به گزارش خبرگزاری حوزه، شورای‌عالی حوزه‌های علمیه به‌منظور ضابطه‌مند نمودن تأسیس، توسعه و انحلال مجتمع‌های عالی حوزوی، آیین‌نامه‌ای تحت عنوان «آیین‌نامه تأسیس، توسعه، فعالیت و انحلال مجتمع‌های عالی حوزوی» را تصویب کرد.
مطابق این آیین‌نامه، «مجتمع عالی حوزوی» عبارت است از: مجموع حداقل سه واحد از واحدهای آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، فرهنگی و مهارتی حوزوی که تحت یک مدیریت واحد اداره شوند و حداقل شامل یک واحد آموزشی و یک واحد پژوهشی یا دو واحد آموزشی یا دو واحد پژوهشی باشند.

  مجتمع عالی وابسته و غیروابسته
​​​​​​​ مجتمع عالی حوزوی از جهت تأمین هزینه‌های مالی، به دو قسم وابسته و غیروابسته تقسیم می‌شود.
الف) مجتمع عالی وابسته
مجتمع عالی وابسته، مجتمعی است که هزینه‌های مالی آن، توسط مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه تأمین می‌شود.
٭ مراحل تأسیس
تأسیس مجتمع عالی وابسته به درخواست مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، موافقت شورای گسترش و تأیید شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، صورت می‌پذیرد. (ماده ۳۲)
احراز شرایط ذیل برای تأسیس این مجتمع، ضروری است:
• مجتمع باید حداقل شامل سه واحد آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، فرهنگی و مهارتی باشد. (ماده ۱)؛
• مجتمع باید حداقل شامل یک واحد آموزشی و یک واحد پژوهشی باشد (یا در عوض شامل دو واحد آموزشی و یا دو واحد پژوهشی باشد). (ماده ۱)؛
• واحدهای زیرمجموعه مجتمع باید، پیش از تأسیس، دارای مجوز فعالیت باشند. (ماده ۵۱).
٭ ارکان مجتمع عالی وابسته
۱. شورای مجتمع (ماده ۳۴)
• مدیر مجتمع؛
• مدیران واحدهای زیرمجموعه؛
• معاونان مجتمع؛
• نماینده مدیر حوزه‌های علمیه (یک نفر از اساتید باسابقه حوزه‌های علمیه، متناسب با حوزه فعالیت‌های مجتمع)؛
• حداکثر دو نفر از مدیران گروه‌های علمی - تربیتی و مهارتی هر واحد زیرمجموعه.
۲. مدیر مجتمع
مدیر مجتمع با پیشنهاد مرکز مدیریت و تأیید شورای گسترش و با حکم مدیر حوزه‌های علمیه به‌مدت سه ‌سال انتخاب می‌شود و انتصاب مجدد وی بلا مانع است. (ماده ۳۹)
ب) مجتمع عالی غیروابسته
مجتمع عالی غیروابسته عبارت است از: مجتمعی که هزینه‌های مالی آن توسط مؤسس و هیئت امنا تأمین گردد. بنابراین اموری از قبیل تأمین فضای آموزشی مناسب، تجهیزات و امکانات آموزشی - پژوهشی، تهذیبی - تربیتی و تبلیغی مورد نیاز، تأمین هزینه‌های جاری و عمرانی و پرداخت حقوق و مزایای کارکنان، بر عهده مؤسس و هیئت امنای مجتمع خواهد بود.
٭ مراحل تأسیس
تأسیس مجتمع عالی غیروابسته، به درخواست اشخاص (حقیقی یا حقوقی) و موافقت شورای گسترش، صورت می‌پذیرد.
احراز شرایط ذیل برای تأسیس این مجتمع، ضروری است:
• مجتمع باید حداقل شامل سه واحد آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، فرهنگی و مهارتی باشد. (ماده ۱)؛
• مجتمع باید حداقل شامل یک واحد آموزشی و یک واحد پژوهشی باشد (یا در عوض شامل دو واحد آموزشی و یا دو واحد پژوهشی باشد). (ماده ۱)؛
• متقاضی تأسیس باید شرایط مذکور در ماده ۵ این آیین‌نامه را دارا باشد و به‌تأیید شورای گسترش رسیده باشد. (ماده ۶)؛
• در صورتی که متقاضی تأسیس، از اشخاص حقوقی است، باید دارای هویت حوزوی بوده و در مراجع ذی‌صلاح به ثبت رسیده باشد. (ماده ۷)؛
• واحدهای زیرمجموعه مجتمع باید، پیش از تأسیس، دارای مجوز فعالیت باشند. (ماده ۵۱)؛
 ارکان مجتمع عالی غیروابسته
۱. مؤسس یا هیئت مؤسس؛
۲. هیئت امنا؛
٭اعضای حقیقی:
• اعضای حقیقی هیئت امنا، به پیشنهاد مؤسس و تأیید مدیر حوزه‌های علمیه انتخاب می‌شوند. (بند ۸ ماده ۸)
٭اعضای حقوقی (ماده ۱۲):
• نماینده مدیر حوزه‌های علمیه؛
• مدیر حوزه علمیه استان محل تأسیس و فعالیت؛
• یک نفر از پژوهشگران حوزوی متناسب با عرصه فعالیت‌های مجتمع؛
• دو نفر از مدرسان سطوح عالی؛
• مدیر مجتمع؛
• مؤسس.
۳. شورای مجتمع (ماده ۱۹)؛
• مدیر مجتمع؛
• مؤسس یا نماینده وی؛
• مدیران واحدهای زیرمجموعه؛
• معاونان مجتمع؛
• نماینده مدیر حوزه‌های علمیه (یک نفر از اساتید با سابقه حوزه علمیه، متناسب با حوزه فعالیت‌های مجتمع)؛
• حداکثر دو نفر از مدیران گروه‌های علمی - تربیتی و مهارتی هر واحد زیرمجموعه.
۴. مدیر مجتمع.
مدیر مجتمع با پیشنهاد هیئت امنا و تأیید شورای گسترش و حکم مدیر حوزه‌های علمیه، به‌مدت سه ‌سال منصوب می‌شود و انتصاب مجدد وی بلامانع است. (ماده ۲۴)
٭ انحلال
در صورت بروز یکی از موارد ذیل، حسب مورد و با تصویب شورای گسترش حوزه‌های علمیه، مجتمع در مسیر توقف پذیرش، توقف فعالیت و انحلال قرار خواهد گرفت. (ماده ۳۰):
۱. عدم رعایت مصوبات شورای‌عالی حوزه‌های علمیه و مقررات مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه؛
۲. فقدان یکی از شرایط مقرر در ماده ۵ این آیین‌نامه؛
۳. عدم تأمین کیفیت مناسب آموزشی، پژوهشی و تربیتی؛
۴. عدم تأمین مناسب نیروی عملی و اجرایی؛
۵. عدم تأمین مناسب مالی؛
۶. تقاضای حداقل دو سوم از اعضای هیئت امنا؛
۷. احراز عدم نیاز به فعالیت مجتمع توسط مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
٭ تغییر مجتمع عالی غیروابسته به مجتمع عالی وابسته، با تأیید شورای‌عالی حوزه‌های علمیه امکان‌پذیر است. (ماده ۳۲).