هفته‌نامه سیاسی، علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه

علوم انسانی اسلامی دیجیتال فراتر از «دیجیتالی‌کردن متون»

دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد

علوم انسانی اسلامی دیجیتال فراتر از «دیجیتالی‌کردن متون»

در مرحله دیجیتالی‌سازی صرف، ابزار و اطلاعات در اختیار کاربر قرار می‌گیرد تا خودش به تولید دانش دست یابد؛ اما در علوم انسانی یا اسلامی دیجیتال، سیستم هوش مصنوعی تولید دانش، فتوا یا نظریه‌پردازی می‌کند. این تفاوت اساسی است.

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در همایش ملی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال که در دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد، ضمن ابراز خرسندی از رشد فقه تخصصی و حکمرانی در حوزه، بر لزوم تمایز میان «حکمرانی مبتنی بر فناوری دیجیتال» و «حکمرانی دیجیتال» تأکید کرد و هشدار داد: عدم حضور ایران در میان ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی، تبعات سهمگینی به دنبال خواهد داشت.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، از رشد حوزه علمیه پس از انقلاب اسلامی در زمینه‌های فقه‌های تخصصی مانند فقه نظامات اجتماعی، فقه حکمرانی و ... ابراز خرسندی کرد و افزود: بحث در حوزه هوش مصنوعی دارای دو وجه است: کارکردها (مانند تعیین مسئولیت در تصادف ربات راننده) و هویت آن.
وی با اشاره به ساختار محاسباتی هوش مصنوعی، علوم انسانی دیجیتال و علوم اسلامی دیجیتال را فراتر از «دیجیتالی‌کردن متون» دانست و اظهار کرد: در مرحله دیجیتالی‌سازی صرف، ابزار و اطلاعات در اختیار کاربر قرار می‌گیرد تا خودش به تولید دانش دست یابد؛ اما در علوم انسانی یا اسلامی دیجیتال، خود سیستم هوش مصنوعی، تولید دانش، فتوا یا نظریه‌پردازی می‌کند. این تفاوت اساسی است.
وی به ظرفیت هوش مصنوعی در پردازش منابع اشاره کرد و گفت: این ابزار می‌تواند هزاران کتاب را در اختیار داشته باشد، مسأله را کشف کند، تحلیل کند، نظریه‌پردازی کند، مدل‌سازی کند و حتی مدل‌سازی سه‌بعدی بناهای تاریخی را برای باستان‌شناسی انجام دهد.
وی به خطر وارداتی‌بودن الگوریتم‌ها اشاره کرد و افزود: تئوری‌هایی که توسط هوش مصنوعی تولید می‌شود، حتماً مبتنی بر مبانی فلسفی، ایدئولوژیک و علمی است. اگر الگوریتم‌ها بر مبانی مکتب سوسیالیسم، لیبرالیسم، فاشیسم و یا مکاتب رفتارگرا بنا شده باشند، پاسخی که از سیستم می‌گیریم نیز، مبتنی بر همان مبانی خواهد بود.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هشدار داد: مراقب باشیم! ما اگر یک اوپن سورس (Open Source) از آن‌ها بگیریم، یعنی ترانزیست و الگوریتم‌سازی‌شان را آن‌ها انجام داده باشند، بعد خیال کنیم دیتا به آن بدهیم، دانشی که تولید می‌کند، مبتنی بر حکمت اسلامی است؛ قطعاً چنین نیست.

ارسال دیدگاه