شراب‌خواری تهدیدی برای خانواده و جامعه

استفاده از الکل و مصرف مشروبات الکلی، ریشه‌ دیرینه‌ای در زندگی بشر دارد و برخی تحقیقات نشان می‌دهد، بسیاری از مردمان فرهنگ‌های قدیم مانند مصر، یونان و رم در استفاده از شراب افراط می‌کرده‌اند.1 این مسأله در جامعه دوران جاهلیت نیز بروز و ظهور ویژه‌ای دارد؛ به‌گونه‌ای که جزء لاینفک مهمانی‌ها و سفرهای‌شان بوده و شاید عامل بسیاری از درگیری‌ها و نزاع‌ها محسوب می‌شده است. همین مسأله یعنی رواج بیش از حد مصرف مشروبات الکلی باعث شد تا اسلام در مقابل این رفتار نابه‌هنجار عمومی بایستد و البته با رعایت اصول روان‌شناختی طی چهار مرحله حکم به حرمت مصرف شراب دهد تا به این ترتیب، جامعه را از مضرات ناشی از آن نجات دهد؛ البته در اثر انحرافات ایجادشده پس از پیامبر(ص) و قدرت گرفتن امویان و عباسیان، شراب‌خواری خصوصاً نزد درباریان و ثروتمندان جامعه رواج دوباره یافت.2 در کشور عزیز ما ایران نیز، در سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به غیرقانونی بودن تولید و عرضه شراب و همچنین جرم‌انگاری و لزوم اجرای حد برای مصرف‌کنندگان، این عادت بسیار کم‌رنگ شده بود که متأسفانه در سال‌های اخیر در اثر تبلیغات رسانه‌های غربی و همچنین تغییر سبک زندگی مردم، مصرف مشروبات الکلی، رشد فزاینده‌ای گرفته است. به گزارش سازمان پزشکی قانونی، حدود شش درصد افراد در کشور تجربه مصرف مشروبات الکلی را دارند. این در حالی است که شاخص مصرف سنگین دوره‌ای در دنیا، 3/6 درصد است؛ اما بنا بر آمارهای غیررسمی این شاخص در کشور ما حدود 19 درصد است؛ یعنی فردی که در کشور ایران مشروب‌خواری می‌کند، نسبت به افراد دائم‌الخمر در کشورهای اروپایی، سه برابر بیشتر الکل مصرف می‌کند.3 سالانه صدها نفر در ایران به‌دلیل مصرف مشروبات الکلی، تقلبی جان خود را از دست می‌دهند؛ مسأله‌ای که حتی پزشکان هم از آن مستثنی نبوده‌اند!4 همچنین سالانه ده‌ها هزار راننده به‌خاطر مصرف مشروبات الکلی در حین رانندگی جریمه می‌شوند که چه‌بسا ممکن است، باعث مرگ خود و دیگران شوند. در این مقاله بنا داریم، ابتدا حرمت مشروبات الکلی را در قرآن و روایات مورد توجه قرار داده و سپس با بیان مضرات فردی و اجتماعی مصرف مشروبات الکلی، به‌نوعی دلیل صدور این حکم الهی را تبیین نماییم.