آیتاللهالعظمی بروجردی(قد)
ولیفقیه تمام اختیارات پیامبر را داراست
آیتالله بروجردی(قد) اصل ولایت فقیه را از ضروریات اسلام میدانستند و معتقد بودند که ولیفقیه تمام قدرت و اختیارات پیامبر(ص) را دارد و پیامبر اختیارات را از طریق بشری به دست نیاورده است؛ بلکه این شئونات، ریشه در عالم بالا دارد و ائمه معصومین(ع) و بهتبع آنها اولیای امور مسلمین هم، از این امتیازات و اختیارات برخوردارند؛ بهطوریکه ولی امر مسلمین اگر دستور تخریب خانهای را که در مسیر خیابان است، صادر میکند یا در برابر دولت اصلاحگر سکوت میکند و اجازه میدهد، در حقیقت به مصلحت بالاتر چشم دوخته است.
آیتالله حاج شیخ علیپناه اشتهاردی
آیتاللهالعظمی بروجردی(قد) درباره ولایت فقیه میگوید: به نظر من اصل این سؤال درست نیست؛ زیرا مذهب شیعه بر پایه ولایت فقیه استوار است و امتیاز شیعه از دیگر مذاهب در همین امر است. تمام شکایتهای ائمه(ع) از دست حکام جور در این بود که آنان حق اعمال این ولایت را از ائمه(ع) غصب نموده بودند. بله آنچه بین فقهای شیعه مورد بحث است، تعمیم و تخصیص دایره این ولایت برای فقیه جامعالشرایط است که آیا تمام شئونات ائمه(ع) برای فقیه هست یا نه؟ چون فقهای شیعه بهخاطر نداشتن کمک مردمی و وجود سلطه مخالفین، در طول تاریخ نتوانستند، عملاً وارد صحنه اجتماع شوند و اعمال ولایت کنند، برخی سطحیاندیشان یا بداندیشان خیال کردهاند، موضوع ولایت فقیه اختلافی است و حال آنکه چنین نیست. اصل مسئله جزء مذهب است؛ بهطوریکه اگر کسی معتقد نباشد، مذهب تشیع را انکار نموده است و باید با او بحث مذهبی کرد نه فقهی؛ مرحوم آیتالله بروجردی(قد) نهتنها معتقد به ولایت فقیه بود که وقتی به طرح مباحث اجتماعی اسلام میرسید، اعتراض خود را به وضع غیراسلامی حاکم بر جامعه نشان میداد و شایستگی احکام اسلام را برای پیاده شدن متذکر میشد.
به یاد دارم، ایشان در اواخر عمر شریفشان کتاب قضا را تدریس میفرمودند. روزی در سر درس فرمودند: من میدانم، فعلاً قضای اسلامی در جامعه جاری نمیشود؛ ولی هدفم از طرح مبحث قضا، این است که بفهمانم، موازین قضایی اسلام بهمراتب عالیتر و محکمتر از قوانین قضایی است که از اروپا برای ما سوغات آوردهاند.
آیتاللهالعظمی فاضل لنکرانی(ره) در اینباره میگوید: نظر آیتاللهالعظمی بروجردی(قد) همانند امام معتقد بر ولایت مطلقه فقیه بود. شاهدم این است که ایشان هنگام تأسیس مسجد اعظم ناچار شدند، حیاطی را که وضوخانه آستانه و در کنار آن بقعههایی بود و در این بقعهها قبرهایی وجود داشت، خراب کنند و جزء صحن مسجد اعظم قرار دهند. ایشان وضوخانه و بقعه را خراب کردند؛ البته بدون اینکه اصل قبرها را از بین ببرند، جزء مسجد اعظم قرار دادند. کسی به ایشان اعتراض میکند که حیاط مربوط به آستانه است و بقعهها مربوط به دیگران، شما به چه مجوزی آنها را تصرف کردید؟ ایشان لبخندی میزنند و میفرمایند: معلوم میشود، این آقا هنوز ولایت فقیه، درست برایش جا نیفتاده است. معنای این سخن این است که فقیه، ولایت مطلقه دارد؛ کاری را که مصلحت ببیند، به حکم این ولایت انجام میدهد.
آیتاللهالعظمی حسین نوری همدانی در اینباره میگوید: آیتاللهالعظمی بروجردی(قد) در مسئله ولایت فقیه خیلی وسعت نظر داشتند. آن موقعی که صحن حضرت معصومه(س) را برای ساختن مسجد اعظم پول میدادند و میخریدند، برخورد میشد با مقبرههایی که میبایست خراب بشوند و ضمیمه صحن شود که اینها خریدنی نبود یا ورثه مشخص نبود. آقای بروجردی دستور دادند که همه را خراب کنند. آیتالله حاج شیخ مرتضی حائری(ره) خدمت ایشان رسیدند و عرض کردند: شما برای فقیه چه سمتی قائل هستید که دستور به هم زدن این ساختمان را میدهید؟ (البته بعضی از صاحبانشان را میشد پیدا کرد و پول داد و رضایت گرفت که همین کار را کردند؛ ولی بعضی از مقبرهها ممکن نبود که از صاحبانشان رضایت گرفت) ایشان در جواب فرمودند: ما فقیه را در قدرت و اختیار تالی تلو مقام امام معصوم(ع) میدانیم.
حوزه ش 27 شهریور 1367