به گزارش خبرگزاری حوزه، آیین رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام با حضور و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی، چهارشنبه سوم بهمن ۱۴۰۳ در تالار معرفت این پژوهشگاه برگزار شد.

  قرآن؛ اقیانوسی کران‌‌ناپیدا با عمق و ژرفایی ناشناخته
استاد علی‌اکبر رشاد که دانشنامه قرآن و تاریخ زیر نظر او تدوین شده است، این دانشنامه را اثری فاخر و گران‌مایه توصیف کرد و گفت: قرآن اقیانوسی کران‌‌ناپیدا با عمق و ژرفایی ناشناخته است و کسی نمی‌تواند ادعا کند که به عمق این اقیانوس دست پیدا کرده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به ابعاد گوناگون اعجاز قرآن اشاره کرد و گفت: اعجاز قرآن در علوم پایه و کیهان‌شناسی فوق‌العاده است. در حوزه پزشکی نکات شگفت‌آوری دارد. اعجاز ادبی و بلاغی،‌ نظام‌مندی و انسجام درونی و بیرونی قرآن، از وجوه دیگر اعجاز آن است.
وی با تأکید بر اینکه حیثیت پیوسته و توسعه‌یافتگی معنایی قرآن و زایش محتوایی آن که هیچ حد یقفی ندارد نیز، از جنبه‌های اعجاز قرآن است، گفت: وجوه فنی و هنری قرآن از جمله نحوه ارائه داستان حضرت یوسف(ع) و همچنین اثربخشی شگفت‌آور قرآن برای کسی که به آن دل بدهد نیز، از وجوه اعجاز قرآن است.
استاد رشاد یکی از وجوه کمتر پرداخته‌شده اعجاز قرآن را وجه تاریخ‌گذارانه آن دانست و گفت: ارائه تاریخ طوفان نوح که قرآن در آن از هزاران سال پیش گزارش می‌کند؛ درحالی‌که تاریخ مکتوبی وجود نداشته است و یا ماجرای فرعون از این جمله است؛ لذا ‌مناسب است که در این وجه از اعجاز قرآن، تأمل بیشتری شود.

  دانشنامه قرآن‌شناسی با بیش از هزار مدخل در حوزه‌های تخصصی گوناگون
​​​​​​​حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی، رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در این مراسم، گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، فعالیت در عرصه دانشنامه‌نویسی را از دانشنامه امام علی(ع) با ۱۲ مجلد آغاز کرد. دانشنامه فاطمی را نیز در شش جلد منتشر کرد.
وی با اشاره به اینکه کار سوم پژوهشگاه که از سال ۱۳۹۳ بدین‌سو آغاز گردید، دانشنامه علوم قرآن بود، افزود: اولین دانشنامه در عرصه علوم قرآن که با دیدگاه دفاع از مکتب اهل‌بیت(ع) و ایجاد مرجعیت علمی آنها تولید شده که البته به‌صورت مقارن، آراء و نظرات را ارائه می‌کند؛ اما طبیعتاً بر اساس مبانی مکتب اهل‌بیت(ع) تدوین شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی افزود: دانشنامه قرآن‌شناسی با بیش از هزار مدخل در حوزه‌های تخصصی گوناگون، دربردارنده دو محور عمده است: نخست مباحث پیرامون علوم قرآن و دوم مباحث درون‌قرآنی سامان‌دهی شده است. مطالب دانشنامه قرآن و تاریخ از جمله مباحث درون‌قرآنی است که بخش اول آن، با محوریت تاریخ اسلام در دو مجلد تنظیم شده است.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی گفت: دانشنامه قرآن و تاریخ، به دو موضوع تاریخ اسلام و تاریخ ادیان پیش از اسلام اختصاص یافته است.
وی با بیان اینکه تاکنون چهار جلد از دانشنامه قرآن و تاریخ منتشر شده است، افزود: یک مقاله از جلد پنجم در مراحل نهایی و مابقی آنها نیز، ویرایش ادبی‌شان انجام شده است که انتظار می‌رود تا اوایل سال جدید، جلد پنجم نیز منتشر ‌شود.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی افزود: در جلد ششم دانشنامه قرآن و تاریخ نیز، مباحث قرآن و اهل‌بیت(ع) ملحق می‌شود و مجموعاً شش جلد در سال آینده رونمایی خواهد شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی، به مجموعه دانشنامه‌هایی که در پژوهشکده دانشنامه‌نگاری تاکنون منتشر شده است، اشاره کرد و گفت: در مجموع، دانشنامه امام علی(ع) در ۱۳ جلد، دانشنامه فاطمی در ۶ جلد، دانشنامه علوم قرآن در ۴ جلد، دانشنامه قرآن و حقوق در ۱ جلد، دانشنامه قرآن و اخلاق و تربیت در ۱ جلد و دانشنامه قرآن و تاریخ در ۲ جلد تاکنون منتشر شده است.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی افزود: همچنین دانشنامه قرآن و کلام، دانشنامه قرآن و اندیشه اجتماعی و سیاسی، دانشنامه قرآن و اقتصاد و دانشنامه قرآن و معرفت‌شناسی در مراحل تدوین هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی خاطرنشان کرد: مرجعیت تفکر اهل‌بیتی، ایجاد یک کتاب مستند و ارائه مطالب مقارن و امکان داوری و قضاوت منصفانه و در کنار آنها، مستندبودن به منابع متعدد و مراجعه به همه مصادر، از نکاتی است که در برآیند دانشنامه‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مد نظر بوده است.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی تأکید کرد: تدوین دانشنامه، یک فعالیت جمعی و گروهی است که رسیدن به ترازِ لازم در آن، کار سختی است؛ اما پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سعی کرده، محصولات را به تراز لازم برساند.
گفتنی است، در پایان این مراسم، از دانشنامه قرآن و تاریخ اسلام رونمایی شد.