آیت‌الله اعرافی، یکم اسفند در آیین رونمایی از کتاب «فرهنگ‌نامه شهدای روحانی»، جدیدترین اثر منتشرشده «مؤسسه انتشارات حوزه‌های علمیه»، تألیف آقای ساعد نیکبخت و جمعی از روحانیون رزمنده که حاوی تصاویر و زندگی‌نامه نزدیک به 4 هزار شهید روحانی و 40 هزار ریز داده اطلاعاتی است که در دفتر مدیر حوزه‌های علمیه برگزار شد، با تقدیر مجدد از حضور باشکوه مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن و قدردانی از خانواده‌های شهدا و ایثارگران به‌ویژه خانواده‌های شهدا و ایثارگران روحانیت، گفت: از همه نویسندگان، محققان و فعالانی که در گرامی‌داشت نام و یاد شهدا، پاسداری از معارف اسلام و دفاع از ارزش‌های اسلام تلاش می‌کنند، تشکر می‌کنیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با تقدیر از کسانی که در تولید  کتاب «فرهنگ‌نامه شهدای روحانی» نقش داشتند، اضافه کرد: در کتاب شهداءالفضیلة علامه امینی(ره) و متمم‌هایی که از آن وجود دارد، حدود ۵۰۰ شهید روحانی بعد از عصر غیبت جمع‌آوری شده است؛ اما بعد از انقلاب اسلامی، شاهد درخشش گفتمانی نو و بازگشت به گفتمان ایثار و شهادت هستیم.
آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه این عصر، اگرچه همراه با سختی‌ها و مشقت‌ها بوده؛ اما افتخارات فراوانی آفریده است، افزود: یکی از سرمایه‌های آن، روحیه شجاعت و ایثار در راه خدا، ایران، اسلام و امت اسلام است. برای اولین‌بار است که می‌بینیم، به‌صورت گسترده شهدای گران‌قدری برای ایران و اسلام تقدیم کرده‌ایم.
وی تصریح کرد: فقط در طبقه روحانیت بیش از 4 هزار شهید داریم که نسبت به سایر طبقات اجتماعی، عدد بالایی است. این نسبت بالا را افتخار می‌دانیم و برای روحانیت و حوزه علمیه وظیفه ‌می‌دانیم که پیشگام عرصه‌های خطر باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه اظهار کرد: ملت ما نسبت به قرن‌های گذشته صحنه‌های فوق‌العاده‌ای را در ایثار و فداکاری به وجود آورده است. به‌فضل الهی این فرهنگ مجاهدت در راه خدا در انقلاب اسلامی، بعد از انقلاب اسلامی در دفاع مقدس و سپس در عرصه ایران و جهان گسترش پیدا کرد.
امام جمعه قم با بیان اینکه این کتاب برگ زرینی از این مجموعه ایثار و شهادت است، یادآور شد: از نکات جالب در تاریخ شهدای حوزه و روحانیت جامعیت این کاروان است؛ برای مثال در این چهار هزار شهید از طلبه سال اول تا بزرگ‌ترین مراجع و مجتهدان را داریم که این طیف گسترده در زمینه علمی و سنی کم‌سابقه است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در رابطه با سایر ویژگی‌های جامعه شهدای روحانیت، گفت: شهدای روحانی هم از داخل کشور و هم خارج کشور و از بیش از ۲۰ ملیت مختلف هستند. در این مجموعه از مذاهب گوناگون شهید وجود دارد؛ شهدای بانوان طلبه هم داریم؛ همچنین شهدای روحانی با نقش‌های مختلف مانند مبلغ، سرباز و فرمانده داریم.
وی با بیان اینکه ما در قبال این شهدا وظایف گوناگونی داریم، ادامه داد: آثار شهدا باید در حوزه علمیه و دانشگاه، از امتیاز برخوردار باشد و در نظام علمی، تحقیقی و آموزشی مورد توجه قرار بگیرد.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه در قبال خانواده‌ها و بازماندگان شهدا مسئولیت داریم، افزود: بازخوانی وصیت‌نامه شهدا، گفتمان‌سازی راه و پیام شهدا و احیای فرهنگ شهادت و ایثار، از دیگر وظایف ما نسبت به شهداست.
مدیرعامل مؤسسه انتشارات حوزه‌های علمیه نیز، در این مراسم، گفت: جمع‌آوری و تدوین کتاب فرهنگ‌نامه شهدای روحانی، به‌همت آقای نیکبخت که در عملیات‌های زیادی حضور داشت و نیز جمعی از روحانیون انجام شده است.
حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسن مولایی ادامه داد: این اثر، کتاب ویژه‌ای است و اگر بگوییم بی‌نظیر است، اغراق نیست؛ زیرا کتابی نداریم که در آن، مشخصات و تصاویر چهار هزار شهید روحانی تجمیع شده باشد.
وی با بیان اینکه در این کتاب 4 هزار شهید با حدود ۴۰ هزار اطلاعات آورده شده است، اضافه کرد: یکی از زیبایی‌های فرهنگ‌نامه شهدای روحانیت این است که با رویکردی تقریبی نوشته شده است و روحانیون شیعه و سنی در کنار هم آورده شده‌اند؛ همچنین چهار شهید طلبه خواهر نیز، در این کتاب آورده شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مولایی  با بیان اینکه این کتاب از سه بخش عمده تشکیل شده است، تصریح کرد: بخش اول در محضر شهداست که شهدا از نظر شخصیتی توصیف شده‌اند؛ در بخش دوم نیز، نموداری اختصاری از شهدا تهیه و در بخش سوم نیز، آمار و اسناد شهدا و فرایند تدوین کتاب بیان شده است.
مدیرعامل مؤسسه انتشارات حوزه‌های علمیه، با بیان اینکه نمودار سنی، علمی، شهرها و...، از جمله نکات ویژه این کتاب است، اظهار کرد: این کتاب به‌عنوان نماد پیشتازی و پرچم‌داری روحانیت در عرصه ایثار و شهادت است؛ یعنی اگر روحانیت مردم را به جهاد دعوت کرده، خود نیز پیشتاز بوده است.
وی یادآور شد: در این شرایط که تکلیف به جهاد تبیین داریم، تقاضا داریم که کتاب فرهنگ‌نامه شهدای روحانیت که سندی پرافتخار از پیشتازی شهدای روحانیت در عرصه جهاد است، تبیین شود تا همه بدانند، روحانیت چقدر بذل جهد کرده است.
گزارش: جلال خسروی