ج5.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه