متن پیام این مرجع تقلید به بیست‌و‌چهارمین همایش کتاب سال حوزه که توسط حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی‌حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه قرائت شد، به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
لازم است در ابتدا از همه مسئولین و دست‌اندرکاران همایش «کتاب سال حوزه» تقدیر و تشکر نمایم و برای نویسندگان و داوران و همه کسانی که در برپایی چنین همایش پرارزش علمی تلاش می‌کنند، آرزوی توفیق الهی دارم.
کتاب و قلم و آنچه از آن می‌تراود، در نگاه دین اسلام، مقدس و متعالی است؛ چنانکه خداوند به‌قلم و آنچه بدان نگاشته می‌شود، سوگند یاد می‌کند و در کلام اهل‌بیت(ع)، کتاب‌ها، به باغ‌های اهل علم تشبیه می‌شود؛ گویی چون به آن پای می‌گذارند، مبتهج شده و بهره‌ها می‌برند.
روشن است که کتاب مهم‌ترین وسیله انتقال علم از پیشینیان به آیندگان بوده و نسلی که به کتاب و کتاب‌خوانی، اهمیت ندهد، از میراث غنی گذشتگان محروم است و آینده چندان روشنی نخواهد داشت.
البته ضعف فرهنگ کتاب‌خوانی و عدم ترویج مناسب آن در میان نسل جوان و جایگزینی رسانه‌های جدید و گوناگون به‌همراه هزینه بالای تهیه‌ کتاب، از موانع اساسی در این‌باره است که می‌بایست مسئولان امر چه در دولت و چه در نهادهای فرهنگی دیگر در این باره چاره‌ای بیندیشند تا مردم کتاب را به‌عنوان مهم‌ترین همراه خویش برگزینند.
حوزه‌های علمیه نیز، از دیرباز تاکنون محل تولید علم و معرفت بوده و هست. اساسی‌ترین کار اندیشمندان اسلامی، تحصیل و تدریس علم و تحقیق و پژوهش برای حل مشکلات می‌باشد که ثمره این تلاش‌ها، غالباً در قالب مقالات و کتب نمایان می‌شود.
در اینجا لازم است که توجه شرکت‌کنندگان در این همایش و مسئولین را به چند نکته معطوف دارم:
۱. با توصیه و تشویق روحانیون خصوصاً طلاب جوان به نوشتن، به اهمیت عرضه افکار و اندیشه‌ها در قالب کتب و مقالات توجه بیشتری شود.
۲. آموزش و توانمندسازی عموم فضلا در نویسندگی، از اهمیت بسزایی برخوردار است که با حمایت و پشتیبانی از طلاب مستعد، مؤلفان زبردستی برای آینده حوزه‌های علمیه تربیت خواهد شد.
۳. اطلاع جامع از تولیدات علمی مراکز مختلف در حوزه‌های علمیه، به‌همراه ارزیابی دقیق و کامل آن‌ها، زمینه شناسایی و تشویق بهترین آثار است.
۴. شناسایی نیازهای امروز جامعه اسلامی و جهان در کنار موضوعات بنیادین و مبنایی و هدایت و تشویق پژوهشگران و فضلا به تألیف کتب و مقالات گوناگون جهت بررسی این نیازها و ارائه راه‌حل آن‌ها، موجب زنده ‌بودن جریان علمی در حوزه می‌شود.
۵. برای استفاده سطوح مختلف جامعه از آثار دینی، لازم است از قالب‌های گوناگونی از جمله داستان، تاریخ‌نگاری، خاطره‌نگاری، پرسش و پاسخ و یا صورت‌های دیگر که هر کدام، مخاطب خاصی را شامل می‌گردد، استفاده شود. گاهی ارائه یک محتوای دینی در قالب یک داستان مانند آنچه ما در کتاب «فیلسوف‌نماها» انجام دادیم، اثری ماندگارتر از یک متن استدلالی و برهانی دارد.
امیدواریم با لطف الهی و عنایات حضرت ولی‌عصر(عج) تلاش‌های انجام‌شده در راستای توسعه و ارتقای سطح علمی حوزه‌های علمیه و فعالیت‌های پژوهشی، به ثمر نشسته و شاهد پیشرفت و تعالی بیشتر در این عرصه باشیم. إن‌شاءالله
در پایان بار دیگر از همه کسانی که در این راه، با تلاش، همکاری و هم‌فکری مقدمات برپایی این مراسم را فراهم کردند، به‌سهم خود قدردانی نموده و توفیقات ایشان را از درگاه ربوبی خواستارم.
والسلام علیکم و رحمةالله
قم - ناصر مکارم شیرازی / بهمن ۱۴۰۱

  حوزه نوین قم، حوزه‌ای ممتاز و بی‌مثال در تاریخ حوزه‌های علمیه است
آیت‌الله اعرافی نیز در این مراسم، با تسلیت سالروز شهادت امام هفتم شیعیان، به شرایط خاص زمانی امام کاظم(ع) اشاره و بیان کرد: در این دوران که تضارب و هجوم گسترده افکار و اندیشه‌های مختلف بود، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) مهمترین مبانی معرفتی اهل‌بیت(ع) و اسلام اصیل را ارائه کردند و آفاق جدیدی از اندیشه اسلامی در این دوران گشوده شد. تا جایی که میراث باقیمانده این دو امام همام(ع)، بیشترین میزان میراث باقی‌مانده از خاندان پیامبر(ص) برای ما را تشکیل می‌دهد.
وی افزود: این توسعه و زمینه ارائه اندیشه‌های ناب و اسلام اصیل، دستاوردهای مهمی برای امت اسلام و بشریت به جای نهاد. میراث باقی‌مانده از ائمه هدی(ع)، میراث شیعی صرف نیست؛ بلکه میراث اسلامی، بشری و الهی است.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه حضور امام کاظم(ع) علی‌رغم همه تنگناها، در توسعه قلمروی معرفتی و سامان‌دهی و حفظ جریان تشیع، یک حضور قوی برای مباحث میان مذاهب و ادیان بود، افزود: امام کاظم(ع) با شیوه‌های متناسب عصر خود، هم در پرورش شاگردان و هم در توسعه معارف دین و همچنین عرصه هماوردی غاصبان خلافت واقعی و رساندن پیام به امت اسلام، گام‌های بزرگی برداشتند. ایشان در چند سال، چه در بصره و چه در زندان‌ها، نشان دادند که موضع بسیار قوی سیاسی دارند و نشان دادند که امامت در سخت‌ترین شرایط، از اهداف و آرمان‌های خود، گامی به عقب برنداشته است.
مدیر حوزه‌های علمیه در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: حوزه نوین قم، حوزه‌ای ممتاز و بی‌مثال، در تاریخ حوزه‌های علمیه بوده است. در یک‌صدسالی که قرن چهاردهم هجری شمسی بود، برای ایران و جهان و حوزه‌های علمیه، یک قرن متلاطم و پرفراز و فرود بود.
وی یادآور شد: حوزه علمیه قم در دوران سختی پایه‌ریزی شد. با مجاهدت‌هایی آیت‌الله مؤسس(حائری یزدی(ره)) و شاگردان ایشان، در روزگاری که از جنگ جهانی اول بیرون آمده و با جنگ جهانی دوم، دست و پنجه نرم کرده و امواج کلامی، فکری و معرفتی، بر پایه‌های نگاه غیرالهی گسترش پیدا کرده و انواع نظریات و مکاتب گوناگون فکر و معرفت، عالم را پر کرده و جهت‌گیری جهان به سمت دوری از عالم غیب بود، در اوج این کشاکش، حوزه علمیه قم در آغاز قرن چهاردهم پایه‌ریزی شد.
عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه، با ذکر این مطلب که در این دوران، دستاوردها و نقاط ضعف و قوت بسیار داشته‌ایم، افزود: یکی از این قلمروها، حوزه کتاب و آثار مکتوب در قم و نجف بود. علی‌رغم دوران سخت حزب بعث و صدام، حوزه نجف دستاوردهای بزرگی داشت. حوزه‌های علمیه دیگر در استان‌های بزرگ، تجربیات بزرگی داشتند و البته قم، پیشگام تطورات بزرگ در این دوره بود.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: در بخش آثار مکتوب، قم راه درازی را طی کرده است که به این روزگار رسیده است. سال‌های اولیه تأسیس حوزه علمیه قم(۱۵ سال اول)، سالی ده اثر در این حوزه نیز منتشر نمی‌شد. امروزه هزاران اثر در عرصه مکتوب و دیجیتال به‌شکل منظم از حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود. در عصر انقلاب اسلامی، شاهد گام‌های بزرگ در عرصه تنظیم و تألیف آثار فاخر علمی در حوزه بودیم.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: افزایش تعداد آثار و تألیفات، تنوع زبانی آثار، تنوع و نوع انتشار، پایه‌ریزی نشریات در قم، پایه‌ریزی مقالات دیجیتال، توسعه دوایر تولید علم، پایه‌ریزی مراکز علوم، تخصصی شدن تولیدات و محتواها، تولیدات در عرصه‌های بنیادین و تولید آثار برای جامعه، از ویژگی‌های علمی حوزه علمیه قم بوده است.
وی گفت: هنر بزرگان این بود که زمانه را می‌شناختند و برای حل آنها پاسخ ارائه می‌کردند. از یک سو عصر امام(قد)، آفاق نوینی به روی ما باز کرد و از دیگر سوی، رقابت‌ها به شیوه‌های مختلف افزایش یافته است. این روزگار، نسخه‌های جدید می‌طلبد و مردان و زنان برتری را می‌طلبد و شناخت اعمال فکری بشر و جریانات آشکار و زیر پوست عالم در حوزه معرفت بشری که در عالم در حال رخداد است ضرورت دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: کتاب سال حوزه، هم آیینه پیشرفت است و هم محل دانستن آن چیزی است که نداریم. در این همایش، باید تحلیل جامعی از کتاب حوزه داشته باشیم که هم داشته‌ها و دستاوردها و هم کاستی‌ها را منعکس کند و بر اساس آن، به راهبردسازی حرکت‌های آینده بپردازیم. تلاش حوزه و نهادهای مسئول در این عرصه باید مضاعف شود.
وی با اشاره به نقشه جامع پژوهش و طرح و برنامه‌های علمی تدوین‌شده و گام‌هایی که برداشته‌اند، یادآور شد: اصل این جریان، فعالان علمی هستند که باید به سمت قله‌های بلند حرکت کنند. امیدواریم که کتاب سال حوزه، گامی به پیش برای شناخت حقایق و ترغیب‌کننده‌ای برای ورود در آفاق جدید باشد. همچنین در میان پروژه‌ها و طرح‌هایی که دارند، باید به طرح پاسخگویی به نیازهای نظام بپردازند که امیدواریم، در سال آینده شاهد دستاوردهای آن باشیم.

  شاهد رشد ۲۷ درصدی آثار در این دوره از کتاب سال حوزه هستیم
​​​​​​​دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه نیز در این مراسم، گفت: همایش کتاب سال حوزه به‌عنوان نماد فعالیت‌های پژوهشی حوزه علمیه، از تأثیرگذار‌ترین رویدادهای پژوهشی حوزه است که از سال ۷۸ تاکنون هر ساله روند رو به رشدی داشته است.
حجت‌الاسلام والمسلمین جزایری با بیان اینکه شاهد رشد ۲۷ درصدی آثار در این دوره از کتاب سال حوزه هستیم، افزود: در سال جاری نسبت به دوره قبل، شاهد پیشرفت کمی و کیفی هستیم؛ زیرا آثار ارسالی از ۱۲۰۰ عدد به ۱۴۵۸ عدد رسیده است.
دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه، با ارائه آماری از همایش بیست و چهارم اظهار کرد: در این همایش شاهد تقویت و افزایش آثار پژوهشی هستیم و علاوه بر حضور 1111 نفر از فضلای ایرانی، شاهد حضور ۲۵۶ نفر از فضلای غیرایرانی از ۱۶ ملیت بودیم که می‌توان گفت: این یک همایش بین‌المللی است.
وی افزود: در این مرحله شاهد افزایش آثار ناظر بر محورهای ویژه‌ای مانند علوم انسانی اسلامی، سبک زندگی اسلامی، آسیب‌های اجتماعی، زن و خانواده و جهاد تبیین هستیم؛ همچنین فعالیت‌های جمعی پژوهشی افزایش درخوری داشته است.
دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه، با بیان اینکه در همایش بیست و چهارم، هزار و ۱۶۸ کتاب واجد شرایط ارزیابی قرار گرفتند، تأکید کرد: در این دوره ۱۸۵ نفر از شرکت‌کنندگان بخش کتاب، از بانوان و ۷۱۵ نفر از آقایان بودند.
حجت‌الاسلام جزایری با بیان اینکه ۴۳ نفر از منتخبان از برادران و 5 نفر از بانوان بودند، اظهار کرد: در دوره بیست و چهارم، ۹۰۰ کتاب، ۲۶۸ رساله مقطع دکتری (سطح چهار) دریافت شد که بعد از ارزیابی، ۲۳۰ اثر به مرحله دوم رسیدند و در نهایت ۴۸ اثر به‌عنوان آثار قابل تقدیر، شایسته تحسین و برگزیده انتخاب شدند که طی آن، 2 اثر عنوان برگزیده، ۲۸ اثر شایسته تقدیر و ۱۸ اثر عنوان شایسته تحسین را کسب کردند.
گفتنی است، در اختتامیه این مراسم، از آیت‌الله رجبی رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و استاد علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به‌عنوان ناشر و مرکز پژوهشی برگزیده در سال ۱۴۰۱به‌صورت ویژه تجلیل شد.
گزارش: رحیم کریمی