به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی در نشست «مراکز رسمی فعال در زمینه دانش اخلاق در صد سال اخیر حوزه علمیه قم» از سلسله نشست‌های یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، عنوان کرد: اخلاق و معنویت از موضوعات مهم جوامع بشری است که رهبر معظم انقلاب نیز در بیانیه گام دوم «اخلاق و معنویت» را جهت‌دهنده همه حرکت‌ها و فعالیت‌های فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه بیان کردند.
وی با بیان اینکه اهمیت اخلاق و معنویت به‌اندازه‌ای است که همه جوامع بشری به دنبال گسترش آن در جوامع هستند، افزود: عوامل مختلفی در نشر اخلاق و معنویت نقش دارند که مراکز فعال در حوزه دانش اخلاق، یکی از آن‌هاست.
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: بیان اقدامات و تحولاتی که در این زمینه صورت گرفته است، سبب به‌روزرسانی اطلاعات مراکز، زمینه‌سازی برای همگرایی بیشتر بین مراکز، شناسایی خلأهای موجود و اجتناب از کارهای موازی می‌شود.
وی با بیان اینکه مراکز فعال در زمینه اخلاق، به سه دسته حوزوی، دانشگاهی و مردم‌نهاد تقسیم می‌شوند، گفت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، یعنی از شروع بازتأسیس حوزه علمیه قم تا زمان انقلاب اسلامی، در زمینه دانش اخلاق مراکزی وجود نداشت و از دو دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، مراکزی در این زمینه تأسیس شدند.

  گروه اخلاق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌‌‌(ره)
این پژوهشگر حوزوی گفت: اولین اقدام توسط آیت‌الله مصباح یزدی(ره) شروع شد و ایشان مجموعه‌ای را با عنوان واحد تربیت مربی اخلاق در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌‌‌(ره) تأسیس کردند که این واحد از سال ۱۳۸۰، فعالیت خود را شروع کرد و در سال ۱۳۹۰ تبدیل به مرکز شد و در سال ۱۳۹۷ به گروه آموزشی اخلاق تغییر پیدا کرد.
وی ادامه داد: تولید علم، تدوین آثار فاخر در عرصه‌های مختلف اخلاق اسلامی، تربیت مربیان آگاه، بصیر و کارآمد در حوزه اخلاق، گسترش، ترویج و تهذیب اخلاق در مؤسسه امام، حوزه‌های علمیه و جامعه اسلامی از اهداف این مجموعه بوده است.

  فعالیت‌های آموزشی
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی گفت: برگزاری ۹ دوره کارشناسی اخلاق، چهار دوره ارشد تربیت مربی اخلاق، دو دوره دکترای مدرس معارف گرایش اخلاق، شش‌ دوره برای حدود ۲۰۰ نفر از فضلای حوزه علمیه  و آموزش‌های آزاد تحت عنوان تربیت مربی اخلاق، از جمله فعالیت‌های آموزشی این مرکز است.

  فعالیت‌های پژوهشی
وی مهمترین فعالیت پژوهشی این مرکز را تدوین طرح مکتب اخلاقی اسلام دانست و تصریح کرد: این مجموعه شامل دایرةالمعارفی از موضوعات مرتبط با اخلاق است که در چهار محور ارائه خواهد شد و عمده آن هم، بر اساس دیدگاه‌های علامه مصباح یزدی(ره) است.
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: مجله ترویجی با عنوان معرفت اخلاقی و برگزاری نشست‌های علمی و کرسی‌های علمی در زمینه اخلاق، از دیگر فعالیت‌های پژوهشی این مجموعه است. در زمینه تربیتی نیز، اقداماتی مانند دیدار با ابرار، اردوهای خانوادگی، جلسات دعا و عزاداری اهل‌بیت(ع) در قالب هیئت دانش‌پژوهی انجام شده است.

  پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
وی اظهار کرد: پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی است که از سال ۱۳۸۲ با عنوان گروه اخلاق و تربیت فعالیت خود را آغاز کرد و از سال ۱۳۸۶ با ظرفیت دو گروه پژوهشی به‌عنوان مرکز فعالیت کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی گفت: در سال ۱۳۹۶ گروه اسلام و مطالعات معنویت به آن افزوده می‌شود و به‌عنوان پژوهشکده اخلاق و معنویت با سه گروه پژوهشی اخلاق، تربیت اسلامی و مطالعات معنویت فعالیت‌های خود را ادامه می‌دهد.
وی افزود: شناخت و استنباط کلان‌نظریه اسلامی در زمینه اخلاق، رشد اخلاقی و تربیت اخلاقی و معنویت، بازخوانی انتقادی نظریات غربی در زمینه روش‌شناسی اخلاق کاربردی، استخراج نظام مسائل نظری و چالش‌ها و معضلات دینی جامعه ایران معاصر در حوزه اخلاق تربیت و معنویت، تلاش در حل این معضلات، گفتمان‌سازی نخبگانی در زمینه‌های اخلاق کاربردی تربیت اخلاقی و معنویت اسلامی، از اهداف این پژوهشکده است.
این پژوهشگر حوزوی گفت: فعالیت‌های پژوهشکده اخلاق در قالب‌های مختلفی از جمله کلان‌پروژه انجام می‌شود که کلان‌پروژه الهیات اخلاقی مانند: استنباط آموزه اخلاقی از متون و ادله لفظی، کلان‌پروژه اخلاقی کاربردی (کتاب‌هایی مثل روش‌شناسی اخلاق کاربردی، عدالت در عداوت، اخلاق تبلیغ و...)، کلان‌پروژه مبانی روان‌شناختی تربیت اخلاقی (کتاب‌هایی مثل راهنمای رشد اخلاقی، نظریه‌های کلاسیک شناختی تحولی در رشد اخلاقی)، کلان-پروژه تربیت اخلاقی (ترجمه کتاب تربیت توحیدی و نقش مربی در تربیت اخلاقی معنوی)، کلان‌پروژه امر جنسی در محاصره (کتاب درآمدی بر مبانی و روش‌های روان‌شناختی تربیتی عفاف و حجاب)، کلان‌پروژه تحلیل و نقد عرفان‌های غیراسلامی (کتاب جریان‌شناسی انتقادی عرفان‌های نوظهور معنویت گرایی جدید) و کلان‌پروژه اخلاق کلان‌پروژه بازخوانی معنویت‌های اسلامی و معرفی معنویت ثقلین از جمله آن‌هاست.

  بنیاد علمی فرهنگی هاد
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی اظهار کرد: بنیاد علمی فرهنگی هاد، در سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را تحت نظارت مرحوم آیت‌الله ناصری شروع کرد که مدیریت این مجموعه، توسط حجت‌الاسلام والمسلمین جعفر ناصری است. این مرکز در قم و اصفهان فعالیت می‌کند. این مجموعه با نام مؤسسه دارالهدی فعالیت می‌کرد و از سال ۱۳۹۱ با عنوان بنیاد علمی فرهنگی هاد، کار خودش را ادامه داد.
وی ادامه داد: تبیین و ترویج معارف اهل‌بیت(س) با تأکید بر آموزه‌های اخلاقی و تربیتی، ایجاد، گسترش و تعمیق فضای اخلاقی و ایمانی در سطح حوزه علمیه و جامعه، ارتقای سطح بینش و دانش طلاب و اقشار مختلف جامعه در راستای محور فعالیت بنیاد و تربیت مربیان و طلاب توانمند برای تحقق اهداف مجموعه، از جمله اهداف این بنیاد است.

  فعالیت‌های آموزشی
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: مدارس علمی سطح دو و سطوح عالی و مرکز تخصصی اخلاق در قم (سطح دو، سطح سه در رشته اخلاق و تربیت اسلامی و سطح چهار در رشته اخلاق و تربیت اسلامی و عرفان شیعی) و اصفهان (سطح دو و سطح سه در رشته اخلاق و تربیت اسلامی)، از فعالیت‌های آموزشی این بنیاد است.
وی افزود: فعالیت‌های پژوهشی مؤسسه از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و بعد از تبدیل به پژوهشکده و تشکیل پنج گروه علمی تربیت اخلاقی، علوم پیرا اخلاق، سیره با رویکرد اخلاقی، اخلاق صنفی و عرفان شیعی ادامه پیدا کرد و تا الآن، بیش از ۵۰ جلد کتاب در زمینه اخلاق منتشر کرده است. مجله دو فصلنامه هاد (نشریه علمی تخصصی مرکز تخصصی اخلاقی)، حدود ۴۳ پایان‌نامه در مقطع سطح سه و ۶ رساله در مقطع سطح چهار در این مؤسسه نگارش شده است.
این پژوهشگر حوزوی، با بیان اینکه تبیین مکتب اخلاق عرفانی نجف، از جمله نشست‌های علمی بنیاد هاد است، گفت: در زمینه‌های تربیتی هم، برنامه فرهنگی تربیتی مختلفی مثل استفاده از مشاوران اخلاق، اردوهای خانوادگی، دیدار با ابرار، جلسات انس و پیاده‌روی به سمت مسجد مقدس جمکران صورت گرفته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی اضافه کرد: انتشار دو ماهنامه خُلُق، سالنامه اخلاقی تربیتی خلق، اعزام مبلغ در ایام تبلیغی، تولید و عرضه نرم‌افزار الهادی، از جمله فعالیت‌های تبلیغی این مجموعه است.

  گروه مدرسی اخلاق اسلامی دانشگاه معارف اسلامی
وی عنوان کرد: گروه مدرسی اخلاق اسلامی دانشگاه معارف اسلامی قم، در سال ۱۳۸۴ تأسیس شد. این مجموعه از لحاظ ساختاری، وابسته به وزارت علوم است؛ اما به‌لحاظ هویت حوزوی و هیئت امنا، حوزوی محسوب می‌شود.

  فعالیت‌های آموزشی
این استاد حوزه علمیه اظهار کرد: تدوین طرح‌های آموزشی برای تدریس اخلاق، ارائه موضوعات اولویت‌دار اخلاقی برای دانشجویان و ایجاد سرفصل‌های جدید در حوزه مربوط به مدرس اخلاق اسلامی، از جمله فعالیت‌های آموزشی این مجموعه است.

  فعالیت‌های پژوهش
وی ادامه داد: این مجموعه در بخش کتاب و مجله فعالیت دارد که کتاب درسی از جمله آن‌هاست و کتاب‌های اخلاق اسلامی، عرفان عملی در اسلام، پژوهش‌نامه درس اخلاق و تربیت اسلامی دانشگاه، از جمله کتاب‌های درسی است که در این مجموعه منتشر شده است. فصلنامه پژوهشنامه اخلاق نیز، مجله علمی پژوهشی گروه اخلاق این مجموعه است.

  گروه اخلاق پژوهش‌های فرهنگ و اندیشه اسلامی
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی اظهار کرد: گروه اخلاق در ذیل پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه تعریف شده و اهداف آن شامل کشف و تبیین نظام تربیتی و نظام اخلاقی اسلام، آسیب‌شناسی تعلیم و تربیت و اخلاق در جامعه ایران، شناخت و نقد مکاتب و نظام‌های اخلاقی و تربیتی، جمع‌آوری و تحلیل و نقد تجارب تربیتی و اخلاقی در ایران، جهان اسلام و سایر جوامع بشری است.
وی گفت: فعالیت‌های این گروه شامل: انتشار کتاب، برگزاری نشست‌ها، کرسی‌ها و همایش‌های علمی است. مجموعه کتاب‌های اخلاق الهی (مباحث ارائه‌شده توسط آیت‌الله مجتبی تهرانی(ره))، کتاب‌های سلوک اخلاقی و اصلاح الگوی مصرف از منظر اخلاقی، از جمله کتاب‌های منتشر شده است.

 مؤسسه آموزش‌عالی اخلاق و تربیت
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی بیان کرد: مؤسسه آموزش‌عالی اخلاق و تربیت در سال ۱۳۹۰ در زیر مجموعه وزارت علوم تأسیس می‌شود که با توجه به هویت حوزوی هیئت امنا و ریاست آن، حوزوی محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه اکثر فعالیت‌های این مجموعه، آموزشی است، تصریح کرد: رشته اخلاق کاربردی و تربیت اخلاقی در مقطع کارشناسی ارشد در این مجموعه فعال است و تاکنون پنج دوره اخلاق کاربردی و هفت دوره تربیت اخلاقی در مؤسسه اجرا شده است.
استاد حوزه علمیه ادامه داد: چاپ ۱۳ کتاب تربیتی و اخلاقی از جمله کتاب‌های: تربیت جوان در نهج‌البلاغه، اخلاق و حریم خصوصی در مشاوره و عزت نفس معنوی و مقیاس آن، نگارش ۲۲ پایان‌نامه در رشته اخلاق کاربردی و ۱۸ پایان‌نامه در رشته تربیت اخلاقی از جمله فعالیت‌های این مجموعه است.

  پژوهشکده اخلاق روان‌شناسی اسلامی پژوهشگاه قرآن و حدیث
وی گفت: پژوهشکده اخلاق روان‌شناسی اسلامی پژوهشگاه قرآن و حدیث متعلق به پژوهشگاه قرآن حدیث است که فعالیت خود را در سال ۱۳۹۱ آغاز کرده است و تبیین روش‌مند و علمی آموزه‌های اخلاقی روان‌شناختی و جامعه‌شناختی مبتنی بر قرآن و حدیث، نظریه‌پردازی در حوزه اخلاق و پاسخ‌گویی به شبهات مطرح در حوزه اخلاق، از جمله اهداف این پژوهشکده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی ادامه داد: انتشار کتاب تزاحم اخلاقی در شبکه‌های اجتماعی، از چالش تا تصمیم، رابطه فقه و اخلاق، اخلاق ازدواج، فصلنامه علمی پژوهشی اخلاق‌پژوه، برگزاری نشست‌ها و کرسی‌های علمی، از فعالیت‌های پژوهشگاه قرآن و حدیث است.

  خانه اخلاق‌پژوهان جوان
وی اضافه کرد: خانه اخلاق‌پژوهان جوان توسط جمعی از طلاب و دانشجویان رشته فلسفه اخلاق در سال ۱۳۹۳ پایه‌گذاری شد و بعد از مدتی با استقبال اساتید و دانشجویان مواجه شد و امروز به‌عنوان یک مؤسسه مردم‌نهاد فعالیت می‌کند.
استاد حوزه علمیه افزود: ترجمه ۱۵ کتاب انگلیسی، برگزاری هشت نشست برای نوآموزان اخلاق، ۱۱ نشست نقد کتاب‌های اخلاق، شش نشست دین و اخلاق و برگزاری ۵۴ کارگاه در زمینه فلسفه اخلاق، از جمله فعالیت‌های این مؤسسه است.
وی با بیان اینکه یکی از کاستی‌های مشترک همه مراکز، کمبود فعالیت رسانه‌ای است، یادآور شد: ارتباط بین مجموعه‌ها و افزایش فعالیت‌های رسانه، از جمله نکاتی است که مراکز باید به آن توجه کنند؛ همچنین اکثر فعالیت‌های این مراکز، در قم متمرکز است و سطح کشور تقریباً از نتایج فعالیت‌های این مجموعه‌ها کم‌بهره هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسینخانی گفت: فعالیت‌های این مجموعه‌ها به بدنه جامعه سرایت نکرده است و در رشد و تعالی اخلاق جامعه، نقش چندانی ایفا نکردند و نیاز است که بازنگری در اهداف و برنامه‌ها صورت بگیرد تا فعالیت‌های آن‌ها، به تعالی معنوی جامعه منجر شود.