انتخابات به‌عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین صحنه حضور مردم برای تعیین سرنوشت و چگونگی اداره کشور شناخته می‌شود. طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، اداره کشور ایران با اتکا به آرای عمومی از طریق انتخابات است. بنابراین شرکت افراد واجد شرایط رأی در انتخابات برای رأی دادن به نامزدها، یعنی ایفای نقش آن افراد در تعیین مسئولان نظام برای اداره کشور طی یک دوره معین، دارای اهمیت راهبردی است. با توجه به اهمیت انتخابات و نیز حضور مردم پای صندوق‌های رأی، هفته‌نامه افق حوزه در گفت‌وگو با آیت‌الله کعبی، ضمن اشاره به جهات فقهی و حقوقی انتخابات از نظر اسلام، توصیه‌هایی را درخصوص انتخابات پیش رو بیان کرد.

  اداره امور کشور به دست مردم بر پایه ارزش‌های دینی استوار است
نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، بر پایه مردم‌سالاری اسلامی استوار است. به‌عبارت دیگر اداره امور کشور به دست مردم است، منتها بر پایه ارزش‌های دینی. مبنای قدرت، الهی است؛ اما سرچشمه قدرت، مردمی است. مردم ساخت قدرت سیاسی را از طریق گزینش مستقیم و غیرمستقیم نمایندگان خود به عهده می‌گیرند. در اصلِ شش قانون اساسی تصریح می‌کند که اداره امور کشور، به‌وسیله رأی عمومی مردم است؛ در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان، مجلس شورای اسلامی و شورای شهر و روستا.

 شرکت در انتخابات هم حق و هم تکلیف مردم است
شرکت در انتخابات، هم حق است و هم تکلیف. حق است؛ چون یک امتیازی است که هم شرع مقدس و هم قانون اساسی و قوانین عادی به آحاد شهروندان نظام جمهوری اسلامی داده‌اند که از این حق استفاده بکنند یا استفاده نکنند؛ اما تکلیف است؛ چون مشارکت در امر عمومی است. ساخت امر عمومی و شکل‌گیری اقتدار ملی، امنیّت ملی، انسجام ملی و تحقق منافع ملی در گروی انتخابات است. طبیعی است هر چقدر که مردم بیشتر شرکت کنند، اقتدار نظام مقدس جهوری اسلامی بیشتر می‌شود و مسیر تحقق الگوی پیشرفت ایرانی ـ اسلامی فراهم می‌شود و کشور به سمت پیشرفت و عدالت و ساخت تمدن نوین اسلامی بیشتر حرکت می‌کند. از طرفی شرکت در انتخابات، عمل به توصیه امام و شهدا و تقویت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است. مبنای اینکه گفتیم تکلیف است، آیات و روایات زیادی می‌تواند باشد؛ از جمله در آیه 62 سوره نور که می‌فرماید: [الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِذَا کَانُوا مَعَهُ عَلَى أَمْرٍ جَامِعٍ لَمْ یَذْهَبُوا حَتَّى یَسْتَأْذِنُوهُ]؛ امر جامع یعنی امر عمومی؛ امری که متعلق به عموم است. مثال‌هایی که در فقه می‌زنند، مثل نماز جمعه، نماز عید قربان، نماز عید اضحی(قربان)، تعظیم شعائر الهی، این‌ها همه عمومی است. قطعاً انتخابات و مشارکت سیاسی ـ اجتماعی هم، یک امر عمومی است و  نسبت به این امر عمومی، آیه نازل شده است که: [وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ] (شوری، 38)؛ یعنی در امور عمومی با همدیگر مشورت می‌کنند.
در نظام مقدس جهوری اسلامی، آنهایی که در تصمیم‌گیری مشارکت می‌کنند، مردم هستند که از طریق انتخاب نمایندگان صالح خود و مشارکت در قدرت سیاسی در تصمیمات دخیل هستند؛  لذا مصداق تحقق این صفت مؤمنین هستند: [وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ]. نظام اسلامی هم، با مردم مشورت می‌کند: [وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ] (آل عمران، 159)؛ لذا یک نوع تعاون عمومی است. [وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ] (مائده، 2).

  شرکت در انتخابات یک جهاد سیاسی است
در شرایط حاضر، شرکت در انتخابات یک جهاد سیاسی است. یک جهاد فی سبیل‌الله است؛ چون همه عناصر جهاد فی سبیل‌الله در این انتخابات آینده؛ یعنی انتخابات خبرگان رهبری و انتخابات مجلس شورای اسلامی، وجود دارد.
در جهاد فی سبیل‌الله چهار عنصر شرط است:
عنصر اول، تبدیل ضعف به قدرت و تهدید به فرصت؛
عنصر دوم، تلاش برای تحقّق اقتدار، امنیّت، انسجام، پیشرفت، عدالت و تحقق مصالح عمومی و جلوگیری از مفاسد عمومی؛
عنصر سوم، جهاد تضعیف دشمن و مقابله با خواست و برنامه‌های دشمن؛
عنصر چهارم، جهاد اجرایی و عملیاتی ‌کردن خط فرمان رهبری و ولایت.
مشاهده می‌کنیم که در این انتخابات هر چهار عنصر وجود دارد.
عنصر اول، از طریق رأی‌دادن، برای اسلام، ایران و مکتب اهل‌بیت(ع) تولید قدرت می‌کنیم. ضعف خود را به قدرت تبدیل می‌کنیم. تهدیدی که دشمن از طریق جنگ نرم، جنگ ترکیبی و جنگ ادراکی می‌خواهد بر ما تحمیل کند، از طریق انتخابات در مقابلش قدرت نرم، قدرت ترکیبی و قدرت شناختی تولید می‌کنیم. انتخابات باعث تولید قدرت می‌شود. انتخابات یک رزمایش حقوقی و سیاسی بزرگ ملت ایران و نشانه پیوند امام و امت است.
عنصر دوم، بدون شک هرچقدر که مردم بیشتر در انتخابات شرکت بکنند و اعتبار حقوقی و سیاسی نظام اسلامی بیشتر و استحکام درون نظام قوی‌تر باشد، نظام اسلامی و مدیران برخاسته از مردم، با پشوانه رأی مردم، راحت‌تر و هموارتر می‌توانند کار بکنند.
عنصر سوم، تضعیف دشمن و مقابله با برنامه‌های دشمن است. قطعاً دشمن اسلام و  دشمن ایران که در رأسشان آمریکا و صهیونیست ابرقدرت و دنباله‌های آن‌ها در منطقه هستند، دنبال تضعیف ملت ایران و چپاول و غارت ثروت‌های عمومی و دنبال وابسته‌ کردن و اسیر کردن ملت ایران هستند. خواب شوم استعمار و استبداد گذشته را می‌بیند و طراحی‌شان بازگشت به گذشته است. شرکت در انتخابات، مقابله با ارتجاع، مقابله با انفعال است و مقابله با برنامه‌های دشمن در تضعیف ملت ایران است.
عنصر چهارم، تبعیت از خط امام است. هم امام، هم شهدا و هم رهبری عزیزمان، همواره به شرکت در انتخابات توصیه می‌کنند؛ آن هم در اول وقت. علتش این است که شرکت در انتخابات در واقع مشارکت در اداره امور عمومی و استفاده از این حقّ الهی و این نعمت الهی و مشارکت در پیشرفت کشور است.

 شرکت در انتخابات یک امر ملی و عمومی است
توصیه رهبری همواره به شرکت در انتخابات است. امام هم توصیه‌اش این است که این یک حقی است که قانون به ما داده است. اگر ما شرکت نکنیم، در واقع از حق خودمان در مشارکت در امر عمومی استفاده  نکرده‌ایم. ممکن است افراد گله‌هایی از اشخاص داشته باشند؛ اما شرکت در انتخابات را باید از گله‌گذاری‌های شخصی جدا کنیم. به انتخابات، باید به‌عنوان یک امر عمومی توجه کرد.
با دو رویکرد می‌توانیم در انتخابات عمومی شرکت کنیم:
رویکرد اول، نفع شخصی، حزبی، گروهی، قومی، اقتصادی و داد و ستد و امثال اینهاست که این نوع شرکت در انتخابات، هم خسارت دنیوی و هم خسارت اخروی دارد و آورده‌ای هم ندارد.  حتی اگر به‌ظاهر هم، کسی از این طریق در انتخابات شرکت کند، برنده الهی نیست.
رویکرد دوم، این است که به انتخابات به‌مثابه یک امر عمومی که گره خورده با اسلام، ایران، کرامت، عزت اجتماعی و پیشرفت عمومی است، نگاه کنیم.
در وهله اول، همه باید به انتخابات به‌مثابه‌ یک امر ملی و عمومی نگاه کنیم و در این امر ملی و عمومی باید ببینیم وظیفه‌مان و تکلیف‌مان چیست؟ از این حق در جهت وظیفه استفاده کنیم و نگاه کنیم که اصلح کیست؟ اصلح را انتخاب کنیم. از سوی دیگر، در مجلس خبرگان به دنبال علمای مجتهدِ بافضیلتِ عادلِ باتقوایِ بصیرِ انقلابیِ حاضر در میدان باشیم که می‌توانند، با اِشراف بر مسائل داخلی و بین‌المللی با پیگیری خط فرمان ولایت، آورده‌ای برای اسلام و ایران داشته باشند و این خیلی حائز اهمیت است. طبعاً هیئت اجرایی و ناظرین بر انتخابات، باید به امر انتخابات به‌مثابه یک حق‌الناس عمومی توجه کنند. رأی، امانت است. هیئت اجرایی و نظارت باید حافظ این امانت باشند؛ واِلاّ در آخرت مشغول‌الذمه می‌شوند. بنابراین از لحاظ عقلی اگر خوب نگاه کنیم، شرکت ‌نکردن در انتخابات، یک نوع ظلم به خود، ظلم به جامعه و نافرمانی از تکلیف الهی است و این ظلم قبیح است؛ لذا در بعضی از کشورها (بیست و یک کشور در جهان هستند)، چون می‌بینند اگر شرکت در انتخابات داوطلبانه باشد، ممکن است مردم شرکت نکنند، شرکت در انتخابات را اجباری کردند و اگر پای صندوق رأی نیایند، در واقع محرومیت اجتماعی یا خسارت مالی باید پرداخت کنند؛ لذا مردم بالاجبار باید در انتخابات شرکت کنند؛ اجبار حکومتی؛ اما انتخابات در ایران اجباری نیست و آزاد است.

  شرکت در انتخابات یک عمل صالح سیاسی
در واقع مشارکت ‌نکردن از لحاظ عقلی در امر اجتماعی، هم ظلم به خود، هم ظلم به جامعه و هم یک امر قبیح است؛ اما از لحاظ ادله نقلی، آیات در این زمینه زیاد است که برخی ر ا ذکر کردم و باید بگویم شرکت در انتخابات یک عمل صالح سیاسی است. در سوره توبه آیه 120آمده است که:
[مَا کَانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ أَنْ یَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَلَا یَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ لَا یُصِیبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِی سَبِیلِ‌اللَّهِ وَلَا یَطَئُونَ مَوْطِئًا یَغِیظُ الْکُفَّارَ وَلَا یَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلًا إِلَّا کُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ»].
با توجه به این آیه‌ شریفه، در واقع می‌گویند: کسانی که با رهبری الهی همراهی می‌کنند و در میدان جهاد حاضر می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که در میدان جهاد و مقامت حاضر بشوند، اگر در این مسیر، تشنه شوند، خسته و گرسنه شوند یا باعث عصبانیت دشمن شوند، چه پیروز شوند و چه شکست بخورند، این امر، یک امر صالح است. شرکت در انتخابات باعث عصبانیت دشمن می‌شود؛ باعث عصبانیت و ناراحتی رژیم کودک‌کُش و جنایت‌کار صهیونیستی می‌شود. شرکت در انتخابات، محور مقاومت را خوشحال می‌کند؛ چون می‌بینند که نظام اسلامی یک نظام قوی است و حتی به‌مثابه همراهی با محور مقاومت باید بگوییم که شرکت در انتخابات به‌مثابه یک موشک نقطه‌زنی است که بر قلب آمریکا و صهیونیست و بین‌الملل وارد می‌شود. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن نصرالله(حفظه‌الله) همواره در انتخابات انگشت خودش را نشان می‌داد. فکر می‌کرد که این انگشت یک‌ بار بر ماشه است که به دشمن شلیک می‌کند و بار دیگر همین انگشت بر استامپ گذاشته می‌شود و بر برگه‌ رأی. یک رأی که در صندوق می‌اندازید و به‌سادگی این کار را انجام می‌دهید و این رأی هم، یک شلیکی است بر قلب دشمن.

  چند توصیه به داوطبان خبرگان، مجلس و فعالان عرصه انتخاباتی
طبعاً در انتخابات مجلس شورای اسلامی، این ‌دفعه در قالب چنین انتخاباتی، شفافیّت مالی آمده است. توصیه ما به داوطبان انتخابات، هم مجلس شورای اسلامی و هم خبرگان و هم فعالان عرصه انتخاباتی که می‌خواهند، کمک کنند و در ستادهای انتخاباتی فعال بشوند، این است که به چند نکته توجه کنند:
نکته اول: دعوت به مشارکت حداکثری؛ چون اگر اکثریت رأی بدهند؛ حتی اگر آن داوطلب هم رأی نیاورد، یک نوع پیروزی است؛ اما اگر آن داوطلب با اقلیّت رأی بیاورد و اقلیّت رأی بدهند، این یک شکست است؛ حتی اگر وارد مجلس بشود. بنابراین به مشارکت حداکثری دعوت کنند.
در این بین، مجلس خبرگان رهبری پشتوانه مشروعیّت و مقبولیّت و پشتوانه اقتدار، امنیت، وحدت و پشتوانه مردمی ولایت فقیه است. مجلس خبرگان، لنگرگاه اطمینان و آرامش مردم در سلامت نظام سیاسی و نظام مقدس جمهوری اسلامی است. مجلسی است که متشکل از مجتهدان عادلِ باتقوای با نفوذِ مردمی و مجلسی است که دوسویه است. از یک سو با مردم مرتبط است و یک مجلس مردمی است و از سوی دیگر با ولی‌فقیه مرتبط است. از سویی برخاسته از شرع مقدس است و از سویی دیگر شکل‌گرفته بر اساس انتخاب مردم؛ لذا مجلس خبرگان به‌شکل ویژه تبلور مردم‌سالاری اسلامی است. به‌ویژه انتخابات مجلس خبرگان را جدی بگیریم. توصیه ‌ما در ابتدا، مشارکت حداکثری است.
نکته دوم: داوطلب‌ها خودشان و برنامه‌های‌شان را معرفی کنند؛ به سؤالات مردم پاسخ دهند؛ نهاد را معرفی کنند و وارد مسائل حاشیه‌ای نشوند.
نکته سوم: ‌رقابت مثبت انتخاباتی؛ تخریب و سخن‌پراکنی علیه داوطلب‌های دیگر جایز نیست. اخلاق انتخاباتی را هم رعایت کنند و رقابت سالم داشته باشند.
نکته چهارم: انتخابات به‌گونه‌ای سامان پیدا کند که هم برای شرکت‌کنندگان و هم برای داوطلبان و فعالان سیاسی ـ اجتماعی آورده اخروی داشته باشد. باعث نورانیّت دل و باعث پیشرفت کشور شود و این اقتضایش این است که ما با یک نگاه و با یک نیّت درست در انتخابات شرکت کنیم؛ همان نیتِ امر عمومی و مشارکت در امر عمومی و پیشرفت و اعتلا و شکوفایی مادی ـ معنوی ایران اسلامی؛ لذا آخرین سخن ما این است: برای اسلام و برای ایران، همه با هم یکپارچه، با اقتدار، با حماسه رأی ملی و حضور بانشاط، به همدیگر توصیه کنیم؛ مصداق «وتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ». ان‌شاء‌الله یازدهم اسفند در انتخابات مهم مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی شرکت کنیم و به سمت مشارکت حداکثری برویم.