اخلاق در حوزه - شماره 751

عفت و غیرت

عفت زنان و غیرت مردان دو فضیلت پسندیده و دو میوه و ثمره درخت بزرگ حیا هستند که در عصر حاضر دچار خدشه شده‌اند و اگر وضعیت به‌همین صورت ادامه یابد، در آینده شاهد نهادینه شدن بی‌عفتی و بی‌غیرتی در جامعه خواهیم بود که تبعات و خسارات فراوانی به‌همراه خواهد داشت.

آیت‌الله‌العظمی مظاهری
یک مسلمان ایرانی، علاوه بر غیرت فردی و محافظت از حجاب و عفاف محارم خود، باید غیرت اجتماعی داشته باشد و حافظ عفت و پاکدامنی همه زنان جامعه باشد.

  غیرت دینی
غیرت دینی یک مسلمان به این معناست که اگر همه دنیا را به او ببخشند و از او بخواهند، ذره‌ای در برابر دین و دستورات دینی، بی‌تفاوت باشد، هرگز به چنین معاوضه‌ای تن ندهد.
بیش از بیست آیه از قرآن کریم و بیش از هزار روایت از اهل‌بیت(ع) به دو موضوع عفت و غیرت اختصاص دارد که این آیات و روایات، علاوه بر پیشگیری از بروز مفاسد اخلاقیِ ناشی از بی‌عفتی و بی‌غیرتی، گرفتاری‌های دنیوی و عذاب‌های دردناک اخروی حاصل از دو رذیلت بی‌عفتی و بی‌غیرتی را گوشزد می‌فرماید.
مرد با غیرت کسی است که همه زنان جامعه را به‌مثابه نوامیس خود بداند و نسبت به عفت آنان، حساسیت دینی داشته باشد و علاوه بر پرهیز از نگاه یا رفتار آلوده نسبت به زنان جامعه، با نگاه شهوت‌آمیز و رفتار خلاف شئونات سایر مردان که از بی‌غیرتی آنان سرچشمه می‌گیرد نیز، برخورد نماید.
بی‌غیرت کسی است که نسبت به حجاب و عفاف و نحوه گفت‌وگو و معاشرت همسر و محارم خود با مردان بیگانه و نامحرم و همچنین نسبت به عفت سایر زنان جامعه، حساسیت نداشته باشد.
قرآن کریم افزون بر اینکه زن و مرد را به کنترل نگاه و چشم‌پوشی از نگاه آلوده امر می‌فرماید، زینت و آراستگی زن مسلمان را تنها در مقابل شوهر و محارم او مجاز می‌شمارد و زنان با ایمان را از جلب نظر نامحرم در گفتار، کردار و حتی نوع راه رفتن و معاشرت، منع می‌فرماید.
قرآن کریم ضمن تقبیح هرگونه اختلاط زن و مرد و نشست و برخاست و گفت‌وگوی غیرضروری و تحریک‌آمیز افراد نامحرم با همدیگر، اختلاط زن و مرد در جامعه را فسادآور و موجب ناپاکی زنان و مردان برمی‌شمرد و سرانجام اختلاط و بی‌احتیاطی در روابط زن و مرد را بی‌عفتی می‌داند. از چنین آیاتی استفاده می‌شود که گناه تمایل زن و مرد نامحرم نسبت به یکدیگر و دوستی آنان با هم، نظیر گناه تجاوز و فحشاست و کسانی که مرتکب چنین گناهانی شوند، از نظر قرآن کریم، انسان شایسته‌ای نیستند.

  حدود پوشش و حجاب مورد پسند دین اسلام
همان‌طور که قبلاً نیز مکرراً متذکر شده‌ایم، قرآن کریم از زنان مسلمان انتظار دارد، برای حضور در جامعه پوشش چادر را انتخاب کنند و چادر را علامت شخصیت آنان برمی‌شمرد؛ ضمن اینکه آیات نورانی قرآن کریم، صراحتاً به ضرورت وجود مقنعه زیر چادر، به‌صورتی که زیر گلو و روی سینه را بپوشاند، تأکید می‌ورزد.
متأسفانه برخی از افراد مسئول با پشتوانه رسانه‌های دولتی و حکومتی، چادر را که یک پوشش دینی و ملی است، بی‌ارزش جلوه می‌دهند و متأسفانه در برابر این حرکت‌های زشت، سکوت می‌شود. بعضی از مردم نیز برای نیل به منافع مادی خویش، از تبلیغات ضد حجاب و عفاف، استقبال کرده و به بدحجابی و بی‌حجابی روی می‌آوردند که هر دو دسته باید بدانند، سرانجام این افکار و اعمال، بی‌عفتی است و به‌جای رسیدن به مقاصد دنیوی و منافع مادی، دچار مصائب بزرگی خواهند شد و موجبات گرفتاری دنیا و آخرت را برای خود فراهم می‌سازند.

  عواقب بی‌توجهی به آیات حجاب و عفاف
یکی از از آثار سوء عدم تبعیت از دستورات قرآن کریم در خصوص حجاب و عفاف، این است که زن و مرد نسبت به همدیگر سوءظن و خلجان ذهنی پیدا می‌کنند و به دنبال آن به تفحص و تجسس در امور شخصی همدیگر می‌پردازند که متأسفانه در بسیاری از موارد نیز، به واقعیت‌های تلخی در خصوص خیانت همسر خود برخورد می‌کنند و علاوه بر سلب اعتماد کامل از همسر، راهی جز طلاق و جدایی فراروی خود نمی‌یابند.
افزایش عجیب آمار طلاق و جدایی، از نادیده گرفتن آیات الهی و هشدارهای قرآن کریم در دو موضوع عفت و غیرت توسط مردان و زنان، و پس از آن، دوری از فضیلت پسندیده عفو و گذشت نسبت به همدیگر، سرچشمه می‌گیرد.

  آثار سوء دنیوی و اخروی ناشی از بی‌غیرتی
انسان بی‌غیرت، قسیّ‌القلب می‌شود و از آثار سوء قساوت قلب، می‌توان به گرفتاری و برخورداری از زندگی ناآرام و توأم با غم و غصه، اضطراب و نگرانی در دنیا اشاره کرد. در آخرت نیز افراد بی‌غیرت، با همان سیرتی که در دنیا داشته‌اند، مورد خطاب ملکوتیان قرار می‌گیرند و پس از ورود به محضر خداوند متعال، مغضوب ذات باری‌تعالی شده و به جهنم فرستاده خواهند شد. در آثار تاریخی نظیر تخت جمشید، کوچک‌ترین اثری مبنی بر اختلاط زن و مرد در آن دوران دیده نمی‌شود و این موضوع، نمایان‌گر غیرت والای مردان و عفت قابل تقدیر زنان در ایران باستان است. همچنین طبق مستندات آثار باستانی و تاریخی دیگر، اجداد و نیاکان ما در ادوار مختلف، از دوران ساسانیان گرفته تا حتی دوران قاجار، از عفت و غیرت شایسته‌ای برخوردار بوده‌اند.
نسل کنونی باید حافظ عفت و غیرت نیاکان خود باشد و بیش از این، اجازه رخنه مفاسد اخلاقی را به درون خانواده‌ها و اجتماع ندهد؛ وگرنه باید منتظر عواقب خطرناکی در این زمینه باشیم.