با مطالعه و بررسی متون دینی به‌ویژه قرآن کریم، برخی معیارها برای احراز صلاحیت افراد جهت پذیرش مسئولیت می‌توان یافت که به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌شود:

  1. اخلاق نیک
خداوند پس آنکه حضرت محمد(ص) را به رسالت برگزید، در وصف او بر اخلاق نیک پیامبر(ص) تأکید فرمود: [وانک لعلی خلق عظیم] (قلم، ۴) و در آیه ۱۵۹ آل‌عمران خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید: «اگر تو دارای خلق نیک نبودی، قطعاً مردم از گرد تو پراکنده می‌شدند». بر اساس این آیات، نخستین ویژگی حاکم یا فرد مسئول، برخورداری از اخلاق نیک است.

  2. صداقت
در آیه ۸۸ سوره هود(ع)، آن‌حضرت به قومش می‌فرماید: «من از جانب خداوند برگزیده شدم تا شما را اصلاح کنم و قصدی جز اصلاح شما ندارم تا آنجا که بتوانم.» از این جمله حضرت هود(ع) که به قومش می‌فرماید: [ما ارید الا الاصلاح مااستطعت]؛ یعنی در حد توانم اصلاح خواهم کرد»، می‌توان اهمیت صداقت را دریافت. فرد مسئول یا کسی که قرار است، مسئولیتی را بپذیرد، نباید قول و وعده‌های بیهوده و خارج از توان خود به مردم بدهد. دروغ گفتن برای رسیدن به یک منصب، شایسته یک انسان مؤمن نیست. خداوند در آیات ۲ و ۳ سوره مبارکه «صف» با عتاب، خطاب به کسانی که وعده‌های بیهوده می‌دهند، می‌فرماید: [یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ]؛ اى کسانى که ایمان آورده‏‌اید چرا چیزى مى‏گویید که انجام نمى‏‌دهید» و [کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ]؛ نزد خدا سخت ناپسند است که چیزى را بگویید و انجام ندهید». متأسفانه وعده‌های بیهوده دادن برای جمع‌آوری آرای مردم به عادت انتخاباتی برخی تبدیل شده است!

  3. امانتداری و توانمندی
خداوند در آیه ۵۸ سوره مبارکه «نساء» می‌فرماید: [إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا]؛ «خدا به شما فرمان مى‏دهد که امانت‏ها را به صاحبان آنها رد کنید.» منصب و مقام یکی از مهمترین امانت‌هاست که باید به اهلش واگذار شود. حضرت علی(ع) در عهدنامه مالک می‌فرمایند: «اخْتَبِرْهُمْ بِمَا وُلُّوا لِلصَّالِحِینَ قَبْلَکَ فَاعْمِدْ لِأَحْسَنِهِمْ کَانَ فِی الْعَامَّهِ أَثَراً وَأَعْرَفِهِمْ بِالْأَمَانَه؛ آنان را بیازمای به خدمتی که برای والیانِ نیکوکار پیش از تو، عهده‌دار بوده‌اند و بر آن کس اعتماد کن که میان همگان، اثری نیکو نهاده و به امانت از همه شناخته‌تر است و امتحان خود را پس داده».(نهج‌البلاغه، نامه، ۵۳)

  4. از جنس مردم بودن
ملاک کاندیدای اصلح، از جنس مردم و دلسوز و مهربان بودن است. کاندیدایی که مردمی نباشد، دلسوز و مهربان نسبت به اقشار مستضعف و محروم هم نخواهد بود. در آیه ۱۲۸سوره «توبه» خداوند می‌فرماید: [لَقَدْ جَاءکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ]؛ قطعاً براى شما پیامبرى از خودتان آمد که بر او دشوار است،‏ شما در رنج بیفتید. او به هدایت شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است.» فرد مسئول باید مردمی باشد تا بتواند، خدمت کند و نسبت به حل مشکلات آنها دغدغه داشته باشد. به‌تعبیر مقام معظم رهبری: «انتخابات در کشور ما باید مسابقه‌ای برای خدمت باشد، نه مسابقه‌ای برای کسب قدرت.»

  5. عدم دوستی با دشمنان
در سوره نساء خداوند تمایل به دوستی با بیگانگان و دشمنان اسلام را از خصلت منافقان دانسته است. امروز از مهمترین ویژگی کاندیدای اصلح، عدم دوستی با دشمنان نظام اسلامی است؛ دشمنانی که از هر فرصتی برای ضربه زدن به نظام  و انقلاب استفاده می‌کنند. دوستی با دشمنان ملت مسلمان ایران خیانت به ملت و آرمان‌ها و ارزش‌های مردم ایران است و تجربه نیز ثابت نموده که این کار نتیجه‌ای جز افزایش فشارها و تهدیدها نداشته است.