هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

فاطمه(س) حبل‌الله است 

فاطمه(س) حبل‌الله است 

واعتصموا بحبل‌الله جمیعاً ولا تفرقوا

حجت‌الاسلام امیرعلی حسنلو، مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه ‏

فاطمه(س) با توجه بر آنچه پدر او را معرفی می‌نماید، حبل‌الله است که باید همه بر او تمسک و توسل پیدا کنند؛ واقعیت این است که درباره تبیین جایگاه علمی و معنوی حضرت زهرا(س) کاستی و قصور فراوان ‏هست؛ علت این قصور جهات و علل مختلف دارد؛ یک علت مسائل جانبی است که نباید به آنها پرداخت. حواشی ‏سیاسی که از اول تاریخ اسلام و تاریخ‌نگاری اسلام سبب شده است، در این قضیه سانسور و در نتیجه کوتاهی شود؛ ‏درحالی‌که تبیین تاریخ بدون تعرض به دیگران و توهین برای رسیدن به حقایق وظیفه اهل دانش و محققان هست؛ ‏بیان گزارش‌ها و تجزیه و تحلیل آنها در روشنگری نسل حاضر و کاستن از مشکلات و آسیب‌های جهان اسلام و مسلمانان ‏و بالا‌بردن معرفت و آگاهی آنها ضروری است؛ تبیین سیره فاطمی و جایگاه حضرت در میان مسلمانان را باید ‏ظرفیت و فرصتی برای رسیدن به حبل و ریسمان الهی قلمداد کرد؛ قصور و اشتباهات دیگران در گذشته را باید ‏این‌گونه جبران نمود؛ در همین‌جا از علمای اهل سنت در خواست دارم که حول محور فاطمه دختر رسول‌‏الله(ص) بدون توهین به دیگران با برگزاری گفتمان‌ها و ارائه آثار علمی به جهان اسلام و مسلمانان ‏حبل و ریسمان الهی چنگ بزنید تا مسلمانان از مشکلات فعلی خلاص شوند؛ دست استعمار وقتی از سر مسلمانان ‏کوتاه می‌شود که قدر فاطمه(س) شناخته شود؛ کلید حل تمام مشکلات جوامع اسلامی، شناخت جایگاه فاطمه است؛ ‏مهم‌ترین نماد وحدت جمع‌شدن به گرد وجودی فاطمه(س) است؛ ‏آنچه در قرآن و روایات و سیره نبوی و  منابع اسلامی درباره جایگاه معنوی و علمی فاطمه زهرا(س) و ارد شده است، نظیر ندارد؛ تبیین شأن فاطمه(س) از نظر معنوی به زبان قاصر بنده و دیگر نویسندگان، کاری ‏بس دشوار است؛ اما این نوشته‌ها به‌جهت توسل و تأسی و بیان گوشه‌هایی از آنچه در منابع نقل شده است، می‌‏باشد؛ اگرچه در تاریخ‌نگاری و حدیث‌نگاری اسلامی، در این‌باره قصور فراوان وجود داشته است. بر اساس آنچه ‏موجود و گزارش شده، رتبه حضرت بسیار بالا و نیازمند تبیین با استفاده از تحلیل‌های علمی است؛ در منابع گزارش ‏شده که وقتی فاطمه(س) وارد محضر رسول‌الله(ص) می‌شد، برای او بلند می‌شد و به طرفش می‌رفت؛ تنها این جمله ‏اگر به‌خوبی تبیین شود، با درک عظمت معنوی رسول‌الله و نبوت و جایگاهش در هستی، گوشه‌ای از عظمت معنوی ‏و جایگاهش در اسلام برای جوامع اسلامی و مسلمانان روشن می‌شود؛ این رفتار پیامبر(ص) با فاطمه(س) را نمی‌توان ‏به عواطف فرزندی و پدری خلاصه کرد؛ چون پیامبر(ص) فرزندان دیگری نیز داشت؛ نزول آیاتی از قرآن و سوره ‏کوثر در شأن فاطمه(س) نیز گوشه‌ای از این عظمت معنوی است؛ ‏از آن جهت که فاطمه(س) مادر ائمه(ع) است و این ظرفیت معنوی بالا را داشته است که ام‌الائمه و در این ‏جایگاه باشد نیز گوشه‌ای دیگر از عظمت معنوی آن حضرت است؛ ‏
بر خی از دانشمندان اهل سنت، به‌جهت توجه به رتبه معنوی و جایگاه علمی حضرت، پس از بررسی، اقرار به ‏عصمت و بلندی مقام و عظمت ایشان نموده و به مکتب اهل‌بیت(ع) علاقه‌مند گردیده و دراین‌باره ‏کتاب نوشته‌اند؛ نمونه‌اش کتاب «با نور فاطمه هدایت شدم»، نوشته عبدالعظیم حسن سودانی، ‏ترجمه، سیدحسین محفوظی است.‏
حضرت فاطمه زهرا(س) صاحب ولایت کبری است؛ یعنی همان‌طور که ایمان به نبوت و امامت ‏لازمه نجات و سعادت است، ایمان به ولایت و جایگاه فاطمه نیز در همان رتبه معنوی و انکار ولایت او مخل تکامل ‏ایمان است.‏ ‏ ‏
آیات و روایات متعددی در قرآن در مورد جایگاه حضرت زهرا(س)وجود دارد که به چند نمونه ‏اشاره می‌شود؛

  ‏1. آیه تطهی
ر
یکی از آیاتی که می‌توان در باره عظمت معنوی و عصمت حضرت زهرا(س) و اهل‌بیت(ع) استناد نمود، این آیه است: «انما یرید‌الله لیذهب عنکم الرجس اهل‌البیت ویطهرکم تطهیراً» «خدا چنین می‌‏خواهد که رجس (هر آلایش) را از شما خاندان نبوت ببرد و شما را پاک و منزه گرداند.»
بزرگان از مورخان و محدثان اسلامی، معتقدند که این آیه در حق اهل‌بیت پیامبر اکرم(ص) ‏در منزل امّ‌سلمه و  در حق پنج‌تن آل‌عبا نازل شده است و  هیچ‌یک از زنان پیغمبر اکرم(ص) داخل این قضیه نیست و این مطلب از مسلمات است. وقتی که این آیه نازل شد، پیامبر اکرم(ص) و  علی(ع) و  فاطمه(س) و  حسنین(ع) زیر عبای پیامبر ‏اکرم(ص) بودند که «ام‌ّسلمه» می‌خواست زیر عبا برود؛ و لی پیامبر(ص) فرمودند: داخل نشود: ‏‏(وأنت فی خیر) «تو بر خیر و  نیکی هستی»؛ و لی این آیه مخصوص ما پنج‌تن است. 17 نفر از صحابه از جمله، ‏انس‌بن مالک، ابن‌عباس، ابوهریره و ...، این روایت را نقل کرده‌اند. علاوه بر آن، 300 نفر دیگر نیز این روایت را ‏به‌همان ترتیب و  با ذکر اینکه محل نزول آیه خانه «ام‌سلمه» بوده است، نقل کرده‌اند که به‌طور تفصیل در کتاب ‏‏«الغدیر» شرح آن آمده است. پیغمبر اکرم(ص)، برای اثبات و روشن‌شدن حقیقت امر، کار ‏بسیار جالبی کرده است که 9 نفر از صحابه آن را نقل کرده‌اند: به این شرح که بعد از نزول این آیه، حضرت رسول ‏اکرم(ص) هر روز (تا زمان وفاتش تقریباً)، هنگام خروج از منزل که برای اقامه نماز صبح ‏به مسجد تشریف می‌برد، قبل از نماز صبح به در خانه حضرت صدیقه(س) می‌آمد و  می‌فرمود: ‏‏«السلام علیکم یا اهل‌البیت، انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل‌البیت و یطهرکم تطهیراً».‏ ‏ پس با توجه به ‏مطالب فوق، جای هیچ‌گونه تردیدی نیست که حضرت صدیقه طاهره(س) نیز از مصادیق کامل آیه ‏تطهیر است. ‏
از جمله روایاتی که در شأن و جایگاه معنوی فاطمه(س) که مورد قبول فریقین «شیعه و سنی» می‌باشد، نه دیگر ‏زنان، این است که خود «ام‌سلمه» که سرآمد زن‌های پیغمبر اکرم(ص) است، می‌گوید: ‏من از پیغمبر اکرم(ص) پرسیدم که این آیه تطهیر در شأن کیست؟ حضرت فرمود: درباره ‏من، علی، فاطمه و حسنین است و  تو مشمول این آیه نیستی؛ لذا ام‌سلمه اقرار می‌کند: ما همسران پیامبر، مشمول ‏این آیه نیستیم. اگر این آیه شریفه، مشمول زنان پیغمبر اکرم(ص) بود، بر خی از زنان ‏حضرت که که در تاریخ سبب بروز حوادثی بودند، به این حدیث و آیه استناد می‌نمودند.‏ ‏در منابع و مناظرات ‏علمی به این موضوعات پرداخته شده است.‏

  ‏‏2. آیه ذویالقربی (اهلبیت و نزدیکان)‏
یکی دیگر از آیات که درباره رتبه معنوی حضرت است، آیه مودّت است که خداوند تصریح فرمود: به پیامبرش ‏به مردم بگو من از شما به‌جهت نبوتم، مزد و پاداش نمی‌خواهم؛ بلکه مودّت اهل‌بیتم را به‌شایستگی به انجام ‏برسانید: gقُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبىf‏ ‏از مصادیق مودّت سزاوار اطاعت مردم از روش و فرمایش ‏اهل‌بیت(ع) است که باید از اهل تاریخ و مسلمانان پرسید: نسبت به مودّت زهرا(س) که در منابع تفسیری اهل‌سنت ‏تأکید شده است که فاطمه و فرزندانش مصداق این آیه هستند، باید پرسید: مسلمانان! آیا ملت اسلام به‌خوبی ‏دریافتند، اهل‌بیت(ع)در چه رتبه‌ای هستند و چگونه مودت و علاقه خود را به نزدیکان رسول‌الله بروز داده‌اند؟ آیا ‏پس از پیامبر(ص) آن‌گونه که قرآن فرمود، عمل شد؟ ملت اسلام و نسل حاضر از مسلمانان باید این حوادث را به‌خوبی تحقیق بررسی نمایند. ‏
در منابع تفسیری اهل سنت است که از رسول‌الله(ص) پرسیدند: منظور از ذوی‌القربی چه کسانی هستند؟حضرت به ‌صراحت فرمود: فاطمه و فرزندانش(س). ‏آیا مسلمانان به این سفارش به‌خوبی عمل کرده‌اند؟ اگرچه درباره حکمت و  ‏فلسفه این سفارش هم اگر تأمل شود، به‌سود جوامع اسلامی بود. اگر به آیه مودت و آیه تطهیر ملتزم و عامل و پای‌بند ‏بود، گرفتار معضلات کنونی و برادرکشی و فتنه‌هایی چون داعش نمی‌شدند و طعمه استعمارگران نبودند؛ بنابراین ‏اگر پیام‌های قرآن در این آیات به‌خوبی دریافت و عمل می‌شد، به‌سود ملت اسلام بود.‏

  ‏3. سوره انسان
آیات و سوره دیگر که در شأن فاطمه(س) و خانواده آن‌حضرت نازل شده است، سوره انسان و آیات شریفه این ‏سوره است: gیُوفُونَ بِالنَّذْرِ ویَخافُونَ یَوْماً كانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً ویُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْكِیناً ویَتِیماً وأَسِیراًf‏ ‏ در این ‏آیه نیز ایثار و اخلاص در راه خداوند از جمله ویژگی‌های ممتاز همسر و فرزندان فاطمه(س) که محور این ایثار آن ‏حضرت است، شمرده شده است؛ این سیرت فاطمه نیز الگوبخش برای همه انسان‌هاست. موضوع ‏و پیام سوره انسان[دهر]، معرفی انسان ممتاز و سرمشق برای جوامع انسانی است. علمای اهل سنت نیز به این امتیاز فاطمه(س) ‏و خانواده آن‌حضرت تصریح نموده‌اند: حسکانی، در ‎(شواهدالتنزیل لقواعدالتفضیل، ج‏2، ص 408)؛ ثعلبی، در (‏الكشف والبیان عن تفسیر القرآن، ج‏10، ص 102)؛ سیوطی، در تفسیر خود (الدرالمنثور فی تفسیرالمأثور، ج‏6، ‏ص 299)؛ قرطبی، در (الجامع لأحكام القرآن، ج‏20، ص 134-131)؛ سمرقندی، در (بحرالعلوم، ج‏3، ص 526).

  ‏‏4. سوره کوثر (فاطمه(س) تجلی همه خوبیها)
این سوره به پیامبر(ص) بشارت می‌دهد که خداوند خیر کثیر یعنی برکت پایان‌ناپذیر را به تو داده است؛ این ‏سوره وقتی نازل شد که یکی از نابخردان درباره حضرت سخن ناصواب گفت و حضرت را به‌خاطر داشتن دختری ‏چون فاطمه(س) مقطوع‌النسل نامید و این بینش جاهلی بود که قرآن پاسخ این فرهنگ و بینش جاهلی را با نزول سوره ‏کوثر در شأن فاطمه برای پیامبر(ص) و به پیامبر(ص) تسلی داد و اطمینان داد که نسلی بابرکت از همین دختر برای تو ‏به وجود آید که تمام خیرات و نیکی‌ها در او جمع است. او تجلی زیبایی‌ها و خوبی‌هاست؛ تمام نیکی‌ها در نسل ‏فاطمه(س) است و یکی از مصادیق خیر کثیر، شناخت جایگاه فاطمه(س) و اطاعت و مودت و پیروی از دستورات فاطمه ‏و فرزندانش است؛ فرزندان فاطمه و نسل او پس از ائمه(ع)، سادات هستند که نیکی‌های آنان برای همه محسوس ‏و ملموس است. امام خمینی(ره) و رهبری معظم و مراجع تقلید دیگر که از سادات بوده‌اند، در دوره غیبت ‏کبری که خدمات آنان و آثار علمی و تمدنی آنها جلوه‌هایی از آن خیر کثیر است که قرآن از آن سخن گفته است.‏
ب) نمونههایی از روایات‏

  ‏‏1. ناراحتی فاطمه(س) معیار ناراحتی خداوند
روایات زیادی در شأن معنوی و در تبیین منزلت حضرت زهرا(س) وارد شده است که به چند ‏نمونه اشاره می‌شود: رسول اکرم(ص) فرمود: «ان‌ّ الله تبارک وتعالی یغضب ‏لغضب فاطمه ویرضی لرضاها؛ خداوند خشم می‌گیرد برای خشم فاطمه و  نسبت به خرسندی او خرسند می ‌گردد». این روایت نیز جایگاه رفیع و منزلت معنوی بی‌مانند فاطمه را که به آن رتبه در مقام اطاعت پروردگا رسیده ‏است، بیان می‌نماید. ‏
فاطمه(س) کسی که خشمش به‌معنی خشم خداوند است، جز حق عملی نمی‌کند و  از او خطایی سر نمی‌زند و برای یک لحظه میل به باطل ندارد و وجود او تجلی حق است؛ بنابراین خشم او نمایان‌گر حق است و  درواقع این ‏حدیث، بر این دلالت می‌کند که زهرا(س) جایگاه بزرگی دارد که صرفاً با عقل مادی قابل درک ‏نیست.‏

  ‏‏2. فاطمه هموزن قرآن ‏
روایات دیگری هم که جایگاه و  منزلت اهل‌بیت فاطمه(س) را تبیین می‌نماید و مورد قبول فریقین (شیعه ‏و سنی) است، حدیث ثقلین است. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «من دو چیز گرانبها را در میان شما باقی می‌گذارم، کتاب خدا و اهل بیتم را، تا زمانی که به این دو چیز گرانبها تمسک کنید گمراه نخواهید شد...» استدلال به حدیث چنین است که کسی که از قرآن جدا نمی‌شود و  ‏از او دور نمی‌گردد، به‌معنی آن است که کاملاً همانند قرآن، باطل از پیش او و  از پشت سر به سراغش نمی‌آید. ‏اگر احتمالی هر چند بسیار اندک از جدایی اهل‌بیت(ع) از قرآن و جود می‌داشت، حضرت رسول ‏اکرم(ص) در کلام خود بر جداناپذیر‌بودن این دو تا زمانی که در کنار حوض بر من و ارد ‏شوند، تأکید نمی‌کرد. این روایات در منابع تاریخی کهن اهل سنت از جمله ابن‌سعد در ‏الطبقات‏‌الكبرى، ج‏2، ص:15؛ مقدسی در المعرفة والتاریخ، ج‏1، ص536؛ ابن‌کثیر در البدایة والنهایة، ج‏5، ص209؛ ‏مقریزی در إمتاع‌‏الأسماع، ج‏6، ص:1؛ در منابع تفسیری همچون: اندلسی در البحر المحیط فی التفسیر، ج‏1، ص 24 ‏و‎ ‎تفسیر القرآن العظیم (ابن‌كثیر)، ج‏7، ص 185و و نیشابوری در تفسیر غرائب‌القرآن ورغائب الفرقان، ج‏2، ص‏‏225-221و سیوطی در الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج‏2، ص 60؛ از منابع حدیثی معتبر اهل سنت، مانند کتاب ‏سنن ابن‌ماجه و  ده‌ها نفر از صحابه گزارش نموده است؛ ثعلبی نیز الكشف والبیان عن تفسیر القرآن، ج‏3، ص ‏‏163و... به این حدیث تصریح نموده‌اند که فاطمه(س) نیز به‌عنوان عترت، یکی از ثقلین و  هم‌وزن قرآن است؛ حرمتی که ‏پیامبر(ص) برای فاطمه(س) می‌نمود، همچون حرمت قرآن بود. ‏

  ‏‏3. فاطمه بهترین بانوی دوعالم
روایت دیگر که رسول‌الله(ص) در باره جایگاه رفیع معنوی حضرت فاطمه(س) فرمود: فاطمه بهترین زنان دو عالم است؛ ‏افضل از همه بانوان جهان و از مقام عصمت كبری برخوردار بوده و  از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری دارد و ‏الگوی زنان بعد از خود است؛ فاطمه سیده زنان عالمین است.‏

  ‏‏4. فاطمه(س) همتای علی(ع) در علم و منزلت
چنانكه در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا(س) تنها بانویی بود كه در شأن همسری امیرمؤمنان(ع) بود و  اگر ‏علی نبود، برای زهرا كفوی نبود. این روایت و روایت‌های دیگری كه در منابع حدیثی درباره مقام و  فضیلت ‏حضرت زهرا(س) آمده است، همه نشان‌گر این است كه این بانو فضایل و  مقام معنوی و  علمی بسیار بالایی داشت. از ‏نظر علمی در حدّی بود كه سایر ائمه(ع) در آن درجه قرار داشتند. اگر آن بانو هم‎كفوی غیر از علی نداشت، این ‏حقیقت بیان‌گر عظمت علمی حضرت زهرا(س) است. از امام صادق(ع) نقل شده كه سؤال فرمود: ‏آیا می‎دانید تفسیر كلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید: خیر مولایم؛ مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید؛ فرمود: یعنی كه ‏شرّ و  بدی در و جود او راهی ندارد و  اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود، تا قیامت كسی هم‌شأن ایشان ‏نمی‎شد. ‏مقام علمی و معنوی آن‌حضرت نیز چونان علی(ع) بعد از پیامبر(ع) سرآمد تمام بشریت است. ‏

  ‏‏5. علم او علم لدنی
اگرچه روزگار او پس از رسول‌الله(ص) چنان تیره شد که مجال تجلی علمش نبود، با توجه به آنچه از معرفت ‏و معارف الهی به دست رسیده، از جمله چند خطبه و گوشه‌هایی از علوم آن حضرت، جایگاه علمیش معلوم است. ‏چنانکه در این‌باره فرزندش فرمود، «الله لقد فطمها الله تبارك وتعالی بالعلم وعن الطمث بالمیثاق»‏؛ ‏خداوند آن بانو را از علم مملو ساخت و  از ناپاكی‌های زنان در عالم در منع و مبرّا کرد.‏
‏«به‌خدا سوگند! خداوند متعال آن‌حضرت را به‌قدری در علم و سعت و  ظرفیت داد و از علم بشری بی‎نیاز ‏نمود که  هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد؛ زیرا پدرش(ص) اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است ‏كه خداوند او را با دین كامل و  كتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد.»
هم‌چنان‌كه علی(ع) می‎فرمود: «بپرسید از من از هر چیزی كه نمی‎دانید و  از هر چیزی كه می خواهید؛ زیراكه در ‏این سینة من علومی انباشته شده كه از پیامبر(ص) فرا گرفته‎ام و  همواره دنبال مردمی هستم كه لیاقت داشته باشند، تا آن ‏را به آنها بیاموزم. فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود؛ چون هم‌شأن با علی در تمام فضایل معنوی و  ‏علمی بود. اگر ما در خطبه آن‌حضرت كه درباره دفاع از و لایت كه در مسجد ایراد فرمود، خوب تأمل كنیم، ‏خطبه‎اش را هم‎سنگ خطبه‎های امیرمؤمنان(ع) خواهیم یافت.‏
علامه مجلسی(ره) درباره تفسیر حدیث امام باقر(ع) كه فرمود: «...فطمها الله بالعلم...»‏ گفته است:
یعنی به‌سیب كثرت علم از جهل بریده شد و  به‌قدری علم دارد كه جهالت هرگز در آن راه ندارد و  از آغاز ‏آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده؛‏ بنابراین با توجه به این‎كه آن‌حضرت، تنها دختر پیامبر اكرم(ص) بوده است كه ‏فرزندانش امامان معصومی چون حسن و  حسین(ع) هستند كه هریك معدن و  مخرن علوم الهی بودند، در حضور آن ‏بانو تعلیم و  تربیت دیده بودند.‏
از طرفی آن بانو تنها هم‌شأن امیرمؤمنان(ع) بود و  از هر جهت، خصوصاً از جهت علمی؛ همچنین یازده امام ‏معصوم(ع) كه و ارث علم الهی هستند، فرزندان آن‌حضرت هستند و  تمام آنها به فضائل آن‌حضرت تصریح كرده‎اند و  ‏آن‌حضرت در تمام فضائل با آنها شریك است ‏و آنها وارث علم فاطمه(س) هستند كه مصحف فاطمه به آنها ‏رسید.‏ فاطمه تربیت‌شده و  متصل به معدن علم که رسول‌الله است، بود. از طرفی او با امیر مؤمنان(ع) که باب شهر علم بود، ‏همدم بود.
‏ درباره جایگاه معنوی و  علمی حضرت، چند حدیث از موسوعه آیت‌الله انصاری زنجانی خوئینی(ره) که عمری در ‏راه تدوین این اثر گران‌بها زحمت کشید و یکی از منابع مهم تبیین جایگاه حضرت فاطمه(س) را تبیین نمود، ارائه ‏می‌شود:‏
‏1. «فی حدیث عمار فی علم‏ فاطمة علیها السّلام بما كان و  بما هو كائن و  بما لم یكن إلى یوم القیامة»؛ در ‏حدیثی ذکر شده که تمام آنچه را که در گذشته و آینده رخ داده و می‌دهد، به فاطمه(س) یاد دادند.‏
‏2. «إعطاءاللّه عشرة أشیاء لعشرة من النساء: التوبة لحوا...، إلى قوله: والعلم لفاطمة(ع)»؛ ده چیز را ‏خداوند به ده نفر از زنان اختصاص داده است... علم را به فاطمه. ‏
‏3. «إعطاءالنبی(ص) كربة لفاطمة(ع) وأمرها بتعلّم ما فیها»؛ پیامبر مجموعه‌ای را که در آن ‏علومی بود، به فاطمه داد و فرمود: آن را فرا بگیر. ‏
‏4. «كلام أبی البركات بأن فاطمة علیها السّلام عالمة وهی مدینةالعلم»؛ ابوالبرکات گفته است که دانش دراختیار ‏فاطمه و او شهر علم است.‏
‏5. كلام الإمام الصادق(ع) فی مصحف فاطمة(ع): «أنه إخبار جبرئیل عن أبیها ومكانه و‏إخبارها بما یكون بعدها فی ذریتها وكان علی(ع) كاتبه؛ فهذا مصحف فاطمة(ع). ‏

  ‏سخن پایانی
شناخت جایگاه حضرت فاطمه(س) برای مسلمانان و ملت اسلام به‌جهت بر خی از مسائل ناشناخته مانده است؛ ‏بر بانوان مسلمان جهان اسلام، به‌عنوان یک و ظیفه سزاوار است، در فرصت‌های مختلف به تبیین و معرفی شخصیت ‏آن‌حضرت، به بانوان بشریت اقدام نمایند تا امکان دسترسی و الگوگیری از حضرت برای همه فراهم آید و پس از ‏این، زمینه شناخت و ظهور فرزندش و وعده الهی محقق شود تا نقش زنان در آماده‌سازی و تربیت انسان‌های ‏فرهیخته برای زمان ظهور فراهم آید و این مهمترین نقش و وظیفه‌ای است که زنان، می‌توانند در عصر انتظار ایفا ‏نمایند؛ براین اساس یک بعد و یکی از ارکان مهم نجات و سعادت جوامع بشری که ارتقا و توسعه فرهنگی جوامع ‏بشری به ایفای درست و کامل نقش زنان بستگی دارد؛ بنابراین زنان از منظر بینش اسلامی، نقش مهمی در عصر ‏انتظار و ظهور دارند که نباید مورد غفلت و اقع شود؛ چنانکه اگر خطبه‌های فاطمه(س) به‌خوبی تببین و شناخته ‏شود، از طرفی تربیت درست فرزندانش که در راه اعتلای کلمه توحید و حفظ اسلام نثار جان نمودند، به‌خوبی ‏شناخته گردد، روشن می‌شود که نقش‌آفرینی بانوان در جامعه اسلامی بسیار مهم است؛ لذا زنان جامعه اسلامی، باید ‏به جایگاه و  نقش فرزندآوری و تربیتی خود دراین زمینه توجه، اهتمام و بهای بیشتر دهند.‏

برچسب ها :

فاطمه زهرا(س)

ارسال دیدگاه