این کتاب رجالی، به عربی نوشته شده ‌است و مشتمل بر ۱۲ جلد می‌باشد. محتوای این کتاب شامل نقد بر کتاب تنقیح‌المقال (محقق مامقانی) است که جزء کتب رجالی محسوب می‌گردد. همچنین، در قاموس‌الرجال، نویسنده، صاحب مبانی و آرای مستقلی می‌باشد که بر مبنای آن، به طرح مبانی و آرای رجالی‌اش پرداخته ‌است. محقق شوشتری در مقدمه، نخست به‌اختصار برخی اشکالات و اشتباهات «تنقیح‌المقال» را ذکر کرده و سپس در ۲۸ فایده، مبنای انتقادات رجالی خود درباره آرا و نظرات رجالی محقق مامقانی(ره) و دیگر رجالیون را یادآور شده و مثال‌هایی برای هریک ذکر کرده است.
متن اصلی، همانند «تنقیح» متشکل از چهار بخش است: نام‌ها (که عمده کتاب بدان تخصیص یافته)؛ کنیه‌ها؛ القاب و نام زنان راوی حدیث. محقق شوشتری(ره) در هر بخش راویان را به‌ترتیب الفبا آورده و پس از ذکر بخش‌هایی از قول مرحوم مامقانی، تعلیقات خود را بعد از تعبیر «اقول» بیان کرده و اشتباهات وی را در زمینه‌های مختلف، از بحث لغوی گرفته تا استنباط رجالی یادآور شده و بر مبنای دیدگاه رجالی خود، تصحیح کرده است.
او همچنین در مواردی که صاحب تنقیح‌المقال، شرح حال راوی را ذکر نکرده، از کتاب‌های رجال و تاریخ، مطالبی درباره فرد آورده و طبقه او را مشخص کرده و گاه عناوین جدیدی افزوده است.
خاتمه کتاب  نیز شامل ۳۳ مورد از اشکالات شوشتری بر خاتمه «تنقیح» است. در انتهای آخرین مجلد از «قاموس»، سه رساله مستقل از محمدتقی شوشتری به چاپ رسیده است: نخست، «الدرالنضیر فی المکنین بابی بصیر» که در آن، اقوال مختلف متقدمان و متأخران درباره کسانی که مکنا به ابوبصیر بوده‌اند، گردآوری شده، ضمن تحقیقی دقیق در مسأله، ادله‌ای برای اثبات اینکه کاربرد مطلق این کنیه در اسناد روایات به یحیی اسدی اشاره دارد، فراهم آمده است؛ دیگری، «رسالة فی تواریخ‌النبی والآل(ع)» که شامل تحقیقی جامع بر مبنای کتب متقدم شیعه و سنی درباره زمان و مکان ولادت و وفات، مدفن، مادران، زنان و فرزندان چهارده معصوم(ع) است. ظاهراً این رساله، بسط و تفصیل مقدمه سوم کتاب تنقیح است؛ سوم، رسالة فی سهوالنبی(ص).

  قاموس‌الرجال در نگاه دیگران
​​​​​​​ آیت‌الله‌العظمی سیدموسی شبیری زنجانی، مطالبی را درباره ویژگی‌های مؤلف ذکر کرده است که می‌توان از لابه‌لای آنها به‌ویژگی‌های کتاب «قاموس‌الرجال» پی برد. ایشان می‌گویند: «از ویژگی‌های ایشان باید از دقت نظر، وسعت اطلاع و استفاده از منابع مختلف و توجه به تصحیفات و یافتن علل تصحیفات و توجه به اشتباهات بزرگان و علل اشتباه آنها نام برد. ایشان در این جهات، از افراد کم‌نظیر یا بی‌نظیر می‌باشند؛ هم از لحاظ دقت نظر، هم از لحاظ آگاهی؛ ایشان به رجال ما کمال اطلاع را دارند.
ایشان در اثر کثرت تنبهات و کثرت احاطه‌ای که در علم رجال داشته‌اند، گاهی مطلب دور از ذهنی را از یک مطلب شعری یا یک مطلب تاریخی، برای موضوع رجالی کشف کرده‌اند و برای مطالب رجالی به‌کار برده‌اند و این ابتکاری است که کمتر کسی دارد.
یکی از خصوصیاتی که ایشان دارد، توجه به یکی از تصحیفات نسخه‌هاست؛ به این معنا که در فلان نسخه این کلمه تصحیف شده و چرا تصحیف شده و چگونه این لفظ بدین‌گونه درآمده است؟ برای مثال، در جایی به نظر می‌رسد که مناسبت ندارد، این جمله اینجا اضافه شده باشد. ایشان علل اضافه‌بودن آن را ذکر می‌کند و نشان می‌دهد که این مطلب، عادی و طبیعی است؛ حال آنکه قبل از بیان مناسبت، هیچ به نظر طبیعی نمی‌رسیده است و در این زمینه قدرت و ذوق فوق‌العاده‌ای از خود نشان داده‌اند.»
این کتاب، به‌صورت تعلیقه‌ای بر رجال علامه مامقانی نگارش یافت و در آغاز به‌نام «تعلیقات تنقیح‌المقال» مشهور شد؛ ولی هنگام طبع به‌نام «قاموس‌الرجال فی تحقیق رواةالشیعة ومحدثیهم» نامیده شد.
درهرحال، هرچند این کتاب به‌صورت تعلیقه بر رجال آیت‌الله مامقانی نگاشته شده؛ ولی خود به‌صورت کتابی مستقلی است.
این کتاب ارزشمند در 12 جلد توسط انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به چاپ رسیده است.