تولد: 1353قمری مصادف با  ۱۳۱۴ شمسی.
 وفات: 22دی‌ماه 1402شمسی مصادف با 29 جمادی‌الثانی 1445 قمری
  اساتید: حضرات آیات: سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، محمد مفتح، ابوالقاسم خزعلی و محمد محمدی گیلانی و ....(ره).
 تولد: سید محمدتقی محصل همدانی، در سال ۱۳۱۴شمسی در محله خلف باغ یزد و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سید میرحسین، از روحانیان یزد بود که به وعظ و خطابه در آن شهر می‌پرداخت و دایی‌اش سید علی‌محمد وزیری، از روحانیان برجسته یزد محسوب می‌شد و کتابخانه معروف او، یادگاری از آن روحانی برجسته است.
  مراحل کسب علم و دانش: سید محمدتقی محصل همدانی، با تشویق دایی‌اش و همچنین شیخ غلامرضا فقیه خراسانی، از منسوبان خویش، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات و بخشی از دروس سطح را در سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۶شمسی در حوزه علمیه یزد و نزد آیت‌الله علاقه‌بند، شیخ محمود فرساد، میرزاحسن محمودآبادی و شیخ عباس هدایتی خواند. آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف دروس سطح را پیش علمایی چون: سید اسدالله مدنی تبریزی، مظفر و سیدعباس خاتم یزدی(ره) به پایان رساند. سپس به کشور بازگشت و این بار در قم، بخش دیگری از دروس سطح را در حوزه علمیه قم پیش حضرات آیات: حسین نوری همدانی، ناصر مکارم شیرازی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، محمد مفتح، ابوالقاسم خزعلی و محمد محمدی گیلانی به پایان رساند. سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات عظام: سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی(قد) شرکت کرد. درباره سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی، گزارش دقیقی در دست نیست؛ ولی با استناد به حضور او در درس حضرت آیت‌الله بروجردی، می‌توان گفت که از اواخر دهه ۱۳۳۰ شمسی در درس امام‌خمینی هم شرکت می‌کرده و این حضور، تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ در مساجد سلماسی و اعظم قم استمرار داشته است.
  اساتید: آیت‌الله‌العظمی  بروجردی؛ آیت‌الله‌العظمی  امام خمینی؛ آیت‌الله  شهید محمد مفتح؛ آیت‌الله محمدی گیلانی؛ آیت‌الله خزعلی؛ آیت‌الله سلطانی طباطبایی؛ آیت‌الله‌العظمی  نوری همدانی؛ آیت‌الله‌العظمی  مکارم شیرازی.
  فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی: ایشان که در محله یخچال‌قاضی، محل سکونت امام‌خمینی(قد) اقامت داشت، با شروع مبارزات امام‌خمینی بر ضد حکومت پهلوی، با توجه به ارتباطات و رفت‌وآمدهایی که با سیدمصطفی خمینی، سیدمرتضی پسندیده و همچنین بیت امام‌خمینی داشت، در کنار درس، مبارزات جدی و مخفیانه خود را علیه حکومت پهلوی با هدایت و رهبری امام‌خمینی آغاز کرد. شرکت در نمازهای جماعتی که در منزل امام‌خمینی برگزار می‌شد، حضور در جلسات درس ایشان، انجام مأموریت‌های مختلف و پیگیری محرمانه بعضی از دستوراتی که امام‌خمینی صادر می‌کردند، از جلوه‌های حضور او در کنار ایشان بود. او در روز اول فروردین ۱۳۴۲ و در حمله مأموران به مدرسه فیضیه حضور داشت. همچنین در روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با توجه به همسایگی با امام‌خمینی، شاهد دستگیری امام‌خمینی بود و پس از آن، در اطلاع‌رسانی به مردم نقش داشت و ازجمله دستگیری امام‌خمینی را به طلاب مدرسه آیت‌الله بروجردی رساند. سپس به تهران رفت و در تظاهرات مردم آن شهر علیه حکومت پهلوی شرکت کرد.
در سال ۱۳۴۴ شمسی به زاهدان رفت و در مسجد و حسینیه‌ای که به‌همت سید علی‌محمد وزیری در این شهر برای شیعیان زاهدان تأسیس شده بود، سخنرانی کرد و از سیاست‌های حکومت پهلوی انتقاد نمود. پس از آن نیز، با سفر به زادگاهش یزد، به سخنرانی‌های انتقادی خود در مسجد حظیره و دیگر مساجد ادامه داد. در همان دوران، در انتقال برخی از نامه‌های محرمانه و بیانیه‌های امام‌خمینی(قد) از کربلا و نجف به ایران و همچنین انتقال نامه‌های آیت‌الله  سیدمرتضی پسندیده و حضرت آیت‌الله گلپایگانی(قد) از قم به نجف نقش داشت. او در سال ۱۳۴۶شمسی، با معرفی شیخ محمد فکور یزدی و سیدعباس خاتم یزدی(ره)، اجازه‌ای در امور حسبیه از امام‌خمینی دریافت کرد. همچنین از سال ۱۳۵7-۱۳۵2شمسی به پیشنهاد حضرت آیت‌الله گلپایگانی، مدیریت مدارس ایشان را در حوزه علمیه قم برعهده داشت.
آیت‌الله محصل همدانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت در محاکم قضایی پرداخت. سپس در اواخر سال ۱۳۵۸شمسی با دعوت آیت‌الله محمد صدوقی یزدی، به زادگاهش بازگشت و مسئولیت حوزه علمیه یزد را بر عهده گرفت. هم‌زمان مسئولیت جهاد سازندگی و بنیاد مستضعفان را هم بر عهده داشت. در اولین دوره انتخابات شورای شهر یزد نامزد عضویت در آن شورا شد و به عضویت آن شورا انتخاب گردید. سپس به سازمان بازرسی کل کشور رفت و معاونت نهادهای انقلاب اسلامی آن سازمان را از سال ۱۳۶۰شمسی و با دعوت آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد، ریاست آن سازمان را بر عهده گرفت. پس از صدور فرمان هشت‌ماده‌ای امام‌خمینی، دبیر اجرایی شورای هشت‌ماده‌ای امام شد و سپس قائم‌مقامی سازمان بازرسی کل کشور را بر عهده گرفت. این عالم مجاهد سالیانی نیز، مسئول حوزه علمیه یزد بوده و همچنین چند دوره در مجلس شورای اسلامی حضور داشت.
  کوچ به سرای ابدی: سرانجام روح بلند این مجاهد نستوه، در بیست و دوم دی‌ماه سال 1402 مصادف با 29 جمادی‌الثانی سال 1445 قمری آسمانی شد.