آیت الله اراکی تشریح کرد:

ویژگی های تمدنی اربعین

عضو شورای عالی حوزه های علمیه به بررسی ویژگی های تمدنی اربعین پرداخت.

آیت الله اراکی در دوره جامع آموزشی ویژه مبلغین اربعین ۱۴۰۲ که در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد گفت: پدیده بی نظیر اجتماعی اربعین پدیده مغفول مانده ای از سوی صاحب نظران مدعی جامعه شناسی است.

وی افزود: اینکه میلیون ها انسان از همه نقاط دنیا با رنگ ها و زبان ها و فرهنگ های متعدد، حتی دین و مذاهب متعدد در اربعین حسینی این شور و نوا را پیدا می کنند و دور نام حسین(ع) جمع می شوند، آن هم با این روح و حماسه و شور و یک دلی و یک جهتی، به سمت واحد حرکت می کنند یک پدیده خاص و الهی است.

عضو خبرگان رهبری عنوان کرد: در اربعین همگان احساس وحدت و برداشت مرزها بین خود می کنند. این مسایل یکی از مهمترین سوژه های مباحث علم الاجتماع است. حوزه علمیه باید با همین نگاه و همین زاویه به بررسی همین پدیده اجتماعی بپردازد.

وی گفت: تمدن های بزرگ، از چند ویژگی خاص برخوردار هستند. این ویژگی ها در تمدن اسلامی به شکل برتر وجود دارد و این حرکت جدید و نوپایی که به این شکل می بینیم.

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ویژگی های ممتاز کننده اربعین نسبت به نظامات تمدنی در جهان عنوان کرد: ویژگی اول اربعین این است که همگان را دور یک هدف واحد جمع کند. اینکه یک هدف عالی بتواند انسان های متفاوت را با دید و جغرافیا و فرهنگ متفاوت دور یک منبع جمع کند مساله ساده ای نیست.

عضو مجلس خبرگان رهبری یادآورشد: در یکی از سفرها در کنفرانسی در چچن حضور پیدا کردم. در این منطقه سابقه تشیع حضور ندارد. سر میز ناهار جوانی بود که از کنار ما می گذشت به ما گفت که من شیعه هستم و از اربعین و کربلا گفت. ایشان به ما فهماند که در اربعین در کربلا حاضر بودم. این مساله برای ما جالب بود که در آن مناطق اصلا نامی از امام حسین(ع) برده نمی شود.

وی گفت: یک شخصیت بزرگ اهل سنت از دانشگاهیان، در یکی از برنامه های فرهنگی در لندن بیان می کرد که از یکی از کشورهای شمال آفریقا به مذهب شیعه گرویدم. ایشان در شرح حال شیعه شدنش می گفت که پدر ما از کودکی نکته ای به ما آموزش داد که هر وقت آب میخوری سلام بر حسین(ع) بگویید. وقتی بزرگ شدیم به سراغ کشف حقیقت رفتیم و به تدریج تشنگی سیدالشهدا(ع) راه را به ما نشان داد که هیچ راهی جز این نیست.

آیت الله اراکی بیان کرد: هر تمدنی ویژگی گردآوری انسان ها حول یک محور را دارد تا بتواند جامعه ساز باشد. ولی باید در این زمینه به نکاتی نیز تامل داشته باشیم. در نگاه اسلامی ما امام را نماد تمدن اسلامی می دانیم که می تواند انسان را گرد تقوا دور هم جمع کند. آنچه انسان ها را بهم پیوند می دهد و از انسان های پراکنده یک جامعه یک دست می سازد، تقوا است. خداپروایی و ارزش های متعالی انسان را پرورش می دهد.

وی گفت: وقتی دو انسان با هم پیوند می خورند می گویند که با پیوند تقوا بهم پیوسته ایم و آنچه ما را یکی می کند، اطاعت از امر خدا است. در تمدن غربی آنچه انسان را گردهم جمع می کند، لذت حیوانی است که در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است. زنی که تمدن غرب پرورش می دهد، زن آلوده دامنی است که جز هوای نفس و لذت های پست نیم تنه انسانی چیزی برای او مطرح نیست. کاملا عکس آن چیزی که در تمدن اسلامی مطرح است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: در تمدن اسلامی هر انسانی برای دیگران زندگی می کند و برای اینکه دیگران زنده بمانند زندگی خود را فدا می کند. زن جامعه اسلامی زن فداکارو ایثارگر است. یعنی زنی است که حضرت زینب(ع) الگوی او است. اینکه در عرف شیعی ما این همه به حضرت عباس(ع) توجه شده و می شود و حضرت امام صادق(ع) در مقابل ضریح ایشان این چنین تعبیراتی را به کار می برند و آن زیارتنامه عالی را بیان می کنند نشان دهنده همین مساله است. ای کاش حضرت عباس را از دریچه این زیارت نامه نگاه کنیم.

وی گفت: روحیه فداکاری، نشان خاندان حضرت امیرالمومنین(ع) است. اینکه ما علوی و شیعه حضرت علی(ع) هستیم، اولین نشان ما این است که ما چنین انسان های فداکاری را دوست داریم و دوست داریم مثل آنها باشیم و برای آنها زندگی کنیم.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه افزود: دومین ویژگی این نگاه تمدنی که حضرت عباس از مهمترین قله های آن است، مساله تسلیم است. صحرای عاشورا نمایشگاه تسلیم در برابر امر خدا است. تمدن اسلامی نیز تمدن تسلیم در مقابل تمدن خدا است. این انسان ها دور هم جمع می شوند و آنچه انسان ها را دور هم جمع می کند، مساله تقوا است.

وی گفت: ویژگی مهم حضرت عباس(ع) این است که ایشان کاملا در مکتب امام علی(ع) رشد یافته است. حضرت عباس (ع) دست ساخت کارخانه انسان سازی علوی است. این قدرت مکتب علوی انسان هایی می سازد که نظیر ندارند.

استاد حوزه علمیه قم اظهارکرد: ویژگی چهارم، عنصر مقاومت و ایستادگی است. یعنی تا آنجا که جان نداریم سرپا باشیم و از دین خدا محافظت کنیم. ایستادگی فرزندان امام حسین(ع) نیز در تاریخ کربلا حماسه های خلق کردند. حر یزید ریاحی و زهیربن قین که با یک تماس دگرگون می شوند نشان می دهد که این رمز بزرگ گوهر شدن انسان ها چه عظمتی دارد.

وی افزود: تمدن ما جامعه خاکی را به آسمانی و جامعه لبریز از ظلم و ستم را به جامعه عدل و جامعه خود خواه را به جامعه دیگر خواه مبدل می کند. پیام اربعین حسینی این است که باید به مردم بگویید که به سمت کجا می روید و به سمت چه نمادی حرکت می کنید؟ کربلا نماد ایثار و تقوا و زیست علوی است.

آیت الله اراکی یادآورشد: اربعین نماد همه ارزش های بزرگ تاریخ بشر است. همه این ارزش ها در کربلا بهترین جلوه خود را یافت. اگر بخواهیم بگوییم که در روند پیاده روی اربعینی و روضه خوانی ها و عزاداری ها و مجالس ذکر و مصیبتی که برگزار می کنیم باید به تبعیت محض برسیم.