کیفیت تعلیم صلوات بر پیامبر رحمت(ص) در نهج‌البلاغه
آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی
در دعای آغازین خطبه ۷۲ نهج‌البلاغه، امام علی(ع) خداوند را «داحی المدحوات» می‌خواند؛ صفتی که بر گسترش هر آنچه قابلیت بسط دارد - از زمین تا نعمت‌های الهی - دلالت می‌کند. شاخص‌ترین مصداق، «علم» است: حقیقتی الهی بدون حد که با توفیق خداوند بر دانایی انسان افزون می‌شود. قرآن نیز وعده می‌دهد: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ»؛ شکر، علم و نعمت را توسعه می‌بخشد. در مقابل، دلبستگی دنیوی تنگی می‌آورد. این سنت، الگویی برای آغاز سال تحصیلی است: علم، همچون معنویت و صبر، با اراده الهی گسترش می‌یابد. عالمان، وارثان انبیا، موظف‌اند حق را با حق ابلاغ کنند، باطل را دفع نمایند و راه هدایت را بی‌کم‌وکاست روشن سازند. امام خمینی(ره) نمونه‌ای از این تعهد است. بر ماست که با همت علمی، در طلب رضای الهی، پیشقدم شویم و علم را چون چراغی برای هدایت دل‌ها برافروزیم. آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در اولین جلسه درس خارج فقه و اصول سال تحصیلی 1405و۱۴۰۴ به‌مناسبت میلاد فرخنده پیامبر اکرم(ص)، با بررسی و تفسیر خطبه هفتاد و دوم نهج‌البلاغه (با عنوان «کیفیت تعلیم صلوات بر پیامبر»)، نکاتی در خصوصِ خاتمیت نبوی، گشایش‌گری رسالت، اعلان حق به حق، دفع هیاهوی باطل و درهم‌شکستن صولت ضلالت، نمونه تعهد امام خمینی(قد) در مقابله با انحرافات، حمل رسالت با استقامت، شتاب و پیشقدمی و...اشاره نمود که بدین شرح می‌باشد. امام علی(ع) در آغاز خطبه می‌فرماید: «اللَّهُمَّ دَاحِيَ الْمَدْحُوَّاتِ». واژه «داحی» از ریشه «دَحْو» است؛ همان ریشه‌ای که در «دحوُالأرض» به‌معنای گسترده‌شدن زمین از دل آب به‌کار رفته. «المدحوات» جمع «مَدْحُوّة» است و به هر آنچه قابلیت بسط و گسترش دارد، اطلاق می‌شود. گرچه برخی ترجمه‌ها آن را به «زمین» محدود کرده‌اند؛ اما ظاهر کلمات، شمول هر پدیده‌ای با استعداد توسعه را نشان می‌دهد.
