در ششمین اجلاسیه کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی امام خامنهای مطرح شد
نگاه رهبر معظم انقلاب به آیات قرآن همان نگاه تمدنی است
مراسم افتتاحیه ششمین اجلاسیه کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی امام خامنهای، با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین آلهاشم نماینده ولیفقیه در استان آذربایجان شرقی، حجتالاسلام والمسلمین عباسی رئیس جامعة المصطفی العالمیه و با حضور مسئولان کشوری و استانی، ۲۳ اردیبهشت در تالار وحدت دانشگاه تبریز برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری حوزه از تبریز، حجتالاسلام والمسلمین آلهاشم در مراسم افتتاحیه این اجلاسیه، با بیان اینکه عموم مردم، امام خمینی(قد) را تنها، بنیانگذار انقلاب اسلامی و مرجع تقلید برجسته جهان تشیع میشناسند و اطلاعی از ابعاد فلسفی، عرفانی و نقش این معارف در اندیشه سیاسی ایشان ندارند، گفت: این مهم در رابطه با امام خامنهای نیز صدق میکند و عموم مردم، ایشان را رهبر سیاسی میشناسند و بسا اطلاعی از اندیشههای معظمله در ساحتهای علوم انسانی، فرهنگ و هنر اسلامی، اخلاق، تاریخ و دیگر شاخههای علوم ندارند.
نماینده ولیفقیه در استان آذربایجان شرقی با تأکید بر اینکه این کنگره عظیم که اندیشههای قرآنی رهبر معظم انقلاب را مورد توجه قرار داده، بسیار مهم و قابل تقدیر بوده و باید ادامه یابد، اظهار کرد: توجه به جامعیت و ذوفنون بودن و ابعاد شخصیتی رهبر معظم انقلاب بسیار مهم است و برای شناخت آن، باید به منظومه فکری مرتبط با نظامات بینشی و ارزشی و رفتاری با محوریت توحید و سیره علمی و عملی ایشان دقت کنیم.
امام جمعه تبریز ادامه داد: اگر کسی در اندیشههای مقام معظم رهبری، کار علمی انجام دهد، بهخوبی میداند که تمام سیره علمی و عملی معظمله، از نظام هماهنگ و منسجمی برخوردار است و هیچ تضادی در آن نیست و همه ریشه در اسلام بهصورت هماهنگ و بهعنوان اجزای کل واحد عمل میکنند.
حجتالاسلام والمسلمین آل هاشم افزود: شخصیت فکری رهبر معظم انقلاب، بیش از هر چیزی متأثر از قرآن است و علاج تمام دردها و ضعفها و چالشهای جهان اسلام، در چنگ زدن به آیات الهی است و قرآن، بزرگترین و مهمترین نقشه راه در حوزه فردی اجتماعی و حاکمیتی است.
وی توجه به عظمت و جامعیت قرآن کریم را بسیار مهم ارزیابی نمود و با تأکید بر اینکه هرآنچه مربوط به امر هدایت باشد، تفصیل و تبیین آن در قرآن آمده است، خاطرنشان کرد: امامین انقلاب با ایمان به جامعیت قرآن و عمل به آن در کنار علم و سیره علمی اهلبیت(ع)، پرچم اسلام ناب را در جهان برافراشته و با تکیه بر آن، امت اسلامی را رهبری میکنند.
امام جمعه تبریز در ادامه، به فرازهایی از اندیشه قرآنی امام خامنهای اشاره و ابراز کرد: رهبر معظم انقلاب نسبت به درک انسجام و هماهنگی آیات الهی تصریح میکنند؛ چراکه تمام آیات الهی در صدد ارائه یک طرح واحد متحدالاجزا هستند.
وی با بیان اینکه آیات قرآن ناظر بر تدبیر بر مقام عمل بهویژه در زندگی اجتماعی انسان نازل شده است، اظهار کرد: توقف بر نظر و غفلت بر بعد عملی، در واقع، غفلت از غایات مقصود دین است؛ نگاه رهبر معظم انقلاب به آیات قرآن، همان نگاه تمدنی است که در کنار مباحث جهانبینی و فلسفی که از جنس کلام و مباحث نظری است، از منزل فکر و نظر عبور و به وادی عمل ورود میکند.
قرآن کریم برطرفکننده نیازهای فکری و زندگانی است
رئیس جامعة المصطفی العالمیه نیز در این مراسم، اندیشههای الهی رهبر معظم انقلاب را که در سایهسار تلمذ در محضر قرآن بدان دست یافته، از محورهای این همایش دانست و تأکید کرد: قرآن و اندیشههای قرآنی به تفسیر و برداشت و روایت امام خامنهای بهعنوان حکیم الهی بسیار راهگشاست.
حجتالاسلام والمسلمین عباسی با بیان اینکه علیرغم تمام تلاشهای صورتگرفته، هنوز در میانه راه و عرضه اندیشه قرآنی رهبر معظم انقلاب قرار داریم، خاطرنشان کرد: قرآن کریم ارائهدهنده نظام زندگی است و توجه به اینکه قرآن گنجینهای برای ارائه نظام حیات بشر میباشد، بسیار مهم و ضروری است که در یکی دو قرن اخیر، بیش از گذشته به این ادبیات نظامسازی توجه شده است.
وی به تفاوت تفاسیر پیشین قرآن با تفاسیری چون المیزان اشاره و ابراز کرد: نگاه تفسیر المیزان نشاندهنده اهمیت استخراج نظامات زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حکمرانی از آموزههای قرآنی است. این نظامسازیها در قرن اخیر مورد توجه اندیشمندانی که در خدمت به ساحت قرآن فعالیت میکردند، قرار گرفته است.
حجتالاسلام والمسلمین عباسی، بازشناسی اندیشه قرآنی علامه طباطبایی(ره) و شاگردان ایشان از جمله امام خامنهای، شهید مطهری و استاد مصباح یزدی(ره) را بسیار مهم توصیف کرد و افزود: توجه به نظامسازی که در کتاب طرح کلی اندیشه قرآنی مقام معظم رهبری است، بسیار مهم است.
وی جهانبینی را اصلیترین بنیاد یک تمدن دانست و ابراز کرد: رهبر معظم انقلاب ضمن ارائه جهانبینی تمدنساز، تمام مباحث را با حیات اجتماعی بشر، عبادت و رابطه انسان با خداوند مرتبط ساخته و بر عبودیت جمعی که جامعهای در مسیر عبودیت خدا حرکت کند، تصریح میکند.
رئیس جامعة المصطفی العالمیه، با بیان اینکه در نگاه تمدنی رهبر معظم انقلاب، عبادت و عبودیت فقط یک پدیده و عمل فردی نیست و بر این اساس، جامعهای اسلامی است که در مسیر عبودیت الهی حرکت کند؛ چراکه نبوت یک بعثت اجتماعی است.
حجتالاسلام والمسلمین عباسی، ارائه یک تمدن الهی و معنوی به بشر را از آثار و برکات انقلاب اسلامی دانست و اذعان کرد: دشمنی دشمنان اسلام و انقلاب، نه فقط بهجهت مسائل سیاسی؛ بلکه مهمتر از آن، خوف پایان یافتن تمدن مادی است که هیچ رقیبی را تحمل نمیکند. آرمان بلند تمدنی انقلاب اسلامی، بهلطف الهی پیشگامی و پیشتازی مسیر را در عرصه جهانی در پیش گرفته و دشمنان، قویاً در کمین هستند.
رهبر معظم انقلاب هدایت قرآن را عام و شامل تمام علوم میدانند
دبیر علمی این همایش نیز در این اجلاسیه، با بیان اینکه، حضرت آیتالله خامنهای ۶ سال محضر علامه طباطبایی را درک کردند و در تفسیر قرآن تحت تأثیر استاد خود بودند، گفت: حضرت آیتالله خامنهای را میتوان محصول سه مکتب شیعی حوزه علمیه مشهد، قم و نجف دانست و لذا سیره حوزوی ایشان هم، اشرابی از تعبد، عقلانیت و ولایتمداری است.
حجتالاسلام و المسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی بر اهمیت و جایگاه مرجعیت علمی قرآن در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای اشاره نمود و اظهار داشت: رهبر انقلاب تصریح دارند: «مسأله قرآن و مرجعیت قرآن و رجوع به قرآن و استفهام از قرآن در مسائل گوناگون فکری، عملی، اجتماعی، سیاسی، حکومتی و مانند اینها خیلی چیز مهمی است. ما واقعا در این زمینهها کمکاریم».
وی به موضوع جهتدهی به علوم انسانی بر اساس مبانی قرآنی تأکید نمود و با بیان اینکه علوم انسانی فعلی باید تحولات عمیق و پایداری داشته باشد، یادآور شد: رهبر انقلاب علوم انسانی فعلی را ترجمه قبل و شکل گرفته مبانی اومانیستی و سکولاریستی دانسته، از طرفی هدایت قرآن را عام و شامل تمام علوم میدانند که در مبانی و اهداف تأثیرات بسزایی دارد.
دبیر علمی همایش به تأثیر این کنگره بر فضای دانشگاهی اشاره کرد و گفت: تاکنون ۲۳۳ پایاننامه ارشد و دکتری در مراکز مختلف تحت تأثیر این کنگره گرفته شده است.
وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر مرجعیت علمی قرآن کریم، گفت: بر اساس تأکیدات رهبر معظم انقلاب، دو واحد درس مرجعیت قرآن در برخی دانشگاهها و جامعة المصطفی العالمیه ارائه میشود.
ترسیم رویکرد قرآنی مهمترین پایه توجه به مباحث قرآنی در اندیشه امام خامنهای است
حجتالاسلام والمسلمین عابدینژاد هم در این مراسم، ترسیم رویکرد قرآنی را مهمترین پایه توجه به مباحث قرآنی در اندیشه امام خامنهای دانست و اظهار کرد: وقتی اندیشههای قرآنی مقام معظم رهبری را نگاه میکنیم، میتوانیم این اندیشهها را بهعنوان یک رویکرد تمدنی بهشمار بیاوریم. یکی از تفاوتهای رویکرد تمدنی، تفاوت در غایت است؛ غایت قرآن در اندیشه مقام معظم رهبری، تأسیس و اداره یک جامعه جهانی عدالتمحور و توحیدی است.
معاون پژوهش جامعة المصطفی افزود: غایت قرآنپژوهشی ما سه مؤلفه اساسی دارد: نخست اینکه جهانی است، دوم آنکه عدالتمحور است و سوم آنکه توحیدی است؛ بر ساختن یک تمدن توحیدی عدالتمحور جهانی و سراسری قرآن صحنه مبارزه و حرکت از اولین هستههای شکلگیری تمدن تا رسیدن به مرحله غایی و نهایی است. منطق حرکت، انقلاب و تحول دارای این بنیان اساسی است.
وی برساختن انسانهای آگاه کارآمد و مؤثر و موحد و عدالتخواه را ثمره رویکرد تمدنی به قرآن کریم دانست و ابراز کرد: خداوند متعال در آیه ۷۶ سوره نحل، ثمره رویکرد به قرآن کریم را بهخوبی تبیین میکند؛ تربیت انسان تراز اسلامی، ثمره تمدن توحیدی عدالتمحور است.
حجتالاسلام والمسلمین عابدینژاد با تأکید بر اینکه رویکرد تمدنی جهانی عدالتمحور، در متن تفکر اسلامی و شیعی، معارض دارد، خاطرنشان کرد: ما تا وقتی رویکردهای معارض را نشناسیم، توفیق ادامهدهی این راه نورانی را پیدا نخواهیم کرد.
حجتالاسلام والمسلمین عابدینژاد، رویکرد اسلام لیبرال را نخستین رویکرد معارض دانست و ابراز کرد: اسلام لیبرال در عین دلبستگی اعتقادی به اسلام در مقام جامعهسازی و تمدنپردازی، دست گدایی به سمت نظامات اجتماعی غربی دراز میکند و امروز حلقه مدیریتی کشور ما و همه کشورهای اسلامی در معرض اینگونه تهدیدات است؛ تولید و تبیین نظامات اداره نظام اجتماعی، رویکرد قرآنی امام خامنهای، در مقابل اسلام لیبرال است.
وی رویکرد معارض دوم را رویکرد اسلام انجمن حجتیه؛ یعنی اسلام ارادتمندان به ولایت که مقابل نائبان حقیقی ولی خدا ایستادهاند دانست و اظهار کرد: رویکرد تمدنی قرآنی مقام معظم رهبری یعنی مبارزه با اسلام عافیتطلب گریزان از صحنههای جهاد و شهادت است.
نشر و بسط قرآن در جوامع علمی از مهمترین اهداف این کنگره است
دبیر اجرایی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی امام خامنهای هم در این مراسم، با بیان اینکه دبیرخانه این کنگره، از خردادماه ۱۴۰۱ کار خود را بهصورت رسمی آغاز نمود، اظهار کرد: خدمت به ساحت مقدس قران کریم و نشر و بسط آن در جوامع علمی و گفتمانسازی در این راستا و نیز کشف دیدگاهها و نوآوریهای امام خامنهای، از مهمترین اهداف این کنگره است.
حجتالاسلام والمسلمین موسوی، بر اهمیت بازشناسی شخصیت قرآنی مقام معظم رهبری در سطح نخبگانی تأکید و تصریح کرد: اعضای شورای سیاستگذاری کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی مقام معظم رهبری، با هدف ترسیم اهداف، سیاستها و اولویتها، جلسات متعددی را برگزار نموده است.
وی با بیان اینکه بیش از ۱۸۰ مرکز علمی با این کنگره همکاری میکنند، اظهار کرد: دانشگاه تبریز یکی از مراکز علمی فاخری است که بیشترین همکاری را با دبیرخانه کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی امام خامنهای داشته است.
دبیر اجرایی این کنگره، گزارشی از تدوین کتاب منبع شناخت و انتشار فراخوان مقاله به زبانهای مختلف اشاره و خاطرنشان کرد: علاوه بر اخذ مجوز isc برای انتشار مقالات، ۵۳ نشریه ملی و بینالمللی، آمادگی خود را برای انتشار مقالات برتر این کنگره اعلام نمودهاند.
حجتالاسلام والمسلمین موسوی، شناسایی بیش از ۲۳۰ پایاننامه کارشناسی ارشد و دکتری و رسالههای سطح ۳ و 4 حوزه را، از جمله رویکردهای این کنگره دانست و گفت: بیش از ۱۸۹۰ اصل مقاله از ۲۶۱۷ چکیده مقاله، به دبیرخانه کنگره ارسال شده و برگزاری ۲۱۱ پیشنشست و بیش از ۷۰ کارگاه آموزشی، تنها بخشی از اقدامات صورتگرفته است.
وی گزارشی از دریافت ۲۵۳ مقاله بینالمللی به ۲۱ زبان بینالمللی ارائه و ابراز کرد: مقالات برتر این کنگره بیش از ۲۰ مرحله ارزیابی عمومی و تخصصی را گذراندهاند. تاکنون ۲۵ جلد از آثار کنگره تدوین و چاپ شده که ۶ جلد آن، در ششمین اجلاسیه کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی مقام معظم رهبری رونمایی خواهد شد.