الزامات و بایسته های جهاد تبیین از نگاه مدیر جامعةالزهرا(س)

از نظر مقام معظم رهبری، یکی از گروه‌هایی که در جهاد تبیین مسئولیت سنگین دارند، اساتید حوزه هستند، پس لازم است جدی‌تر این موضوع را پیگیری کنیم.

خانم سیده زهره برقعی در نشست بزرگداشت مقام معلم که امروز (یکشنبه ۱۸ اردیبهشت) با حضور استاتید جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها در تالار بیداری اسلامی برگزار شد، ضمن عرض تبریک به مناسبت عید سعید فطر و هفته گرامیداشت مقام معلم و استاد، عنوان کرد: استاد شهید مطهری(ره) به عنوان «استاد تبیین» و مجاهدِ عرصه «جهاد تبیین» بود که یاد و خاطره این شهید والامقام را گرامی می‌داریم.

نقش‌آفرینی اساتید در جهاد تبیین

مدیر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها تصریح کرد: جهاد تبیین بخشی از رسالت معلمی و استادی است و نقش‌آفرینی اساتید در جهاد تبیین با توجه به ابعاد، بایسته‌ها و طیف‌های آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

خانم برقعی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب مدظله العالی درباره لزوم جهاد تبیین، یادآور شد: رهبر فرزانه انقلاب مدظله العالی بیان کردند: «تبیین، توضیح مفاهیم عالی اسلامی است در زمینه‌های مختلف. ما در زمینه مسائل معرفتی، مسائل معارفی، حرف‌های نگفته زیاد داریم؛ ... در زمینه‌ی مسائل مربوط به سبک زندگی اسلامی، ما خیلی حرفِ نگفته داریم. ... دغدغه دیگر پرداختن به بانوان تراز انقلاب اسلامی و تربیت نسل تمدن ساز آینده است».

وی ادامه داد: مراد از جهاد تبیین، جهاد با استفاده از عقلانیت، استدلال و ادبیات مناسب در تبیین مکتب، روایت حقایق جامعه و انقلاب، روشنگری برای خنثی کردن وسوسه و روایت ناصحیح دشمن، افشاگری و از ابهام خارج کردن دل‌ها و اذهان مردم است.

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها افزود: برخی عرصه‌های جهاد تبیین که در فرمایشات رهبر معظم انقلاب مدظله العالی پرتکرار است، موضوعات سبک زندگی اسلامی ایرانی، مسئله فرهنگ، مسئله اقتصاد مقاومتی، مسئله پیشرفت علمی، مسئله خودسازی، دگرسازی و تمدن سازی توسط بانوان تراز انقلاب اسلامی هستند.

وی خاطرنشان کرد: از نظر مقام معظم رهبری، یکی از گروه‌هایی که در جهاد تبیین مسئولیت سنگین دارند، اساتید حوزه هستند، پس لازم است جدی‌تر این موضوع را پیگیری کنیم.

مهم‌ترین ابعاد جهاد تبیین، تقویت امید و چشم انداز آینده است

برقعی به ابعاد، الزامات و بایسته‌ها، مدل‌ها و چگونگی جهاد تبیین اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین ابعاد جهاد تبیین را می‌توان تقویت امید و چشم انداز آینده دانست که برای این کار لازم است امیدوار، برنامه‌های تحول‌بخش را متناسب با نیاز جامعه امروز دنبال کنیم.

وی تصریح کرد: اساتید جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها باید نسبت به چشم انداز حوزه در سند راهبردی کل حوزه با افق ۱۴۱۴ و یا سند راهبردی جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها با افق ۱۴۱۰ شناخت کافی داشته باشند و رسالت و مأموریت مورد انتظار از طلاب، اساتید و دیگر مخاطبان را در اسناد بالادستی حوزه بدانند تا به درستی به وظیفه خود در تربیت طلاب تمدن‌ساز عمل کنند.

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها تأکید کرد: متولیان امر و مسئولان مربوطه باید اسناد راهبردی، مأموریت‌ها، راهبردها و راهکارها را مطابق با اسناد بالادستی کشور و به ویژه حوزه در اختیار اساتید قرار داده و برای آنها تبیین کنند.

برقعی با بیان اینکه ما باید ابتدا خودمان جهاد تبیین را با آگاهی‌بخشی و شناخت از خود آغاز کنیم، عنوان کرد: اساتید باید دغدغه این مسائل را داشته باشند و متناسب با رسالت و مأموریت ترسیم شده حرکت کنند.

وی همچنین روایت درست حقایق، پاسخ به ابهام‌آفرینی‌ها و به طور خاص تبیین معارف اسلامی برای نوجوانان و جوانان از دیگر ابعاد مهم جهاد تبیین برشمرد.

الزامات و بایسته‌های جهاد تبیین

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها در ادامه به الزامات و بایسته‌های جهاد تبیین اشاره کرد و اظهار داشت: تبیین الزاماتی دارد که برخی لازمه‌های آن شامل روشن بودن عرصه برای خود تبیین‌گر، مسئولیت‌پذیری فردی و جمعی، استفاده از ابزارهای نوین و چندرسانه ای و تأکید بر عدم کافی بودن روش‌های سنتی در شرایط حاضر، روش‌های نوآورانه و خلاقانه در فن‌آوری و ارائه مطالب، تجهیز جوان‌ها به دانش و بینش کافی، تفکر و عقلانیت و خردمندی برای ورود به عرصه تبیین هستند.

وی افزود: فرد جهادگر در جهاد تبیین باید ابتدا خود مجهز و آماده رزم باشد؛ بدین منظور، اساتید و حتی طلاب پرورش یافته توسط شما اساتید گرانقدر باید در عرصه مسائل علمی، فرهنگی و سیاسی دارای شناخت روزآمد و مکفی و مجهز به قوه استدلال و تبیین و نیز ادبیاتِ مناسب برای خارج کردن اذهان مردم از ابهام باشند. بدین منظور تقویت داده‌ها و قدرت تحلیل و استدلال اساتید و طلاب در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ضروری است.

برقعی اضافه کرد: استفاده از شیوه‌های مناسب سنتی و جدید با تأکید بر روزآمدی در قدرت نرم و جنبه نرم افزاری در این جهاد باید مورد توجه باشد، نکته دیگر اینکه در جهاد تبیین باید از ظرفیت‌های مردمی و جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی استفاده کنیم و از هزینه کردن بوده‌های دولتی بپرهیزیم.

لزوم شناخت طیف‌های مختلف جهاد تبیین

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها در ادامه با اشاره به طیف‌های مختلف جهاد تبیین و با بیان اینکه ما به عنوان و اساتید و مبلغان دین خدا باید نسبت به طیف‌های مختلف تبیین شناخت پیدا کنیم، عنوان کرد: یکی از طیف‌های جهاد تبیین، تبیین در رده عادی و مرسوم است که مشابه کار فعلی و رایج مبلغان دین است تا مردم در جریان مسائل و مطالب مختلف قرار دهند.

برقعی با اشاره به تبیین در شرایط خاص، گفت: گاهی ذهن مردم درگیر برخی مسائل، شبهات و یا چالش‌هایی می‌شود که در اینجا این نوع تبیین که نوعی تبیین عادی با رویکرد حلّ مسئله و چالش است، کاربرد دارد.

وی همچنین به تبیین در موقعیت مدیریت بحران و ذکاوت داشتن برای تبدیل تهدید به فرصت اشاره کرد و افزود: دشمن با انتشار برخی سخنان ناحق، مردم را تا حدودی تحت‌تأثیر آن قرار می‌دهند که اساتید و طلاب می‌توانند روشنگری کنند، این هم مصداقی برای تبیین است که البته باید با مدیریت راهبردی و تکنیک‌های آن، «تهدید» به وجود آمده را تبدیل به یک «فرصت اثربخش» کرد.

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها با اشاره به لزوم جهاد تبیین در حالت تأثیرگذاری موضوع با ضریب بالا و ایجاد تلاطم در جامعه، تصریح کرد: ضرورت و جایگاه اصلی جهاد تبیین زمانی است که مطلبی توسط دشمنان یا حتی دوست ناآگاه بیان شده، این مطلب ذهن افراد را درهم‌ریخته و نگاه افراد را عوض کرده است، یا حقیقتی را طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب مدظله العالی وارونه جلوه می‌دهد، سیاه نمایی می‌کند. ترفندها و تکنیک‌های مشابه برای تلاطم فکری و روحی در جامعه انتخاب می‌شود. اینجا مردم جامعه، دچارِ تلاطم بر اساس تأثیرگذاریِ شدیدِ آن موضوع و نحوه راهبری آن شده اند. گویا مثل جهاد، حالت رویارویی دو فکر، دو حزب، یا دو گروه یا دوست و دشمن ایجاد شده؛ اینکه ما باید بتوانیم نکات و تأثیرات منفی را خنثی کنیم؛ نفی کنیم، رد کنیم و در گام بعد با قوّت و قدرت در راستای اثبات حق و سپس تثبیت حق اقدام کنیم؛ در این راه بایستی از ابزار چند رسانه ای و قدرت نرم، نیروهای خلاق و با جذابیت چندمنظوره ای برای اثبات و تثبیت حق بهره ببریم.

جامعه‌الزهرا پرچمدار و پیشرو حوزه‌های علمیه در جهاد تبیین باشد

برقعی، جهاد تبیین با رویکرد آینده‌نگرانه را از جمله طیف‌های جهاد تبیین دانست و افزود: به جای برخورد منفعلانه و تلاش برای دیدن، تلاطم، خنثی کردن و نفی کردن و سپس اثبات و تثبیت، ابتدا با روش‌های آینده‌نگرانه و نیز آینده‌پژوهی و حتی استفاده از اقدام پژوهی، پیش بینی کنیم که دشمن در مرزها، موضوعات و با چه روش‌ها و تکنیک‌هایی قرار است ورود کند، سپس سناریونویسی مناسب برای اقدام مناسب با پیش‌بینی داشته باشیم. ما از ابتدا باید فعالانه و پرقدرت ذهن‌ها را تسخیر کنیم و اندیشه‌ها را به کار گیریم. این سنخ و طیف از جهاد تبیین که سالهاست می‌بایست الگوی ما باشد و پیشرو در آن باشیم.

وی تصریح کرد: در جهاد تبیین بارویکرد آینده نگرانه، ایجاد یک ستاد قوی در حوزه‌های علمیه با یکصدایی، تمرکز و تمام قدرت باید در اولویت کارها باشد، اما تا قبل از شکل‌گیری آن ستاد قوی، بیایید ما خانواده بزرگ جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها و اساتید آن در قرن جدید با وحدت و انسجام، پرچمدار و پیشرو حوزه‌های علمیه در زمینه‌های مختلف از جمله در جهاد تبیین باشیم.

اساتید حوزه، محور اصلی تربیت طلاب هستند

مدیر جامعة الزهرا سلام‌الله‌علیها با اشاره به چگونگی تبیین و اینکه تبیین مناسب چه ویژگی‌هایی دارد، اظهار داشت: تبیین دارای ویژگی‌های مختلف است از جمله تسلط و شناخت کافی نسبت به موضوع، شفاف حرف زدن، داشتن توکل به خدا، اعتماد به نفس و باور درونی به موضوع تبیین و تأثیر تبیین، پرورش و قوّت دادن به ابعاد موضوع با پژوهش و تحقیق هدفمند و اثربخش، ارائه نتایج به صورت کارگاهی، گفتگو محور، روش‌های تعاملی جذاب و نوآورانه، بیان و کلام خوش با آرامش و مهربانی، ارائه متناسب با فضای تخصصی و فضای عمومی مردم و استفاده از روش‌های نوین متناسب با مخاطبان مختلف و ویژگی‌های دیگر که اساتید نسبت به آنها آگاه و مسلط هستند.

برقعی تصریح کرد: اساتید حوزه، محور اصلی تربیت طلاب هستند که امید است سربازانی لایق برای حضرت ولیّ عصر عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف تربیت کنید.

وی در پایان بیان داشت: امروز ششم شوال مصادف با سالروز صدور اولین توقیع امام زمان عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در دوران غیبت صغری برای حسین بن روح است که در سال ۳۰۵ هجری اتفاق افتاد و جملات حضرت در تأیید این نائب خاص قابل تأمل است.