فقیه پارسا، آیت‌الله حاج شیخ علی نکونام گلپایگانی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم پس از عمری ترویج معارف اهل‌بیت(ع) و تحکیم پایه‌های انقلاب اسلامی و تدریس و پژوهش و تبلیغ و تربیت شاگردان فاضل، ۲۱ تیر در سن ۸۰ سالگی، دارفانی را وداع گفت و به دیار باقی شتافت. پیکر این عالم فقید صبح جمعه 22 تیر بر روی دستان مردم قم تشییع و در جوار بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه معصومه(ع) به خاک سپرده شد.

  مروری بر زندگی‌نامه
دوران‌ تحصیل‌
استاد نکونام‌ تحصیلات‌ خود را از مکتب‌‌خانه‌ آغاز کرد و پس‌ از فراگیری‌ روخوانی‌ قرآن‌ مجید به‌ دبستان‌ رفت‌. او دروس‌ دوره دبستان‌ را به‌ پایان‌ برد و سپس‌ دروس‌ دینی را آغاز کرد. ابتدا به‌ حوزه‌ علمیه‌ اراک‌ رفت‌ و پس‌ از سه‌ سال‌ ـ یعنی‌ در سال‌ ۱۳۴۰ ـ به‌ قم‌ عزیمت‌ کرد.
هدف‌ او از استقرار در قم‌ بهره‌‌مندی‌ بیشتر و بهتر از استادان‌ و فرزانگان‌ آن‌ دیار عالم‌‌خیز بود. او به‌ سرعت‌ دروس‌ مقدمات‌ و دروس‌ دوره سطح‌ را به‌ پایان‌ برد و در درس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ استادان‌ مشهور دوره‌ خود حضور پیدا کرد. در طی‌ این‌ سال‌ها در درس‌ اخلاق‌ استادانی‌ چون‌ آقا سید حسین‌ فاطمیی و آقای‌ حاج‌ شیخ‌ عباس‌ تهرانی شرکت‌ جدی‌ داشت‌ تا علم‌ خود را با عمل‌ توأمان‌ سازد.

استادان‌ و دوستان‌
استاد نکونام‌ در طول‌ دوران‌ تحصیل‌ به‌ محضر استادان‌ بسیاری‌ شرفیاب‌ شد. او که‌ دروس‌ ادبیات‌ را در اراک‌ در محضر استاد رفیعی و نیز منطق‌ را در محضر استادان‌ رفیعی و احمدی فرا گرفته‌ بود. در قم‌ در درس‌ شرح‌ لمعه‌ حضرات‌ آیات‌ و حجج‌ اسلام‌؛ صلواتی، حرم‌‌پناهی، سید ابوالفضل‌ موسوی تبریزی و علم‌‌الهدی مشهدی حاضر شد و قوانین‌ را نزد آیت‌الله اعتمادی و کفایه‌ را نزد آیات‌ عظام‌ فاضل‌ لنکرانی و نوری همدانی و نیز مکاسب‌ را نزد آیت‌الله خزعلی آموخت‌.
وی خارج فقه را عمدتاً از درس مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، خارج اصول را عمدتاً از درس حضرت آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی استفاده نمود. در قسمت‌هایی از خارج فقه و اصول در درس‌های آیات عظام حاج شیخ جواد تبریزی و حاج‌هاشم آملی(ره) شرکت داشت.
منظومه منطق را خدمت حضرت آیت‌الله گرامی و منظومه حکمت را خدمت مرحوم آیت‌الله انصاری شیرازی و قسمتی از اسفار را خدمت حضرت آیت‌الله جوادی آملی خواند. در بخش‌ دروس‌ خارج‌ نیز سال‌ها در درس‌ فقه‌ آیت‌الله‌العظمی‌ گلپایگانی‌(ره) و درس‌ اصول‌ آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی شرکت‌ کرد. در بخش‌ علوم‌ عقلی‌ نیز در درس‌ شرح‌ منظومه‌ استاد انصاری شیرازی و درس‌ اسفار آیت‌الله جوادی آملی حضور داشت‌.

فعالیت‌های علمی و فرهنگی
آیت‌الله نکونام‌ در عرصه‌ علم‌ و فرهنگ‌، خدمات‌ بسیار دارد. او سال‌ها برای‌ تبلیغ‌ به‌ شهرها و روستاهای مختلف‌ کشور سفر کرده‌ و مردمان‌ بسیاری‌ را با احکام‌ اسلام‌ آشنا ساخته‌ است‌. او بیش‌ از 35 سال‌ به‌ تدریس‌ دوره سطح‌ پرداخت و از این‌ راه‌ طلاب‌ بسیاری‌ را تربیت‌ کرد که‌ بسیاری از آن‌ها، خود، از مدرسان‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ به‌ شمار می‌آیند. وی از سال‌ ۱۳۶۷ تا سال‌های پایانی عمر خود در دانشگاه‌ قم‌ نیز به‌ تدریس‌ پرداخته‌ است‌.
همچنین‌ سال‌ها استاد راهنمای مدارج‌ علمی شورای‌عالی برای‌ پایان‌ نامه‌ نویسی بوده‌ و بیش‌ از 20 سال‌ به‌ تدریس‌ مکاسب‌ و کفایه‌ اشتغال‌ داشته است. حدود ۱۱ سال به تدریس خارج فقه و از سال ۱۳۹۷ یک روز هفته را به تدریس تفسیر قرآن کردیم اختصاص داده بود.
در سال ۱۳۸۳ عضو جامعه مدرسین شد و از سال ۱۳۸۸ عضویت هیئت ارشاد و تذکیر را پذیرفت. از سال ۱۳۹۱ به مدت چهار سال به عضویت شورای‌عالی حوزه‌های علمیه منصوب شد. وی از سال ۱۳۹۲ عضویت مجمع مشورتی فقهی شورای نگهبان را نیز پذیرفت.

فعالیت‌های سیاسی
استاد نکونام‌ در عرصه انقلاب،‌ همواره‌ از سیل‌ خروشان‌ ملت‌ ایران‌ در برقراری‌ نظام‌ اسلامی‌ و تحکیم‌ پایه‌های آن‌ جدا نبوده‌ و در مواقع‌ نیاز انجام‌ وظیفه‌ نموده‌ است‌.
به همین مناسبت، امام خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، آیات عظام؛ نوری همدانی، مکارم شیرازی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در پیام‌های جداگانه‌ای رحلت آیت‌الله نکونام گلپایگانی(ره) را تسلیت گفتند.

  امام خامنه‌ای
بسم الله الرحمن الرحیم
درگــــذشت عــــــــالــــم ربـــــانی جنــــــــاب حجت‌الاسلام و المسلمین آقــــای شیخ علی نکونام گلپایگانی(ره) را به بازماندگان محترم و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض می‌کنم.
سال‌ها خدمت علمی و تدریس در حوزه و دانشگاه و حضور در مراکز مهم و تاثیرگذار حوزوی و تربیت شاگردان در شمار حسنات این عالم بزرگوار و موجب جلب رحمت و فضل الهی است.
ان‌شاء‌الله علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسئلت دارم.

  آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی 
بسم‌الله الرحمن الرحیم
ارتحال عالم ربانی آیت‌الله آقای حاج شیخ علی نکونام گلپایگانی(ره) موجب تأسف و تأثر گردید. این روحانی بااخلاص، بااخلاق عالیه خود و با علم و عمل و تربیت شاگردان توانست، آثار ارزنده‌ای از خود به‌جای گذارد.
اینجانب درگذشت این شخصیت محترم را به کلیه بازماندگان و شاگردان ایشان تسلیت عرض نموده و علوّ مقام برای آن فقید سعید مسئلت می‌نمایم.
قم المقدسه ۲۳ تیرماه ۱۴۰۳/ حسین نوری همدانی

  آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی
بسم‌الله الرحمن الرحیم
خبر رحلت استاد متخلق آیت‌الله شیخ علی نکونام گلپایگانی(ره) موجب تأسف و تألم گردید. سال‌ها کوشش و تلاش این عالم ربانی و تربیت هزاران نفر از شاگردان و طلاب از آثار خیر ایشان در حوزه علمیه است که ان‌شاءالله اجر آن را یوم‌المعاد خواهند دید.
اینجانب این ضایعه را به شاگردان، ارادتمندان و خصوصاً خانواده محترم‌شان تسلیت عرض نموده و علوّ درجات وی و صبر و اجر بازماندگان را از درگاه خداوند متعال مسئلت دارم. والسلام علیکم ورحمةالله
قم ـ ناصر مکارم شیرازی

  جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
بسم‌الله الرحمن الرحیم/ انا لله و انا الیه راجعون
ارتحال عالم جلیل‌القدر حضرت آیت‌الله حاج شیخ علی نکونام گلپایگانی(ره) موجب تألم و تأثر گردید. آن روحانی مردمی و پرهیزکار، سال‌ها در مسجد و مدرسه، عمر خود را صرف ترویج معارف اهل‌بیت(ع) و تربیت طلاب علوم اسلامی کرد و با حضوری موثر در شهرها و روستاها، در امر تبلیغ دین خدمات فرهنگی و اجتماعی ماندگاری داشت.
تلاش‌های علمی و فقهی آن استاد فرزانه در حوزه و دانشگاه و سلوک اخلاقی، زاهدانه، انقلابی و ولایتمدارانه آن مرحوم توشه‌ای گران‌بها برای آن عالم خدمتگذار است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، رحلت آن فقیه پارسا را به حوزه‌های علمیه، مردم شریف گلپایگان و بیت شریف آن مرحوم تسلیت عرض می‌کند و از خداوند کریم برای آن روحانی متعهد و خدوم، علو درجات و برای بازماندگان صبر و أجر مسئلت دارد.

 آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه
انا لله و انا الیه راجعون
فقدان عالم فرزانه و استاد ارجمند حوزه آیت‌الله آقای حاج شیخ علی نکونام گلپایگانی(رض) در ایام عزای سالار شهیدان(ع) موجب تألم خاطر گردید؛ پیشینه سال‌ها تبلیغ معارف حیات‌بخش اسلام و بیش از سه دهه تعلیم و تربیت شاگردان مکتب حضرت ولیعصر(عج) ذخیره‌ای ارزشمند برای آن عالم وارسته و ویژگی‌های روحی و فضائل اخلاقی ایشان برای طلاب و فضلای حوزه و جوانان عزیز الگو و الهام‌بخش خواهد بود.
درگذشت آن فقید سعید را به بیت مکرم، شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض نموده، باریابی در مقام رضوان الهی و حشر با سالار شهیدان(ع) و شهدای کربلا(ع) را برای ایشان و صبر جمیل و اجر جزیل را برای بازماندگان از محضر ربوبی (جلّ و علی) طلب می‌نمایم و از همه حوزویان بزرگوار انتظار می‌رود در گرامی‌داشت آن استاد گرامی مساهمت و مشارکت نمایند.
عاش سعیدا و مات سعیدا

​​​​​​​  مراسم بزرگداشت در قم
از سوی نهادهای حوزوی
مراسم بزرگداشت آیت‌الله علی نکونام گلپایگانی(ره) از سوی دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی در قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، شورای‌عالی و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور در قم برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری حوزه، مراسم بزرگداشت آیت‌الله علی نکونام گلپایگانی(ره) عضو فقید جامعه مدرسین حوزه از سوی دفتر رهبر معظم انقلاب اسلامی در قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، شورای‌عالی و مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور و با حضور علما، نمایندگان بیوت مراجع تقلید، روحانیون، طلاب و قشرهای مختلف مردم در مسجد امام حسن عسکری(ع) شهر مقدس قم برگزار شد.