بازخوانی ابعاد گوناگون حماسه اربعین در بیانات امام خامنهای
در دنیای مدرن امروز، کنش اجتماعی امری نادر و غریب است؛ اما با این اوصاف راهپیمایی اربعین نشانگر این است که هنوز کنش اجتماعی آن هم، از نوع دینی همچنان زنده و پویاست.
یکی از شخصیتهایی که هرساله به بیان برخی از این نشانهها پرداخته است، رهبر معظم انقلاب اسلامی امام خامنهای است؛
در ادامه برخی از نشانههای نهفته در راهپیمایی اربعین را که از بیانات معظمله استخراج شده است، مرور میکنیم.
راهپیمایی اربعین؛ قوت اسلام
یکی از مصادیق قوّت را امروز دنیای اسلام دارد، مشاهده میکند و آن، راهپیمایی اربعین است؛ «وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة». راهپیمایی اربعین قوّت اسلام است، قوّت حقیقت است، قوّت جبهه مقاومت اسلامی است که این جور اجتماع عظیم میلیونی راه میافتند به سمت کربلا، به سمت حسین(ع)، به سمت قلّه و اوج افتخار فداکاری و شهادت که همه آزادگان عالم باید از او درس بگیرند. (۲۱/۰۷/۱۳۹۸)
موهبت بزرگ الهی
پاداشی که خدای متعال به شهید معمولی میدهد، این را خدای متعال میگوید: [حیاّْءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ ٭ فَرِحینَ بِماِّ ءاتهُمُ اللهُ مِن فَضلِه وَیَستَبشِرونَ بِالَّذینَ لَم یَلحَقوا بِهِم مِن خَلفِهِم اَلّا خَوفٌ عَلَیهِم]؛ [وقتی] خدای متعال درباره یک شهید معمولی این جور حرف میزند، خب اَجر شهیدی مثل حسینبن علی(ع) که شهادت او قابل مقایسه با هیچ شهادتی نیست... اصلاً قابل مقایسه نیست با اجر یک شهید معمولی، از جمله این اجرها و پاداشها این است که «وَاِجابَةَ الدُّعاءِ عِندَ قَبرِه». در کنار قبر حسینبن علی(ع) شما دعا کنید، دعایتان مستجاب است. [واقعاً] دعا کنید؛ لقلقه لسان نباشد؛ بخوانید و بخواهید خدا را، خدای متعال وعده کرده است که اجابت خواهد کرد. اینهایی که میروند این راه را پیاده طی میکنند و میرسانند، خودشان را به آنجا در این پیادهروی اربعین، واقعاً یک موهبت بزرگ الهی را خدای متعال در اختیار اینها گذاشته. (۰۱/۰۷/۱۳۹۸)
حرکتِ عشق و ایمان
پدیده بینظیر و بیسابقهای هم در این سالهای اخیر به وجود آمده و آن، پیادهروی میان نجف و کربلا یا بعضی از شهرهای دورتر از نجف تا کربلاست؛ بعضی از بصره، بعضی از مرز، بعضی از شهرهای دیگر، پیاده راه میاُفتند و حرکت میکنند. این حرکت، حرکت عشق و ایمان است؛ ما هم از دور نگاه میکنیم به این حرکت و غبطه میخوریم به حال آن کسانی که این توفیق را پیدا کردند و این حرکت را انجام دادند:
گرچه دوریم به یاد تو سخن میگوییم بُعد منزل نبوَد در سفر روحانی
(۰۹/۰۹/۱۳۹۴)
انتشار جهانی پیام امام حسین(ع)
ما امروز احتیاج داریم که حسینبن علی(ع) را به دنیا بشناسانیم... امروز با صدها وسیله علیه اسلام و علیه معارف اسلامی تبلیغ میشود؛ در مقابل این حرکت خصمانه جبهه کفر و استکبار، حرکت معرفت حسینی میتواند، یکتنه سینه سپر کند، بِایستد و حقیقت اسلام را، حقیقت قرآن را به دنیا معرّفی کند. منطق حسینبن علی(ع) منطق دفاع از حق است، منطق ایستادگی در مقابل ظلم و طغیان و گمراهی و استکبار است. این منطقِ امام حسین(ع) است. امروز دنیا به این منطق نیازمند است؛ امروز دنیا شاهد حاکمیّت کفر و استکبار و حاکمیّت فساد است، دنیا شاهد حاکمیّت ظلم است؛ این پیام امام حسین(ع)، پیام نجات دنیاست؛ حرکت عظیم اربعین این پیام را در دنیا منتشر میکند و بهفضل الهی و بهحول و قوّه الهی و بهتوفیق الهی، این حرکت بایستی روز به روز تقویت بشود.(۲۷/۰۶/۱۳۹۸)
رسانه بیهمتا
امروز در دنیای پیچیده پُرتبلیغات و پُرهیاهویی که بر بشریّت حاکم است، این حرکت اربعین، یک فریاد رسا و یک رسانه بیهمتاست. چنین چیزی وجود ندارد دیگر در دنیا، اینکه میلیونها انسان راه میافتند، نه فقط از یک شهر یا یک کشور [بلکه] از کشورهای مختلف و نه فقط از یک فرقه اسلامی [بلکه] فِرَق مختلف اسلامی و حتّی بعضی ادیان غیراسلامی. این وحدت حسینی [است]. (۲۱/۰۷/۱۳۹۸)
حضور میلیونی، نشانه اوجگیریِ تفکر مبارزه
راهپیمایی عظیمِ اربعین واقعاً یک پدیده است، یک پدیدهی الهی است، یک پدیده معنوی است. حقیقتاً قابل توصیف نیست؛ مثل خیلی از این پدیدههای مهمّ الهی، درست قابل تفسیر هم نیست؛ یعنی نمیشود، این حادثه را تحلیل کرد. اینجور این جمعیّتِ عظیمِ میلیونی راه بیفتند، در ظرف چند سال این تحقّق پیدا کند، شکل پیدا کند! بله، در گذشته راهپیمایی بود؛ امّا این خبرها نبود. ما اطّلاع داریم که در ایّام مختلف، چه اربعین، چه غیر اربعین - در خصوص اربعین یا بعضی اوقات دیگر- طلّاب از نجف و جاهای مختلف عراق حرکت میکردند، میرفتند؛ جمعیّتهای فراوانی هم بودند؛ امّا این جمعیّتِ عظیمِ میلیونی از جاهای مختلف دنیا - چند میلیون از ایران و میلیونها از خود عراق و از کشورهای دیگر- این حرکت عظیم، با وجود تهدیدهای تروریستیای که همیشه وجود داشته و امروز هم وجود دارد، یک پدیده فوقالعاده عظیمی است؛ خیلی مهم است. این نشاندهنده اوج گرفتن همین تفکّر مبارزه در راه خدا و در راه اسلام و آمادگی عمومی و همگانی در این راه است و امیدواریم که خداوند متعال برکت بدهد به این حرکتها و برکت بدهد به مردم. (۲۲/۰۸/۱۳۹۶)
«توطئه سکوت» و «تحلیل خصمانه» دشمن
پدیده اربعین یک پدیده غیرقابل توصیفی است، اصلاً بینظیر است؛ یک رزمایش عظیم و شگفتیساز است. این حرکت فوقالعاده، در دنیا دیگر نظیری ندارد. غربیها هم نمیتوانند درک کنند، این حرکت را که یعنی چه، چطور میشود؟ لذا شما میبینید، دستگاههای تبلیغاتیشان اوّلاً چند سال که سکوت میکنند، «توطئه سکوت»؛ [درحالیکه] کمترین حرکتی را در هر جای دنیا اینها منعکس میکنند. چند سال اینها اصلاً اسم این حرکت عظیم مردمی را نیاوردند، اشارهای به آن نکردند، تصویری از آن منتشر نکردند... یک مقداری [به آن] پرداختند، تحلیلهای خصمانه، تحلیلهای غلط کردند که از نظر مؤمنان به این راه، تحلیلهای بلاهتآمیزی است. امثال این رادیوی انگلیس و امثال اینها تحلیل خصمانه کردند. این نشاندهنده این است که فورانِ این سرچشمه فیّاض، بهشدّت آنها را دستپاچه کرده، نمیتوانند تحلیلش کنند. (۱۲/۰۸/۱۳۹۷)
توصیهها
پیادهروی اربعین را مغتنم بشمارید
این حرکت عظیمِ مردم از ایران، از کشورهای دیگر اسلامی، از هند، از اروپا، حتّی از آمریکا و کشورهای دیگر، از راههای دور، افرادی میآیند در این راهپیمایی شرکت میکنند؛ دو روز، سه روز بیشتر یا کمتر، در این راه، پای پیاده حرکت میکنند؛ مردم عراق هم انصافاً با کمال بزرگواری و محبّت پذیرایی میکنند از اینها؛ خیلی حرکت عظیم و پرمعنا و پرمغزی است و کسانی که موفّق میشوند، باید مغتنم بشمارند. (۰۹/۰۹/۱۳۹۴)
زیارتنامههای ائمه(ع) را بخوانید
این زیارت ائمّه(ع)، این معاشقه معنوی با این بزرگواران، این زیارتهای سرشار از مفاهیم عالی و ممتاز که در اختیار ماست. بعضی دنبال سند میگردند برای بعضی از این زیارتها؛ من عرض میکنم بدون سند هم این زیارتها را میشود خواند. خب ما وقتی بخواهیم، با اینها حرف بزنیم، با چه زبانی حرف بزنیم؟ کِی میتوانیم با این فصاحت، با این بلاغت، با این شیوایی کلمات پیدا کنیم، ترکیبات پیدا کنیم، مفاهیم پیدا کنیم در ذهن خودمان و با اینها حرف بزنیم؟ این زیارتها خیلی خوب است؛ البتّه این مانع از این نمیشود که انسانها همینطور [بهشکل] دلی هم با این بزرگواران حرف بزنند - مثل کسی که با پدر خود یا با عزیز خود حرف میزند و شکایت میکند و حرف میزند- مانع از آنها نیست؛ امّا این زیارتها و زیارتنامههایی که در اختیار ما هست هم، واقعاً یکی از چیزهای مغتنمی است که بحمدالله در مکتب ما وجود دارد. (۰۹/۰۹/۱۳۹۴)
پیوند بین برادران مسلمان را مستحکمتر کنید
از دَهها کشور در راهپیمایی اربعین شرکت میکنند و میهمان مردم عراق میشوند. سعی کنیم در این راهپیمایی، پیوندهای مستحکم بین برادران مسلمان را بیشتر کنیم؛ پیوند بین عراقی و غیرعراقی، پیوند بین شیعه و سنّی، پیوند بین عرب و فارس و تُرک و کُرد؛ این پیوندها مایه سعادت است. این پیوندها آیت رحمت پروردگار است. دشمن سعی در تفرقه دارد که نتوانسته است و بهحول و قوّه الهی نخواهد توانست. ما -ایران و عراق- دو ملّت هستیم متّصل به یکدیگر؛ تنهای ما، دلهای ما، جانهای ما به یکدیگر متّصل است؛ آنچه این اتّصال را ایجاد کرده است، ایمان بِالله و محبّت به اهلبیت(ع) است، محبّت به حسینبن علی(ع) است؛ روز به روز هم این زیاد خواهد شد انشاءالله. دشمنان توطئه میکنند؛ امّا توطئه دشمنان اثری نخواهد کرد. (۲۷/۰۶/۱۳۹۸)
از ظرفیت اربعین برای ایجاد تمدن اسلامی نوین استفاده کنیم
این مراسم[راهپیمایی اربعین] را هر چه میتوانید و هرچه میتوانیم، باید پُربارتر و معنویتر کنیم؛ معنا و مضمون این مراسم را باید روز به روز بیشتر کنیم؛ اهل فکر، اهل فرهنگ، اهل اقدام فرهنگی و فکری، برای این حرکت عظیم بنشینند، برنامهریزی کنند. امروز هدف هر مسلمان، باید ایجاد تمدّن اسلامی نوین باشد؛ ما امروز این را میخواهیم. ملّتهای اسلامی ظرفیّتهای عظیمی دارند که اگر از این ظرفیّتها استفاده شود، امّت اسلامی به اوج عزّت خواهد رسید؛ ما باید به این بیندیشیم، به این فکر کنیم؛ ایجاد تمدّن عظیم اسلامی، هدف نهایی ماست. (۲۷/۰۶/۱۳۹۸)
روحیاتِ معنوی سفر اربعین را حفظ کنید
در این جور حوادث که شما دست قدرت الهی را پشت سرش بهوضوح میبینید و برکاتش را مشاهده میکنید، باید شکر کرد. اگر شکر کردیم، میماند، اگر شکر نکردیم، گرفته میشود... این حادثه راهپیمایی را شکر کنید. شکرش ازجمله به این است که آن روحیّات را، آن حالات را - که در این دو سه روزی که مشغول راهپیمایی بودید، آنجا مشاهده کردید یا احساس کردید- در خودتان نگه دارید؛ آن برادری را، آن مهربانی را، آن توجّه به ولایت را، آن آماده شدن بدن برای تَعَب کشیدن را، آن ترجیح دادن، زحمت کشیدن و عرق ریختن و راه رفتن بر راحتی و تنبلی را. در همه امور زندگی باید این را دنبال کرد؛ این میشود شکر. (۰۳/۰۹/۱۳۹۵)