آیت‌الله محسن اراکی در همایش «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول در بانکداری و دلالت‌های آن برای طراحی مدل عملیات بانکی» که در سالن همایش‌های مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، ضمن تبریک اعیاد رجبیه، خاطرنشان کرد: این‌گونه مباحث به‌عنوان مهمترین دغدغه مسئولان حوزوی باید مهم ارزیابی شده و پیگیری شود.
وی با بیان اینکه در نظام مبادله، پول به‌عنوان مسائل خرد نظام اقتصادی است، ابراز کرد: پول یک عنصر از عناصر مبادله است که نقش اساسی در مبادله غیرمستقیم دارد و به‌دلیل گسترش مبادله، نظام‌ها مجبور می‌شوند، از طریق واسطه که پول می‌باشد، معامله را انجام دهند؛ لذا پول خودش فی‌نفسه مقصود در تعامل نیست و مقصود تعامل، دو طرف معامله است و این امر، توازن را در دو طرف معامله برقرار می‌کند و از مهمترین نقش‌های پول، ایجاد توازن در دوطرف معامله می‌باشد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های تصریح کرد: نقش پول نقش ایجاد تعامل و توازن در مبادلات تجاری است؛ لذا وقتی این امر مهم، تبدیل به کالا بشود و خرید و فروش شود، بازار مختل می‌شود؛ چراکه پول از نقش اصلی خود خارج می‌شود؛ همان‌طور که بانک‌ها امروزه از رسالت‌های خود دور و تبدیل به بنگاه‌های اقتصادی خطرناک شده‌اند.
این استاد حوزه علمیه عنوان ابراز کرد: یکی از وظایف مهم دولت قبل از اشتغال‌آفرینی، فن‌آموزی و آموزش هنر مولد است و هیچ جوانی، نباید بدون هنر و فن باشد و در این راستا، هر دولتی باید بر اساس نیاز‌های موجود، کارآموزی را در همه مدارس امر مهم قرار داده و بر اساس این هنر‌ها و کارآموزی‌ها، در صدد ایجاد شغل باشد.
آیت‌الله اراکی همچنین گفت: نقش اصلی بانک، نقش واسطه بین کار و سرمایه است و این امر، لازم و مهم است و تحقق این امر هنر کسانی را می‌طلبد که در اقتصاد، با قوانین علمی حاکم بر نظام اقتصادی آشنایی داشته باشند و طوری طراحی کنند که سازوکار با شرایط اجتماعی باشد؛ نه همچون بانک که نقش جاروبرقی را دارد و هرچه سرمایه در جامعه است را ببلعد و این یک نوع خیانت است که موجب اختلال اقتصادی خواهد شد؛ بلکه بانک نقش واسطه و ایجاد ارتباط منطقی و مفید سرمایه و کار را دارد.
عضو خبرگان رهبری، آشنایی با فقه اقتصاد را برای اقتصاددانان مهم خواند و تصریح کرد: ما وقتی می‌خواهیم مسئله بانک و اقتصاد را بررسی کنیم، اول باید با فقه‌الاقتصاد آشنایی داشته باشیم و این نمی‌شود که با فقه اقتصادی آشنا نباشند و قانون طراحی شود؛ لذا باید مبناهای فقهی اقتصادی در بانکداری‌ها مورد توجه باشد و اگر افرادی می‌خواهند، برای اقتصاد جامعه اسلامی طرحی تدوین کنند، باید با فقه اقتصادی آشنا باشند.
وی گفت: امروزه اساس کار تمدن غربی این است که با اعمال قدرت و ظلم و استفاده از رسانه‌ها و نظام سرمایه‌داری، باورهای دروغ خود را تبدیل به واقعیت می‌کند و دم از دموکراسی می‌زند؛ لذا اختلاف ما با تمدن غربی که یکی از مهمترین پایه‌های بنیادی است، این است که قدرت به‌معنای مشروعیت نیست؛ همان‌طور که در عرصه اقتصاد این کار را می‌کنند و قدرت اقتصادی را در دست می‌گیرند و خود را مشروع می‌دانند.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه عنوان کرد: غربی‌ها خودشان جهان را به سه دسته جهان پیشرفته و جهان دوم و میانه تقسیم‌بندی می‌کنند تا بر اساس این تقسیم‌بندی و مشروعیت‌بخشی به خود، از طریق قدرت، مباحث فکری غلط و غربی را در دیگر کشور‌ها غالب کنند.
آیت‌الله اراکی ابراز کرد: ما به‌عنوان پرچمداران تمدن نوین اسلامی، باید بدانیم که سخن نوین برای جهان معاصر در عرصه‌های گوناگون تمدنی داریم و از گفتن تفکر ناب اسلامی نباید شرم کنیم و روحیه شجاعت اسلامی را در جامعه جا بیندازیم؛ چراکه حالت انفعال در برخی استنباط‌های ما رسوخ کرده است و این نکته‌ای مهم است که باید به آن توجه داشت.
گزارش: جلال خسروی