شرایط کشور در سال ۱۳۶۵ از جهات متعدد شرایط خاصی بود. تحریم تسلیحاتی ایران از جانب آمریکا شدت یافته بود و تهیه سلاح و قطعات یدکی برای ایران، سخت‌تر از پیش شده بود و حتی کشورهایی هم که در سال‌های قبل به ایران سلاح می‌فروختند، در اثر فشار و تهدید آمریکا فروش تسلیحات را محدود کرده بودند. کمبود امکانات و تجهیزات نظامی و کسری خزانه دولت برای ادامه جنگ شرایط را دشوار کرده بود. حمله‌های هوایی دشمن به تأسیسات نفتی و مراکز صنعتی به یک رویه روز‌مره تبدیل شده بود و جنگ، حالت فرسایشی پیدا کرده بود. بمباران مردم بی‌پناه در شهر‌های مختلف کشور ادامه داشت و به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته بود و هیچ‌گونه اقدام سیاسی مؤثری از جانب مجامع بین‌المللی و دیگر کشورها برای پایان دادن به حملات عراق به مناطق مسکونی انجام نمی‌شد.
در چنین شرایطی، فشار افکار عمومی برای انجام یک عملیات بزرگ در جبهه‌های جنگ به‌منظور پاسخ دادن به شرارت‌های دشمن زیاد شده بود. در آن زمان تصور بر این بود که یک عملیات گسترده و مؤثر می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد و وضعیت را در عرصه نظامی و نیز در صحنه بین‌المللی تغییر دهد؛ از این‌رو ایران اسلامی، پنهان و آشکار، خود را برای یک عملیات بزرگ آماده می‌کرد.
فراخوان کم‌نظیر سپاهیان محمد رسول‌الله(ص) و جمع شدن یک‌صد هزار رزمنده، نویدبخش یک عملیات سراسری بود؛ عملیاتی که می‌توانست اهداف مهمی را دنبال کند و در وضعیت جنگ که در آن زمان فرسایشی شده بود، تحول مثبتی ایجاد کند. تبلیغات گسترده‌ سپاه صد هزار نفری به‌طور رسمی از رسانه‌های عمومی و صدا و سیما موجب شده بود که نه فقط ملت خودمان؛ بلکه عراق هم می‌دانست که عملیات بزرگی در راه است تا اینکه سپاهِ 100 هزار نفری حضرت محمد(ص) در اوایل آذرماه 1365 عازم جبهه‌های جنگ شد.
بنده و طلاب و روحانیون زیادی افتخار همسنگری با رزمندگان جان‌برکف در گردان‌های مختلف را داشتیم. گردان ما قبل از عملیات در منازل تخریب‌شده خرمشهر مستقر شده بودیم. بالأخره شب سوم دی‌ماه 1365 فرا رسید. از همان ابتدای شب، کم و بیش از همه‌جا صدای انفجار گلوله توپ و خمپاره شنیده می‌شد تا اینکه حدود ساعت 11 شب بود که صدای گلوله‌ها شدت گرفت و منورهای عراقی منطقه را مثل روز روشن کردند. ارتش عراق از منور‌هایی استفاده می‌کرد که شب را مانند روز روشن می‌کرد. ما در آماده‌باش کامل بودیم که اگر هر لحظه دستور رسید، حرکت کنیم. تا صبح به‌همان وضعیت بودیم. صدای گلوله‌ها حکایت‌گر درگیری شدید بود. ساعات و دقایق قبل از عملیات، لحظاتی نیست که کسی بتواند آن را به رشته تحریر دربیاورد یا قادر باشد حالات و احساسات درونی دیگران را گزارش کند؛ هرکس فقط از حال خودش خبر دارد؛ البته گاهی اوقات حالات، رفتار و چهره برخی از رزمندگان، حالتی خاص را حکایت می‌کرد؛ حالتی نورانی و مملو از خلوص و صفا که انتظار همراه با امیدواری در آنان آشکار بود.
منطقه‌ عملیاتی کربلای چهار در غرب خرمشهر و ساحل غربی اروندرود بود. از جمله محورهای اصلی عملیات، ابوالخصیب و ام‌الرصاص در شرق بصره بود. این عملیات خیلی طول نکشید و به-دلیل لو رفتن عملیات، علی‌رغم اینکه بسیاری از نیروها هنوز وارد عملیات نشده بودند، عملیات متوقف گردید و تنها تعداد محدودی از گردان‌ها وارد عمل شدند. ارتش عراق با استفاده از اطلاعات دریافتی از طرف آمریکا و ستون پنجم و نیز با استفاده از تجربه شکست سنگینی که در عملیات والفجر هشت در منطقه فاو متحمل شده بود، ظرفیت مقابله با عملیات کربلای چهار را در خود فراهم ساخته بود.
گرچه عملیات کربلای چهار با مشکل مواجه شد و متوقف شد و حزب بعث عراق به تبلیغات گسترده‌ای دست زد که پیروزی بزرگی را به دست آورده‌ است و تصور می‌کردند که ایران دیگر قصد عملیات جدیدی را ندارد؛ لذا نیروهای خود را به مرخصی فرستادند،؛ ولی فرماندهان و رزمندگان غیور ایرانی توانستند، با سرعت بسیار بالا، عملیات دیگری را که برای شناسایی و سازماندهی حداقل یکسال زمان نیاز داشت، در عرض دو هفته تدارک ببینند و در شرایطی که دشمن به هیچ‌وجه تصور حمله مجدد نداشت، عملیات کربلای پنج را در همان منطقه طراحی و اجرا کنند و به پیروزی‌های چشمگیری دست یابند.
پس از انجام عملیات کربلای پنج و عبور رزمندگان ایران از سخت‌ترین مواضع ارتش عراق که در شلمچه قرار داشت، تحلیل و جمع‌بندی برخی قدرت‌های جهانی (آمریکا و شوروی) مبنی بر ظرفیت ایران اسلامی برای برنده شدن در جنگ، کار تدوین قطعنامه ۵۹۸ سرعت گرفت و شورای امنیت سازمان ملل آن را در اواخر تیرماه سال ۱۳۶۶ به تصویب رساند. در واقع دلاوری‌های رزمندگان ایرانی در میدان جنگ، مخصوصاً پیروزی در عملیات والفجر هشت و عملیات کربلای پنج، موقعیت سیاسی ایران را تحکیم بخشید و موجب شد،  قدرت‌های جهانی به دنبال راهکاری سیاسی از طریق شورای امنیت سازمان ملل باشد تا جنگ عراق و ایران از منظر آنان، برنده و بازنده نداشته باشد.
اینک که بیش از سه دهه از دفاع مقدس می‌گذرد، مطالعه، بررسی و تحلیل ابعاد مختلف آن، می‌تواند عبرت‌ها و پندهای مهمی چه به‌لحاظ نظامی و لجستیکی و چه از نظر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و ... برای نسل امروز و نسل‌های آینده ایران اسلامی به‌یادگار بگذارد. این درس و عبرت‌ها می‌بایست در کتب درسی آموزش و پرورش وارد شود و نیز در متون آموزشی مراکز علمی دانشگاهی و حوزوی تنظیم و تدوین گردد تا نسل امروز و فردای این ملت، با دستاوردهای دفاع مقدس بیشتر آشنا شوند و قدردان شهدای دفاع مقدس باشند.