آیت‌الله اعرافی در آیین اختتامیه این جشنواره، گفت: بازشناسی مستمر حقیقت دنیا برای دور شدن از رذیلت‌های دنیوی و بهره‌مندی از امتیازات عالم برای سیر الی‌الله، از مهمترین مؤلفه‌های بیان‌شده در نهج‌البلاغه است.
وی ادامه داد: دنیا شدن دنیا برای ما یک حقیقت عینی و مطلق نیست؛ بلکه به نوع تماس و ارتباط ما با مظاهر عالم بستگی دارد. وقتی اولیای الهی ما را از دنیا برحذر می‌دارند، به دنبال تغییر رویکرد هستند تا بتوانیم، از دنیا به‌خوبی استفاده کنیم.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور افزود: نگاه نهج‌البلاغه آن است که دنیا چراگاه انسان نیست؛ بلکه جایگاه تغییر و تحول در ذات انسان و بهره‌گیری برای یک حرکت بزرگ به سمت تعالی است. اگر نگاه ما به عالم، نگاه کاروان‌سرایی و آمادگی برای سیر و سلوک باشد، به مفهوم متعالی آخرت می‌رسیم؛ ولی اگر این جایگاه به چراگاه لذت‌رانی بی‌هدف مبدل شد، در دنیا توقف خواهیم کرد.
آیت‌الله اعرافی اظهارکرد: حوزه جایگاه خدمت به خلق خدا و رهایی انسان‌ها از شر اهریمن‌ها بوده است. عالمان دین و بزرگان ما در طول تاریخ، رسالت مردم‌داری و خدمت به جامعه، خدمت به نیازمند و تلاش برای رهایی جامعه از شر شیاطین را با خود همراه داشته‌اند. امام راحل(قد) در عصر ما، این رسالت را درخشان ساختند؛ ولی این امر مسبوق به سابقه در عصرهای گذشته است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: مطالعه کتاب «گنجینه خراف» که دربردارنده یادداشت‌های شهید مدرس(ره) در زمان تبعید است، نگاه بسیار عمیقی در این حوزه به ما می‌دهد. کمتر کسی است که همچون شهید مدرس، در بیانات امام راحل(قد) این‌چنین مورد ستایش و تحسین و احترام قرار گرفته شود.
 وی در ادامه با اشاره به برنامه‌های علمی پژوهشی حوزه، اظهار کرد: برنامه پنج‌ساله پژوهشی که امسال دوره آزمایشی خود را به اتمام می‌رساند، نقش جامعه علمی پژوهشی حوزه، علم‌سنجی از منظر حوزوی، ارزیابی محققان(جمع‌آوری ۸۰ هزار اثر در سامانه تخصصی)، رتبه‌بندی محققان از منظر حوزوی و درون‌حوزوی، ارزیابی مراکز علمی حوزوی از منظر پژوهش، طرح هدفمندی مزایا در مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و مرکز خدمات و دفاتر مراجع عظام و دفتر رهبر معظم انقلاب با چهار زاویه مهم که یکی از بخش‌های آن پژوهشگران هستند، از جمله طرح‌های حوزه در زمینه ارتقای سطح پژوهش در حوزه‌های علمیه است.
آیت‌الله اعرافی افزود: از دیگر طرح‌ها می‌توان به گفتمان علمی حوزه و سیر مطالعات اسلامی، دبیرخانه پژوهش‌های مورد نیاز نظام، طرح‌ها و مطالعات راهبردی حوزه و روحانیت، رویکرد بهره‌گیری هوشمندانه از هوش مصنوعی در نظام تحقیقی و نظام‌های کارکردی حوزه، ارزش‌گذاری برای دروسی سوای فقه و اصول، مهارت‌های پژوهشی و بخش مهارت پژوهشی در درختواره مهارت‌های پژوهشی، نظام شوراهای پژوهشی در مراکز، حمایت از نخبگان پژوهشی و کارگاه‌های حل مسأله، تربیت مربیان پژوهش، برنامه‌های پژوهش سطح یک و سطوح عالی درختواره رشته‌ها به‌عنوان شاه‌راه توسعه مرزهای دانش، گروه‌های علمی با رویکرد پژوهشی، سامانه تقریرات و فقاهت، شورای مراکز پژوهشی، طرح جامع تبلیغ، نظام جامع اندیشه اسلامی، توسعه و ارتقا مرکز نشر حوزه، پایه‌ریزی و توسعه مرکز اسناد حوزه، ایجاد پژوهش‌سراها و کانون‌های پژوهش در حوزه، انتشار کتب پژوهشی، ارتقای جشنواره علامه حلی(ره) و شبکه‌سازی قوی‌تر و پایه‌ریزی بخش اساتید، برگزاری جشنواره پاسخ برتر و ایجاد دبیرخانه همایش‌ها و سده و ... اشاره کرد.
وی بیان کرد: حوزه نیازمند پژوهش‌های آزاد و بنیادین برای توسعه قلمروهای حوزوی است. حتماً تحقیقات آزاد با فراغت بال و در قلمروهای بنیادین باید توسعه یابد. در کنار آن، باید تحقیقات پشتیبان تحقیق ناظر به روش‌ها و فنون و تحقیقات کاربردی در حوزه میدانی، ضرورت دارد؛ زیرا حوزه امروز برای نقش‌آفرینی بیشتر به این تحقیقات نیازمند است.
آیت‌الله اعرافی گفت: شبکه‌سازی پژوهش و تقویت رویکرد پژوهشی در همه نظامات علمی و فرهنگی حوزه، به‌همراه احیای سنت‌های پژوهشی حوزه از جمله بایسته‌های این حوزه است.
وی افزود: آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی چندی پیش در دیداری که در آستانه صدسالگی حوزه با ایشان داشتیم آن‌چنان با حرارت و جدیت به تکمیل پروژه‌های عظیم علمی و پژوهشی خویش اشاره می‌کردند که تحیّربرانگیز بود. آیت‌الله‌العظمی سبحانی نیز پروژه‌های علمی سنگینی را آغاز کرده‌اند که این امر، الگوی کاملی برای همه طلاب است.
آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: پیام جشنواره علامه حلی(ره) حرکت به سمت کاروان‌های عظیم پژوهش ناظر به اجتهاد و نگاه عمیق و بر اساس سنت‌های پایدار حوزه و بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های جدید است. امیدواریم که در این مسیر بتوانیم، گام‌های جدی برداریم.

  آموزش تخصصی ۴ هزار طلبه در حوزه پژوهش
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی نیز در آیین اختتامیه این جشنواره گفت: در فرایند و روند کلی، خوشبختانه روند پژوهش در حوزه‌های علمیه، کاملاً رو به رشد است.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه  افزود: با نگاه کمّی، به‌‎راحتی می‌توان این رشد ادعایی را به‌وضوح مشاهده کرد. امروزه حدود ۱۳۰ نشریه علمی پژوهشی و علمی ترویجی در حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود؛ ۸۲ نشریه تخصصی در بدنه حوزه تولید می‌شود. سال گذشته، ۱۷۸ نشریه در واحدهای آموزشی منتشر شده است که امسال نیز، جشنواره ویژه نشریات برگزار می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی بیان کرد: امروزه در بخش بانوان نیز، شاهد حضور گسترده و موفقیت‌آمیز پژوهشگران خواهر در حوزه پژوهشی هستیم.
وی گفت: تحقیقات را مکمل آموزش می‌دانیم. اگر طلاب با ابزار نوین پژوهش آشنا شوند و پختگی قلم بیابند، زمانی که در سطح سه و چهار وارد دانش‌های تخصصی می‌شوند، می‌توانند از مهارت قلم استفاده کرده و در عرصه‌های تخصصی آثار خود را نگارش کنند. به‌همین دلیل در سه سال اخیر، کارگاه‌های مهارت طلاب را توسعه دادیم.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه تصریح کرد: کارگاه‌های آموزش فن پژوهش به طلاب در سه سال پیش، زیر هزار نفر بود و در تابستان سال گذشته، نزدیک به ۴ هزار نفر در کارگاه عملی شرکت کردند. هر طلبه در این کارگاه، در حدود ۱۳ تا ۲۰ ساعت آموزش علمی را طی کرده است.
وی افزود: در تابستان سال جاری نیز همین میزان طلبه در کارگاه‌های تخصصی آموزش دیدند. تاکنون ۱۶ دوره تربیت مدرس کتاب‌های تخصصی پژوهش برگزار شده است. همه استان‌ها باید دارای اساتید دارای حکم مهارت‌های پژوهشی داشته باشند. بیش از 200 استاد تاکنون در این کارگاه تخصصی ۱۱۰ ساعته حضور یافته و موفق به دریافت مجوز شده‌اند. در این دوره، در کنار اساتید منطق، فقه، اخلاق و.. کد مهارت پژوهشی ویژه اساتید فعال شده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی بیان کرد: باید تلاش کنیم که جشنواره علامه حلی را در پایان سال تحصیلی برگزار کنیم. امروزه مرحله مدرسه‌ای جشنواره در حال برگزاری است. مدیران استانی باید بخش مدرسه‌ای را تا دو هفته آینده برگزار کنند و آثار را به دبیرخانه استانی ارسال کنند. پس از بخش استانی، می‌توانیم این آثار را زودتر از گذشته در بخش کشوری این جشنواره بررسی و برگزار کنیم.

  ارسال ۱۸۸ هزار اثر به ۱۵ دوره جشنواره
همچنین، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصالح مازنی هم در این مراسم، گفت: امروز اختتامیه پانزدهمین دوره جشنواره علامه حلی(ره) و دومین دوره آثار پژوهشی اساتید برگزار می‌شود؛ ۱۸۸ هزار اثر در این ۱۵ دوره، به جشنواره ارسال شده و یک هزار اثر هم برگزیده شده‌اند.
وی افزود: به شهادت ارزیابان دوره‌های مختلف جشنواره، آثار دوره‌های اخیر این جشنواره، کیفی‌تر از دوره‌های نخستین است و حتی می‌توانیم مدعی باشیم که برخی آثار استانی جشنواره به‌لحاظ کیفی، از دوره‌های پیشین، برجسته‌تر و کیفی‌تر است.
دبیر پانزدهمین جشنواره علامه حلی بیان کرد: خوشبختانه در دوره اخیر، معاونت پژوهش حوزه تلاش گسترده‌ای در زمینه نهادینه‌سازی پژوهش در بدنه حوزه‌های علمیه و مدارس علمیه انجام داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مازنی با بیان اینکه آموزش روش تحقیق به چهار هزار طلبه در تابستان قبل، از جمله رویه‌های جدیدی است که در زمینه آموزش روش تحقیق به طلاب انجام شده است، اظهار کرد: یکی از راهبردهای اصلی توسعه پژوهش در حوزه، آموزش اساتید در حوزه‌های مختلف پژوهشی بوده است.
وی افزود: توسعه جشنواره علامه حلی از مرحله کشوری به مرحله استانی و مدرسه‌ای، یکی از راهبردهای جدی پژوهشی در حوزه بوده است؛ ۲۷۷ مدرسه علمیه در کشور، دارای جشنواره مدرسه‌ای علامه حلی هستند.
دبیر پانزدهمین جشنواره علامه حلی بیان کرد: توسعه گروه‌های علمی، انتشار و رونمایی مقالات دوره‌های دوازدهم و سیزدهم و انتخاب سه اثر در بخش ویژه، از جمله ویژگی‌های این دوره از جشنواره علامه حلی(ره) است.
وی افزود: در سامانه جشنواره، ۱۲هزار و ۲۱۰ اثر ثبت شده است که یک هزار ۴۳۲ اثر مرتبط به جشنواره اساتید و مابقی مرتبط به جشنواره علامه حلی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مازنی اظهار کرد: از ۷۹۳ اثر در مرحله استانی، به‌عنوان آثار برگزیده تجلیل شد که ۷۰ درصد آثار، مرتبط به طلاب و مابقی مربوط به اساتید بود.
وی افزود: جشنواره علامه حلی استان قم، دارای ۳۰ اثر برگزیده است و تهران، کاشان، یزد، اصفهان، فارس و.... در جایگاه‌های بعدی هستند. در بخش اساتید، قم با ۱۰ اثر رتبه اول و البرز، یزد، آذربایجان‌های غربی و شرقی، هرمزگان و... نیز در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
دبیر پانزدهمین جشنواره علامه حلی در پایان با اشاره به اینکه در بخش ویژه نیز ۶۹ اثر مورد تجلیل قرار گرفت، گفت: دو موضوع در بخش ویژه جشنواره بعدی گنجانده شده است که شامل: «نقش حوزه‌های علمیه در راهبردهای دین‌داری جامعه» و «پژوهش و تبلیغ؛ ابزارها و شیوه‌ها» است. البته با توجه به شرایط اخیر جریان مقاومت، مسائل مرتبط به نقش حوزه در محور مقاومت نیز، در بخش ویژه جشنواره آینده، به‌عنوان یکی از موضوعات بخش ویژه دیده شده است.
گفتنی است، رونمایی از مقالات برتر جشنواره از بخش‌های مهم این مراسم بود که با حضور آیت‌الله اعرافی از چهار مجلد مرتبط به مقالات دوره‌های گذشته رونمایی شد. بخش دیگر این مراسم، تجلیل از برگزیدگان پانزدهمین جشنواره در بخش مدرسه‌ای و ملی بود. تجلیل از 44 طلبه پژوهشگر در بخش نهایی جشنواره پانزدهم علامه حلی و مدیران پژوهشی و همچنین تجلیل از 27 نفر از اساتید دومین جشنواره اساتید، از دیگر بخش‌های این مراسم بود.
گزارش: رحیم کریمی
 
 
 
 
​​​​​​​